انواع و طیف اسکیزوفرنی
تاریخ : 1402/02/19
آنچه در این مطلب می خوانیم:
اسکیزوفرنی که با نام های شیزوفرنی، روان گسستگی و توهم نیز شناخته شده است، نوعی بیماری مربوط به اعصاب و روان است که در آن فرد بیمار، قدرت تفکر، تمرکز، تصمیم گیری دقیقی نداشته و نمی تواند درک درستی از مسائل داشته باشد. این بیماری ممکن است انواع و علائم مختلفی داشته باشد که گاهی عود می کند. در این مطلب به بررسی علائم انواع اسکیزوفرنی پرداخته و روش هایی را برای جلوگیری از عود علائم عنوان می کنیم.
انواع اسکیزوفرنی
در گذشته، پزشکان متخصص حوزه سلامت روان، اسکیزوفرنی را به انواع مختلفی تقسیم کرده بودند که عبارت بود از:
- اسکیزوفرنی کاتاتونیک
- اسکیزوفرنی نامنظم
- اسکیزوفرنی پارانوئید
- اسکیزوفرنی باقیمانده
- اسکیزوفرنی نامتمایز (تمایز نیافته)
اما این سیستم به دلیل اشتراک علائم انواع اسکیزوفرنی، به خوبی کار نمی کرد. درحال حاضر، متخصصان اسکیزوفرنی را یک اختلال طیفی می دانند که شامل تمام زیرگروه های قبلی و گروهی از اختلالات روانی مرتبط است که علائم مشترکی دارند. تمام گروه های اسکیزوفرنی، احساس واقعی فرد را تحت تاثیر قرار داده و طرز فکر، احساس و عمل بیمار را تغییر می دهند.
علائم طیف های اسکیزوفرنی
بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی اغلب با علائم زیر مواجه می شوند:
- توهم: دیدن یا شنیدن چیزهایی که وجود ندارند.
- هذیان: داشتن باورهای اشتباه که به راحتی می توان غلط بودن آنها را ثابت کرد. مانند اینکه فکر می کنید قدرت های فوق العاده ای دارید، یک فرد مشهور هستید یا افرادی که شما را تعقیب می کنند.
- گفتار نامنظم: استفاده از کلمات و جملاتی که برای دیگران معنی ندارد.
- رفتار عجیب: رفتار عجیب و غریب یا تکراری. مانند راه رفتن در دایره یا همیشه در حال نوشتن چیزی، یا نشستن کاملاً ثابت و ساکت برای ساعت های متوالی.
- گوشه گیری: عدم نشان دادن احساسات و انگیزه یا عدم علاقه به فعالیت های عادی روزانه.
افراد مبتلا به طیف های اسکیزوفرنی با حداقل دو مورد از علائم ذکر شده، برای حداقل 6 ماه مواجه می شوند که در اکثر موارد، یکی از علائم توهم، هذیان، یا گفتار نامنظم را دارا هستند. برای اینکه به ابتلا به اسکیزوفرنی شک کنید، کافی است که یک صدای واحد که نظرات مداومی در مورد افکار و اعمال شما ارائه می دهد، یا صداهایی که با یکدیگر صحبت می کنند را احساس کنید.
برخی بیماران مبتلا به یکی از طیف های اسکیزوفرنی، ممکن است هیچ علامت خاصی نداشته باشند. اما، به طور حتم، این افراد 6 ماه قبل اولین علامت را دیده و حداقل تا یک ماه به طور مداوم آن را تجربه کرده اند.
برخی دیگر از بیماران ممکن است علائم مختلف، در زمان های مختلف را تجربه کنند که گاهی بهتر یا بدتر می شود.
بنابراین، همانطور که گفته شد، علائم بیماری اسکیزوفرنی، مشترک بوده و فقط از نظر شدت با هم تفاوت دارند. از این رو، نمی توان آن را به انواع مختلفی تقسیم کرد. با این وجود، پزشکان ممکن است، برای تشخیص بهتر و دقیق تر، اسکیزوفرنی را براساس علامت اصلی بیمار، دسته بندی کنند، اما آن را جدا نمی کنند. برای مثال، پزشک به جای اینکه بگوید شما به «اسکیزوفرنی پارانوئید» مبتلا هستید، می گوید که «اسکیزوفرنی همراه با پارانویا» دارید.
اختلالات مرتبط با اسکیزوفرنی
تنها موردی که می تواند میان طیف های اسکیزوفرنی افتراق ایجاد کند، مدت زمان ادامه علائم و دارا بودن یا نبودن علائم اختلال خلقی است. بر این اساس، می توان اسکیزوفرنی را در دو نوع ( فرم و اسکیزوافکتیو) قرار داد.
- اسکیزوفرنی فرم: مدت زمان علائم اسکیزوفرنی در این نوع، باید حداقل یک ماه و حداکثر کمتر از 6 ماه باشد. احتمال ابتلا به اسکیزوفرنی در افرادی که به این اختلال مواجه می شوند، زیاد است. به عبارت دیگر، اسکیزوفرنی فرم نوعی اسکیزوفرنی اولیه است. اما، این علائم در حدود یک سوم از افراد، فقط از بین می روند.
- اختلال اسکیزوافکتیو: در این اختلال، بیمارت ترکیبی از علائم روانپریشی همراه با افسردگی (اختلال افسردگی اساسی) یا اختلال دوقطبی را تجربه می کند. این اختلال باعث می شود که بیمار، خیلی احساس ناراحتی کند یا میان احساس پر انرژی بودن (یا بسیار تحریک پذیر) و کم انرژی بودن، در نوسان باشد. در این اختلال حتی زمانی که خلق و خوی بیمار مناسب باشد، باید یکی از علائم روان پریشی مانند توهم یا هذیان رخ دهد. این یک بیماری نادر، جدی و مادام العمر است.