درد لگن یکی از رایج ترین شکایت هایی است که به دلیل طیف گسترده ای از مشکلات ایجاد می شود و معمولا افراد مختلف، به خصوص با افزایش سن، آن را تجربه می کنند. این درد، ازجمله دردهایی است که می تواند به صورت کوتاه مدت، مقطعی یا در بلند مدت، به دلایل مختلفی مانند: مشکل در سیستم گوارش، تولید مثل، ادرار، ماهیچه ها و رباط های خاص یا تحریک اعصاب لگن ایجاد شود. باوجود اینکه درد لگن، طیف وسیعی از دردها را با دلایل مختلف شامل می شود، اما، برخی از این دلایل، فقط در زنان یا مردان رخ می دهد. در این مطلب، تمامی دلایل بروز درد لگن در مردان و زنان به طور خاص و در هر دو جنسیت به طور عام را بازگو کرده و راه های تشخیص و درمان آنها را شرح می دهیم.
آنچه در این مطلب می خوانیم:
- دیسک کمر
- سیاه شدگی مفصل ران
- آرتریت
- سیاتیک
- بورسیت
- تاندونیت
- پارگی لابروم لگن
- سرطان
- آپاندیسیت
- عفونت های دستگاه ادراری
- عفونت های منتقله از راه جنسی (STIs)
- سنگ کلیه
- شکستگی لگن
- فتق
- اختلالات لگن
- درد روانی
- شرایط عصبی
- سیستیت
- سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
- به دام افتادن عصب پودندال
چه چیزی باعث درد لگن می شود؟
درد لگن ممکن است در اثر زیاده روی در انجام برخی ورزش ها بروز کند که در این صورت، درد احساس شده معمولا ناشی از کشیدگی یا التهاب بافت های نرم مانند تاندون ها است و اغلب در عرض چند روز از بین می‌رود. اما، درد طولانی مدت لگن، می تواند ناشی از ابتلا به برخی بیماری ها یا شرایط سلامتی باشد که در این صورت، برای تشخیص علت درد، باید به پزشک متخصص مراجعه کرد. برخی از دلایل درد لگن در عموم، عبارت است از:
دیسک کمر
برخی از بیمارانی که دیسک آنها دچار پارگی شده، ممکن است دردهای مزمنی را در قسمت لگن، پاها و انگشتان پا تجربه کنند. توصیه می شود که درصورت احساس درد در ناحیه لگن، پا یا کمر، فورا به پزشک متخصص مراجعه کرده و از علت درد مطلع شوید. زیرا، آسیب به دیسک کمر بسیار جدی بوده و درصورتیکه هرچه سریعتر تشخیص داده شود، پزشک می تواند اقداماتی را برای درمان آن، بدون عمل جراحی انجام دهد.
سیاه شدگی مفصل ران
نکروز آواسکولار به دلیل ایجاد اختلال در جریان خون به استخوان ها رخ می دهد. زمانی که جریان خون به استخوان ها نرسد، سلول های استخوانی می میرند و موجب از بین رفتن استخوان می شوند. این عارضه در هر استخوانی رخ می دهد اما، اغلب، ابتدای مفصل ران را تحت تاثیر قرار می دهد. شکستگی یا در رفتگی لگن، مصرف بیش از حد الکل و استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها، ازجمله عوامل ایجاد اختلال در خون رسانی به استخوان ران هستند.
آرتریت
آرتریت باعث درد و التهاب در مفاصل می شود و علائمی مانند درد، تورم و سفتی ایجاد می کند. آرتروز، روماتیسم مفصلی و اسپوندیلیت آنکیلوزان، ازجمله آرتریت هایی هستند که می توانند موجب درد در لگن شوند.
سیاتیک
سیاتیک، درد رایجی است که عصب سیاتیک که از کمر به سمت پشت هر پا کشیده می شود راتحت تاثیر قرار می دهد. علامت بارز این مشکل، دردی است که از ناحیه کمر شروع شده و به یک یا دو پا کشیده می شود. این عارضه می تواند ناشی از آسیب، فرسودگی و پارگی در پیری باشد.
بورسیت
بورس، کیسه های حاوی مایعاتی است که در بین بافت هایی مانند استخوان، ماهیچه ها و تاندون ها قرار گرفته و باعث کاهش اصطکاک ناشی از مالش بافت ها می شود. گاهی ممکن است به دلیل فعالیت های مکرر، این بورس ها ملتهب شوند که درنتیجه باعث درد لگن می شود.
تاندونیت
تاندون ها نوارهای ضخیم از جنس بافت هستند که استخوان ها را به ماهیچه ها متصل می کنند. تاندونیت، به التهاب یا تحریک تاندون ها به دلیل فعالیت بیش از حد، می گویند.
پارگی لابروم لگن
این اختلال بیشتر برای ورزشکارانی که فعالیت های با شدت بالا انجام می دهند، اتفاق می افتد. با اینحال، ممکن است برای هرکسی رخ دهد. لابروم، حلقه ای از غضروف است که در سوکت مفصل ران، قرار گرفته است. مفصل لگن از یک گوی در بالای استخوان ران و یک حفره در بخشی از لگن (استابولوم) تشکیل شده است. لابروم به نگه داشتن استخوان های مفصل ران در تراز و در جای خود در حین حرکت کمک می کند. همچنین، با حفظ مایع مفصل در داخل مفصل، کمک می کند تا میزان اصطکاک درحین حرکت کاهی یابد. میزان پارگی لابروم متفاوت است. گاهی ممکن است به دلیل سایش های تدریجی، پارگی های کوچک یا ساییدگی هایی در لابروم ایجاد شود. در موارد دیگر، ممکن است به دلیل ضربه شدید، بخشی از لابروم لگن از استخوان حفره جدا شده یا پاره شود.
سرطان
سلول های سرطانی یا تومورهایی که از استخوان ها شروع می شوند یا تا اسخوان ها گسترش پیدا می کنند، می توانند باعث ایجاد درد لگن و سایر استخوان های بدن شوند.
آپاندیسیت
اپاندیسیت یا همان التهاب آپاندیس، دردی است که از سمت راست پایین شکم شروع شده و به اطراف کشیده می شود. این درد ممکن است در برخی افراد، از سمت ناف شروع شود. احتمال ابتلا به این بیماری در افراد بین 10 تا 30 سال بیشتر است اما، با اینحال، هر فردی با هر سنی، می تواند به آن دچار شود. این مشکل معمولا با مصرف انتی بیوتیک و در موارد حاد، با جراحی برای برداشتن آپاندیس، درمان می شود.
عفونت های دستگاه ادراری
عفونت دستگاه ادراری (UTI)، یکی از مشکلات مربوط به زنان و مردان است که شامل بخش های مختلف سیستم ادراری شامل: کلیه ها، حالب ها، مثانه و مجرای ادرار می شود. اکثر عفونت ها، دستگاه ادراری تحتانی – مثانه و مجرای ادرار را درگیر می کنند. افرادی که دچار عفونت مثانه شوند، ممکن است دردهای شدید و آزاردهنده ای را تجربه کنند. اما، درصورت ابتلا به عفونت ادراری، به کلیه ها سرایت کرده و می تواند مشکلات جدی را ایجاد کند. معمولا پزشکان برای درمان این مشکل که باعث درد لگن نیز می شود، مصرف برخی آنتی بیوتیک ها را تجویز می کند.
عفونت های منتقله از راه جنسی (STIs)
یکی دیگر از دلایل درد لگن، ابتلا به عفونت هایی است که از طریق رابطه جنسی ایجاد می شوند. سوزاک و کلامیدیا، ازجمله عفونت های ناشی از مقاربت جنسی هستند که علائم مشابهی داشته و می توانند بر اندام های تناسلی، مجاری ادراری، گلو و مقعد تاثیر بگذارند. باوجود اینکه این عفونت ها علامت خاصی ندارند اما، درصورت بروز، علائم آن در مردان و زنان متفاوت خواهد بود.
علائم سوزاک و کلامیدیا در زنان عبارت است از:
- ترشحات واژن
- خارش واژن
- درد لگن یا شکم
- خونریزی غیرطبیعی از واژن
- لکه بینی
- درد هنگام مقاربت
- در و سوزش در ادرار کردن
علائم کلامیدیا و سوزاک در مردان عبارت است از:
- ترشحات از آلت تناسلی
- درد و سوزش در ادرار کردن
- درد، تورم و حساسیت بیضه ها
سنگ کلیه
سنگ کلیه رسوبات معدنی کوچکی است که در کلیه ها تشکیل شده و می تواند بر دستگاه ادراری و مثانه تأثیر بگذارد. علت ایجاد این سنگ ها قابل شناسایی نبوده و هرفردی می تواند به دلایل مختلفی به آن مبتلا شود. این مشکل براساس میزان ناراحتی فرد می تواند درمان های مختلفی ازجمله مصرف آنتی بیوتیک، مسکن یا در موارد حاد، عمل جراحی، داشته باشد. علائم شایع سنگ کلیه عبارتند از:
- درد شدید در پهلو و پشت
- درد شکم و لگن
- ادرار دردناک
- تغییر رنگ ادرار
- ادرار کدر یا بدبو
- تکرر ادرار
- تب و لرز
شکستگی لگن
شکستگی لگن معمولا در افراد مسن و در افرادی که به پوکی استخوان مبتلا هستند، شیوع بیشتری دارد. این مشکل باعث درد شدید و ناگهانی در لگن شده و نیاز به مراقبت فوری پزشک دارد. لخته شدن خون در ساق پا، ازجمله عوارض شکستگی لگن است. داروبین، توصیه می کند که اگر زمین خورده اید و لگنتان آسیب دیده است، فورا به پزشک مراجعه کنید. زیرا، شکستگی های اطراف لگن، به ویژه در افرادی که سن بالایی دارند یا به پوکی استخوان مبتلا هستند، شیوع بیشتری دارد.
فتق
فتق زمانی ایجاد می شود که یک عضو یا بافت چربی، از طریق یک نقطه ضعیف در عضله اطراف یا بافت همبند به نام فاسیا فشرده شود. آنها اغلب در جاهایی که دیواره شکم ضعیف تر است، مانند شکم (ناحیه شکم) یا کشاله ران، ایجاد می شوند و می توانند دلایل مختلفی داشته باشند.
اختلالات لگن
اختلالات لگن، شرایطی هستند که بر لگن، ساختار حوضه ای شکلی که ستون فقرات را پشتیبانی می‌کند و از اندام‌های شکمی محافظت می‌کند، تأثیر می‌گذارند. علل اختلالات لگنی بسته به نوع بیماری متفاوت است. برخی از این اختلالات عبارتند از: اختلال عملکرد کف لگن، بیماری التهابی لگن (PID) و افتادگی اندام لگن.
درد روانی
همانطور که درد لگن می تواند ناشی از مسائل فیزیکی باشد، همچنین می تواند با عوامل روانی مانند استرس، آسیب های گذشته و سوء استفاده همراه باشد. وقتی تجربه‌های آسیب‌زا، مانند آزار جسمی یا جنسی را پشت سر می‌گذاریم، مغز ما یاد می‌گیرد که برخی از احساسات را سرکوب کند تا از آسیب های بیشتر محافظت شود. اگر برای رفع ضربه و استرس عاطفی خود کاری نکنیم، می تواند به صورت درد در بدن ظاهر شود. این یک پاسخ ناخودآگاه است که برای غلبه بر آنف به تلاش آگاهانه نیاز دارد.
شرایط عصبی
درد ناشی از فشرده شدن عصب در لگن، یکی دیگر از دلایل درد لگن است. زمانی که بافت‌ها روی عصب فشار می‌آورند و باعث گزگز یا حتی ضعف می‌شوند، عصب فشرده می‌شود. گرفتگی عصب در لگن می تواند به دلایل مختلفی ازجمله موارد زیر، ایجاد شود:
- نشستن طولانی مدت
- بارداری
- فتق دیسک
- آرتروز
- فشار عضلانی
- خار استخوان
- اضافه وزن یا چاقی
سیستیت
سیستیت (sis-TIE-tis) یک اصطلاح پزشکی برای التهاب مثانه است. سیستیت معمولا ناشی از عفوفن مجاری ادراری(UTI) است که موجب دردهای مزمن و آزاردهنده می شود. درصورتیکه عفونت به کلیه ها سرایت کند، می تواند مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد کند. این مشکل همچنین ، می تواند در واکنش به مصرف برخی داروها یا پرتودرمانی ایجاد شود. علاوه براین، برخی محصولات مانند: محصولات بهداشتی، ژل اسپرم کش یا استفاده طولانی مدت از کاتتر، می توانند منجر به التهاب مثانه شوند. معمولا، درمان سیستیت ناشی از باکتری، مصرف داروهای آنتی بیوتیک است و درمان سایر انواع سیستیت به علت آن بستگی دارد.
سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
سندرم روده تحریک پذیر (IBS) یکی از شایع ترین اختلال سیستم گوارش است که زنان، بیشتر از مردان به آن مبتلا می شوند. IBS یک اختلال عملکردی در حرکت مدفوع از طریق روده کوچک و بزرگ است که علائم آن معمولاً شامل اسهال، یبوست یا ترکیبی از هر دو می باشد. علائم این اختلال معمولاً قبل از سن 35 سالگی شروع می شود.
به دام افتادن عصب پودندال
درد مزمن لگنی ناشی از تحریک یا آسیب عصب پوندال را نورالژی پودندال (یا گیر افتادن عصب پودندال) می گویند. عصب پودندال از پشت لگن به تمام ماهیچه ها و پوست بین پاها کشیده می شود. افرادی که دچار نورالژی پودندال می شوند، عصب پوندال آنها آسیب دیده و موجب درد باسن، پرینه و ناحیه تناسلی می شود که در هنگام نشستن شدیدتر است.
عصب پودندال، اطلاعات حسی در مورد لمس، لذت، درد و دما را به بخش های مختلف ازجمله موارد زیر، منتقل می کند:
- آلت تناسلی و کیسه بیضه (بخشی از دستگاه تناسلی مردانه)
- واژن، لابیا و فرج (بخشی از دستگاه تناسلی زنانه)
- پرینه (ناحیه بین مقعد و واژن یا آلت تناسلی).
- کانال مقعد و مقعد (بخشی از دستگاه گوارش)
- مجرای ادرار (لوله ای که اجازه می دهد ادرار از بدن خارج شود)
