انواع صرع چیست؟ علائم و درمان آن

آنچه در این مطلب می خوانید 

• صرع چیست ؟
• علائم صرع
• انواع بیماری صرع
• چه کسانی به صرع دچار می شوند
• روش های تشخیص صرع
• صرع در کودکان
• روش های درمان صرع

صرع یک بیماری شایع در جهان است که درنتیجه اختلال در سیستم پیام رسان مغز اتفاق می افتد. این بیماری با حملات مکرر همراه بوده و علت مشخصی ندارد.

بیماری صرع یا epilepsy چیست؟

صرع یکی از شایع ترین بیماری های جهان و به علت ایجاد اختلال در سیستم های الکتریکی مغز رخ می دهد و که در دسته بیماری مغز و اعصاب طبقه بندی می شود . صرع چهارمین بیماری شایع دنیا است که در ایران حدود یک درصد افراد به آن مبتلا هستند . این بیماری شامل مجموعه ای از اختلالات در سیستم عصبی مرکزی است که باعث مختل شدن فعالیت سلول های پیام رسان عصبی مغز می شود . این بیماری با حملات مکرر  همراه است که دلیل ثابت و مشخصی هم ندارد. نباید این نکته را فراموش کرد که تمامی تشنج ها را نمی توان صرع دانست و صرع تنها نوعی تشنج است . برای اطلاعات بیشتر می توانید مطلب "تفاوت تشنج با صرع" در داروبین را مطالعه نمایید.

علائم صرع

صرع یک بیماری عصبی است که به طور معمول با حملات ناگهانی و تکرار شونده سردرد و تشنج همراه است. برخی از علائم و نشانه‌های معمول صرع عبارتند از:

• تشنج: تشنج یکی از نشانه‌های اصلی صرع است. در طول تشنج، فرد ممکن است علائمی مانند تغییر رفتار، تغییر در سطح آگاهی، تکان خوردن بدن، تکان خوردن عضلات، بی‌اشتهایی، لرزش، خروج کف از دهان، تکان خوردن شدید دست‌ها و پاها، بلع ناقص و بی‌صدا بودن داشته باشد.
• سردرد: بسیاری از افراد مبتلا به صرع قبل از تشنج، سردرد شدید یا معمولی را تجربه می‌کنند.
• تغییر در رفتار و عواطف: در بعضی موارد، افراد ممکن است قبل یا بعد از یک تشنج تغییرات در رفتار و عواطف خود را تجربه کنند، از جمله اضطراب، خشم، سرخوردگی، ناراحتی، یا افزایش فعالیت.
• تغییر در حس و حال: برخی افراد ممکن است قبل یا بعد از یک تشنج تغییرات در حس و حال خود را تجربه کنند. مانند احساس نفخ، سوء هاضمه، سرگیجه، تهوع یا استفراغ.
• اختلالات خواب: بسیاری از افراد مبتلا به صرع مشکلات خواب دارند، از جمله خواب آلودگی و خستگی زیاد در طول روز.
• تغییرات حافظه و تمرکز: بعضی افراد ممکن است قبل یا بعد از تشنج دچار مشکلات حافظه و تمرکز شوند.
• نشانه‌های فیزیکی: برخی از افراد ممکن است قبل یا بعد از یک تشنج تغییرات فیزیکی مانند ترمور (لرزش بدن)، تنگی نفس، عرق‌ریزی، تغییر در ضربان قلب یا تغییرات رنگ پوست را تجربه کنند.

مهم است بدانید که هر فرد ممکن است علائم و نشانه‌های متفاوتی را تجربه کند و نیاز به تشخیص و درمان توسط یک پزشک صرع دارد.

انواع بیماری صرع

صرع معمولا بر اثر آسیب های مغزی یا در برخی موارد به دلیل سرطان مغز رخ می دهد. با این که این بیماری درمان قطعی ندارد اما با مصرف دارو می توان آن را تا حد زیادی کنترل کرد . پزشکان با توجه به نوع فعالیت مغز صرع را به دسته های مختلفی  مانند صرع پارشیال، صرع خفیف، صرع بزرگ و تنشج پنهان تقسیم می کنند که در ادامه به بررسی آن ها خواهیم پرداخت :

صرع پارشیال

این نوع از حملات زمانی اتفاق می افتد که فعالیت های غیر عادی در یکی از ناحیه های مغز رخ دهد که به آن صرع کانونی نیز می گویند . در صرع پارشیال که صرع جزئی هم نامیده می شود فقط ناحیه خاصی از مغز باعث بروز علائم می شود. این نوع صرع نیز خود شامل دو گروه است :

صرع کانونی با از دست دادن هوشیاری

در این نوع از تشنج فرد هوشیاری خود را از دست می دهد . ممکن است مدتی به جایی خیره شود و پاسخی به حرکات ندهد یا ممکن است حرکات ثابتی مانند راه رفتن در دایره یا مالیدن دست ها بهم را انجام دهد .

صرع کانونی بدون از دست دادن هوشیاری

در این نوع از تشنج مرتبط با صرع  بیماری هوشیاری خود را از دست نمی دهد و حتی ممکن است بسیار هوشیار و بیدار باشد. در برخی موارد افراد می توانند تمامی وقایع حین تشنج را به یاد بیاورند . در این نوع از تشنج افراد نمی توانند به اطرافیان خود پاسخ بدهند . این نوع از تشنج بسیار کوتاه بوده و در کمتر از 2 دقیقه به اتمام می رسد

صرع خفیف

صرع خفیف که معمولا در کودکان رخ می دهد با تشنج های خفیف و کوتاه همراه است و معمولا طی کمتر از 15 ثانیه  طول می کشد . در این نوع تشنج معمولا فرد به یک نقطه خیره می شود یا برخی اختلالات حرکتی در اندام های او رخ می دهد . در این حالت فرایند های مغزی برای مدت کوتاهی متوقف می شود.

صرع بزرگ

صرع بزرگ که به آن تشنج های منتشر نیز می گویند تمام نقاط مغز را در بر می گیرد.

صرع پنهان

صرع پنهان نیز معمولا در کودکان اتفاق می افتد و علائم آن خیره شدن به یک نقطه یا حرکات تکراری مانند چشمک زدن است در برخی موارد تشنج های خاموش می تواند موجب از بین رفتن هوشیاری شود .

چه کسانی به صرع دچار می شوند

صرع یک بیماری شایع است اما بیشتر افرادی که به این بیماری دچار هستند از علت ابتلا به آن آگاهی ندارند. دلایل مختلفی برای ابتلا به صرع وجود دارد از جمله ضربه به سر یا انتقال ارثی آن که در ادامه به بررسی همه این وارد می پردازیم

• بیماری های عفونی :‌ بعضی از بیماری های عفونی مانند انسفالیت ، ایدز و مننژیت می تواند باعث بروز صرع شود
• مشکلات مغزی: مشکلاتی مانند تومور های مغزی یا مشکلات عروقی می تواند باعث بروز بیماری صرع شود . سکته مغزی در سن بالای 35 سالگی می تواند از علت های اصلی صرع باشد .
• مشکلات ژنتیکی:‌ سوابق خانوادگی و ژنتیکی می تواند یکی از عوامل انتقال این بیماری به صورت ارثی  در افراد باشد .
• آسیب های قبل از تولد: آسیب های مغزی که کودکان قبل از تولد بسیار به آن حساس هستند می تواند شامل مواردی مانند عفونت مادر در بارداری، تغذیه نامناسب یا کمبود اکسیژن باشد . این موارد می توان موجب فلج مغزی یا صرع شود.

روش های تشخیص صرع

برای تشخیص بیماری صرع باید از پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کرد . پزشک با انجام آزمایشات و تست های متعدد سعی در تشخیص بیماری خواهد کرد. برخی از این آزمایشات عبارتند از:

• نوار مغز (EEG):  رایج ترین تست برای افراد مشکوک به صرع انجام تست نواز مغز است . در این روش با اتصال الکترود هایی به سر فرد بیماری فعالیت های الکتریکی مغز ثبت و بررسی می شود و  در صورتی که الگو ها طبیعی مغز دچار اختلال باشد بیماری صرع تشخیص داده می شود
• MRI :‌ با استفاده از MRI می تواند تغییرات طبیعی و غیر طبیعی مغز را بررسی کرد . این روش برای جلوگیری از آسیب به مناطق خاص انجام می شود و پیش از عمل حراجی انجام می گیرد .
• CT Scan : از این روش برای تصویر برداری مقطعی از مغز استفاده می شود. این روش برای بررسی و مشاهده موارد احتمالی ابتلا به صرع مانند تومور یا خونریزی مورد استفاده قرار می گیرد .

صرع در کودکان

صرع معمولا در کودکان بالای 5 سال رخ می دهد و تشنج های ناشی از صرع در کودکان علائمی مانند لرزش در بدن یا انحراف چشم به یک سو را به همراه دارد . امکان دارد دهان کودک کف کند یا کنترل ادرار را از دست بدهد . در برخی موارد خیره شده به یک سو بدون لرزش هم از علائم صرع در کودکان است

روش های درمان صرع

پس از تشخیص صرع، چندین روش برای درمان دارید. دارو ، رژیم غذایی خاص ، ایمپلنت که روی اعصاب یا مغز شما کار می کند و جراحی همگی می توانند به شما کمک کنند تا احساس بهتری داشته باشید.

درمان دارویی

برای درمان بیماری صرع از دارو های مختلفی استفاده می شود که پزشک با توجه به شرایط بیمار آنها را تجویز می کند . از جمله دارو هایی که برای درمان صرع به کار می رود می توان به موارد زیر اشاره کرد

• فنی توئین
• کاربامازپین
• اتوسوکزوماید
• فنوباربیتال
• دیازپام

درمان های خانگی صرع

• خواب مناسب: کم خوابی یکی از دلایلی است که عامل بوجود آمدن تشنج و صرع است از این رو افراد مبتلا به صرع باید سعی کنند خواب منظم داشته و به اندازه نیز بدن بخوابند
• استفاده از گیاهان دارویی: باستفاده از دمنوش برخی گیاهان می تواند به درمان یا کنترل صرع کمک کند مثلا دمنوش بهار نارنج می تواند سردرد های ناشی از صرع را بهبود بخشد یا گیاه سنبل الطیب برای درمان استرس و صرع مفید است . از دیگر گیاهان مفید برای درمان صرع می توان به دارچین و آب گشنیز اشاره کرد
• مصرف ویتامین ها: استفاده از ویتامین هایی مانند ویتامین E، ویتامین B6 و منیزیم می توان برای درمان صرع مفید باشد.