کلسترول خون

کلسترول بالا چیست؟

کلسترول یک ماده مومی شکل و چربی مانند است که در کبد و سایر سلول ها ساخته می شود. همچنین در برخی مواد غذایی مانند لبنیات، تخم مرغ و گوشت یافت می شود. بدن ما برای ساخت هورمون‌ها، ویتامین D و اسیدهای صفراوی که به هضم چربی‌ها کمک می‌کنند، به مقداری کلسترول نیاز دارد. اما بدن فقط به مقدار محدودی کلسترول نیاز دارد. وقتی میزان کلسترول بالا باشد، ممکن است مشکلات سلامتی مانند بیماری قلبی ایجاد شود.

انواع مختلفی از کلسترول وجود دارد که ما آنها را به عنوان کلسترول خوب و بد میشناسیم و اگر مقدار زیادی از انواع خاصی در خون شما وجود داشته باشد، یک رسوب چربی به نام پلاک می تواند بر روی دیواره رگ های شما ایجاد شود. بهترین تعبیر برای پلاک زنگ زدگی داخل یک لوله است. این تجمع پلاک می تواند جریان خون به عضله قلب را مسدود کند و اکسیژن رسانی آن را کاهش دهد. اگر سطح خون و اکسیژن به قلب به اندازه کافی کاهش یابد، ممکن است احساس درد قفسه سینه یا تنگی نفس پیدا کنید.

حمله قلبی زمانی اتفاق می افتد که پلاک به طور کامل رگ خونی تغذیه کننده بخشی از عضله قلب را مسدود کند. اگر پلاک رگ خونی را که به مغز شما می رود مسدود کند، ممکن است دچار سکته مغزی شوید.

کلسترولی که شریان ها را مسدود می کند، لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) نامیده می شود. نوع دیگری از کلسترول به نام لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) به عنوان کلسترول خوب شناخته می شود زیرا به حذف LDL از خون و از بدن کمک می کند. برای سلامتی، شما باید سطح LDL را پایین و سطح HDL را بالا نگه دارید. اگر این تعادل حفظ نشود، به خصوص اگر معکوس شود، گفته می شود که کلسترول بالایی دارید.

برای ارزیابی و تشخیص سطح کلسترول، پزشک معمولاً از شما یک آزمایش خون ساده به نام پروفایل لیپوپروتئین درخواست می کند این همان آزمایشی است که احتمالا به آن آزمایش چربی خون میگویید. پروفایل لیپوپروتئین(آزمایش چربی خون) موارد زیر را ارزیابی می کند:

• LDL (کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم که کلسترول بد نیز نامیده می شود)
• HDL (کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا که کلسترول "خوب" نیز نامیده می شود)
• تری گلیسیرید
• سطح کلسترول تام یا کل

علاوه بر آزمایش خون، پزشک یک معاینه فیزیکی کامل برای تشخیص کلسترل بالا خون انجام می دهد، در مورد سابقه بیماری شما صحبت می کنند، ضربان قلب شما را بررسی می کند و به ضربان قلب شما گوش می دهند و فشار خون شما را اندازه گیری می کنند.

تشخیص کلسترول خون بالا

• سطح کلسترول تام
• سطح کلسترول LDL
• سطح کلسترول HDL

اگر مشخص شد که کلسترول شما بالا است، به خصوص اگر سایر عوامل خطر بیماری قلبی را دارید، پزشک گزینه های درمانی مختلفی از تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی گرفته تا  تجویز دارو برای کاهش کلسترول را توصیه می کند.

بعد از تشخیص بالا بودن کلسترول با توجه به شرایط افراد پزشکان تصمیمات متفاوتی برای درمان بیماری میگیرند، اما در این بین احتمالا موارد مشابه زیادی وجود دارد که برای تقریبا تمام بیماران توصیه میشود, از جمله:

• تغییر عادت های غلط غذایی
• تشویق به ورزش و تحرک
• تغییر در سبک زندگی
• توصیه به تعادل

این موارد معمولا برای تمام بیماران توصیه میشود. شاید این موارد بسیار تکراری به نظز برسند اما رعایت این موارد میتواند تغییرات بزرگی در زندگی و سلامت افراد بازی کند. در هنگام مراحعه به پزشک فراموش نکنید که رعایت برخی اصول ساده سبب جلوگیری از پیشرفت بیماری شما میگردد.

آزمایش خون برای کلسترول بالا  

آزمایش برای تعیین میزان کلسترول خون بالا باید بطور دوره ای انجام شود. برخی توصیه می کنند که همه افراد بالای 20 سال باید سطح کلسترول خود را حداقل هر 5 سال یک بار اندازه گیری کنند. آزمایشی که انجام می شود یک آزمایش خون به نام پروفایل لیپوپروتئینی است. که شامل:

• سطح کلسترول کل
• کلسترول بد  (LDL)
• کلسترول خوب (HDL)
• تری گلیسیرید

در اینجا نحوه تفسیر اعداد کلسترول خود آورده شده است:

بعد از توصیه های بالا پزشکان بعد از تشخیص چربی خون شما، برای کنترل بیماری با توجه به شرایط افراد دارو های متفاوتی تجویز میکنند. لیست دارو های ضد چربی  را در داروبین جستجو کنید.

در صورتی که پزشک احساس کند شما در معرض خطر بیماری قلبی هستید، ممکن است آزمایشات بیشتری تجویز کند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد آزمایشات بیماری قلبی، انواع و روشهای های مختلف تشخیص آزمایش در داروبین جستجو کنید.

درمان کلسترول بالای 200

کلسترول بالای 200 به این معنا است که شما به بیماری چربی خون مبتلا هستید. بیماری های زمینه ای میتواند سبب بروز عوارض بیشتر گردد یعنی این سوال که آیا شما به بیماری قلبی عروقی نیز مبتلا هستید یا خیر بسیار مهم است. بسیاری از پزشکان توصیه می کنند هر فرد مبتلا به بیماری قلبی عروقی (CVD) میتواند با دوز بالای استاتین درمان شود. این موضوع شامل افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر قلب و کسانی است که سکته کرده اند. معاینات پزشکی اولیه و شرح حال افرادسبب میشود تا پزشک تصمیم به گرفتن آزمایش خون از شما را داشته باشد یا خیر.

برای کسانی که بیماری قلبی عروقی(CVD) ندارند، درمان بر اساس خطر ابتلا به بیماری قلبی تعیین می شود. این خطر را می‌توان با استفاده از معیارهایی مانند  سن، جنس، سابقه پزشکی و سایر ویژگی‌های فرد ، تخمین زد. اگر خطر ابتلای شما به بیماری قلبی بالا باشد (مانند خطر 7.5 یا 10 درصدی ابتلا به بیماری قلبی عروقی(CVD) در طی 10 سال)، پزشک ممکن است درمان پیشگیرانه را شروع کند. برای افرادی که خطر ابتلا به آنها نامشخص است، میزان کلسیم در عروق کرونر، که یک آزمایش غربالگری است و به دنبال کلسیم (نشان دهنده آترواسکلروز) در شریان ها است، می تواند به تعیین نیاز به استاتین ها کمک کند.

هم برای کسانی که مبتلا به بیماری قلبی عروقی هستند و هم برای کسانی که این بیماری را ندارند، زمانی که تصمیم به شروع دارو گرفته می شود، اولین انتخاب معمولاً یک استاتین است.

سایر گروه ها با کلسترول بالا که ممکن است نیاز به درمان داشته باشند:

• افرادی که سطح تری گلیسیرید بالای 200 دارند در صورت داشتن سایر عوامل خطر

• افراد مبتلا به دیابت در معرض خطر بالایی هستند و LDL کمتر از 100 برای اکثر آنها یک باید است

• افراد مسن، یک فرد مسن سالم و فعال نیز از کاهش چربی های مضر باید سود ببرد و بر این اساس دارویی برای او تجویز شود.

داروهای کلسترول بالا چیست؟

داروهای کاهش دهنده کلسترول عبارتند از:

• استاتین ها

• مهارکننده های جذب کلسترول

• مهارکننده های PCSK9

• نیاسین

• مشتقات اسید فیبریک

• رزین های اسید صفراوی

داروی کاهنده کلسترول زمانی بیشترین تاثیر را دارد که با یک رژیم غذایی سالم و برنامه ورزشی ترکیب شود.

این دارو ها در دسته دارو های ضد چربی طبقه بندی میشود که در ادامه به توضیح هر کدام می پردازیم 

استاتین ها

استاتین ها از تولید کلسترول در کبد جلوگیری می کنند. آنها LDL،(کلسترول بد) و تری گلیسیرید را کاهش می دهند و تأثیر ملایمی در افزایش HDL، (کلسترول خوب) دارند. این داروها خط اول درمان اکثر افراد مبتلا به کلسترول بالا هستند.

استاتین ها هشدار می دهند که از دست دادن حافظه، سردرگمی ذهنی، دردهای عضلانی، نوروپاتی، مشکلات کبدی، قند خون بالا و دیابت نوع 2 از عوارض جانبی احتمالی هستند. مهم است به خاطر داشته باشید که استاتین ها ممکن است با داروهای دیگری که مصرف می کنید نیز تداخل داشته باشند.

نمونه هایی از استاتین ها عبارتند از:

• آتورواستاتین

• فلوواستاتین

• لوواستاتین

• پیتاواستاتین

• پراواستاتین

• روزوواستاتین کلسیم

• سیمواستاتین

مهارکننده های انتخابی جذب کلسترول

Ezetimibe با مهار جذب کلسترول در روده، LDL را کاهش می دهد. ویتورین یک داروی جدیدتر است که ترکیبی از ازتیمیب (زتیا) و یک استاتین (سیمواستاتین) است و می تواند کلسترول تام و LDL را کاهش داده و سطح HDL را افزایش دهد. شواهد پزشکی کافی وجود ندارد که نشان دهد ازتیمیب از حملات قلبی جلوگیری می کند.

مهارکننده های PCSK9

این داروها در افرادی که نمی توانند کلسترول خود را از طریق شیوه زندگی و درمان با استاتین کنترل کنند استفاده می شود. آنها پروتئینی به نام PCSK9 را مسدود می کنند تا بدن راحت تر LDL را از خون شما حذف کند. آنها عمدتاً در بزرگسالانی که یک بیماری ژنتیکی به نام "هیپرکلسترولمی هتروزیگوت فامیلی" را به ارث می برند که کاهش سطح کلسترول آنها را دشوار می کند یا برای افرادی که بیماری قلبی دارند و به بیش از یک استاتین نیاز دارند استفاده می شود. شما هر 2 هفته یک بار آنها را به عنوان یک واکسن دریافت می کنید.

مثال ها:

• آلیروکوماب

• Evolocumab

نیاسین

نیاسین یک ویتامین B کمپلکس است. نیاسین در غذا یافت می شود، اما در دوزهای بالا با نسخه پزشک  نیز می توان تهیه کرد. کلسترول LDL را کاهش می دهد و کلسترول HDL را افزایش می دهد. این داروها همچنین تری گلیسیرید بالا را کاهش می دهند. عوارض جانبی اصلی گرگرفتگی، خارش، سوزن سوزن شدن و سردرد است، اما آسپرین می تواند بسیاری از این علائم را کاهش دهد. با این حال، ابتدا با پزشک خود صحبت کنید. نیاسین یا اسید نیکوتینیک موجود در مکمل های غذایی نباید برای کاهش کلسترول استفاده شود. پزشک یا متخصص چربی به شما اطلاع می دهد که آیا نیاسین برای شما مناسب است یا خیر. تحقیقات اخیر نشان می دهد که نیاسین ممکن است تعداد کلسترول را بهبود بخشد، اما ممکن است با پیشگیری از حملات قلبی مرتبط نباشد.

تسکین دهنده های اسید صفراوی

این داروها در داخل روده عمل می کنند، جایی که به صفرا متصل می شوند و از جذب مجدد آن به سیستم گردش خون جلوگیری می کنند. صفرا عمدتاً از کلسترول ساخته می شود، بنابراین این داروها با کاهش ذخیره کلسترول بدن عمل می کنند و در نتیجه کلسترول کل و LDL را کاهش می دهند. شایع ترین عوارض جانبی یبوست، گاز معده و ناراحتی معده است. نمونه هایی از رزین های اسید صفراوی عبارتند از:

• کلستیرامین

• کولسولام

• کولستیپول

فیبرات ها

فیبرات سطح تری گلیسیرید را کاهش می دهد و می تواند HDL را افزایش داده و کلسترول LDL را کاهش دهد. مکانیسم اثر مشخص نیست، اما تصور می‌شود که فیبرات‌ها تجزیه ذرات غنی از تری گلیسیرید را افزایش داده و ترشح برخی لیپوپروتئین‌ها را کاهش می‌دهند. علاوه بر این، آنها باعث سنتز HDL می شوند.

نمونه هایی از فیبرات ها عبارتند از:

• فنوفیبرات

• اسیدهای فنوفیبریک

• جمفیبروزیل

داروهای ترکیبی

برخی از افراد مبتلا به کلسترول بالا با داروهای ترکیبی بهترین نتایج را به دست می آورند. این داروها مشکلات کلسترول را درمان می کنند و گاهی اوقات با داروهایی مانند داروهای فشار خون در یک قرص ترکیب می شوند. برخی از نمونه ها عبارتند از:

• نیاسین-لواستاتین (اسید ایکوتینیک)

• آملودیپین + آتورواستاتین، مسدود کننده کانال کلسیم

• آتورواستاتین و ازتیمیب

• سیمواستاتین و نیاسین (نیکوتینیک اسید)

• سیمواستاتین و ازتیمیب، یک مهارکننده جذب کلسترول

درمان هدفمند

برخی از داروها یک گزینه غیر استاتینی برای بزرگسالان مبتلا به بیماری ژنتیکی هیپرکلسترولمی هتروزیگوت فامیلی است که باعث کلسترول بالا می شود.  این داروها برای کمک به کاهش کلسترول در افراد مبتلا به بیماری قلبی عروقی آترواسکلروتیک (ASCVD) استفاده شود.

عوارض جانبی داروهای کلسترول بالا

عوارض جانبی داروهای کاهش دهنده کلسترول عبارتند از:

دردهای عضلانی

عملکرد غیر طبیعی کبد

واکنش آلرژیک (جوش های پوستی)

سوزش سر دل

سرگیجه

درد شکم

یبوست

کاهش میل جنسی

مشکلات حافظه

اگر دردهای عضلانی دارید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. این موضوع می تواند نشانه یک وضعیت خطرناک باشد.

گریپ فروت و داروهای کلسترول خون

از پزشک خود در مورد سایر داروها و موادغذایی که مصرف می کنید، از جمله گیاهان و ویتامین ها، و تأثیر آنها بر داروهای کاهش دهنده کلسترول سؤال کنید. هنگام مصرف برخی از انواع داروهای کاهنده کلسترول نباید آب گریپ فروت بنوشید، زیرا می تواند در توانایی کبد برای متابولیسم این داروها اختلال ایجاد کند. این موارد شامل:

• آتورواستاتین

• لوواستاتین

• سیمواستاتین

• تلودیپین

برخی از آنتی بیوتیک ها در صورت مصرف همراه با استاتین ها ممکن است خطرناک باشند. با پزشک خود صحبت کنید.

چه چیزی بر سطح کلسترول تأثیر می گذارد؟

عوامل مختلفی می توانند بر سطح کلسترول شما تأثیر بگذارند. آنها عبارتند از:

رژیم غذایی. چربی های اشباع شده، چربی ترانس، کربوهیدرات ها و کلسترول موجود در غذایی که می خورید باعث افزایش سطح کلسترول می شود. کاهش میزان چربی های اشباع شده، چربی های ترانس و قندها در رژیم غذایی به کاهش سطح کلسترول خون شما کمک می کند. افزایش مقدار فیبر و استرول های گیاهی نیز می تواند به کاهش کلسترول LDL کمک کند.

وزن. اضافه وزن علاوه بر اینکه یک عامل خطر برای بیماری های قلبی است، می تواند کلسترول شما را نیز افزایش دهد. کاهش وزن می تواند به کاهش LDL، سطح کلسترول تام و سطوح تری گلیسیرید و همچنین افزایش HDL شما کمک کند.

ورزش. ورزش منظم می تواند کلسترول LDL را کاهش داده و کلسترول HDL را افزایش دهد. باید سعی کنید هر روز 30 دقیقه فعالیت بدنی داشته باشید.

سن و جنسیت. با افزایش سن، سطح کلسترول افزایش می یابد. قبل از یائسگی، زنان نسبت به مردان هم سن، سطح کلسترول تام کمتری دارند. با این حال، پس از یائسگی، سطح LDL زنان افزایش می یابد.

وراثت. ژن های شما تا حدی تعیین کننده میزان کلسترول بدن شما هستند. کلسترول خون بالا می تواند در خانواده ها وجود داشته باشد.

شرایط پزشکی. گاهی اوقات، یک وضعیت پزشکی ممکن است باعث افزایش سطح کلسترول در خون شود. اینها عبارتند از کم کاری تیروئید (یک غده تیروئید کم کار)، بیماری کبد و بیماری کلیوی.

داروها. برخی داروها مانند استروئیدها و پروژستین ها ممکن است کلسترول "بد" را افزایش داده و کلسترول "خوب" را کاهش دهند.

چگونه کلسترول بالا باعث بیماری قلبی می شود؟

کلسترول بالای 200 که به آن هایپرکلسترولمی نیز گفته می شود، مردان را در معرض خطر بیشتری برای حملات قلبی، سکته مغزی و بیماری شریان های محیطی قرار می دهد. برای بسیاری از مردان، خطر کلسترول بالا از 20 سالگی شروع می شود و با افزایش سن افزایش می یابد. کلسترول بالا معمولاً در خانواده وجود دارد، بنابراین ژن ها نقش مهمی را ایفا می کنند. اما انواع انتخاب های سبک زندگی از جمله رژیم غذایی، فعالیت و وزن نیز بر سطح کلسترول تأثیر می گذارد. تنها راه برای اطلاع از میزان کلسترول خون، انجام آزمایش خون است. همه افراد بالای 20 سال باید حداقل هر 5 سال یک بار آزمایش کلسترول بدهند. اگر تعداد شما زیاد باشد، پزشک ممکن است آزمایش را بیشتر توصیه کند.

کلسترول بیش از حد در خون در دیواره رگ ها جمع میشود که این موضوع باعث ایجاد فرآیندی به نام آترواسکلروز که نوعی بیماری قلبی است میگردد. در این بیماری شریان ها یا رگ های خونی باریک می شوند و جریان خون به عضله قلب کند یا مسدود میگردد. خون اکسیژن را به قلب می رساند و اگر خون و اکسیژن کافی به قلب شما نرسد، ممکن است دچار درد قفسه سینه شوید. اگر خون رسانی به بخشی از قلب در اثر انسداد به طور کامل قطع شود، نتیجه آن حمله قلبی است.

دو شکل از کلسترول وجود دارد که بسیاری از مردم با آن آشنا هستند: لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL یا کلسترول "بد") و لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL یا کلسترول "خوب"). LDL منبع اصلی پلاک انسداد شریان است و HDL در واقع برای پاکسازی کلسترول از خون عمل می کند.

تری گلیسیرید چربی دیگری در جریان خون ما است. تحقیقات نشان می دهد که سطوح  بالای  تری‌گلیسیرید نیز با بیماری قلبی مرتبط است.

علائم چربی خون بالا در مردان

تستوسترون(Testosterone) یک هورمون مهم برای مردان است. به کنترل رشد و تکامل کمک می کند و با میل جنسی، ماهیچه ها و توده استخوانی در مردان مرتبط است. محققان در حال مطالعه این ایده هستند که به نوعی تسترون با کلسترول در مردان مرتبط است. میزان تسترون ممکن است با بیماری های قلبی ارتباط داشته باشد با این حال هنوز نمیتوان در این مورد به قطعیت سخن گفت.

برخی از مطالعات نشان داده است که به نظر نمی رسد تستوسترون هیچ تاثیری بر کلسترول LDL (بد) در مردان داشته باشد. اما تستوسترون بالاتر می تواند منجر به سطوح پایین تر کلسترول "خوب" در مردان سالم بین 20 تا 50 سال شود. اما محققان کاهش کلسترول خوب در مردانی را که مکمل های تسترون مصرف میکنند، ندیده‌اند.

با بالا رفتن سن مردان، بدن آنها تستوسترون کمتری تولید می کند. میزان کلسترول در مردان مسن نیز بالاتر از سایر گروه های سنی مردان است و بنابراین بیماری های قلبی در مردان مسن نیز بیشتر دیده میشود. تستوسترون می تواند به خلاص شدن از شر چربی ها و ساخت توده عضلانی کمک کند، که هر دوی این موارد می توانند احتمال حمله قلبی را کاهش دهند.

بنابراین، آیا افزایش هورمون می تواند به پیشگیری از بیماری های قلبی کمک کند؟

در سال 2015، انجمن متخصصان غدد بالینی آمریکا، که هورمون‌ها و چگونگی تأثیر آن‌ها بر بدن افراد را مطالعه می‌کردند، سعی کردند به این سؤال پاسخ دهند. آنها دریافتند که ارتباط قوی بین تستوسترون پایین و حملات قلبی و سایر مشکلات قلبی، به ویژه در مردان مسن، وجود دارد.

اما مطالعات دیگر نشان می دهد که برخی از مردان در صورت مصرف مکمل های تستوسترون ممکن است بیشتر دچار مشکلات قلبی شوند.

در سال 2010، محققان در مورد مکمل های تستوسترون در مردان مسن که مشکلات حرکتی داشتند، مطالعه کردند از 209 مرد در این مطالعه، 23 مردی که تحت درمان با تستوسترون بودند، دچار فشار خون بالا یا ریتم غیرطبیعی قلب شدند یا حملات قلبی داشتند.

از آنجایی که این آزمایش شامل تعداد کمی از مردان بود و همچنین از لحاظ دیگر افراد مسن و ناسالم بودند(دارای مشکل زمینه ای بودند)، نتایج آزمایش کمک کننده نبود.

نکته پایانی این است که مطالعات بیشتری برای پزشکان لازم است تا خطرات و مزایای استفاده از مکمل های تستوسترون را بهتر درک کنند.

درمان های کلسترول بالا در مردان چیست؟

اولین درمان انتخابی برای کلسترول بالا، اتخاذ یک سبک زندگی سالم است. در بسیاری از مردانی که دارای کلسترول مرزی(در آستانه داشتن کلسترول بالا) هستند، عادات سالم‌تر می‌تواند این اعداد را به حد طبیعی برساند. اگر تغییرات سبک زندگی کافی نباشد، انواع داروهای کاهش دهنده کلسترول در دسترس هستند.

انتخاب اصلی پزشکان برای تجویز دارو؛ داروهای استاتین است که در کاهش LDL بسیار موثر هستند. مطالعات اخیر تایید کرده اند که این داروها علاوه بر کاهش سطح کلسترول، خطر ابتلا به بیماری های قلبی را کاهش می دهند. این داروها زمانی مؤثرتر هستند که با رژیم غذایی کم کلسترول ترکیب شوند.