آنچه در این مطلب می خوانید :
- زگیل تناسلی یاHPV چیست ؟
- انواع زگیل تناسلی کدام است ؟
- انواع پر خطرHPV
- انواع کم خطرتر HPV
- علائم HPV
- علت HPV و عوامل خطرزا
- تشخیصHPV
- درمان HPV
- عوارض HPV
- پیشگیری از ابتلا به HPV
زگیل تناسلی یکی از بیماری های رایج در میان بیماری های مقاربتی است این بیماری به شکل زائده های گوشتی در قسمت های تناسلی یا مقعد ظاهر می شود . عامل این بیماری ویروس پاپیلومای انسانی است و تنها در 10٪ موارد با زگیل همراه است و در بقیه موارد هیچ علائمی ندارد.
HPV چیست ؟
زگیل تناسلی یا HPV یک بیماری مقاربتی است . این بیماری که مخفف کلمه ویروس پاپیلومای انسانی است اغلب هیچ علامتی ندارد و ممکن است به صورت خود به خود از بین برود . اما در برخی از انواع HPV می تواند همراه با زائده های گوشتی باشد و یا منجر به سرطان دهانه رحم ،سرطان سر و گردن یا سرطان مقعد و آلت تناسلی شود .
HPV یک ویروس نیست و بیش از 100 نوع از آن وجود دارد که برخی از آنها خطرناک تر از بقیه گونه های هستند .
انواع مختلف HPV کدامند ؟
ویروس پاپیلومای انسانی با شماره و نوع خاص طبقه بندی می شود . اصطلاح پاپیلوما به نوعی زگیلی اشاره دارد که برخی از انواع HPV باعث ایجاد آن است .
HPV در سلول های در سطح پوست زندگی می کند که به آنها سلول های اپیتلیال می گویند . این سلول های در سطح واژن ، مقعد ، فرج ، دهانه رحم ، سر آلت و در دهان و گلو نیز یافت می شوند .
حدود 60 نوع از 100 نوع ویروس HPV می توند باعث بروز زگیل در دست و پا ها شود . حدود 40 مورد دیگر هنگام تماس جنسی وارد بدن میشوند. آنها به سمت غشاهای مخاطی بدن مانند لایههای مرطوب اطراف مقعد و اندام تناسلی کشیده میشوند. با این حال تمامی 40 نوعی که از طریق تماس جنسی منتقل می شوند خطر جدی برای سلامتی ندارد و تنها برخی از آنها خطرناک هستند .
انواع پر خطر HPV
سویه های پر خطر ویروس پاپیلومای انسانی شامل سویه شماره 16 و 18 هستند که 70 درصد باعث ایجاد سرطان دهانه رحم می شود . سایر سویه های پر خطر ویروس HPV شامل سویه های 31،33،45،52،58 می باشد.
انواع کم خطرتر HPV
انواع کم خطر HPV مانند سویه 6 و 11 90٪ موارد باعث ایجاد زگیل تناسلی می شود و به ندرت به سرطان تبدیل می شوند. این توده ها به صورت برجسته به نظر می آیند و مانند گل کلم هستند . زگیل تناسلی می تواند هفته ها یا ماه ها پس از رابطه با فرد آلوده ظاهر شود .
علائم HPV
بیشتر عفونت های مربوط به HPV علامت خاصی ندارند و بدن طی چند سال خود به خود عفونت را پاک می کند .بسیاری از افراد هرگز متوجه نمی شوند که به HPV آلوده شده اند.
در برخی موارد اما عفونت در انواع پر خطر HPV بیشتر طول می کشد . این نوع می تواند تغییراتی در سلول های دهانه رحم ایجاد یا منجر به سرطان هایی مانند سرطان فرج شود . این تغییرات می تواند باعث ایحاد تغییرات غیر طبیعی در سولو های آلت تناسلی و مقعد شود ولی این اتفاق به ندرت رخ می دهد .
علامت HPV کم خطر زگیل است . نوع این زگیل ها نیز بستگی به نوع HPV دارد
اشکال زگیل تناسلی یا HPV
زگیل ناحیه تناسلی:این نوع از زگیل ها می توانند صاف یا به شکل بر آمدگی باشند . در زنان معمولا بر روی فرج رشد می کنند اما می توانند روی مقعد ، دهانه رحم یا واژن نیز مشاهده شوند . در مردان این زگیل ها معمولا روی آلت تناسلی ، بیضه یا مقعد رشد می کند .
زگیل های رایج : این برجستگی ها معمولا روی دست ها و انگشتان ظاهر می شوند
میخچه کف پا :این نوع زگیل در کف پا برجستگی های سخت ، داته ای و دردناکی را تشکیل می دهند.
زگیل های مسطح : این زگیل ها کمی برجسته با بالایی صاف هستند و می توان در هر جایی از بدن رشد کنند ولی معمولا در صورت و پا ظاهر می شوند
HPV در مردان
ویروس HPV در مردان هم می تواند باعث ایجاد زگیل تناسلی شود . این زگیل ها در مردان می تواند در نواحی مانند :
- آلت تناسلی
- روی بیضه ها
- کشاله ران ها
- داخل یا اطراف مقعد
ظاهر شوند و برای تشخیص و درمان آن باید به مختصص اورولوژی مراجعه کرد .
ویروس HPV در زنان
ویروس HPV در زنان بیماری هایی که بسیار شایع است را ایجاد می کند البته برای پیشگیری از آن ها روش های مختلفی مانند واکسن وجود دارد . زگیل های تناسلی در زنان می تواند در قسمت های مختلفی مانند :
- داخل واژن یا مقعد
- در خارج واژن و مقعد
- روی دهانه رحم
- کشاله ران و خود ران ها
ظاهر شوند.
شکل زگیل تناسلی چطور است ؟
در موارد برجستگی های تاول مانند که ناشی از وجود HPV است با چشم قابل مشاهده نیست به این دلیل که کوچک و رنگ پوست هستند. برخی دیگر از زگیل ها شکل برجسته و به رنگ گوشت هستند. برخی انواع دیگر از زگیل های تناسلی به شکل چین دار و مانند گل کلم هستند. زگیل ها می توانند به شکل تنها یا مانند یک توده کنار هم قرار بگیرند. رابطه جنسی دهانی با فرد ناقل HPV می تواند باعث ایجاد زگیل هایی روی لب یا داخل دهان و گلو شود . ویروس HPV می تواند باعث ایجاد زگیل در هر قسمت از بدن که در معرض تماس پوست با پوست آلوده است شود.
علت ابتلا به زگیل تناسلی( HPV (و عوامل خطرزا
ویروس پاپیلوما انسانی با ورود به بدن انسان از طریق بریدگی ، خراش با پارگی در پوست فرد را آلوده می کند . این ویروس را می توان از طریق تماس پوست به پوست یا رابطه جنسی واژینال یا مقعدی یا دهانی دریافت کرد . این زگیل می تواند در دوران بارداری به نوزان منتقل شود در موارد نادر می تواند باعث رشد غیر سرطان در حنجره کودک شود .
زگیل ها بسیار مسری هستند و می توان آن را از طریق لمس زگیل شخص دیگر یا لمس سطحی که با یکی از آنها تماس داشته دریافت کرد .
برخی موارد زیر خطر ابتلا به HPV را افزایش می دهد :
پوست آسیب دیده : جاهایی از روی پوست که زیاد بریده شده اند یا زخم هستند بیشتر احتمال ابتلا به زگیل را دارند
تماس مستقیم :در صورت لمس زگیل یا تماس با سطحی که زگیل با آن تماس داشته می تواند عامل ابتلا به HPV باشد .
تعدد شراکای جنسی :تعدد شرکای جنسی خطر می تواند خطر ابتلا به HPV را افزایش دهد. همچنین رابطه با فردی که شراکای جنسی زیادی دارد نیز می تواند احتمال ابتلا به HPV را زیاد کند.
سن : کودکان بیشتر به زگیل های معمولی دچار می شوند و زگیل تناسلی معمولا در بین نوجوانان و جوانان دیده می شود
سیستم ایمنی ضعیف : در صورت ابتلا به بیماری هایی مانند HIV یا ایدز یا در صورتی که فرد تحت درمان است و سیستم ایمنی ضعیف باشد احتمال البتلا به HPV بیشتر است .
راه های انتقال HPV
اصلی ترین و بیشتر روش انتقال ویروس HPV رابطه جنسی است .رابطه جنسی واژینال ، دهانی و مقعدی و حتی تماس مستقیم پوست به قسمت آلوده به زگیل تناسلی می تواند باعث انتقال این ویروس شود . احتمال انتقال HPV از مادر به نوزاد در زایمان طبیعی وجود دارد.
ویروس HPV از طریق مایعات بدن و خون منتقل نمی شود همچنین این ویروس را نمی توان از طریق توالت فرنگی، استخر ،یا خون فرد آلوده دریافت کرد . زگیل تناسلی نمی تواند از طریق دست به اندام های جنسی گسترش یابد .
روش های تشخیص HPV
پزشک ممکن است با معاینه زگیل های روی بدن بگوید که فرد به HPV مبتلا است یا خیر با این حال تست هایی وجود دارد که اگر فرد دچار علامتی نبود می توان از آن استفاده کرد .
تست محلول سرکه
در این آزمایش از محلول سرکه (اسید استیک) استفاده میشود. پزشک آن را روی ناحیه تناسلی میریزد . اگر ضایعاتی در آن ناحیه وجود داشته باشد، سفید میشوند.
تست پاپ اسمیر
تست پاپ اسمیر نمی تواند وجود ویروس HPV را بررسی کند ولی با نمونه برداری از سلول های دهانه رحم میتوان تغییرات در سلول های دهانه رحم را تشخیص داد که تنها برخی از سویه های ویروس HPV که اب سرطان سرویکس مرتبط هستند می توانند عامل آن باشند . انجام آزمایش پاپ اسمیر تنها در زنان بالای 30 سال کاربرد دارد زیرا سیستم ایمنی زنان جوان می تواند در مقابل نمونه های سرطان زای ویروس نیز مقاوم باشد .
آزمایش DNA زگیل تناسلی
در زنان بالای 30 سال ، پزشک ممکن است این آزمایش را همراه با تست پاپ توصیه کند. این آزمایش برای تشخیص وجود DNA ویروس در بدن فرد مشکوک به HPV است. آزمایش DNA قادر به تشخیص سویه های 16 و 18 که مرتبط با سرطان می باشد است .
بیوپسی
با استفاده از بیوپسی از زگیل تناسلی یا از دهانه رحم امکان تشخیص ویروس HPV وجود دارد .
روش های درمان HPV
زگیل ها ممکن است بدون هیچ درمان خود به خود از بین بروند . این موضوع به خصوص در کودکان بسیار اتفاق می افتد اما دارو هایی نیز برای درمان آنها وجود دارد
- اسید سالیسیلیک: این ماده مستقیم روی زگیل ها قرار داده می شود. این ماده زگیل ها را از بین می برد . ولی نباید از آن روی صورت استفاده کرد .
- ایمیکیمود: این کرم به سیستم ایمنی کمک می کند تا ویروس HPV را از بین ببرد . این دارو می تواند باعث قرمزی و تورم در اطراف ناحیه اعمال شده شود .
- پودوفیلوکس : این دارو به صورت ژل مستقیقا روی زگیل مالیده می شود و بافت آن را از بین می برد . سوزش و خارش از عوارض این دارو می باشد
در صورتی که دارو ها موثر نباشند پرشک توصیه می کند زگیل ها به روش های زیر حذف شوند
- کرایوتراپی (انجماد با نیتروژن مایع)
- کوتر الکتریکی (سوختن با جریان الکتریکی)
- عمل جراحي
- جراحی لیزر (با استفاده از نور شدید برای از بین بردن زگیلها و سلولهای غیرطبیعی)
برای HPV های روی دهانه رحم پزشک ممکن است از روش هایی مانند کلوپوسکپی برای یافتن یا حذف سلول های غیر طبیعی استفاده کند . نمونه برداری از دهانه رحم بیوپسی نام دارد .
برای حذف هر گونه سلول پیش سرطانی روی دهانه رحم، پزشک ممکن است از موارد زیر استفاده کند:
- روش برداشتن حلقه الکتروسرجری .(LEEP) این از یک حلقه سیم نازک با جریان الکتریکی برای برداشتن لایهای از بافت دهانه رحم استفاده میکند.
- کانیزاسیون با چاقوی سرد (بیوپسی مخروطی). پزشک یک بافت مخروطی شکل را از دهانه رحم برمی دارد و آن را به آزمایشگاه می فرستد تا سلولهای غیرطبیعی را بررسی کند.
- کرایوسرجری. پزشک از سرمای شدید برای از بین بردن بافت غیرطبیعی استفاده میکند.
- عمل جراحي
- جراحی لیزر
عوارض ویروس HPV
در صورتی که HPV درمان با خود به خود خوب نشود می تواند مشکلات دیگری به همراه داشته باشد . برخی از عفونتهای HPV باعث ایجاد ضایعات غیرطبیعی روی زبان، لوزهها، کام نرم یا در بینی یا حنجره میشوند.
HPV همچنین میتواند باعث سرطان شود. گونه های خاصی از HPV میتوانند منجر به سرطان در موارد زیر شوند:
- اندام تناسلی
- مقعد
- دهان و دستگاه تنفسی فوقانی
پیشگیری از ابتلا به HPV
HPV را می توان از طریق رابطه جنسی دهانی ، مقعدی یا واژینال دریافت کرد . در واقع تماس پوست با پوست راه اصلی پخش این ویروس است
HPV میتواند پوستی را که به طور معمول با کاندوم پوشانده نمیشود، آلوده کند، بنابراین استفاده از آن به طور کامل از فرد محافظت نمیکند.
HPV از روی صندلی توالت، استخرهای شنا یا از خون فرد آلوده منتقل نمی شود.
واکسنGardasil از افراد در مقابل HPV محافظت میکنند. این واکسن برای پسران و دختران زیر 9 سال و بزرگسالان تا 26 سال توصیه می شود .