نوروپاتی محیطی به علت آسیب ها وارد شده به اعصاب شکل می گیرد . معمولا بهترین روش درمان برای نوروپاتی محیطی تمرکز بر روی درمان اختلالات زمینه ای عامل ایجاد است و سایر درمان ها به صورت مکمل صورت می گیرد .این بیماری می تواند ضعف در پاها و دست ها را با تاثیر بر اعصاب آنها ایجاد کند و همینطور می تواند بر گوارش و گردش خون نیز اثر بگذارد .
روش های درمان نوروپاتی محیطی
روش های زیادی برای کنترل و درمان درد عصب دیابتی وجود دارد که پزشکان براساس شرایط بیمار، یکی از آنها را انجام می دهند. اما، دو روش موثر در درمان درد عصبی دیابتی وجود دارد که همه افراد مبتلا به دیابت و نوروپاتی محیطی باید آن را دانسته و انجام دهند.
- کنترل بیماری های زمینه ای عامل نوروپاتی
- کنترل قند خون
- مصرف دارو
درمان مشکلات زمینه ای عامل نوروپاتی محیطی
بر اساس تحقیقات انجام شده بهترین و شاید تنها راهکار درمان نوروپاتی محیطی درمان عواملی است که باعث بروز این بیماری می شود .از این رو اولین گام در درمان این مشکل بررسی بیماری هایی مانند دیابت، عفونت ها ، بیماری کبد و کلیه و بیماری های خود ایمنی در افراد است .برای کنترل کرد علائم این بیماری های روزش های مختلفی وجود دارد مانند :
تغییر سبک زندگی: ورزش و تغذیه سالم به فرد در بهبود اعصاب محیطی کمک می کند . همچنین مصرف ویتامین و مواد معدنی و دوری از سیگار و الکل در این مورد موثر است .
درمان دارویی: مصرف دارو برای درمان نوروپاتی محیطی در زمانی که مشکلات خود ایمنی باعث بروز این بیماری شده اند مفید است .
کنترل قندخون
با کنترل قند خون می توان از شدت درد جلوگیری کرده و سلامت بیمار را بهبود بخشید. بیمارانی که به دیابت و درد عصبی دیابتی مبتلا هستند، باید با پزشک خود درمورد نحوه مدیریت سطح قند خون خود صحبت کنند. در نتیجه این گفتگو، ممکن است پزشک تزریق انسولین را برای کنترل قندخون تجویز کند. اما، یکی از موثرترین راه ها، ایجاد تغییراتی در سبک زندگی است که این تغییرات شامل: رژیم غذایی، برنامه ریزی غذایی، ورزش و ترک سیگار می شوند.
توصیه می شود، زمانی که تمام تلاش خود را برای کنترل قند خون خود انجام دادید، با پزشک خود درمورد نحوه درمان باقی علائم خود صحبت کرده و برای پیدا کردن بهترین راه برای تسکین دردهای خود از ایشان کمک بگیرید.
سایر کمک های مفید که می توانند کیفیت زندگی را بهبود بخشند، عبارتند از:
- استفاده از بریس های دست یا پا که می توانند به ضعف عضلانی یا تسکین فشار عصبی کمک کنند.
- مصرف کفش های ارتوپدی که مشکلات راه رفتن را بهبود می بخشند و از آسیب دیدگی پا جلوگیری می کنند.
باوجود اینکه کنترل قند خون از طریق تغییر سبک زندگی می تواند تاثیر زیادی در درمان دردهای عصب دیابتی بگذارد، اما کافی نبوده و برخی از بیماران باید درکنار آن، داروهای موثر در کاهش درد عصبی را مصرف کنند. همچنین، ممکن است نیاز باشد که چندین نوع مختلف از داروها را امتحان کرده تا بهترین دارو را پیدا کنند.
مصرف دارو
مصرف دارو می تواند به تسکین درد عصبی ناشی از دیابت کمک کرده و کیفیت زندگی بیمار را بهبود ببخشد. ازجمله داروهای موثر در تسکین نوروپاتی محیطی عبارت است از:
مسکن های بدون نسخه (OTC)
برخی افراد با مصرف دارو آرامش پیدا کرده و همواره برای تسکین دردهای خود به دنبال داروهای مختلف هستند. مسکن های رایج و برخی کرم های پوستی، در تسکین دردها موثر هستند، اما انتخاب نوع و دوز این داروها به شدت درد بیمار بستگی دارد.
توصیه می شود که حتی داروهای بدون نسخه را با مشورت پزشک مصرف کنید. زیرا، این داروها نیز می توانند با سایر داروها تداخل داشته و عوارض جانبی شدیدی ایجاد کنند. برخی از داروهای بدون نسخه عبارت است از:
- NSAIDها (داروهای مسکن ضد التهابی غیر استروئیدی): این داروها، التهاب را کاهش داده و درد را تسکین می دهند. برخی از داروهای این دسته که بدون نسخه در دسترس هستند، عبارتند از: آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن. اما، مشخص شده است که NSAIDها خطر حمله قلبی و سکته مغزی را افزایش می دهند، به خصوص زمانی که در دوزهای بالا مصرف شوند. این داروها همچنین در صورت مصرف طولانی مدت، می توانند عوارض جانبی مضر مانند تحریک و خونریزی معده را ایجاد کنند و منجر به آسیب کلیوی یا بدتر شدن آن شوند. احتمال بروز این مشکلات در افراد مبتلا به دیابت، ممکن است بیشتر باشد.
- استامینوفن و سایر داروهای بدون نسخه حاوی آن، بدون کاهش التهاب، درد را تسکین می دهند. این داروها مانند NSAID ها باعث تحریک معده نمی شوند، اما مصرف بیش از حد توصیه شده، می تواند منجر به آسیب کبدی شود. از اینرو، درصورت تهیه بدون نسخه آن، برچسب روی آن را بخوانید و با مسئوول داروخانه چک کنید.
- کپسایسین به طور طبیعی در فلفل تند یافت می شود. تصور می شود که کپسایسن، ماده شیمیایی به نام P را که به ارسال سیگنال های درد از طریق اعصاب کمک می کند را کنترل می کند. این دارو می تواند در کوتاه مدت کمک کند، اما استفاده طولانی مدت آن با نگرانی هایی همراه است. به این دلیل که همین اعصاب در بهبود زخم نیز نقش دارند، فرآیندی که در صورت ابتلا به دیابت مشکل ساز است.
- لیدوکائین یک بی حس کننده موضعی است و ناحیه ای که روی آن اعمال می شود را بی حس می کند. این دارو به صورت ژل و کرم، هم بدون نسخه و هم با نسخه در دسترس است.
داروهای تجویزی
بسیاری از بیماران، به دلیل شدت درد، نیاز به داروهای قوی تری دارند که اکثر این داروها فقط با نسخه پزشک قابل تهیه است. برخی از داروهای نسخه ای در درمان نوروپاتی محیطی عبارت است از:
- برخی NSAIDها نیز با نسخه در دسترس هستند. این داروها ممکن است دوزهای متفاوتی داشته باشند یا کلاً متفاوت از داروهایی باشند که بدون نسخه ارائه می شود. مصرف طولانی مدت این داروها نیز مانند داروهای بدون نسخه در این دسته، موجب عوارض جانبی ازجمله ناراحتی معده و خطر بیماری قلبی می شود.
- اگرچه، داروهای ضد افسردگی، افسردگی را درمان می کنند، اما در تسکین دردهای مزمن نیز مهم شده اند. این نوع داروها می توانند مشکلات بسیاری را حل کنند، چه افسرده باشید چه نباشید. ازجمله داروهای ضد افسردگی که برای درمان درد استفاده می شوند عبارتند از:
- داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای: که بر سطوح مواد شیمیایی مغز به نام نوراپی نفرین و سروتونین تأثیر می گذارند. کارشناسان و متخصصان معتقدند که این داروها موثرترین داروهای ضد افسردگی برای درمان درد هستند. اما با مصرف این داروها ممکن است عوارض جانبی مانند خواب آلودگی، افزایش وزن، خشکی دهان و خشکی چشم نیز ایجاد شوند. فشار خون، مشکلات ضربان قلب و سرگیجه نیز ممکن است با این داروها اتفاق بیفتد.
- مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs): که از طریق تغییر میزان سروتونین شیمیایی مغز عمل می کنند. این داروها برای افسردگی موثر هستند اما برای درمان درهای کم مفید هستند.
- مهارکننده های بازجذب سروتونین و نوراپی نفرین (SNRIs): که با تقویت مواد شیمیایی مغز به نام های سروتونین و نوراپی نفرین، افسردگی را درمان می کنند. ممکن است عوارض جانبی کمتری نسبت به SSRI ها یا TCA ها داشته باشند.
- داروهای ضد تشنج که برای جلوگیری از تشنج صرع استفاده می شوند نیز، می توانند نوروپاتی را تسکین دهند. این داروها سلول های عصبی مغز و سایر قسمت های بدن را مانند پاها و بازوها که انتقال درد را برعهده دارند، کنترل می کنند. اما آنها می توانند باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شما شوند، به خصوص در دزهای بالا.
- داروهای مخدر زمانی تجویز می شود که مشکل بیمار شدید است و نیاز به تسکین فوری در دارد. در این موارد باید به یک متخصص درد مراجعه کرد زیرا، ممکن است برای تسکین دردها نیاز به داروهای قوی که حاوی یک اپیوئید ضعیف (ماده ای شبیه مورفین) است، داشته باشید. این داروها همچنین بر روی مواد شیمیایی مغز سروتونین و نوراپی نفرین، مشابه داروهای ضد افسردگی، تأثیر می گذارند و احساس درد را کاهش می دهند.
- مسکن های مخدر نیز می توانند راه حل بهتری برای تسکین 'درد اولیه' باشد، نوعی که به طور ناگهانی بدون هیچ دلیل مشخصی نسبت به داروهای OTC بدتر می شود. متخصصان نوروپاتی از مصرف داروهای مخدر قوی مانند تریاک اجتناب می کنند. این داروها می توانند باعث یبوست شدید شوند و احتمال اعتیاد بیمار را بیشتر می کنند.
سایر روش های درمان درد عصبی دیابتی
تزریق بی حس کننده های موضعی مانند لیدوکائین یا محصولات حاوی آن نیز می تواند ناحیه دچار درد را بی حس کند.
پزشکان همچنین می توانند:
- با جراحی، اعصاب را از بین ببرند یا فشردگی عصب را که باعث درد می شود از بین ببرند.
- وسیله ای زیر پوست قرار دهند که درد را تسکین می دهد.
- انجام تحریک الکتریکی عصبی که ممکن است درد را تسکین دهد. در این درمان، از مقادیر کمی الکتریسیته برای مسدود کردن سیگنالهای درد هنگام عبور از پوست استفاده میشود.