نوروپاتی دیابتی چیست ؟
بالا رفتن بیش از حد قند خون برای طولانی مدت می تواند آسیب های زیادی به بدن برساند یکی از این موارد که میتواند دردناک هم باشد آسیب به أعصاب است که به آن نورپاتی دیابتی می گویند . نوروپاتی دیابتی یکی از عوارض جانبی شایع و جدی در بیماران مبتلا به دیابت نوع 1و 2 می باشد که به تدریج و گاهی در چند دهه ظاهر می شود .
علت نوروپاتی دیابتی چیست ؟
عامل اصلی و دقیق نوروپاتی که یکی از عوارض جدی مربوط به افراد مبتلا به دیابت است ناشناخته بوده با این حال موارد زیادی می توانند در بروز این مشکل نقش داشته باشند مواردی مانند قند خون بالا ، ارث و موارد متابولیکی که در ادامه به آنها می پردازیم :
قند خون بالا
قند موجود در خون یا همان گلوکز می تواند باعث ایجاد اختلال در ارسال سیگنال ها توسط اعصاب بشود. گلوکز همچنین می تواند رگ های خونی که مواد مغزی و اکسیژن را به اعصاب می رساند تحت تاثیر قرار دهد
موارد متابولیکی
موارد دیگری مانند کلسترول و تری گلیسیرید بالا نیز در کنار قند خون می تواند بر روی اعصاب تاثیر گذاشته و ارتباط آنها را مختل کند .
ارث
ژنتیک می تواند به عنوان عاملی برای ابتلا به نوروپاتی دیابتی مورد بررسی قرار بگیرد برخی از افراد دارای ویژگی های ژنتیکی هستند که آنها را بیشتر در معرض بیماری های عصبی قرار می دهد .
انواع نوروپاتی دیابتی
نوروپاتی دیابتی به 4 دسته تقسیم می شود :محیطی ، اتونوم ، پروگزیمال و کانونی که در ادامه به بررسی هر کدام خواهیم پرداخت.
نوروپاتی محیطی
این نوع از نوروپاتی تاثیر خود را روی پا و ساق پا می گذارد و معمولا با احساس سوزش ( به خصوص در عصر ها ) و سوزن سوزن شدن ، بی حسی( ممکن است دائمی شود ) و درد همراه است البته در موارد نادر بازو ها ،پشت و شکم نیز تحت تاثیر قرار می گیرد . این علائم با کنترل قند خون بهبود پیدا می کنند همچنین در صورت خشک شدن پا بهتر است از لوسیون مرطوب کننده استفاده کنید . روش های درمان نروپاتی دیابتی محیطی شامل کنترل قند خون و مصرف دارو می باشد
نوروپاتی اتونومیک
نوروپاتی اتونومیک با تاثیر بر سیستم گوارش علائم خود را نشان می دهد در این نوع از نوروپاتی رگ های خونی ، سیستم ادراری و اندام های جنسی نیز می توانند تحت تاثیر قرار گیرند .
نوروپاتی اتونومیک در سیستم گوارشی معمولا با علائمی مانند نفخ ، اسهال ، یبوست ، سوزش سر معده ، حالت تهوع ، استفراع و إحساس سیری بعد از مصرف وعده های کوچک غذایی همراه است ، پزشک برای درمان این نوع نوروپاتی از پیشنهاد می کند وعده های غذایی را کوچک تر کرده و به همراه آن دارو تجویز می کند
در صورتی که نوروپاتی اتونومیک بر روی سیستم عروقی تاثیر بگذارد عوارضی مانند بالا رفتن ضربات قلب ، سرگیجه ، افت فشار ، تهوع و سیاهی رفتن چشم وقتی به سرعت از جایی بلند می شویم را به همراه داشته باشد در مردان این علائم می تواند با مشکلات نعوظ یا انزال خشک و در زنان کاهش ترشحات واژن یا عدم ارگاسم همراه باشد
این وارد می تواند با مشکلات در سیستم ادراری بدن نیز همراه شود مشکلاتی از جمله نفخ ، مشکل در تخلیه مثانه ، بی اختیاری ادرار و تکرر ادرار در طول شب از جمله این موارد هستند.
نوروپاتی پروگزیمال
نوروپاتی پروگزیمال که به آن آمیوتروفی دیابتی نیز می گویند یک نوع بسیار نادر از نوروپاتی دیابتی است و در 1٪ از بیماران دیابتی مبتلا به دیابت نوع 2 مشاهده می شود . علامت اصلی این بیماری درد عصبی در ران یا باسن ( معمولا در یک طرف بدن ) است و همچنین می تواند منجر به ضعف در پاها شود که این مورد معمولا با گسترش بیماری رخ می دهد کاهش وزن در حدود 35٪ از افراد مبتلا به این بیماری مشاهده شده است
نوروپاتی کانونی
نوروپاتی کانونی یا مونونوروپاتی دیابتی می تواند به سرعت ظاهر شود و هر بار یکی از أعصاب را تحت تاثیر قرار دهد با این حال اغلب در سر ، نیم تنه یا پا رخ میدهد و با درد و ضعف عضلانی همراه است . از جمله علامت ها نوروپاتی کانونی می توان به دوبینی ،چشم درد ، فلج شدن یک طرف صورت (فلج بل) ، درد شدید در کمر یا پا ها و درد در قفسه سینه و شکم اشاره کرد .
علائم این بیماری غیر قابل پیشبینی ، ناگهانی و دردناک است اما به خودی خود و طی چند هفته تا چند ماه بهبود پیدا می کند و در بیشتر موارد با آسیب های طولانی همراه نیست.
سایر آسیب های عصبی
همان طور که در ابتدا به آن اشاره کردیم دیابت می تواند آسیب های عصبی مختلفی به بدن وارد کند ، افراد مبتلا به دیابت ممکن است به مشکلات مختلف أعصاب مانند فشار های عصبی ( سندرم های فشاری ) مبتلا شوند ، سندروم تونل کارپال شایع ترین نوع سندرم فشاری است که با بی حسی و گزگز و بعضی موارد ضعف و درد عضلانی همراه است.