سرطان سینه یکی از شایع ترین سرطان ها در میان زنان است و بیشترین میزان مرگ و میر در میان بیماری های زنان را به همراه دارد . سرطان سینه یا سرطان پستان دارای مراحل و درجه های متفاوتی است و مراحل آن بر اساس حجم تومور ، تهاجم یا عدم تهاجم به سلول ها ، سرایت به غدد لنفاوری تعیین می شود. برای تشخیص و تعیین مرحله این بیماری پزشک می تواند با بررسی نتایج پاتولوژی و دسته بندی آنها تشخیص دقیق تری از نوع بیماری داشته باشد . بر اساس این یافته ها پزشکان کدهایی متشکل از حروف و اعداد را کنار هم میچینند. ممکن است رمز عجیبی به نظر برسد، اما در واقع این راهی است برای مشخص کردن دقیق آنچه که در مورد سرطان سینه بدست می آید . به عبارت دیگر، هر چه لیست حروف و اعداد طولانیتر باشد، تشخیص کاملتر و صحیحتر و در نتیجه برنامه درمانی دقیقتر است.
مراحل سرطان سینه
مراحل سرطان از عدد صفر و اعداد رومی ، II، III یا IV که معمولا حروف A، B یا C نیز همراه آن می آید تشکیل می شود هر چه عدد بدست آمده بزرگتر باشد مرحله سرطان پیشرفته تر است
مرحله صفر: در مرحله صفر سرطان سینه ،بیماری زود تشخیص داده شده است. و سلول های سرطانی از محل اولیه خود جابجا نشده و در همان مکان باقی مانده اند.
مرحله I: مرحله یک سرطان سینه را نوع تهاجمی می نامند ، به این معنی که سلول های سرطانی برای حمله به بافت سالم آزاد شده است.
مرحله IA: در این مرحله سلولهای سرطانی به بافت چربی پستان رسیدهاند. هر چند خود تومور کوچکتر از یک بادام زمینی پوستکنده است و یا حتی ممکن است توموری وجود نداشته باشد.
مرحله IB: در این مرحله مقادیر بسیار کمی از سلولهای سرطانی در چند غده لنفاوی یافت شدهاند.
مرحله II: مرحله دوم سرطان سینه به این معنی است که سرطان رشد کرده، یا گسترش یافته و یا هم رشد کرده و هم گسترش یافته.
مرحله IIA: اگر توموری در سینه وجود داشته باشد، در این مرحله هنوز کوچک است. در این مرحله ممکن است هیچ سلول سرطانی در غدد لنفاوی وجود ندارشته باشد، یا سلولها نهایتاً به سه غده گسترش یافته باشند.
مرحله IIB: در این مرحله توده بزرگتر شده است. ممکن است به اندازه یک گردو یا حتی یک لیمو باشد. در این مرحله ممکن است سلولهای سرطانی به غدد لنوفاوی رسیده یا نرسیده باشند.
مرحله III: در این مرحله سوم هنوز سرطان به استخوانها یا سایر اندامها سرایت نکرده است، اما به عنوان پیشرفته در نظر گرفته میشود و مبارزه با آن سختتر است.
مرحله IIIA: در این مرحله سرطان در 9 غده لنفاوی، که زنجیرهای از زیر بغل تا استخوان ترقوه را تشکیل میدهند، یافت شده است. یا ممکن است به غدد لنفاوی در عمق سینه گسترش یافته یا موجب تورم غدد شده باشد. اگر توموری در سینه باشد، در این مرحله ممکن است بزرگ شده باشد.
مرحله IIIB: به این معنی است که تومور در دیواره قفسه سینه یا پوست اطراف سینه رشد کرده است، حتی اگر به غدد لنفاوی نرسیده باشد.
مرحله IIIC: در این مرحله سرطان در 10 غده لنفاوی یا بیشتر یافت شده، یا به بالا یا زیر استخوان ترقوه گسترش یافته است. همچنین اگر غدد لنفاوی کمتری در خارج از سینه تحت تأثیر قرار گرفته باشند اما غدد لنفاوی داخل سینه بزرگ شده یا سرطانی باشند نیز مرحله IIIC محسوب میشود.
مرحله IV: در این مرحله سلولهای سرطانی سینه به مناطقی دورتر از پستان و غدد لنفاوی اطراف آن پخش شدهاند. شایعترین محلها استخوانها، ریهها، کبد و مغز هستند. این مرحله به عنوان "متاستاتیک" توصیف میشود، به این معنی که سرطان به فراتر از ناحیهای از بدن که برای اولین بار در آن یافت شده، گسترش یافته است.
درجهبندی سرطان سینه
علاوه بر مراحلی که سرطان در آن قرار دارد درجه آن نیز باید توسط پزشک تشخیص داده شود . درجه سرطان راهی است برای تشخیص طاهر سوسل ها و سرعت رشد آنها در مقایسه به سلول های سالم . همچنین درجه سرطان میزان احتمال سرایت سرطان به سایر قسمت های بدن را نشان می دهد . مشخص شدن درجه و مرحله سرطان به پزشک کمک می کند تا در مورد نتیجه احتمالی و شیوه درمان تصمیم درستی بگیرد
پزشکان درجه یک سلول سرطانی را بر اساس تفاوت ظاهری آن با سلولهای طبیعی تعیین میکنند. آنها سه ویژگی مختلف سلولها را زیر میکروسکوپ بررسی کرده و به هر یک نمرهای اختصاص میدهند. سپس این نمرات را با هم جمع کرده و به نمرهای بین 1 تا 3 میرسند که همان درجه سرطان است:
درجه 1: سلولها شبیه بافت طبیعی پستان هستند و به کندی رشد میکنند.
درجه 2: سلولها کمی متفاوت از سلولهای طبیعی به نظر میرسند و کمی سریعتر رشد میکنند.
درجه 3: سلولها بسیار متفاوت از سلولهای طبیعی به نظر میرسند. آنها به سرعت رشد میکنند و به احتمال زیاد گسترش مییابند.
در افرادی که به کارسینوم مجرای درجا(DCIS) مبتلا هستند که در مرحله صفر است، پزشکان سلولها را بر اساس ظاهرشان درجهبندی میکنند. آنها همچنین بررسی خواهند کرد که آیا سلولهای سرطانی مرده یا در حال مرگ وجود دارند یا خیر. اگر وجود داشته باشد، به این معنی است که سلولهای سرطانی به سرعت در حال رشد هستند. اگر تعداد زیادی سلول سرطانی مرده یا در حال مرگ وجود داشته باشد، به این معنی است که درجه بیماری بالاتر است.
سیستم TNM برای درجهبندی سرطان سینه
یکی دیگر از روشهای گروهبندی و شناسایی سرطان ها در میان پزشکان، استفاده از حروف T، N یا M است. هر کدام از این حروف اطلاعاتی در مورد بیماری میدهند.
"T" مخفف تومور یا توده سرطانی است که در خود پستان یافت می شود. هر چه عدد اختصاص داده شده به آن بزرگتر باشد، توده بزرگتر یا گستردهتر است.
"N" مخفف گره ها، مانند غدد لنفاوی، است. این غدد که در سرتاسر بدن یافت میشوند، در سینه و اطراف آن متراکم هستند. وظیفه آنها این است که سلولهای سرطانی را پیش از رسیدن به سایر اندامها، به دام بیندازند. عددی که به حرف N اختصاص داده میشود (بین صفر تا سه)، به شما میگوید که آیا سرطان به غدد لنفاوی نزدیک پستان گسترش یافته است یا خیر و اگر چنین است، به چند غده رسیده است.
"M" مخفف متاستاز است و نشاندهنده این است که سرطان به خارج از سینه و غدد لنفاوی گسترش یافته است.