پرخوری عصبی یا بولیمیا یک اختلال روانی تغذیهای است معمولا در اواخر دوران کودکی و اوایل جوانی آغاز میشود. در این اختلال، معمولا فرد به طور مخفیانه، بدون هیچ کنترلی در میزان غذا، شروع به خورد می کند و سپس با استفاده از روش های غیرمعمول و نامناسب مانند: استفراغ، روزه، تنقیه، مصرف داروهای ملین و ادرارآور و ورزش های سخت و اجباری، اقدام به کاهش وزن می کند.
تفاوت پرخوری عصبی و بی اشتهایی عصبی
بی اشتهایی یا آنورکسیا نیز مانند پرخوری عصبی، نوعی اختلال تغذیه است. در بی اشتهایی عصبی، فرد از وزن خود ناراضی است و به اشتباه احساس چاقی می کند. از این رو، با نخوردن غذای کافی یا خوردن و سپس بالا آوردن یا روش های نامعمول دیگر، اقدام به پاکسازی می کند. افراد مبتلا به بی اشتهایی عصبی، معمولا، حداقل 15 درصد از وزن ایده آل خود پایین تر هستند. این افراد حتی اگر دچار سوئ تغذیه شوند، بازهم احساس چاقی می کنند و به کاهش وزن خود ادامه می دهند.
پرخوری عصبی نیز تا حدودی شبیه به بی اشتهایی است، با این تفاوت که افراد مبتلا به پرخوری عصبی معمولا دارای وزن نرمال برای محدوده سنی و قدی خود هستند، به همین دلیل، تشخیص آن بسیار سخت تر از آنورکسیا است. این افراد نیز اغلب از افزایش وزن میترسندو در جهت کاهش وزن و تغییر شکل بدنی خود اقدام میکنند.
دلایل و عوامل خطر پرخوری عصبی
علت دقیق پرخوری عصبی مشخص نیست. اما، تحقیقات حاکی از این است که ترکیبی از برخی رفتارهای شخصیتی، عواطف، خطوط فکری و همچنین عوامل بیولوژیکی و محیطی میتواند مسبب آن باشد. محققان معتقدند که این اختلال تغذیهای با نارضایتی از بدن و نگرانی شدید از شکل و سایز بدن آغاز میشود. معمولا فرد از عزت نفس پایینی برخوردار است و از اضافه وزن میترسد. وجود پرخوری عصبی در خانوادهها نشانگر این واقعیت است که این بیماری میتواند موروثی باشد. سایر عوامل خطر در پرخوری عصبی عبارتند از:
- مونث بودن
- اختلال افسردگی و اضطراب
- سوءمصرف مواد
- رخدادهای آسیب زننده
- استرس
- رژیمهای مکرر غذایی
علائم پرخوری عصبی
افراد مختلف دارای علائم متفاوتی از پرخوری عصبی هستند و ممکن است دارای تغییرات بدنی و رفتاری باشند. با این حال، برخی از علائم جسمانی پرخوری عصبی عبارتنداز:
- مشکلات دندانی
- گلودرد
- غدد متورم در گردن و صورت
- سوزش معده، سوء هاضمه، نفخ
- عادت ماهانه نامنظم
- ضعف، خستگی، چشمان خونگرفته
- پینه روی بند انگشتان یا پشت دست در اثر تلاش برای استفراغ کردن
- افزایش و کاهش وزن. وزن معمولا در بازه طبیعی قرار دارد اما امکان اضافه وزن هم موجود است
- سرگیجه و غش
- احساس سرمای دائمی
- مشکلات خواب
- پوست و ناخن خشک و شکننده
علائم رفتاری پرخوری عصبی عبارتند از:
- تغذیه غیرقابل کنترل و سپس تخلیه
- احتکار یا دزدیدن غذا
- آداب غذا خوردن خاص: مانند خوردن فقط یک غذای خاص، جویدن بیش از حد لازم، یا ممانعت از دست زدن به غذا
- حذف وعدههای غذایی یا خوردن مقادیر کم غذا در وعدهها
- احساس خارج از کنترل بودن
- استفراغ یا سوءمصرف داروهای ملین و ادرار آور به منظور کاهش وزن
- استفاده مداوم از حمام بعد از غذا
- ورزش بیش از حد
- اشتغال فکری به وزن بدن
- افسردگی یا نوسانات خلقی
- نوشیدن مقادیر زیادی آب یا نوشیدنیهای بدون کالری
- استفاده مداوم از نعنا، آدامس یا دهانشویه
- دوری از دوستان و فعالیتهای موردعلاقه
درصورتیکه شما یا یکی از اعضای خانواده به صورت ناسالم بر وزن و اندازه تمرکز میکنید یا به نظر میرسد که علاقه زیادی به غذا دارید، با پزشک تماس بگیرید. هرچه زودتر تحت درمان قرار بگیرید ، شانس شما برای کسب نتیجه موفقیت آمیز بیشتر است.