مراحل میگرن
میگرن یک بیماری پیچیده است زیرا علائم مختلفی دارد که در طول دوره حمله میگرنی تغییر میکند. بصورت کلی میگرن دارای چند مرحله است:
- فاز پیش نشانه (پیش از شروع میگرن)
- فاز اورا یا هاله
- فاز حمله میگرن
- فاز پس نشانه (پس از اتمام میگرن)
علائم میگرن در هر مرحله
میگرن را میتوان در سه مرحله اصلی بیان نمود. قبل از شروع، حملات میگرن و بعد از پایان میگرن. هر یک از این مراحل علائم مخصوص به خود را دارند.
مرحله 1: علائم پیش از میگرن
قبل از حمله میگرن، برخی از افراد علائمی را تجربه میکنند، به این علائم پیش نشانه های میگرن میگویند. این فاز مهم است زیرا به ما این هشدار را میدهد که سردرد در راه است. بسیاری از افراد از چند ساعت قبل از شروع میگرن و گاها یک روز قبل ممکن است علائم زیر را تجربه کنند.
- دوره کوتاهی از افسردگی یا پرانرژی و پرهیجان بودن غیر معمول
- بدخلقی
- اضطراب
- نوسان خلقی
- کمبود اشتها
- یبوست
- هوس غذایی خاص
- گرفتگی گردن
- خمیازه زیاد
- پرنوشی و پرادراری
-
تحریک‌پذیری
این علائم قبل از سردرد در برخی از موارد به پزشک کمک میکند که مشکل میگرن را تشخیص دهند. در این مرحله اگر برخی از کارها را انجام دهیم حتی میتوان از شروع درد جلوگیری کنیم.
تغییرات روحی و خلقی پیش از میگرن
تغییرات در روحیه افراد که معمولا پیش نشانه میگرن است بخشی از مسائل همراه با میگرن در 60% افراد مبتلا میباشد. محققان بطور کامل موفق به تعیین ارتباط بین میگرن و تغییرات خلقی نشده‌اند، اما دلایل هر چه باشند، خلق و خوی شما ممکن است به طرق مختلف تغییر کند و گاهی اوقات بدخلقی روی دهد. مثلا:
- احساس بیش‌فعالی کنید
- فکر کردن برایتان دشوار شود
- در تمرکز کردن دچار مشکل شوید
- افسرده و مضطرب باشید
- احساس نشاط کنید
مرحله 2: علائم میگرن در اورا یا هاله
علائم میگرن هاله ای ممکن است کمی قبل از سردرد یا همزمان با آن به وجود بیایند. معمولا به آرامی شروع میشوند و شدت می‌یابند. بین 20 دقیقه تا یک ساعت طول می‌کشند. هاله در میگرن نوعی از نشانه ها هستند که بر روی برخی از حواس ما مانند بینایی یا شنوایی اثر میگذارند. حدودا یک نفر از هر 3 نفر یا یک نفر از هر 4 نفر مبتلا به میگرن، پیش از شروع درد یا همراه با آن فاز اورا یا هاله را تجربه میکنند.
هاله ها میتوانند در بینایی یا بصورت هاله شنوایی رخ دهند. علائم بینایی مثل نورهای چشمک زن یا خطوط زیگزاگ و مواج. که حدودا یک ساعت یا کمتر پیش از شروع درد آغاز میشوند.
- قوس ناهموار و سوسو زننده‌ای از نور که ممکن است شکل پیچیده‌ای داشته باشد و معمولا در سمت راست یا چپ ناحیه دید شما ایجاد می‌شود و پس از چند دقیقه ممکن است بزرگتر شود.
- یک نقطه کور در میدان دید. این مشکل به همراه وجود نور سوسوزننده میتواند رانندگی یا تمرکز بر اشیا کوچک را دشوار کند.
- دیدن تصاویری از گذشته یا داشتن توهم.
- حساسیت پوستی
- تصویر حساسیات پوستی
- مشکلات تکلم
- ممکن است در ارتباط برقرار کردن با دیگران دچار مشکل شوید، علائم عبارتند از:
- مشکل در بیان افکار هنگام صحبت کردن یا نوشتن
- مشکل در درک صحبت‌ها و نوشته‌ها
- گیجی
- مشکل تمرکز
- از دست دادن بینایی
- احساس سوزن سوزن شدن در پاها و بازوها
- ضعف و بی‌حسی در یک طرف بدن
- مشکل در صحبت کردن
- شنیدن صداهایی که وجود ندارد
- حرکات غیرقابل کنترل
طی مرحله اورا ممکن است احساساتی نظیر گزگز یا سوزن‌سوزن شدن در پوست را تجربه کنید که ممکن است به بی‌حسی هم بیانجامد. این علائم معمولا در صورت و دستها ایجاد میشوند اما این امکان وجود دارد که به سرتاسر بدن گسترش یابند. این گسترش طی چند دقیقه میتواند رخ دهد.
حدود 25% از افرادی که دچار میگرن هستند، به تغییرات بینایی موسوم به اورا ( میگرن هاله ای) دچار میشوند و ممکن است نقاط، خطوط مواج یا ناهموار یا نورهای چشمک زن را ببینند. این علائم معمولا زیر یک ساعت برطرف میشوند. همچنین ممکن است که اورا پیش از شروع سردرد ایجاد شود و به عنوان یک هشداردهنده عمل کند.
مرحله 3: علائم حمله میگرنی
بخش حمله‌ی میگرن میتواند بین چند ساعت تا چند روز طول بکشد. طی این مرحله، فرد معمولا تمایل به استراحت کامل دارد و از انجام فعالیت‌های عادی عاجز است. درد میگرن :
- معمولا از بالای چشم‌ها آغاز می‌شود
- معمولا یک درد شدید ضربانی یا نبض دار است
- عموما یک طرف سر را درگیر میکند اما ممکن است به تمام سر گسترش یابد یا از یک طرف به طرف دیگر منتقل شود. همچنین میتواند قسمت پایین صورت و گردن را هم تحت تاثیر قرار دهد.
- ضربان دار است
- با فعالیت فیزیکی و خم شدن به جلو میزان ضربان آن افزایش می‌یابد
- با حرکت کردن تشدید می‌شود
- سایر علائمی که ممکن است طی این فاز رخ بدهند، عبارتند از:
- حساسیت غیرعادی به نور، صدا یا بو
- سبکی سر و بیهوشی
- تهوع و استفراغ
حالت تهوع از علائم میگرن
بسیاری از افراد مبتلا به میگرن تهوع دارند و بالا می‌آورند. گفته می‌شود که تغییرات ناگهانی در مواد شیمیایی مغز که بر مرکز استفراغ مغز موثرند، مقصر احتمالی این مساله هستند.
حساسیت به نور و صدا در میگرن
حدود 80% افراد مبتلا به میگرن، نسبت به نور حساس میشوند که به آن فوتوفوبیا گفته می‌شود. افرادی که فقط گهگاه دچار حملات میشوند نسبت به افرادی که میگرن مزمن دارند کمتر به نور حساس هستند. محققان معتقدند که فوتوفوبیا از عصب بینایی که پیام‌ها را از چشم‌ها به مغز می‌رساند آغاز می‌شود. واکنش به نور میتواند چنان شدید باشد که برای بهتر شدن، مجبور به استفاده از عینک آفتابی تیره یا دراز کشیدن در اتاقی تاریک شوید. همچنین میتوانید از کرکره یا نورهای نرم استفاده کنید و از خیره شدن به صفحه نمایش در هنگام تماشای آن اجتناب کنید.
حساس بودن به صداهای بلند فونوفوبیا نامیده می‌شود و اغلب همراه با حساسیت به نور مطرح می‌شود. سعی کنید که از این صداها اجتناب کنید یا از دستگاه‌های تولید صدای سفید استفاده نمایید. اما ممکن است تمایل به دوری از همه صداها نداشته باشید چون با ساکت شدن محیط حساس‌تر می‌شوید و این میتواند منجر به سردردی با درد شدیدتر گردد.
درد در صورت در میگرن
سردردهای میگرنی اغلب به اشتباه به عنوان سردرد سینوسی یا سردرد تنشی تشخیص داده میشوند. به این علت که میگرن میتواند منجر به درد در سینوس‌ها، فک و گردن شود. در صورت درگیری با یک حمله تمام عیار ممکن است به لمس سر خود حساس شوید، اما علت آن چیست؟ بسیاری از محققین به تغییراتی غیرعادی در سطوح مواد طبیعی ساخته شده در مغز اشاره میکنند. در صورتی که این مواد افزایش یایند میتوانند باعث التهاب و تحریک اعصاب مجاور و ایجاد درد شود.
سندروم آلیس در سرزمین عجایب
سندروم آلیس در سرزمین عجایب (AIWS) اختلالی است که با تغییر در نحوه دید شما از جهان، به ویژه بدن خودتان مشخص می‌شود و ممکن است در هنگام میگرن یا سایر شرایط سلامتی رخ دهد.
از نظر پزشکان این سندروم نوعی از اورای میگرن است.این سندروم شامل تغییر در بخش‌هایی از مغز است که با اطلاعات حسی (آنچه می‌بینید و می‌شنوید) در ارتباط هستند. زمانی که طی یک دوره میگرن هستید، اتفاقات عجیبی ممکن است رخ بدهند از جمله:
- بخش‌های بدن یا اشیای اطراف شما، بزرگتر، کوچکتر، نزدیکتر یا دورتر از آنچه که واقعا هستند دیده شوند.
- خطوط صاف مواج به نظر برسند
- اشیا ثابت شروع به حرکت کنند
- اجسام سه بعدی صاف به نظر برسند
- چهره ها مخدوش به نظر برسند
- رنگ‌ها بسیار روشن دیده شوند
- افراد و اشیا کشیده به نظر برسند
- زمان کشدار یا سریع بگذرد
- برخی چیزها درست به نظر نرسند
- اشیا حسی متفاوت از آنچه که باید، بدهند
- چیزهایی که وجود ندارند ببینید (توهم) یا تصور اشتباهی از یک رویداد یا موقعیت داشته باشید
مرحله 4: علائم بعد از میگرن
بعد از پایان یافتن میگرن علامت هایی برای برخی از افراد اتفاق می افتد. ممکن است فرد بعد از سردرد دچار مشکل دربینایی شود و یا خلقیات فرد تغییر یابد. این مرحله، آخرین مرحله است و تا 24 ساعت پس از پایان سردرد طول میکشد و شامل نشانه‌های زیر است:
- سرخوشی
- خستگی و رنگ‌پریدگی
- گیجی
- بدخلقی
- سرگیجه
- حساسیت به نور وصدا
- درصورت وقوع موارد زیر فورا به پزشک مراجعه کنید:
- سردرد شدید ناگهانی
- ایجاد شدن اولین سردرد پس از 50 سالگی
- شروع سردرد با فعالیت، زورزدن، سرفه یا ارتباط جنسی
- دارای مشکلات زیر هستید و حتی پس از بهبود سردرد هم رفع نمی‌شوند:
- تغییر در بنایی
- ضعف یا غیرقابل حرکت بودن بخشی از بدن
- مشکل تعادل و راه رفتن
- تب یا خشکی گردن
- کاهش وزن بی دلیل
- شروع سردرد پس از سانحه
- سردردهایی شدید و متفاوت با سردردهای معمول
سایر علائم میگرن
هنوز هم چیزهای زیادی از آنچه که ممکن است هنگام میگرن تجربه کنید، باقیست. برخی چیزهایی که باید مراقب آنها باشید عبارتند از:
- اشتهای زیاد
- تعریق یا سردی دستها
- رنگ پریده صورت
- خواب‌آلودگی یا افسردگی
- بیقراری
- احساس خوشبختی
- افزایش انرژی
- خمیازه بیش از حد
صرف نظر از احساسی که دارید، بهتر است دفتری برای رصد کردن علائمتان تهیه کنید. به هنگام ملاقات با پزشک آن را به همراه داشته باشید تا بتوانید بروزرسانی دقیقی از آنچه که در حال وقوع است به او ارائه کنید. این به پزشک کمک می‌کندد که تشخیص صحیحی داشته باشد و شما را در مسیر بهبودی قرار دهد.
