درمان پارکینسون با تحریک مغز

درباره تحریک مغز و درمان پارکینسون در داروبین میخوانیم:

• dbs چیست؟
• جراحی برای درمان پارکینسون
• بعد از جراحی پارکینسون چه باید کرد
• عوارض جانبی تحریک عمقی مغز

برای درمان پارکینسون روشهای مختلفی بکار برده میشود. یکی از این روشهای تحریک عمقی مغز است این روش به عنوان جراحی برای درمان پارکینسون یاد میشود. این روش که به آن DBS یا Deep brain Stimulation هم گفته میشود علائمی مانند:

• لرزش اندام ها
• سفتی اندام
• مشکلات راه رفتن

که جزء علائم رایج پارکینسون هستند را بهبود میبخشد. تحیرک مغز درمان پارکینسون نیست بلکه میتواند کیفیت زندگی بیمار مبتلا به پارکینسون را بهبود بخشد. به یاد داشته باشید در حال حاضر درمان قطعی برای پارکینسون وجود ندارد و فقط رشد بیماری کند و عوارض پارکینسون کنترل میگردد.

در صورتی که حداقل 5 سال از ابتلا به بیماری مبتلا گذشته و یا داروها به قدر کافی موثر نباشند، تحریک عمقی مغز گزینه مناسبی برای درمان علامت های پارکینسون باشد.  DBS روند زندگی برخی از بیماران را تغییر می­دهد اما برای برخی موثر نیست. اگر این روش درمانی به شما کمک نکرد، پزشک دستگاه را خارج می­کند.

تحریک عمیق مغز چگونه در درمان پارکینسون عمل میکند؟

اگر بخواهیم به زبان ساده توضیح دهیم که عمل جراحی پارکینسون چگونه سبب کاهش علائم میشود باید درمورد چگونگی لرزش اندام در پارکینسون توضیح دهیم. در بیماری پارکینسون سیستم عصبی به درستی انتقال پیام را انجام نمیدهد. هرچند که عدم کارایی سیستم عصبی به علت ماده شیمیایی دوپامین است اما به هر حال نورون ها یا سلولهای عصبی نیز به مرور کارایی خود را از دست میدهند. نورون ها با الکتریسیته کار میکنند عملا تحریک آنها نیز با الکریسیته صورت میگیرد اگر با یک وسیله بیرونی جریان ضعیف از برق یا پالس الکتریکی به نورونها انتقال یابد در آن صورت ارسال و دریافت پیام در کل مغز امکان پذیر خواهد بود. در عمل جراحی پارکینسون که در آن تحریک مغز مورد استفاده قرار میگیرد، یک وسیله کوچک درون قفسه سینه بیمار قرار گرفته و پالس­های الکتریکی به مغز می­فرستد. پالس­ها سیگنال­های عصبی ناشی از علائم پارکینسون را مسدود می­کند.

دستگاهی که برای تحریک عمقی مغز استفاده میشود چهار قسما دارد:

1. یک سیم نازک به اسم لید که در بخشی از مغز که سبب بروز علائم می شوند قرار می­گیرد.
2. تحریک کننده عصبی. دستگاه ضربان ساز که سیگنال­های الکتریکی کوچکی را به لید می­فرستد.
3. یک سیم، لید را به پالس ضربان ساز متصل می­کند.
4. ریموت کنترل برای برنامه سیستم که تنها بخش خارج از بدن است.

پس از این که سیستم جاگذاری و روشن شد یک متخصص آن را تنظیم می­کند. پس از آن علائم شما بهبود پیدا می­کند. همچنین شما می‌توانید کنترل سیستم را خود به دست بگیرید. می­توانید آن را خاموش و روشن کنید و یا باتری را کنترل کرده و تنظیمات را تغییر دهید. هر چند که متخصصان داروبین با تحقیقاتی که در ایران انجام داده اند به این نتیجه رسیده اند که معمولا تنظیمات مربوط به تنظیمات دستگاه توسط متخصص صورت میگیرد.

جراحی برای تحریک عمقی مغز چگونه انجام میشود؟

در جراحی تحریک مغزی، دو جراحی شامل قرار گیری لید در مغز و پالس ضربان ساز در قفسه سینه انجام می­شود. در برخی موارد هر دو در یک زمان اما اغلب اول لید قرار داده شده و چند هفته بعد ضربان ساز قرار می­گیرید. در طول جراحی مغز، جراح روند مغزی شما را ردیابی می­کند. این کار از طریق قرار گیری یک قاب فلزی برروی سر شما انجام می­شود. برخی از جراحان از یک سیستم بدون قاب صفحه­­ای استفاده می­کنند که یک روز قبل از عمل آماده می­شود. اسکن مغزی با قاب یا صفحات در مغز، برای ایجاد "نقشه" انجام می­شود.

جراح یک سوراخ به اندازه سکه در جمجمه شما ایجاد می­کند. آن­ها از کاوشگر مخصوصی استفاده کرده که به قاب یا صفحات متصل می­شود تا نقطه مناسب را برای قرار دادن لید پیدا کنند. ممکن است لازم باشد به سوالاتی پاسخ دهید یا قسمت­های خاصی از بدن را جابجا کنید. این یک فرایند بسیار ظریف بوده و زمان زیادی می­برد. به همین دلیل یادگیری تکنیک­های آرامش بخش قبل از عمل ضروری است. پس از یافتن نقطه مورد نظر، جراح لید را در جای خود قرار می­دهد. سیمی که لید را به باتری متصل می­کند، زیر پوست سر فرد مبتلا به پارکینسون قرار میگیرد. سوراخ جمجمه با یک کلاه پلاستیکی و بخیه بسته می­شود. شما به احتمال زیاد یک شب در بیمارستان مانده و روز بعد به خانه می­روید. قرار دادن ضربان ساز در قفسه سینه شما کمتر از یک ساعت طول می­کشد.

بعد از عمل تحریک مغزی در درمان پارکینسون چه باید کرد؟

شما باید دوز معمول داروی پارکینسون را پس از جراحی استفاده کنید.

تا زمانی که تورم در مغز شما کاهش نیابد ، دستگاه شما قابل برنامه ریزی نیست.

همچنین برنامه نویسی مناسب زمان­بر است. تنظیمات با بهترین عملکرد به حدود 6 جلسه در طول 6 ماه نیاز دارند. اما با انجام این کار، علائم شما بهتر شده و نیاز به مصرف داروها کمتر خواهد شد.

عوارض تحریک مغز برای درمان پارکینسون

روش DBS می­تواند منجر به بروز عوارض جدی برای پارکینسون شود. برخی از این عوارض بعد مدتی از بین می­روند. از جمله عوارض می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

• علائم سکته مانند بی حسی و لکنت زبان
• تغییرات خلق و خو، حافظه و تفکر
• تشنج
• مشکلات حرکتی و صحبت که به مرور بدتر می­شوند.
• سردرد، گیجی و مورمور شدن

امکان بروز مشکلات دیگر مانند قرار گرفتن نامناسب لید و یا سیم وجود دارد. همچپنین در موارد نادر خطر خونریزی مغزی هم دیده می­­شود. به هر حال در حال حاضر معمولا روشهای غیر تهاجمی برای درمان پارکینسون اولویت بالاتری دارد. یکی از روشهای نوین کنترل عوارض جانبی روش تصویر سازی ذهنی است که شما میتوانید آنرا در داروبین مطالعه بفرمایید. در هر صورت عمل جراحی پارکینسون یا تحریک عمقی مغز روشی است که در جهان برای کاهش کنترل علائم پارکینسون به کار میرود و لی در خط اول درمان قرار ندارد.