علائم و عوامل بیماری کولیت روده + روش های درمان

کولیت روده یا کولیت اولسراتیو چیست؟

کولیت اولسراتیو (UC) که در صحبت های عامیانه مردم از آن به عنوان کولیت روده یاد می شود، یک بیماری التهابی مزمن است که تنها در لایه مخاطی روده بزرگ و راست روده مشاهده می شود. علت کولیت روده هنوز ناشناخته بوده ولی علی رغم اینکه عوامل مورثی در آن بسیار کم است، ممکن است در برخی از خانواده ها احتمال وجود آن بسیار زیاد باشد. در بیماری کولیت روده پوشش روده زخمی می شود و معمولاً این بیماری در ابتدا از انتهای پایین روده بزرگ آغاز می شود و سپس به سمت بالا امتداد می یابد.

این التهاب مزمن در روده بزرگ و راست روده، باعث ایجاد اسهال مکرر و فوری، مدفوع خونی، درد شکم و ضربان قلب، تب یا کاهش وزن می شود. برخلاف تصور عموم، بیماری کولیت روده تنها به دفع مدفوع خلاصه نمی شود و می تواند منجر به کمبود مواد مغذی، سوء تغذیه و کاهش وزن همراه با التهاب در کل بدن شود که در نتیجه این مسئله باعث درد مفصل، خستگی و موارد دیگر می شود. در صورتی که علائم کولیت روده کنترل نشود، در بلند مدت، باعث ایجاد بیماری های مختلف و در نهایت نیز سرطان روده می شود.

انواع کولیت روده (کولیت اولسراتیو)

تحقیقات 20 سال اخیر که در سازمان بهداشت جهانی صورت گرفته است، نشان می‌دهد که به صورت کلی، ما دارای چهار نوع کولیت روده هستیم که هر یک از آنها بر اساس محلی که در بدن بیمار رخ می‌دهد، دسته‌بندی می‌شوند. عموماً علائم کولیت روده در هر چهار نوع مشابه هم بوده و حتی ممکن است پزشک نتواند به درستی تشخیص دهد کدام یک از انواع این بیماری را در حال تجربه کردن هستید. این ۴ نوع بیماری شامل موارد پیش رو می‌شود که همراه با علائم برای شما آنها را توضیح می دهیم؛

• پروکتیت اولسراتیو: در این نوع از بیماری به دلیل نوع و مکان آن، التهاب به ناحیه نزدیک مقعد محدود می شود که رکتوم نیز نامیده می شود. در این نوع بیماری ممکن است خون ریزی مقعدی اولین و شاید هم تنها علامت کولیت روده معرفی شود.
• پروکتوسیگموئیدیت: در این نوع از کولیت، التهاب رکتوم و کولون سیگموئید (انتهای پایین روده بزرگ) را درگیر می کند. علائم این نوع از بیماری از فردی به فرد دیگر متفاوت بوده، ولی از مهم ترین موارد می توان به اسهال خونی، گرفتگی و تنسموس اشاره کرد.
• کولیت سمت چپ: یکی از شکل های بسیار پیجیده بیماری است که در آن، التهاب کولیت روده از راست روده به بالا و در قسمت سیگموئید و نزولی روده بزرگ گسترش می یابد. بسیاری از بیمارانی که این بیماری را تجربه می کنند، علائمی مانند اسهال خونی، گرفتگی شکم و درد در سمت چپ و فوریت برای دفع مدفوع را در طی بیماری مشاهده می کنند.
• پانکولیت: این نوع بیماری، اغلب کل روده بزرگ را تحت تاثیر قرار می دهد و حملات اسهال خونی را در بیمار سبب می شود که ممکن است در برخی از موارد، اسهال بسیار شدید باشد. از دیگر علائم این نوع کولیت می توان به گرفتگی و درد شکمی، خستگی و کاهش وزن قابل توجه اشاره داشت.

علت ایجاد کولیت روده

تا به امروز دلایل ایجاد کولیت روده در بیماران مشخص نشده، ولی اصلی‌ترین عاملی که  این التهاب را در روده بیمار ایجاد می کند سیستم ایمنی بدن اعلام شده است. با این وجود محققین به صورت صریح اعلام نمی‌کنند که سیستم ایمنی به صورت مستقیم این عارضه‌ها را در بدن ایجاد می‌کند. از آنجایی که داروهای به کار گرفته شده تا به امروز پاسخگو بوده اند، پزشکان این مورد را به عنوان اصلی‌ترین دلیل قلمداد می‌کنند. البته مواردی مانند استرس و برخی از غذاها نیز می‌توانند علائم متعدد را در بدن بیمار ایجاد کنند که تحت تاثیر همین مسئله، مدیریت روانی و تغذیه می‌تواند در بهبود شرایط بیمار کمک کنند. چهار عاملی که تا به امروز به عنوان مهم‌ترین عوامل در ایجاد کولیت روده از آنها یاد می‌شود، به ترتیب موارد پیش رو می‌باشد:

• سیستم ایمنی
• ژنتیک
• عوامل محیطی
• انواع عوامل عفونی و روانی

علائم بیماری کولیت روده

نکته‌ای که سبب می‌شود تشخیص این بیماری با چالش‌های متنوعی همراه شود، تفاوت علائم بیماری کولیت روده از فردی به فرد دیگر است. پزشکان هنوز به درستی عوامل اصلی تاثیرگذار در ایجاد این بیماری را مشخص نکرده اند و به همین دلیل است که به درستی نمی‌توانند از طریق علائم، این بیماری را تشخیص دهند. از جمله مهم‌ترین علائمی که در این بیماری مشاهده می‌شود، موارد پیش رو است که با مصرف دارو و رژیم غذایی مناسب می‌توانید تا حد زیادی آنها را کنترل کنید. از مهمترین علائم کولیت روده به موارد پیش رو اشاره می کنیم:

• اسهال
• دفع خون همراه با مدفوع یا خونریزی مقعدی
• گرفتگی و درد در شکم
• دفع مخاط یا چرک با مدفوع
• تنسموس (زورپیچ)، که به معنای احساس میل مداوم برای اجابت مزاج است، حتی اگر روده شما خالی باشد
• نیاز فوری به اجابت مزاج
• عدم توانایی در اجابت مزاج علیرغم اضطرار
• کاهش وزن
• خستگی
• تب

تمامی این علائم ممکن است در بیماران مبتلا به کولیت روده مشاهده شود، ولی میزان و حد و حدود این علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است. تحقیقات صورت گرفته بر روی این بیماری نشان می‌دهد، شرایط روحی و مواد غذایی، بر روی شدت این بیماری تاثیر مستقیم داشته و شما اثرات مختلفی از این بیماری را تجربه می کنید.

علائم عود کولیت روده

عود یا بازگشت کولیت به شرایطی گفته می‌شود که علائم این بیماری بعد از مدت‌ها خاموش بودن، تحت تاثیر عوامل نامشخص به صورت یکباره به بیمار حمله می‌کند و باعث می‌شود علائم حادی را تجربه کند. از مهمترین علائم عود کولیت روده می‌توان به درد و گرفتگی شکم ، اجابت مزاج دردناک و فوری، خستگی ، کم آبی بدن، تب، حرکات خونی روده و اسهال که اغلب شامل چرک است، اشاره داشت. تفاوت عود کولیت روده با علائم اولیه این بیماری، شدت دردی است که بیمار تجربه می‌کند. در بسیاری از مواقع، بیمار به حدی اذیت می‌شود که اجباراً باید به پزشک معالج خود مراجعه کرده و از او درخواست درمان و حتی انجام آزمایش‌های جدید، کند.

کولیت روده در بارداری

تحقیقات سازمان کولیت شناسی انگلستان که به صورت تخصصی بر روی علائم و تاثیر این بیماری فعالیت می کند، نشان می دهد که اکثر بانوان مبتلا به بیماری کولیت روده، حاملگی و زایمان طبیعی و نوزادان سالم خواهند داشت. ولی در ادامه این تحقیقات نشان داده شده است، مادرانی که در دوران پیش از بارداری به کولیت روده مبتلا بوده اند، در طی سه ماه اول بارداری ممکن است علائم شدید این بیماری را نیز تجربه کنند.

کولیت اولسراتیو در کودکان

تحقیقات وسیعی که در سال ۲۰۱۹ بر روی ۳۲۰ کودک و نوجوان انجام شد، نشان داد که نوجوانان بین ۱۵ تا ۲۰ سال مستعد تجربه کولیت روده بوده و ممکن است تحت تاثیر شرایط حاکم بر آن سن و استرس‌های محیطی، شرایط آنها بدتر از برآوردهای اولیه باشد. این تحقیقات مشخص کرد که عت ابتلای اغلب نوجوانان به این بیماری ناشناخته می‌باشد.

سیستم ایمنی بدن، یکی از مهم‌ترین عوامل در این رابطه است. از مهمترین علائم کولیت روده در کودکان، می‌توانیم به موارد پیش رو اشاره داشته باشیم که ممکن است برخی تمامی آنها و افرادی نیز تنها تعداد کمی از آنها را تجربه کنند:

• دل درد
• اسهال خونی
• خستگی
• کاهش وزن
• از دست دادن اشتها
• خونریزی از رکتوم
• از دست دادن مایعات و مواد مغذی بدن
• کم خونی ناشی از خونریزی شدید
• زخم های پوستی (ضایعات)
• درد مفاصل
• التهاب چشم
• مشکلات کبدی
• پوکی استخوان
• بثورات
• سنگ کلیه

کولیت روده و درد مفاصل

برخلاف تحقیقات اولیه که در دهه 1920 میلادی صورت گرفته بود، امروزه مشخص شده است که کولیت اولسراتیو رابطه مستقیمی با دردهای مفصلی دارند. از آنجایی که بسیاری از درد مفاصل با اختلال در سیستم ایمنی بدن همراه است و کولیت اولسراتیو نیز در بسیاری از بخش های خود تحت تاثیر این بخش از بدن بوده، انتظار می رود که محور مغز روده این بار بر روی عملکرد مفاصل تاثیر منفی داشته باشد. بر اساس آزمایش های صورت گرفته، مشخص شد که دو نوع بیماری با درد مفاصل ممکن است تحت تاثیر کولیت روده در بدن ایجاد شوند؛

• آرتریت : این بیماری که از جمله اصلی ترین مشکلات مفصلی در دنیا نیز به حساب می آید، یکی از اصلی ترین علائم غیر روده ای برآورد می شود
• آرترالژی: این درد در مفاصل بدون هیچ گونه التهابی است.

کولیت اولسراتیو و سرطان

سال 2010 مجله وایلی تحقیق وسیعی بر روی تاثیر مستقیم کولیت روده با سرطان انجام داد و نتیحه آن بسیاری از افراد را شگفت زده کرد. بر اساس داده های این تحقیق، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در بیماران کولیت روده شش برابر بیشتر از افراد غیر مبتلا است. اما، تحقیقات ثانویه نشان داد در سه کشور مختلف تنها حدود 5٪ از افراد مبتلا به کولیت اولسراتیو شدید در نهایت به این نوع سرطان مبتلا شدند. بر اساس این تحقیق جامع، افرادی که در طی این بیماری مولفه های پیش رو را داشته باشند، احتمال مبتلا شدن به سرطان روده را دارا می باشند:

• تشخیص کولیت روده در سنین پایین
• سابقه بیش از هشت سال ابتلا به کولیت اولسراتیو
• کولیت اولسراتیوی که بیشتر، روده بزرگ را تحت تاثیر قرار می دهد
• التهاب کنترل نشده (مزمن)
• شرایط ضعیف سیستم ایمنی مانند دیابت
• آسیب سلولی پیش سرطانی
• آپاندیس شما برداشته شده باشد
• آسیب به مجرای صفراوی کبد شما در اثر التهاب یا ضخم
• سابقه خانوادگی کولیت روده

کولیت روده و سیگار

بدون شک تمامی پزشکان به مبتلایان کولیت روده پیشنهاد می کنند به دلیل تاثیر مستقیم سیگار و نیکوتین در طول این بیماری، نسبت به ترک سیگار یا هر ماده نیکوتین دار اقدام کنند. تحقیقات سال 2024 نشان می دهد که مصرف سیگار می تواند احتمال مبتلا شدن به کولیت اولسراتیو را در افراد کاهش دهد! این مسئله زمانی حساس تر شد که نشان داد ترک سیگار رابطه مستقیم با افزایش کولیت روده در افراد دارد. این داده ها تصور اولیه در مورد مصرف سیگار و رابطه اش با کولیت روده را به کلی تغییر داده و انتظار می رود تحقیقات ثانویه نیز بر روی این ارتباط صورت گیرد.

نحوه تشخیص بیماری کولیت روده

متاسفانه تنها روشی که تا به امروز برای تشخیص کولیت روده معرفی شده است، بافت‌برداری یا بیوپسی بافتی است که به صورت کلونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی خمیده صورت می‌گیرد. بر اساس این روش، پزشک معالج باید از روده یا همان کلون، بافتی را برداشته و با انجام آزمایش‌های بالینی سلول‌های تاثیرگذار بر روی بافت را مورد ارزیابی قرار می‌دهند. البته برخی از پزشکان از دو آزمایش مدفوع و خون برای رد کردن عوارض یا سایر اشکال بیماری التهابی روده مانند بیماری کرون نیز استفاده می‌کند، ولی استناد به آنها کار معقولی به حساب نمی‌آید. سایر روش های تشخیص این بیماری عبارت است از:

• کولونوسکوپی: این معاینه به پزشک معالج شما اجازه می‌دهد تا کل روده بزرگ را با استفاده از یک لوله نازک، خمیده و روشن با دوربینی در انتهای آن مشاهده کند. در طول این روش، نمونه های بافتی برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی گرفته می شود. این روش به عنوان بیوپسی بافت شناخته می شود که در اختیار داشتن یک نمونه بافت برای تشخیص ضروری است.
• سیگموئیدوسکوپی انعطاف پذیر: پزشک معالج شما از یک لوله باریک، انعطاف پذیر و روشن برای بررسی رکتوم و کولون سیگموئید (انتهای پایین روده بزرگ) استفاده می کند. اگر روده بزرگ شما به شدت ملتهب است، این آزمایش ممکن است به جای کولونوسکوپی کامل، مورد استفاده قرار گیرد.

از دیگر روش‌هایی که  کمک می کند تا تشخیص درستی برای کولیت روده داده شود، موارد پیش رو است که در شرایط خاص و بنا به اضطرار، توسط پزشک معالج  تجویز می‌شود:

• آزمایش اشعه ایکس: اگر علائم شدیدی دارید، پزشک ممکن است از یک آزمایش  X-rayاستاندارد از ناحیه شکم استفاده کند تا عوارض جدی مانند مگاکولون یا سوراخ شدن روده بزرگ را رد کند.
• سی تی اسکن: در صورت مشکوک بودن به عارضه کولیت روده، سی تی اسکن از شکم یا لگن شما ممکن است انجام شود. سی تی اسکن همچنین نشان دهد که چه مقدار از روده بزرگ ملتهب است.
• توموگرافی کامپیوتری (CT) انتروگرافی تشدید مغناطیسی انتروگرافی (MR)؛ این نوع آزمایشات غیرتهاجمی ممکن است برای رد هرگونه التهاب در روده کوچک توصیه شود. این تست‌ها نسبت به تست‌های تصویربرداری معمولی برای یافتن التهاب در روده حساس‌تر هستند. آنتروگرافی MR یک جایگزین بدون تشعشع است.

بهترین روش درمان کولیت روده

بر اساس تحقیقاتی که دانشگاه جان هاپکینز در سال ۲۰۲۳ انجام داد، معلوم شد که دو روش درمان دارویی و عمل جراحی تا حد زیادی کمک می‌کند تا درد این بیماری را تا حد زیادی کنترل کنید. بر اساس این تحقیقات، مشخص شده است ۷۰ درصد از بیمارانی که به درستی دارو برای آنها تجویز شده است، درد ناشی از کولیت روده را تجربه نکرده‌اند. ولی مسئله‌ای که نسبت به این بیماری وجود دارد و سبب شده که کار پزشکان تا حدی دشوار شود، عدم پاسخگویی برخی از بیماران به داروهای تجویزی است که در بلند مدت باعث می‌شود روند درمانی بیمار با مشکل مواجه شده و نتواند به درستی درمان شود. بر اساس همین تحقیق، افرادی که داروهای مختلف به آنها پاسخگو نیستند، گزینه عمل جراحی را می‌توانند در نظر داشته باشند که تا حد زیادی  عوارض این بیماری را تحت کنترل قرار می دهد.

در بسیاری از مراکز درمانی در دنیا به منظور اینکه علائم کولیت اولسروز را تحت کنترل قرار دهند، از روش جراحی خاص مانند بریدن روده بزرگ استفاده می کنند. ولی در سال 1402 یک تیم ایرانی با همراهی تیم خارجی تاثیر سلول های بنیادی را بر روی درمان کولیت اولسروز مورد بررسی قرار دادند که هنوز به صورت دقیق تاثیر آن بر روی بیماری مورد بررسی قرار نگرفته است. این آزمایش نشان داد سلول های بنیادی در فرایند درمان التهاب روده بسیار موثر است، ولی آیا می تواند کولیت روده را نیز تحت تاثیر قرار دهد، باید تحقیقات میدانی وسیع تری صورت بگیرد.

بهترین دارو برای درمان کولیت روده

تحقیقات گسترده‌ای روی درمان کولیت روده از طریق داروهای مختلف صورت گرفته و بسیاری از افراد به دنبال این هستند تا بهترین داروها را برای کم کردن عوارض این بیماری در اختیار داشته باشند. پیشنهاد می‌کنیم پیش از اینکه بخواهید دارویی را به صورت خودسرانه استفاده کنید، حتماً نسبت به مصرف آن با پزشک معالج خود، در ارتباط بوده و سپس از آن استفاده کنید.

بر اساس تحقیقات میدانی صورت گرفته، داروهای اسهال و مسکن استامینوفن معمولا برای کمک به کاهش علائم کولیت روده استفاده می شوند. ولی تجربه بسیاری از بیماران ثابت کرده که استفاده از داروهای مسکن دیگر مانند ایبوپروفن تاثیر منفی داشته و  درد شما را دو چندان می کند.

آمینوسالیسیلات‌ها یکی از اصلی‌ترین داروهایی هستند که برای کاهش التهاب در پوشش روده تجویز می‌شوند و کمک می‌کنند تا شما کمتر عوارض کولیت روده را تجربه کنید. این داروها معمولاً به صورت خوراکی یا شیاف به بیمار تجویز می‌شوند و می‌توانید آنها را از داروخانه‌ها بدون نیاز به نسخه دریافت کنید. علی رغم اینکه این داروها به شدت برای کنترل کولیت روده پیشنهاد می‌شوند، ولی نباید به صورت خودسرانه مصرف شوند و حتماً قبل از مصرف با پزشک معالج خود در ارتباط باشید.

در شرایطی که بیمار عود کولیت روده را تجربه می‌کند، پزشک می‌تواند از داروهای قدرتمندتری مانند استروئیدها برای درمان استفاده کند.  به صورت کلی استروئید، التهاب را در تمامی بخش‌های بدن کنترل می‌کند و از طریق همین ویژگی است که التهاب روده را کاهش داده و سبب می‌شود عوارض کولیت روده به شدت کنترل شود. از جمله مهمترین داروهای استروئیدی که برای درمان این بیماری تجویز می‌شود، پردنیزولون است که شرکت‌های مختلف داخلی نیز نمونه‌هایی از آن را تولید کرده اند.

در شرایطی که پزشکان دو روش قبلی را استفاده کرده و بیمار واکنش مناسبی نسبت به آنها نشان نداده است، از داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی بدن استفاده می‌کنند که به صورت کلی فعالیت سیستم ایمنی بدن را تحت الشعاع قرار می‌دهند. داروی آزاتیوپرین یکی از اصلی‌ترین نسخه‌هایی است که در این جهت به بیماران تجویز می‌شود و شما حتماً باید با در دست داشتن نسخه پزشک نسبت به دریافت آن به داروخانه مراجعه کنید.

درمان قطعی کولیت روده

هنوز به صورت کامل درمان قطعی کولیت اولسراتیو معرفی نشده و شما باید بیشتر با انجام برخی فعالیت‌ها و رژیم‌های غذایی نسبت به کنترل این بیماری اقدام کنید. البته محققین ایرانی عنوان کرده اند با استفاده از روش‌های جدید توانسته اند این بیماری را به صورت کامل درمان کنند که در ادامه در مورد این مسئله صحبت خواهیم کرد.

درمان کولیت روده با طب سوزنی

تحقیقات دانشگاه های پکن نشان می دهد که طب سوزنی، مسکن های طبیعی بدن را فعال یا تقویت می کند و ممکن است  درمان موثری برای کولیت روده باشد. این روش درمانی به بدن شما کمک می کند تا التهاب را تنظیم ، فعالیت بیماری را کاهش و درد مرتبط با این بیماری را کاهش دهید.

رژیم غذایی کولیت روده

تجربیات بسیاری از بیمارانی که از کولیت روده رنج می برند، نشان داده که غذاهایی که سرشار از فیبر نامحلول، لاکتوز و قند هستند، ممکن است علائم کولیت روده را ایجاد کنند. رژیم غذایی یک فرد ممکن است حاوی محرک های بالقوه مختلفی باشد. بنابراین، برای فردی که مبتلا به این بیماری است، شاید دشوار باشد که به صورت قطعی پرهیز غذایی اختصاصی خود را مشخص کند. هضم برخی از مواد مغذی مانند فیبر در هنگام عود کولیت روده ممکن است برای یک بیمار دشوار باشد، ولی فرد دیگر هیچ مشکلی با هضم این غذا نخواهد داشت. داستان زمانی جالب می شود که بیمار همین وعده غذایی را می تواند در روزهای معمولی مصرف کرده و هیچ علائمی از کولیت اولسراتیو نداشته باشد. از مهم ترین پرهیزهای غذایی در این رابطه می توان به موارد پیش رو اشاره داشت:

محصولات لاکتوزی

لاکتوز قندی است که در بسیاری از محصولات لبنی مانند شیر، پنیر و ماست یافت می شود. یک مطالعه در سال 2020 نشان داد که افراد مبتلا به کولیت روده 2.7 برابر بیشتر از افرادی که تجربه این بیماری را نداشته اند، در معرض ابتلا به بیماری عدم تحمل لاکتوز هستند. علائم عدم تحمل لاکتوز ممکن است مشابه علائم کولیت روده مانند اسهال، نفخ و درد شکم باشد. اگر مشکوک هستید که لبنیات ممکن است علائم شما را تحریک کند، سعی کنید تمام لبنیات را از رژیم غذایی خود به مدت 4 هفته حذف کنید.

گوشت قرمز و گوشت های فرآوری شده

سازمان بین المللی مطالعه بیماری های التهابی روده به افراد مبتلا به کولیت روده توصیه می کند که مصرف این غذاها را محدود کنند تا از بدتر شدن علائم جلوگیری شود. در نظر داشته باشید مصرف برخی از گوشت های قرمز مانند شتر در برخی از موارد به بیمار کمک می کند ، ولی این مورد را نیز باید با پزشک معالج خود مطرح کنید.

آجیل ها

تحت تاثیر میزان بالای سولفور در آجیل های مختلف، بیمارانی که از کولیت روده رنج می برند، باید از مصرف انواع آجیل ها صرف نظر کنند. اگر چه بهتر است از اکثر آجیل ها در طول دوره عود کولیت اولسراتیو خودداری کنید اما، خوردن گردو در شرایط عادی به عدم ایجاد التهاب در بیمار کمک می کند.

دانه های مختلف

از آنجایی که یکی از اصلی ترین مواد تشکیل دهنده دانه ها فیبر نامحلول است و این فیبرها نیز در آب به خوبی حل نمی شوند، این احتمال وجود دارد که زمان حرکت غذا در سیستم گوارش، دفعات و شدت حرکات روده را افزایش دهد. از مهم ترین دانه هایی که باید از آنها اجتناب کنید، می توان به موارد پیش رو اشاره داشت؛

• دانه های کنجد
• دانه کتان
• ارزن
• آجیل کاج
• دانه های آفتابگردان
• دانه کدو تنبل
• برنج وحشی

الکل

تمامی تحقیقات پزشکی بر این باور هستند که الکل قاتل دستگاه گوارشی و روده‌ است و مصرف آن نه تنها فرایند درمان را تحت شعاع قرار می‌دهد، بلکه  بیماری کولیت روده را به شدت مشکل تر کرده و آن را به مرحله‌های بدتر و عود شدید می رساند.

نوشیدنی های گازدار

بر اساس تحقیقاتی که در سال ۲۰۲۲ صورت گرفت، نشان داده شد نوشابه‌های گازدار مانند ماء الشعیر و انواع آبمیوه‌های گازدار، بیماری کولیت روده را به شدت تحت‌الشعاع قرار داده و وضعیت بیمار را بدتر کند. البته این تحقیقات تنها روی ۹۰۰ بیمار صورت گرفت و برخی از آنها هیچ گونه عوارضی از خود نشان ندادند، ولی بیمارانی که در حال تجربه کردن عود بودند، نوشابه‌های گازدار حال آنها را به شدت تحت تاثیر قرار داد.

الکل های قندی

هنوز به صورت دقیق تحقیقاتی بر روی تاثیر الکل‌های قندی بر روی کولیت روده صورت نگرفته، ولی از آنجایی که سوربیتول و زایلیتول در دستگاه گوارش جذب نمی شوند، انتظار می‌رود که شرایط بیمار را تشدید کنند. الکل‌های قندی، بیشتر در تنقلاتی مانند آدامس، آبنبات و قرص‌های نعنایی مشاهده می‌شوند و شما باید از استفاده آنها به شدت پرهیز کنید.

غذاهای قندی

تجربه بیمارانی که از کولیت روده رنج می‌برند، ثابت کرده که شکر و قندهای مختلف بر روی عود عوارض این بیماری تاثیرگذار بوده و شرایط بیمار را سخت‌تر می کند. به عنوان مثال کیک‌های پخته شده در شیرینی پزی‌ها یکی از عواملی است که بسیاری از بیماران از آنها شکایت کرده و عنوان می‌کنند باعث عود علائم این بیماری شده اند.

• کیک ها
• شیرینی ها
• آب نبات
• آب میوه ها

غذاهای پرچرب

مصرف یک رژیم غذایی کم چرب ممکن است در کاهش علائم شما در صورت ابتلا به کولیت روده ای را کاهش دهد. محدود کردن غذاهای پرچرب زیر به شما در مدیریت کولیت اولسراتیو کمک کرده و حتی از عود آن در شرایط پر استرس بسیار موثر عمل می کند.

• کره
• روغن نارگیل و روغن های دیگر
• مارگارین
• خامه
• غذاهای سرخ شده

غذاهای ادویه دار

تحقیقات اولیه کولیت روده نشان داده است که استفاده از غذاهای ادویه‌دار  به شدت بر عود این بیماری تاثیر دارد. با این وجود این مورد بیشتر توسط بیماران اعلام شده و هنوز تحقیقات گسترده‌ای برای اثبات تاثیر ادویه و فلفل‌ها بر عود کوریت روده انجام نشده است.

طول عمر بیماران مبتلا به کولیت روده

تحقیقات سازمان بین المللی مطالعه بیماری های التهابی روده که در سال 2016 صورت گرفت، نشان داد که کولیت روده تاثیر متفی بر روی طول عمر بیمار ندارد. مدیر اسبق این موسسه اعلام کرده که

"به صورت کلی کولیت اولسراتیو ممکن است کیفیت زندگی افراد را به صورت منفی تحت تاثیر قرار دهد، ولی میانگین امید به زندگی را در افراد خیلی تغییر نمی دهد. افراد در طول این بیماری یاد می گیرند چگونه با آن زندگی کرده و شرایط خود را بهتر کنند "

آیا کولیت روده خطرناک است؟

با گذشت زمان، کولیت روده می تواند به عوارض دیگری مانند کم آبی شدید بدن، سوراخ شدن روده بزرگ، تحلیل استخوان، التهاب پوست، مفاصل و چشم ها منجر شود. این بیماری همچنین می تواند خطر لخته شدن خون و سرطان روده بزرگ را افزایش دهد. ولی در صورتیکه بیماران بتوانند علائم خود را مدیریت کرده و تغذیه مناسبی داشته باشند، طول عمر آن ها با افراد غیر مبتلا مشابه خواهد بود.

کلام آخر

کولیت روده یا همان کولیت اولسروز کیفیت زندگی افراد مبتلا به بیماری را به شدت تحت تاثیر قرار داده و حتی به مشکلات آتی مانند درد مفاصل، افسردگی و بیماری های دیگر منجر می شود. در صورت اینکه این بیماری تحت کنترل قرار نگیرد، به شدت می تواند شرایط بیمار را خطرناک کند. به همین منظور تحت درمان بودن و داشتن یک رژیم غذایی مناسب یکی از بهترین روش ها برای کنترل علائم این بیماری به حساب می آید.

سوالات متداول کولیت روده

آیا داروی جدیدی برای درمان بیماری کولیت روده تایید شده است؟

در سال 1402 سازمان غذا و داروی آمریکا دارویی را تحت عنوان Mirikizumab تایید کرد که انتظار می رود در درمان کولیت اولسروز بسیار موثر عمل کند. این دارو هنوز به صورت کلی در دنیا معرفی نشده، ولی داده های اولیه، نشان می دهد که  تاثیرات مثبتی تا به امروز داشته است.

آیا کولیت روده با سلولهای بنیادی درمان می شود؟

در داخل کشور تاثیر سلول های بنیادی بر روی التهاب روده مورد آزمایش قرار گرفته، ولی در فازهای بعدی این تحقیق باید تاثیر آن به صورت اختصاصی بر روی کولیت اولسراتیو مورد بررسی قرار بگیرد. در صورت تایید این روش، گزینه فوق العاده برای بهبود بیماران در نظر گرفته خواهد شد.

منابع