دیابت زمانی رخ می دهد که پانکراس توان تولید انسولین را از دست بدهد یا بدن نتواند از انسولین که تولید می شود به درستی استفاده کند در این زمان میزان قند در خون افزایش پیدا کرده و بیماری دیابت شکل می گیرد که شامل دیابت نوع 1 و نوع 2 می باشد .
اما پیش دیابت حالتی قبل از شروع دیابت است در پیش دیابت قند خون از محدوده استاندارد بالا تر است اما هنوز آنقدری بالا نیست که فرد به بیماری دیابت مبتلا شود . پیش دیابت بسته به نوع آن می تواند علائم متفاوتی داشته باشد البته علائم در نوع یک معمولا به سرعت، در عرض چند روز یا چند هفته ظاهر می شود و شدیدتر نیز هستند. در ادامه به بررسی علائم اولیه انواع دیابت می پردازیم.
علائم پیش از وقوع دیابت یا پیش دیابت در هر دو نوع یک و دو تقریبا یکسان است:
- گرسنگی و خستگی
انرژی دریافتی در بدن حاصل تبدیل غذا به گلوکوز و از گلوکوز به انرژی است. دریافت گلوکوز با انسولین ممکن است پس اگر بدن انسولین مورد نیاز این تبدیل انرژی را نداشته باشد میتواند ابتدا به پیش دیابت و سپس به دیابت دچار شود. دو نوع نقص در وجود انسولین در بدن ما ممکن است ایجاد شود. این دو نارسایی در تولید انسولین میتواند منجار به دیابت نوع یک یا دیابت نوع دو شود. اولین نارسایی در تولید انسولین است یعنی غدد ما نمیتواند انسولین مورد نیاز را تولید کند و دومین نوع نارسایی مقاومت در برابر انسولین است یعنی بدن انسولین تولید میکند اما نمیتواند از ان به درستی استفاده کند. زمانی که هر کدام از این دو نوع چالش انسولینی بوجود آید عملا انرژی مورد نیاز بدن ما تامین نمیشود و در نتیجه احساس خستگی بوجود می آید.
- دفعات ادرار کردن و تشنگی بیشتر
پر ادراری و تکرر ادرار دو موضوع متفاوت هستند. تکرر ادرار به این معنی است که فرد بیش از حد نرمال 4 تا 7 بار مثانه خود را خالی کند و پر ادراری به این معنی است که فرد میزان ادرا بیشتری را نسبت به حالت طبیعی دفع میکند. اما چرا افراد دیابتب یا دارای پیش دیابت بیشتر نیاز به ادرار دارند؟ علت آن است که جذب گلوکوز از طریق کلیه صورت میگیرد حال تصور کنید که انسولین مورد نیاز برای این جذب وجود نداشته باشد. نتیجه این میشود که فرد مجبور به دفع گلوکوز و قند از طریق ادرار میگردد. موضوع تکرر ادرار در دیابت سبب میشود که فرد احساس تشنگی نیز داشته باشد. بنابراین مصرف مایعات نیز افزایش میابد و این موضوع نیز سبب تکرر ادرار و پرادراری میگردد.
- خشکی دهان و خارش پوست
از دست دادن آب بدن از طریق ادرار سبب میشود تا رطوبت بدن کاهش یابد دهان خشک و لبها ترک بخورند. کم آبی بخصوص در افرادی که مایعات کمتر میخورند در پیش دیابت دیده میشود. خشکی پوست سبب میشود تا بدن به خارش نیز بی افتد.
- تاری دید
تغییر سطح مایعات در بدن می تواند مردمک چشمانتان را متورم کند. آنها تغییر شکل می دهند و نمی توانند برای دیدن اجسام دور و نزدیک فوکوس کنند.
علائم اولیه دیابت نوع ٢
اگر علائم اولیه دیابت در فرد وجود داشته باشد و فرد تغییر در سبک زندگی خود را ایجاد نکند در نتیجه میتواند دیابت نوع 2 را در پی داشته باشد. اگر برای مدت زمان طولانی فرد قند خون غیر طبیعی داشته باشد این علائم رخ خواهند داد:
- عفونت های قارچی
هم مردان و هم زنان مبتلا به دیابت می توانند دچار عفونت قارچی شوند زیرا قارچ ها از گلوکز تغذیه می کنند، منبع تغذیه میتواند سبب رشد سریع قارچ ها شوند. عفونت ها می توانند در هر چین(زیر بغل، گشاله ران و...) یا محل گرم و مرطوب پوست رشد کنند، از جمله:
- بین انگشتان دست و پا
- زیر سینه ها
- در اندام های جنسی یا اطراف آن
- زخم ها یا بریدگی ها آهسته ترمیم می شوند
با گذشت زمان، قند خون بالا می تواند بر جریان خون شما تأثیر بگذارد و باعث آسیب عصبی شود که بهبود زخم ها را برای بدن دشوار می کند.
- درد یا بی حسی در پاها یا ساق پاها
درد و بی حسی در پا ها که به آن نوروپاتی دیابتی می گویند در افراد مبتلا به دیابت شایع است و علت وقوع آن آسیب هایی است که دیابت و قند خون بالا به اعصاب وارد می کند .
علائم اولیه دیابت نوع ١
دیابت نوع 1 که همان دیابت کودکان است نیز دارای علائم پیش دیابت در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 میباشد. اگر فرد دچار دیابت نوع 1 شود برخی از علائم زیر(یا تمام آنها) را تجربه میکند.
ممکن است متوجه موارد زیر شوید:
- کاهش وزن برنامه ریزی نشده
اگر بدن شما نتواند از غذای شما انرژی دریافت کند، در عوض شروع به سوزاندن ماهیچه و چربی برای انرژی می کند. شما ممکن است دچار کاهش وزن شوید حتی اگر نحوه تغذیه خود را تغییر نداده باشید. جستوجو کنید که کدام غذاها حاوی اسیدهای چرب ترانس هستند.
- تهوع و استفراغ
وقتی بدن شما به چربی سوزی متوسل می شود، کتون می سازد. اینها می توانند در خون شما به سطوح خطرناکی رسوب کنند، وضعیتی که احتمالاً تهدید کننده زندگی به نام کتواسیدوز دیابتی است. کتون ها می توانند باعث ناراحتی معده شما شوند.
علائم اولیه دیابت بارداری
قند خون بالا در دوران بارداری که به آن دیابت بارداری می گویند، معمولاً هیچ علامتی ندارد. ممکن است کمی بیشتر از حد معمول احساس تشنگی کنید یا مجبور شوید بیشتر ادرار کنید.
علائم هشدار دهنده عوارض دیابت
علائم عوارض دیابت نوع ٢ ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- کند شدن روند ترمیم زخم ها
- خارش پوست (معمولاً در اطراف ناحیه واژن یا کشاله ران)
- عفونت های قارچی مکرر
- افزایش وزن
- تغییرات پوستی مخملی و تیره گردن، زیر بغل و کشاله ران به نام آکانتوز نیگریکانس
- بی حسی و گزگز دست و پا
- کاهش بینایی
- ناتوانی جنسی یا اختلال نعوظ (ED)
در مورد کارهایی که می توانید برای کاهش خطر عوارض دیابت انجام دهید بیاموزید.
هیپوگلیسمی
هیپوگلیسمی یا قند خون پایین زمانی اتفاق می افتد که سطح قند یا گلوکز در خون شما به اندازه ای پایین بیاید که سوخت بدن را تامین نمی کند. ممکن است دچار موارد زیر شوید:
- لرزش
- اضطراب
- تعریق، لرز
- بداخلاقی یا بی حوصلگی
- سردرگمی
- سبکی سر یا سرگیجه
- گرسنگی
- خواب آلودگی
- ضعف
- گزگز یا بی حسی در لب ها، زبان یا گونه ها
ممکن است این علائم نیز داشته باشید:
- ضربان قلب سریع
- پوست رنگپریده
- تاری دید
- سردرد
- کابوس دیدن یا گریه هنگام خواب
- مشکلات تعادلی
- تشنج
هایپرگلیسمی
هایپرگلیسمی یا قند خون بالا باعث بسیاری از علائم هشدار دهنده دیابت ذکر شده در بالا می شود، از جمله:
- تشنگی شدید
- تاری دید
- ادرار کردن زیاد
- گرسنگی بیشتر
- بی حسی یا مور مور شدن پاها
- خستگی
- قند در ادرار شما
- کاهش وزن
- عفونت های واژن و پوست
- بریدگی ها و زخم هایی که آهسته ترمیم می شوند.
- گلوکز خون بیش از ١٨٠ میلی گرم در دسی لیتر
کمای دیابتی
نام رسمی آن سندرم غیرکتوزی هیپراسمولار هیپرگلیسمیک (HHNS) است. این عارضه جدی می تواند منجر به کمای دیابتی و حتی مرگ با هر یک از انواع دیابت شود، اگرچه در نوع آن شایع تر است. اگرچه در نوع ٢ شایع تر است. این عارضه زمانی اتفاق می افتد که قند خون شما بیش از حد بالا می رود و بدن شما به شدت کم آب می شود. علائم عبارتند از:
- قند خون بالای ٦٠٠ میلی گرم در دسی لیتر
- دهان خشک و خشک شده
- تشنگی شدید
- پوست گرم و خشک که عرق نمی کند
- تب بالا (بیش از ٣٨ درجه سانتی گراد)
- خواب آلودگی یا گیجی
- از دست دادن بینایی
- توهمات
- ضعف در یک طرف بدن شما
چه زمانی با پزشک خود تماس بگیرید
به عنوان یک قاعده کلی، در موارد زیر با پزشک خود تماس بگیرید:
احساس بیماری در معده، ضعف و تشنگی شدید داشته باشید.
زیاد ادرار می کنید.
شکم درد شدیدی دارید.
عمیق تر و سریع تر از حد معمول نفس می کشید.
نفستان بوی شیرینی داشته باشد که شبیه بوی لاک پاک کن باشد (این نشانه کتون بسیار بالا است.)