آنچه در این مطلب می خوانیم:
- برای درمان افسردگی چه داروهایی استفاده می شود؟
- برای درمان اختلالات اضطرابی چه داروهایی استفاده می شود؟
به مجموعه بیماری هایی که بر تفکر، خلق و خو و رفتار فرد تاثیر گذاشته و منجر به ایجاد اختلال در زندگی فرد شود، اختلالات روانی می گویند. افسردگی و اضطراب، از شایع ترین اختلالات روانی هستند که ممکن است بسیاری از مردم را دچار خود کنند. تاکنون به طور دقیق مشخص نشده است که چه چیزی باعث ابتلای افراد به اختلالات روانی ازجمله افسردگی و اضطراب می شود، اما محققان تقریبا مطمئن هستند احتمال ابتلای افرادی که در خانواده خود دارای بیماران مبتلا به افسردگی یا اضطراب هستند، بیشتر از سایر افرادی است که در خانواده ای عادی زندگی می کنند.
روند درمان بیماری های اضطراب و افسردگی، شامل روان درمانی و دارو درمانی است که پزشکان با تشخیص و میزان شدت بیماری، یکی از درمان ها یا ترکیب هر دو درمان را برای بیمار اجرا می کنند. در روان درمانی، پزشک به بررسی رفتار و تفکرات بیمار از طریق راه های مختلف پرداخته و سعی می کند که با تشخیص علت ابتلای فرد و رفع آن، خط فکری و رفتار ناشی از آن را کنترل و بهبود ببخشد. درصورتی که پزشک از نتیجه دوره های روان درمانی رضایت نداشته باشد، ممکن است اقدام به تجویز دارو کند. در این مطلب، برخی از داروهای مناسب برای درمان افسردگی و اضطراب معرفی می شوند.
داروهای درمان افسردگی
افسردگی یکی از اختلالات سلامت روان است که در آن فرد احساس نا امیدی و بی ارزشی می کند. این اختلال درصورت عدم تشخیص و درمان به موقع، می تواند بیمار را به سوی افکار و اقدام به خودکشی بکشاند. این اختلال ازجمله اختلالات روانی شایعی است که حتی به عنوان عوارض برخی از اختلالات روانی، در بیماران ظاهر می شود. به عنوان مثال، اکثر افرادی که از اضطراب رنج می برند، ممکن است بعد از مدتی دچار افسردگی نیز شوند.
برای درمان افسردگی، داروهای متعددی وجود دارد که پزشکان بسته به شرایط بیمار، آنها را تجویز می کند. برخی از رایجترین داروهای ضدافسردگی عبارتند از:
- مهار کننده های بازدارنده بازجذب سروتونین انتخابی (SSRIs): مانند سیتالوپرام، اس سیتالوپرام اکسالات، فلوکستین، فلووکسامین، پاروکستین اچ آر آی و سرترالین
- مهارکننده های سروتونین و نوراپی نفرین انتخابی (SNRIS): مانند دسون لافاکسین، دزونلافاکسین سوکسینات، دولوکستین، لوومیلناسیپران و ونلافاکسین
- ورتیوکستین و ویلازودون داروهای جدیدی هستند که هم شبیه به SSRIs عمل میکنند و همچنین سایر گیرندههای سروتونین را تحت تأثیر قرار میدهند.
- داروهای ضد افسردگی تتراسایکلین که ضد افسردگی های نورآدرنرژیک و سروتونرژیک اختصاصی هستند (NASSAs)، مانند: میرتازاپین
- داروهای ضد افسردگی قدیمی تر، مانند آمی‌تریپتیلین، ایمی پرامین، نورتریپتیلین و داکسپین
- داروهایی با مکانیسم های منحصر به فرد مانند بوپروپیون
- مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAOIS): مانند ایزوکربوکسازید، فنلزین، سلژیلین و ترانیل سیپرومین
- آنتاگونیست گیرنده های نیتروژن متیل دی آسپارتات (NMDA): مانند اسکتامین
- باوجود اینکه این مورد توسط سازمان غذا و دارو به عنوان دارو در نظر گرفته نمی شود، اما، داروی (ال-متیل فولات) موفق به درمان افسردگی شده است. این دارو فرم فعال یک ویتامین B به نام فولات است و به عنوان یک غذای پزشکی یا مواد مغذی طبقه بندی شده است. مصرف این دارو نیاز به نسخه دارد و از طریق تنظیم انتقال دهنده های عصبی که حالات را کنترل می کنند، عمل می کند.
تنها پزشک متخصص می تواند تعیین کند که چه دارویی برای شرایط بیمار مفید است. به این نکته توجه داشته باشید که، داروهای ذکر شده در بالا، معمولا بعد از 4 تا 8 هفته به طور کامل اثر می گذارند و تغییرات ناشی از مصرف داروها را بعد طی این مدت می توان مشاهده کرد. درصورتیکه یک دارو بعد از گذشت مدت ذکر شده، تاثیری بر بیمار نداشت، احتمالا پزشک داروهای دیگری را تجویز می کند.
در برخی موارد، پزشک تشخیص می دهد که مصرف ترکیبی از داروهای ضدافسردگی، در روند درمان شرایط بیمار بهتر است. به عنوان مثال، یک داروی ضد افسردگی از یک دسته بندی خاص، با داروهای ضد افسردگی دسته دیگر یا نوع دیگری از داروهای متفاوت تجویز می شود. مانند: تجویز تثبیت کننده خلقوخو (مانند لیتیوم) یا داروهای ضد روانپریشی غیر معمول (مانند آریپپرازول، برکسی پیپرازول یا کوئتیاپین) می توانند به تنهایی، اثر یک داروی ضد افسردگی را تقویت کنند.
عوارض جانبی ناشی از مصرف داروهای ضدافسردگی، بسته به نوع دارویی که مصرف می کنید، متفاوت می باشد. همچنین، برخی
اگر تصمیم به قطع مصرف داروهای ضد افسردگی دارید، باید بدانید که دوز مصرف این داروها را باید به تدریج، طی یک دوره زمانی که توسط پزشک توصیه می شود، کاهش دهید. قطع ناگهانی داروهای ضد افسردگی می تواند علائمی از قبیل سردرد یا سرگیجه ایجاد کرده یا احتمال بروز ان را افزایش دهد. از اینرو، این نکته بسیار مهم است که مصرف داروهای خود را زیر نظر و تایید پزشک متخصص کاهش دهید.
داروهای درمان اختلالات اضطرابی
اضطراب نیز یکی دیگر از اختلالات روانی است که در آن فرد بدون دلیل یا علامت قبلی، به طور ناگهانی، احساس ترس و وحشت می کند. این اختلال نیز ممکن است بتواند با روان درمانی بهبود یابد. اما، گاهی روند بیماری به حدی می رسد که پزشک تشخیص می دهد که برای درمان آن باید دارو مصرف کرد.
از آنجاییکه در بیشتر مواقع، افراد مبتلا به اختلال اضطرابی، دچار افسردگی نیز می شوند، معمولا پزشکان برای رفع علائم افسردگی آنها، از داروهای ضد افسردگی، به ویژه SSRI ها و برخی از SNRIs (مهار کننده های بازجذب سروتونین نوراپی نفرین) استفاده می کنند.
برخی از داروهای ضدافسردگی موثر بر اضطراب شامل بنزودیازپین ها، مانند آلپازولام، دیازپام ، بوسپیرونو لورازپام می باشند. این داروها علاوه بر عوارض جانبی کلی که دارند، ممکن است موجب مقاومت شدید نسبت به دارو یا اعتیاد به آن شود. ایجاد مقاومت به دارو، باعث می شود که فرد برای دریافت اثربخشی قبلی از دارو، نیاز به مصرف دوزهای بالا و بالاتری داشته باشد که همین عامل، زمینه ای برای اعتیاد به دارو فراهم می کند. بنابراین، این داروها برای استفاده طولانی مدت مناسب نیستند.
سایر عوارض جانبی احتمالی ناشی از مصرف داروهای ضدافسردگی برای درمان اضطراب، شامل خواب آلودگی، کاهش تمرکز و تحریک پذیری است.
علاوه بر این، برخی از داروهای ضد انعقادی مانند (گاباپنتین یا پراگابالین)، برخی از داروهای ضدفشار خون (مانند پروپرانولول) و برخی از داروهای ضدروانپریشی (مانند آریپیپرازول یا کوئتیاپین) نیز گاهی اوقات با وجود اینکه مورد تأیید رسمی قرار نگرفتهاند، برای درمان علائم اضطراب یا اختلالات استفاده میشوند.
توجه داشته باشید که، تشخیص و درمان به موقع اختلالات روانی ازجمله افسردگی و اضطراب، در درمان هرچه سریعتر آنها موثر خواهد بود. از این رو، درصورتیکه خودتان یا اطرافیانتان مشکوک به ابتلا به اختلالات مربوط به سلامت روان شده اید، فورا به پزشک مراجعه کرده و نسبت به درمان به موقع اقدام نمایید.
