آشنایی با ناهنجاری ها و انواع بیماری های واژن در زنان

آناتومی واژن

واژن یک کانال عضلانی با خاصیت کسشانی است که رحم و دهانه رحم را به فرج متصل می کند. طول این کانال تقریبا 7 سانتیمتر است اما، ممکن است اندازه آن در زنان متفاوت باشد. همچنین، شکل واژن می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. دهانه واژن که از انتهای رحم شروع شده است، درمیان مثانه (مجرای ادرار) و رکتوم (مقعد) در خارج از بدن قرار گرفته است. این اندام در خروج خون در قاعدگی، زایمان و مقاربت جنسی نقش مهمی داشته و با توجه به حساسیت بالایی که دارد، به راحتی می تواند در شرایط مختلف، دچار برخی از مشکلات واژن شود.

بسیاری از مردم تصور می کنند که فرج و واژن یکی هستند. درحالیکه اینطور نیست و تنها قسمتی از واژن که از بیرون می توان  مشاهده کرد، دهانه واژن است. به طورکلی، به ناحیه تناسلی که از بیرون قابل مشاهده است، فرج می گویند. فرج شامل چین های پوستی در دو طرف دهانه واژن است. چین های بیرونی لب های بزرگ و چین‌های داخلی لابیا مینور (لب‌های داخلی) نامیده می‌شوند. کلیتوریس (کلیت) در جایی است که لب های داخلی به سمت بالای فرج به هم می رسند. دهانه واژن نیز در قسمتی است که لب های داخلی به سمت پایین فرج کشیده می شوند. گاهی اوقات، لب های داخلی به طور کامل یا تا حدی، دهانه واژن را می پوشاند.

ساختار واژن شامل موارد زیر است:

• دهانه یا دهلیز واژن: جایی که خون در زمان قاعدگی و نوزاد در زمان زایمان از آن خارج می شود. همچنین، این قسمت همان بخشی است که آلت تناسلی مردانه در هنگام مقاربت، وارد ان میشود.
• کانال واژن: کانال عضلانی که دهانه رحم را به بیرون دستگاه تناسلی متصل می کند. شکل این ناحیه در هر فرد متفاوت بوده و می تواند استوانه ای یا تخم مرغی شکل باشد. طول این کانال نیز می تواند در هر فرد متفاوت باشد اما، اندازه تقریبی آن حدود 7 سانتیمتر است.
• دیواره واژن: دیواره های واژن با یک لایه بیرونی فیبری، لایه میانی عضله صاف و یک غشای مخاطی داخلی با چین های عرضی به نام روگا پوشیده شده اند. لایه‌های میانی و داخلی موجب به انبساط واژن شده و اجازه می دهند تا واژن برای مقاربت و زایمان مناسب باشد.
• پرده بکارت: لایه ای نازک که تا حدی دهانه واژن را احاطه می کند. این پرده که به آن hymen نیز گفته می شود، می تواند با ورزش های شدید بدنی، آمیزش مقاربت جنسی و زایمان پاره شود یا آسیب ببیند. پرده بکارت انواع مختلفی دارد که برخی از آنها می توانند باعث ایجاد مشکلات واژن و بروز اختلالاتی در جریان چرخه قاعدگی، استفاده از تامپون و حتی رابطه جنسی شوند.
• دهانه رحم: قسمت انتهایی رحم که قسمت فوقانی واژن به آن وصل می شود. اتصال این دو قسمت موجب خروج خون قاعدگی به بیرون و ورود اسپرم به رحم می شود. همچنین، در هنگام زایمان، با گشاد شدن، موجب خروج نوزاد از آن می شود. برای اطلاع از بیماری های رحم در زنان، به مطلب مورد نظر مراجعه نمایید.
• غدد بارتولین: غددی که در دو طرف دهانه واژن قرار گرفته اند و درهنگام تحریک جنسی، مایعی را برای روان کردن واژن ترشح می کنند.
• نقطه G (Gräfenberg): چند سانتی متر در داخل واژن قرار دارد و در هنگام تحریک جنسی، متورم می شود. این بخش باعث رسیدن زنان به لذت جنسی می شود.

انواع پرده بکارت

پرده بکارت لایه نازکی از بافت است که در دهانه واژن قرار دارد. این اندام در حالت طبیعی باید باز باشد تا خون قاعدگی و ترشحات طبیعی، راهی برای خروج از واژن داشته باشند. برخی از پرده های بکارت از حالت طبیعی خارج شده و باعث ایجاد مشکلات واژینال می شود. انواع پرده بکارت عبارت است از:

• بدون سوراخ (Imperforate Hymen): وضعیتی که در آن پرده بکارت باز نبوده و دهانه واژن را کامل پوشانده است و مانع از خروج خون و ترشحات قاعدگی می شود. این شکل پرده  ممکن است در بدو تولد دیده شود، اما بیشتر در دوران بلوغ تشخیص داده می شود. در اکثر مواقع، دختران دارای این نوع پرده، بیشتر به دلیل عدم قاعدگی و درد شکم یا لگن ناشی از  پرشدن واژن با خون قاعدگی، به پزشک مراجعه می کنند. این افراد همچنین ممکن است علائم ادراری مانند تکرر ادرار، فوریت ادرار یا احساس تخلیه ناقص ادرار نیز داشته باشند.
• بکارت سوراخ ریز (Microperforate Hymen): حالتی که در آن پرده دارای دهانه بسیار کوچکی است. در این حالت، خون قاعدگی و ترشحات واژن می توانند خارج شوند اما، ممکن است بیمار در استفاده از تامپون یا مقاربت واژینال مشکل یا ناتوانی داشته باشد. زنان دارای این نوع پرده، ممکن است متوجه ریز بودن دهانه پرده نشوند اما، درصورت استفاده از تامپون، احتمالا نمی تواند آن را خارج کند که در این وضعیت، ممکن است به برخی از مشکلات واژن مبتلا شود.
• پرده کربیفورم (Cribiform Hymen): حالتی که در آن پرده چندین روزنه بسیار کوچک دارد. خون قاعدگی و ترشحات واژن می تواند از واژن خارج شود، اما بیمار قادر به استفاده از تامپون یا مقاربت واژینال نخواهد بود.
• پرده سپتوم (Septate Hymen): زمانی است که پرده دارای یک بافت اضافی در وسط بوده و باعث شود که دهانه واژن دارای دو سوراخ شود. در این حالت، خون قاعدگی و ترشحات واژن می تواند از واژن خارج شود، اما بیمار ممکن است در استفاده از تامپون یا مقاربت واژینال مشکل یا ناتوانی داشته باشد. این حالت نیز یکی از مشکلات مربوط به واژن است که ممکن است بیمار متوجه آن نشود. اما درصورت استفاده از تامپون، احتمالا در خارج کردن آن مشکل خواهد داشت.

درمان پرده های بکارت غیرطبیعی معمولا به صورت سرپایی و در مطب پزشک متخصص انجام می شود که به آن هایمنکتومی (hymenectomy) می گویند. درطول این عمل، متخصص زنان، بافت اضافی را برداشته و یک دهانه واژن با اندازه مناسب ایجاد می کند. بعد از این عمل، بافت اضافی دیگر رشد نمی کند و بیمار یا درد کمی دارد یا اصلا درد ندارد.

انواع ناهنجاری ها و مشکلات واژن

واژن، یکی از حساس ترین اندام ها در دستگاه تناسلی زنان است که همواره، در معرض بروز آسیب و بیماری های مربوط به واژن می باشد. طیف وسیعی از شرایط وجود دارند که می توانند بر ظاهر و وضعیت واژن تأثیر بگذارند. برخی از این شرایط، نوعی اختلالات و ناهنجاری های مادرزادی در واژن هستند و برخی دیگر، ناشی از شرایط مختلفی مانند تغییرات هورمونی، مصرف داروها یا تغییرات پس از بارداری می شوند. در ادامه، تمامی ناهنجاری ها و مشکلات واژینال در زنان را نام می بریم و یک توضیح اختصاری می دهیم با داروبین همراه باشید.

ناهنجاری های واژن

ناهنجاری های واژن یا مشکلات مادرزادی واژن، گروهی از اختلالات است که قبل از تولد نوزاد دختر ایجاد شده و می تواند مشکلاتی را در باروری، قاعدگی و رابطه جنسی او ایجاد کند. این ناهنجاری ها بسیار نادر بوده و تقریبا 5 درصد از زنان ممکن است به یکی از آنها دچار شوند. ازجمله ناهنجاری های واژن عبارت است از:

• آژنزی یا آترزی واژن: اختلالی که قبل از تولد ایجاد شده و در آن واژن رشد نمی کند. برخی از بیماران ممکن است واژن کوتاه‌تر، بخشی از واژن یا اصلاً واژن نداشته باشند. این مشکل بسیار نادر بوده و تقریبا از هر 5000 زن، ممکن است یک نفر درگیر آن شود. بیماران مبتلا به آژنزی واژینال، علاوه بر ناهنجاری‌های کلیوی یا مشکلاتی که بر ستون فقرات، دنده‌ها یا اندام‌ها، ممکن است در سایر بخش‌های دستگاه تناسلی، موارد غیرطبیعی مانند عدم وجود رحم یا رحم کوچک نیز داشته باشند.
• سپتوم عرضی واژن: این ناهنجاری یکی از مشکلات واژن است و درحالی که جنین در رحم مادر رشد می کند، تشکیل می شود. در این مشکل، دیواره‌ای از بافت، واژن را مسدود می‌کند (کانال‌های عضلانی بسته که از خارج ناحیه تناسلی زنانه تا دهانه رحم، لوله رحم امتداد می‌یابند) گاهی اوقات یک سوراخ کوچک در سپتوم عرضی واژن وجود دارد که باعث می‌شود زنان دوره‌های قاعدگی منظمی داشته باشند، اما این دوره‌ها ممکن است بیشتر از چهار تا هفت روز معمولی طول بکشد. اگر سوراخی در سپتوم عرضی واژن وجود نداشته باشد، ممکن است خون به جای اینکه به طور کامل از واژن خارج شود، در قسمت بالایی واژن جمع می شود. سپتوم عرضی واژن به احتمال زیاد نیاز به یک روش جراحی برای برداشتن بافت فیبری مسدود کننده واژن دارد.
• سپتوم طولی واژن: وضعیتی که در آن دیواره ای از بافت فیبری وجود دارد که واژن را به دو نیمه تقسیم می کند. در این مشکل، می تواند قاعدگی طبیعی اتفاق افتاده و خون قاعدگی به طور طبیعی از واژن خارج شود، اما بیماران ممکن است در قرار دادن تامپون یا مقاربت واژینال مشکل داشته باشند.

عفونت واژن

عفونت زنان یکی از شایع ترین مشکلاتی است که واژن و اندام تناسلی زنان را درگیر می کند. واژن و فرج مایعات مختلفی تولید می کنند که برای سلامت کلی مهم هستند. این مایعات میزان مشخصی دارند که کم یا زیاد شدن آنها، موجب برهم خوردن PH واژن و ورود باکتری ها و ویروس های مختلف به بدن می شود. زنان باید بدانند که نباید واژن را بیش از حد بشویند. زیرا، شستن واژن نه تنها عفونت را از بین نمی برد، بلکه ممکن است شدت ان را بیشتر کند. استفاده از صابون ها و مواد خشن، بافت واژن را خشک کرده و  پارگی های ریزی را ایجاد می کند که باعث آسان شدن ورود باکتری ها و عفونت های خطرناک به واژن می شود. برخی از رایج ترین عفونت های واژن عبارت است از:

• واژینوز باکتریایی BV: یک عفونت باکتریایی است که از رشد بیش از حد باکتری های سالم واژن ناشی می شود. این عفونت ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که عاملی مانند استفاده از دوش واژینال، سطح pH واژن را تغییر دهد. واژینوز باکتریایی یک عفونت مقاربتی (STI) نیست، اما داشتن شریک های جنسی متعدد، می تواند خطر ابتلا به آن را افزایش دهد. BV ممکن است باعث ترشح سفید یا خاکستری شود، اما همیشه علائمی ایجاد نمی کند.
• عفونت قارچی: عفونت قارچی واژن زمانی اتفاق می افتد که یک نوع مخمر به نام کاندیدا آلبیکنس در واژن رشد کند. عفونت قارچی واژن بسیار شایع بوده و علائم آن شامل خارش، التهاب و ترشحات غلیظ و سفید رنگی است که ظاهری شبیه پنیر دارد. عفونت های مخمری معمولاً با استفاده از داروهای ضد قارچی بدون نسخه (OTC) قابل درمان هستند.
• تریکومونیازیس: تریکومونیازیس که اغلب به عنوان "تریک" شناخته می شود، یک بیماری مقاربتی است که توسط انگلی به نام تریکوموناس واژینالیس ایجاد می شود. اغلب باعث ترشحات سبز یا زرد با بوی ماهی و همچنین سوزش و قرمزی می شود. این مشکل با مصرف آنتی بیوتیک قابل درمان است اما، برای جلوگیری از عفونت مجدد، هر دو طرف باید تحت درمان قرار گیرند.

واژینیت یا التهاب واژن

واژینیت یا التهاب واژن، معمولاً در نتیجه یک عفونت باکتریایی یا قارچی ایجاد می شود. علائم احتمالی این بیماری شامل ترشح، خارش، سوزش و احتمالاً درد است. این یک بیماری شایع است که اکثر زنان حداقل یک بار در زندگی خود به آن مبتلا می شوند و اغلب با مصرف داروهای آنتی بیوتیک یا ضد قارچ، درمان می شود.

بیماری های مقاربتی واژن

بیماری های مقاربتی STIs از دیگر مشکلات واژن هستند که در اثر رابطه جنسی با شریک بیمار یا داشتن شریک های جنسی متعدد رخ می دهند. این وضعیت ممکن است موجب ابتلای فرد به بیماری های مقاربتی و سرایت آن به شریک خود شود. علائم این مشکلات اغلب شامل ترشحات غیرطبیعی یا زخم های تناسلی می باشد. برخی از مهمترین بیماری های مقاربتی عبارت است از:

• کلامیدیا: یک عفونت مقاربتی  که توسط باکتری به نام کلامیدیا تراکوماتیس ایجاد می شود.
• تبخال تناسلی ناشی از ویروس هرپس سیمپلکس  (HSV).
• سوزاک که از باکتری به نام نایسریا گونوره آ ایجاد شده.
• زگیل تناسلی  ناشی از ویروس پاپیلومای انسانی.
• سیفلیس یک بیماری مقاربتی که توسط باکتری به نام ترپونما پالیدوم ایجاد می شود.

پرولاپس واژن

پرولاپس واژن یا افتادگی واژن زمانی اتفاق می‌افتد که واژن به دلیل ضعیف شدن یا شل شدن عضلات کف لگن، از محل قرارگیری خود خارج می شود. در این مشکل خیلی کم اتفاق می افتد که فقط واژن به تنهایی درگیر شود زیرا، بافتی که از رحم حمایت می‌کند نیز معمولاً کشیده می‌شود و در حین زور زدن باعث ضعیف شدن آن می‌شود. زایمان واژینال، فشار مکرر روی شکم به دلیل چاقی یا اجابت مزاج شدید و یائسگی می تواند خطر افتادگی واژن را افزایش دهد. پرولاپس انواع مختلفی دارد که هرکدام به نحوی می تواند واژن را درگیر کند، از جمله:

• سیستوسل که جلوی واژن و مثانه را درگیر می کند
• رکتوسل که پشت واژن و رکتوم را درگیر می کند
• انتروسل که قسمت جلوی دیواره واژن و روده کوچک را درگیر می کند

افتادگی واژن معمولا علائم خاصی ندارد. اما، برخی ممکن است با احساس پری یا سنگینی در لگن مواجه شوند یا در آن ناحیه احساس کشش کنند.

علائم معمولاً زمانی که فرد دراز می کشد از بین می رود و ممکن است هنگام ایستادن، اجابت مزاج یا بلند کردن چیزی بدتر شود. دفع ادرار در هنگام عطسه، خنده یا سرفه نیز ممکن است جزو علائم این مشکل باشد.

واژینیسموس

واژینیسموس، انقباضات غیر ارادی عضلات واژن است که عمل دخول در رابطه جنسی را دردناک می کند. این مشکل اغلب زمانی شروع می شود که فرد برای اولین بار اقدام به مقاربت می کند. واژینیسموس علت مشخصی ندارد اما در بیشتر موارد با اسیب های جنسی و عوامل عاطفی در گذشته مرتبط است. ترس از رابطه جنسی دردناک در برخی از زنان موجب می شود که انقباض عضلات بیشتر شده و فرد درد بیشتری را تجربه کند.

آتروفی واژن

آتروفی واژن باعث کوچک شدن و نازک شدن بافت های واژن می شود که می تواند کانال را باریک کرده و خاصیت ارتجاعی آن را کاهش دهد. این مشکل در دوران یائسگی شیوع بیشتری دارد. زیرا، در طول یائسگی، تولید استروژن کاهش می‌یابد و میزان مایعات واژن را کاهش می‌دهد و با pH واژن تداخل می‌کند. آتروفی همچنین می تواند در اوایل زندگی به دلیل سایر عوامل کاهش استروژن مانند شیردهی، بیماری های تخمدان ازجمله برداشتن تخمدان و مصرف برخی داروها اتفاق بیفتد.

سرطان واژن

سرطان واژن ازجمله مشکلات واژن بسیار نادر بوده و انواع مختلفی دارد که شایع‌ترین آن، کارسینوم سلول سنگفرشی است. سلول های سرطانی در این نوع سرطان از پوشش داخلی واژن شروع می شود و اگر گسترش یابد، می‌تواند باعث خونریزی غیرعادی واژن، ترشح یا توده‌ای در واژن شود. تقریبا بیش از نیمی از سرطان های واژن توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می شود. سرطان واژن ممکن است در اوایل شروع علامت خاصی نداشته باشد اما، اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود، احتمال درمان آن بیشتر است.

فیستول

فیستول واژن یک سوراخ غیرطبیعی است که واژن را به عضوی دیگر متصل می کند. به عنوان مثال، فیستول واژن می تواند واژن را به مثانه، حالب ها، مجرای ادرار، رکتوم، روده بزرگ یا کولون و روده باریک مرتبط کند. این مشکل در واژن می تواند فرد را دچار عوارضی مانند نشت ادرار و مدفوع، عفونت کلیه، ترشحات غیر طبیعی واژن و آسیب بافتی کند.

شل شدگی واژن

اگر رباط‌های نگهدارنده و بافت‌های همبند که رحم و دیواره‌های واژن را در جای خود نگه می‌دارند ضعیف شوند، رحم، مثانه، رکتوم یا دیواره‌های واژن ممکن است به پایین سر بخورند (افتادگی). این ممکن است باعث برآمدگی در واژن یا نشت ادرار در هنگام سرفه و عطسه شود.

خارش واژن

خارش واژن یکی از علائم رایج در مشکلات واژن است. این مشکل می تواند به دلایل مختلفی مانند خشکی، ناراحتی های پوستی، مصرف برخی داروها، ابتلا به برخی بیماری ها و عفونت ها ایجاد شود. خارش واژن درصورتی که علت اصلی آن مشخص شود، قابل درمان است.

خشکی واژن

خشکی واژن شرایطی است که رطوبت طبیعی واژن به دلایل مختلفی از بین رفته باشد. این یک مشکل رایج است که باعث سوزش، خارش، درد یا عدم روان بودن محیط واژن در حین رابطه جنسی می شود. هر زنی ممکن است تحت تأثیر خشکی واژن قرار گیرد، اگرچه این خشکی در زنانی که یائسگی را تجربه کرده‌اند شایع‌تر است. این بیماری بیش از نیمی از زنانی را که بعد از یائسگی در سنین پیری هستند تحت تاثیر قرار می دهد. حدود یک چهارم زنان در این گروه سنی در حین رابطه جنسی دچار خشکی می شوند و برخی از زنان درد را تجربه می کنند.

برفک واژن

برفک واژن یک عفونت قارچی شایع است که توسط گونه قارچ کاندیدا ایجاد می شود. این عفونت به راحتی قابل درمان و قابل پیشگیری است. در علم پزشکی، به برفک واژن، کاندیدیاز واژینال نیز می گویند. برفک در بسیاری از نواحی بدن، به ویژه در واژن، مقعد و دهان رخ می دهد. برفک واژن می تواند زنان را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد، اگرچه در زنان بین 15 تا 50 سال شایع تر است، اما بروز آن در دخترانی که هنوز عادت ماهانه نشده اند و در زنان مسن بعد از یائسگی غیرمعمول است.

خونریزی واژن

اکثر خانم ها هر ماه در طول چرخه قاعدگی خود خونریزی واژینال را تجربه می کنند. دوره های پریود به طور متوسط ​​5 روز طول می کشد، اما می تواند تا 8 روز طول بکشد. اگر مدت و شدت خونریزی در دوران قاعدگی غیرطبیعی باشد، ممکن است نشانه ای از مشکلات واژن باشد که در این صورت باید به پزشک زنان مراجعه شود. اگر در مواقعی غیر از قاعدگی دچار خونریزی واژینال شدید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید. به عنوان مثال، اگر بین دو سیکل قاعدگی دچار خونریزی شدید، یا بعد از یائسگی و رابطه جنسی به خونریزی افتادید، باید به پزشک مراجعه کرده و علت آن را جویا شوید.

ترشحات واژن

تمام زنان به طور طبیعی دارای ترشحاتی در واژن هستند که این ترشحات، محیط واژن را روان کرده و از ورود عوامل عفونی به واژن جلوگیری می کنند. ترشحات طبیعی واژن اغلب بدون بو بوده و به رنگ شفاف یا کرمی هستند. ترشحات واژن درصورت تغییر رنگ یا بود و ایجاد تحریک، خارش و سوزش، جزو ترشحات غیرمعمول هستند که باید مورد بررسی قرار گیرد. اکثر ترشحات غیرطبیعی واژن در اثر عفونت یا التهاب، برفک واژن یا بیماری های وقاربتی ایجاد می شوند.

کیست بارتولن

اگر مجاری غدد در ورودی واژن مسدود شود، ممکن است کیست بارتولین ایجاد شود. غدد بارتولین در هر طرف دهانه واژن قرار دارند و مایعی را تولید می کنند که به روان شدن محیط داخل واژن کمک می کنند. گاهی اوقات، این غدد مسدود شده و مایع داخل غدد تجمع می یابد و باعث ایجاد کیست می شوند. اگر این مایع عفونی شود، چرک ایجاد می کند و به آبسه بارتولین تبدیل می شود. کیست یا آبسه معمولا در یک طرف دهانه واژن ایجاد می شود.

علائم مشکلات واژن

علائم مشکلات واژن می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد و به علت زمینه ای بستگی دارد. موارد زیر برخی از علائم رایج در مشکلات واژن هستند:

• ترشحات خاکستری، زرد، سبز مایل به زرد یا سبز
• ترشحات کف آلود، غلیظ یا توده ای
• ترشحات بدبو
• نیاز مکرر به ادرار کردن یا مشکل در ادرار کردن
• خارش، درد یا ناراحتی در واژن یا فرج
• احساس سوزش در هنگام ادرار یا رابطه جنسی
• مشکل در قرار دادن تامپون در واژن
• حرکات دردناک روده
• درد در لگن، پایین شکم یا کمر
• احساس سنگینی یا کشیدن در واژن
• برجستگی های گوشتی رنگ در اطراف اندام تناسلی یا داخل واژن
• قرمزی یا تورم در اطراف اندام تناسلی
• تورم پا
• یک توده در داخل یا بیرون زده از واژن
• خونریزی حین یا بعد از رابطه جنسی
• خونریزی بین قاعدگی
• خونریزی بعد از یائسگی
• مقاربت دردناک

مشکلات واژن معمولاً در صورت تشخیص زودهنگام، بهترین پاسخ را به درمان می دهند. بنابراین، در صورت مشاهده هر یک از این علائم حتما با پزشک مشورت کنید.

آزمایشات رایج در تشخیص مشکلات واژن

زمانی که به دلیل مشاهده یک یا چند مورد از علائم مشکلات واژن به پزشک مراجعه می کنید، پزشک برای تشخیص دقیق، ممکن است یکی از تست های زیر را انجام دهد. تست های تشخیص مشکلات واژن عبارت است از:

• معاینه لگن: معاینه لگن شامل بررسی فیزیکی و بصری اندام های تناسلی و جنسی زنانه است. در این تست پزشک می تواند علائم عفونت و بیماری را مشاهده کند.
• پاپ اسمیر: آزمایشی برای بررسی علائم سرطان دهانه رحم. در موارد نادر، نتایج غیرطبیعی پاپ ممکن است نشانه‌های سرطان واژن را نشان دهد.
• کولپوسکوپی: روشی که در آن از یک میکروسکوپ با نور مخصوص برای بزرگ‌نمایی بافت واژن استفاده می‌شود. پزشک در این تست می‌تواند نمونه‌های بافتی از هر ناحیه مربوط به واژن را بگیرد و آن‌ها را در آزمایشگاه آزمایش کند.
• تست PH واژن: آزمایشی که سطح PH یا اسیدی بودن مایعات واژن را اندازه گیری می کند. سطح PH واژن می تواند پزشک در تشخیص عفونت کمک کند.
• آزمایشات STI: پزشک ممکن است ادرار (تجزیه ادرار) یا ترشحات واژن را آزمایش کند تا ارگانیسم هایی را که باعث بیماری های مقاربتی می شوند، بررسی کند.
• تصویربرداری از لگن: پزشک از یک روش تصویربرداری برای بررسی واژن، از نظر رشد یا مشکلات ساختاری مانند پرولاپس استفاده می کند. پزشکان بیشتر از سونوگرافی استفاده می کنند، اما ممکن است تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT) را نیز انجام دهد.
• بیوپسی: در این تست، پزشک نمونه بافتی را برای آزمایش سلول های سرطانی می گیرد.

درمان مشکلات واژن

درمان بیماری های واژینال بسته به نوع بیماری و علت آن متفاوت است. اغلب مشکلات واژن درصورت تشخیص به موقع، قابل درمان هستند. به طورکلی، درمان بیماری های واژن شامل دارو درمانی، هورمون درمانی، شیمی درمانی، پرتودرمانی یا جراحی می شوند.

• دارو درمانی: آنتی بیوتیک ها (ژل ها، کرم ها، قرص ها) یا داروهای ضد قارچ می توانند بیشتر علل واژینیت یا عفونت واژن را درمان کنند.
• هورمون درمانی: تغییرات واژن مربوط به کاهش استروژن، مانند آتروفی واژن، اغلب با هورمون درمانی بهبود می یابد.
• درمان سرطان واژن ممکن است از طریق جراحی یا درمان هایی مانند شیمی درمانی و پرتودرمانی انجام شود. نوع درمان سرطان واژن به میزان شدت آن بستگی دارد.

نکاتی برای حفظ سلامت واژن

شما می توانید برای محافظت از سلامت واژن و سلامت کلی خود اقداماتی انجام دهید. ازجمله این اقدامات عبارت است از:

• به طور منظم معاینه لگن و پاپ اسمیر انجام دهید: تمامی شرایط و مشکلاتی که واژن را تحت تاثیر قرار می دهند، دارای علائم قابل مشاهده نیستند. آزمایشات و معاینات منظم، به پزشک اجازه می دهد که مسائل و دلایل را شناسایی کرده و درصورت نیاز، اقدام به درمان کند.
• از مصرف دوش واژینال خودداری کنید: دوش واژن می تواند تعادل طبیعی باکتری های واژن را مختل کرده و محیط را برای عفونت آماده کند.
• از صابون های معطر و محصولات بهداشتی خشن خودداری کنید: عطرهای موجود در محصولات بهداشتی معطر، مانند صابون، پد و دستمال مرطوب، می توانند پوست را تحریک کرده و تعادل pH واژن را مختل کنند. درنتیجه، از محصولات بدون عطر استفاده کنید.
• لباس خیس یا عرق کرده را عوض کنید: پوشیدن لباس های خشک می تواند خطر ابتلا به عفونت های باکتریایی یا قارچی را کاهش دهد.
• تمرینات کف لگن (تمرینات کگل) را انجام دهید: ورزش منظم عضلات کف لگن می تواند از بروز مشکلاتی مانند افتادگی واژن جلوگیری کند. عضلات قوی کف لگن همچنین توانایی شما را برای کنترل و فشار دادن دیواره های واژن افزایش می دهد و لذت جنسی را در هنگام برانگیختگی افزایش می دهد.
• واکسن بزنید: برای محافظت در برابر HPV و هپاتیت B که می توانند از طریق رابطه جنسی منتقل شوند، با پزشک مشورت کرده و واکسیناسیون را انجام دهید. در بیشتر موارد، پزشک واکسن گارداسیل را در سه دوز تجویز می کند.
• رابطه جنسی ایمن تر را تمرین کنید: هنگام رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید. همچنین، برای جلوگیری از ابتلا به عفونت و بیماری های مقاربتی، از داشتن شریک های جنسی متعدد خودداری نمایید.
• داروهای خود را بشناسید و در مورد مصرف دارو و عوارض جانبی احتمالی برای واژن با پزشک خود صحبت کنید.

 جمع بندی

واژن یک لوله منعطف است که رحم و دهانه رحم را به فرج متصل می کند. شکل، اندازه و رنگ واژن ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد. توصیه می شود هرکسی که متوجه علائم غیرعادی در داخل یا اطراف واژن خود می شود برای معاینه به پزشک یا متخصص مراجعه کند. این افراد همچنین می توانند برای بررسی هرگونه تغییر یا رشد غیرعادی، واژن خود را معاینه کنند. اما، باید بدانید که درمان های خانگی نباید جایگزین معاینات منظم لگنی با یک متخصص زنان شود.