هپاتیت C نیز مانند هپاتیت A و هپاتیت B، یک عفونت در کبد است که باعث ایجاد آسیب جدی به کبد می شود . این بیماری علائم خاصی ندارد از این رو اکثر افراد مبتلا به این بیماری خود نیز خبر از بیمار بودن ندارند . ویروس هپاتیت C از طریف خون یا مایعات بدن فرد آلوده منتقل می شود .
انواع مختلفی از هپاتیت C وجود دارد . البته هیچ کدام از آنها از دیگری خطرناک تر نیستند و فقط شیوه پاسخ به درمان آنها متفاوت است .
مراحل بیماری هپاتیت C
هپاتیت C به 3 مرحله مختلف تقسیم می شود این مراحل عبارتند از :
دوره نهفتگی
این دوره که میتوان بین 14 الی 80 روز نیز به طول بیانجامد زمان اولین مواجهه با ویروس هپاتیت تا شروع بیماری است . این دوره به صورت میانگین 45 روز طول می کشد.
هپاتیت C حاد
این دوره به صورت یک بیماری کوتاه مدت نمایان می شود و تا 6 ماه پس از ورود ویروس به بدن نیز ادامه دارد بعد از این زمان بدن برخی از افراد ویروس رو از بین می برد یا ویروس خود به خود از بین میرود .
هپاتیت C مزمن
در تقریبا 85 درصد افراد مبتلا به هپاتیت C این بیماری به مرحله مزمن و طولانی ( بیشتر از 6 ماه ) می رسد و می تواند منجر به مشکلات جدی مانند سرطان کبد یا سیروز کبد می شود
تبدیل هپاتیت C به سیروز کبدی
این بیماری منجر به التهاب کبد می‌شود که به مرور زمان سلول‌های سالم کبد شما را با زخم های کبدی جایگزین می‌کند. معمولاً حدود 20 تا 30 سال طول می‌کشد تا این اتفاق بیفتد، اگرچه اگر الکل بنوشید یا بیماری HIV داشته باشید می‌تواند سریعتر رخ بدهد. وجود سیروز احتمال بروز سرطان کبد را بیشتر می کند پس بهتر است که آزمایشات منظمی انجام دهید زیرا این بیماری معمولاً در مراحل اولیه هیچ علائمی ندارد.
علائم هپاتیت C
بیشتر افراد مبتلا به هپاتیت C علامت خاصی ندارند اما بعد از 2 هفته تا 6 ماه بعد از ورود ویروس به بدن ( در جریان خون ) علائم زیر میتوان رخ دهد که حدود 2 الی 12 هفته نیز به طول می انجامد :
- مدفوع سفالی رنگ
- ادرار تیره
- تب
- خستگی
- زردی (بیماری که باعث زردی چشم و پوست و همچنین تیره شدن ادرار می‌شود)
- درد مفاصل
- از دست دادن اشتها
- حالت تهوع
- دل درد
- استفراغ
روش های ابتلا به هپاتیت C
هپاتیت C از طریق خون یا مایعات آلوده به ویروس و از راه تماس با فرد آلوده وارد جریان خون می شود
موارد زیر برخی از روش هایی است که ممکن است از این طریق مبتلا به این بیماری شوید :
- استفاده از داروهای تزریقی و سوزن به صورت مشترک
- داشتن رابطه جنسی با شخص مبتلا به هپاتیت، به خصوص افراد مبتلا به HIV، STD یا سایر بیماری‌های مقاربتی
- زخمی شدن به وسیله سوزن‌های عفونی
- مادر می‌تواند در زمان تولد آن را به فرزند منتقل کند
- به اشتراک گذاشتن وسایل مراقبت شخصی مانند مسواک، تیغ و ناخن‌گیر
- انجام خالکوبی یا سوراخ کردن با وسایل آلوده
موارد زیر باعث ابتلا شما به هپاتیت C نمی‌شوند:
- شیردهی (مگر اینکه نوک سینه‌ها ترک و خونریزی داشته باشند)
- تماس در حد معمول
- سرفه کردن
- در آغوش گرفتن
- دست دادن
- بوسیدن
- نیش پشه
- ظروف غذاخوری مشترک
- خوردن غذا یا نوشیدنی در ظرف مشترک
- عطسه کردن
در داروبین اطلاعات کاملی در خصوص انواع هپاتیت ، روش های درمان هپاتیت و دلایل ابتلا به آن در درمان گیت هپاتیت قابل مشاهده است
علائم حاد هپاتیت C
هپاتیت C حاد یکی از مراحل بیماری هپاتیت C هست که علائم و روش های درمان مخصوص به خود را دارد فردی که در این مرحله از بیماری قرار دارد ممکن است علائمی مانند تجمع مایع در حفره شکمی یا در پاها ، سنگ کیسه صفرا، نارسایی کلیه ، خونریزی و به سادگی کبود شدن را تجربه کند از دیگر علائمی که در مرحله حاد از هپاتیت C ممکن است با آن روبرو شوید می توان به
- مغز شما به خوبی کار نمی‌کند (آنسفالوپاتی)
- خارش شدید
- از دست دادن عضلات
- مشکلات حافظه و تمرکز
- رگ‌های عنکبوتی مانند روی پوست
- استفراغ خون به دلیل خونریزی در قسمت تحتانی مری (واریس مری)
- کاهش وزن
اشاره کرد .
عوامل خطرزا هپاتیت C
توصیه می شود افراد بالای 18 سال حداقل یک بار در طول زندگی و خانم های باردار در هر بارداری یک بار آزمایش هپاتیت C را انجام دهند . افراد دیگری که شرایط زیر را دارند نیز باید آزمایش هپاتیت C را انجام دهند
- کسانی که از اهداکننده‌ای که مبتلا به این بیماری بوده است خون دریافت کرده‌اند
- در حال حاضر داروهای تزریقی مصرف می‌کنند (باید به طور منظم آزمایش بدهند)
- سابقه مصرف مخدرهای تزریقی یا استنشاقی داشته‌اند (اگر هنوز از مواد مخدر استفاده می‌کنید، باید به طور منظم مورد آزمایش قرار بگیرید.)
- در تماس با خون فرد مبتلا به هپاتیت C قرار گرفته‌اند
- تحت دیالیز طولانی مدت کلیه بوده‌اند
- نتایج غیرعادی در آزمایشات کبد یا بیماری کبدی داشته‌اند
- مبتلا به HIV هستند
- از مادری مبتلا به هپاتیت C به دنیا آمده‌اند
آزمایشات و تشخیص هپاتیت C
آزمایش هایی که برای تشخیص هپاتیت C انجام داده می شود شامل آزمایش آنتی بادی ضد HCV ، آزمایش HCV RNA و آزمایش عملکرد کبد است
آنتی‌بادی‌های ضد HCV: این‌ها پروتئین‌هایی هستند که بدن شما پس از یافتن ویروس هپاتیت C در خون شما می‌سازد. آنها معمولاً حدود 12 هفته پس از بروز عفونت ظاهر می‌شوند.
نتایج می‌تواند به شرح زیر باشد:
- غیرواکنشی یا منفی:
- ممکن است به این معنی باشد که شما هپاتیت C ندارید.
- اگر در 6 ماه گذشته در معرض آن قرار گرفته‌اید، باید مجددا آزمایش بدهید.
- واکنشی یا مثبت:
- این بدان معناست که شما آنتی بادی های هپاتیت C دارید و در مقطعی آلوده شده‌اید.
- برای اطمینان به آزمایش دیگری نیاز دارید.
اگر آزمایش آنتی بادی شما مثبت باشد، آزمایش زیر را انجام دهید :
HCV RNA: این آزمایش تعداد ذرات RNA ویروسی (ماده ژنتیکی از ویروس هپاتیت) را در خون شما اندازه‌گیری می‌کند. آنها معمولاً 1-2 هفته پس از آلوده شدن ظاهر می‌شوند. نتایج این آزمایش می‌تواند به شرح زیر باشد:
- منفی: شما هپاتیت C ندارید.
- مثبت: شما هپاتیت C دارید.
تست‌های عملکرد کبد: سطح پروتئین‌ها و آنزیم‌ها را اندازه‌گیری می‌کنند که معمولاً ۷ تا ۸ هفته پس از آلوده شدن شما افزایش می‌یابند. همانطور که کبد شما آسیب می‌بیند، آنزیم‌ها به جریان خون شما راه پیدا می‌کنند. اما ممکن است شما همزمان که سطح آنزیم طبیعی دارید، هپاتیت C داشته باشید.
داروها و روش های درمان هپاتیت C
همانند سایر انواع هپاتیت این نوع نیز هیچ درمان خاصی ندارد و فقط در صورتی که هپاتیت C به مرحله مزمن برسد برخی دارو ها شامل اینترفرون، پگین اینترفرون و ریباویرین برای کنترل آن تجویز می شود . از عوارض جانبی مصرف این دارو ها میتوان به خستگی ، کم خونی ،حالتی شبیه آنفولانزا ، کهیر پوستی ، اضطراب و حالت تهوع و اسهال اشاره کرد .
دارو هایی که برای درمان هپاتیت C به کار می روند عباتند از :
- الباسویر+گرازوپرویر: این قرص با مصرف یک بار در روز، بیماری را در 97 درصد از افراد تحت درمان بهبود داده است.
- سوفوسبوویر+لدیپاسویر: این قرص با مصرف یک بار در روز بیماری را در اکثر افراد در عرض 8-12 هفته درمان می‌کند.
- Ombitasvir-paritaprevir-dasabuvir-ritonavir (Viekira Pak): این درمان ترکیبی از قرص‌ها است، دو قرص که یک بار در روز مصرف می‌کنید و یک قرص که دو بار همراه غذا میل می‌کنید. شما آن را برای 12 تا 24 هفته مصرف خواهید کرد.
- Ombitasvir-paritaprevirritonavir (Technivie): این قرص را احتمالاً همراه با ریباویرین از طریق خوراکی مصرف خواهید کرد.
- سوفوسبوویر (Sovaldi) با elbasvir/grazoprevir:. این قرص را هر روز در ساعت معینی همراه با غذا مصرف کنید. شما باید آن را همراه با ریباویرین و یا اینترفرون مصرف کنید و احتمالاً 12 تا 24 هفته از آن استفاده خواهید کرد.
- Sofosbuvir-velpatasvir (Epclusa): این قرص روزانه، که معمولا به مدت 12 هفته مصرف می‌کنید، به درمان بیماری شما کمک می‌کند.
- Sofosbuvir-velpatasvir-voxilaprevir (Vosevi):. این ترکیب برای درمان بزرگسالان مبتلا به HCV مزمن، بدون سیروز یا سیروز جبران‌شده (مرحله‌ای از بیماری که علائم ندارد)، که قبلاً درمان‌های خاصی داشته‌اند، تأیید شده است.
