علت سرگیجه

چه چیزی باعث سرگیجه می شود؟

سرگیجه در علم پزشکی می تواند به دلایل مختلف محیطی (مشکل در گوش داخلی یا اعصاب تعادلی) یا مرکزی (مشکل در قسمت مخچه یا ساقه مغز) در افراد ایجاد شود. علاوه براین، عوامل معمولی دیگری هم هستند که ممکن است باعث سرگیجه شوند. این عوامل عموما موقتی بوده و مربوط به بیماری خاصی نمی شوند و قابل درمان هستند. خستگی، کاهش قندخون و کمبود آب ازجمله دلایل سرگیجه هستند که معمولا موقتی بوده و قابل درمان هستند. اما، درصورتیکه سرگیجه ها به صورت مداوم و همیشگی باشند، می توانند به دلیل وجود اختلالاتی در برخی قسمت های بدن باشند. برخی از علت های سرگیجه عبارتند از:

• کمبود آب بدن
• ابتلا به بیماری منیر
• وجود عفونت و التهاب در گوش داخلی (لابیرنتیت (Labyrinthitis))
• کاهش شدید قند خون یا هیپوگلایسمی
• افت فشار خون
• بیماری‌های قلبی
• سرگیجه در دوران بارداری
• کمبود ویتامین B12 در بدن
• ابتلا به میگرن
• وجود بیماری کم خونی
• تحریک مغناطیسی مغز
• ابتلا به پارکینسون
• ابتلا به بیماری آکوستیک نوروما
• عوارض داروهای مختلف
• سندروم خستگی مزمن (Chronic fatigue syndrome)
• اضطراب شدید
• سفر با کشتی، قایق یا خودرو

علت سرگیجه و بیهوشی ناگهانی

سرگیجه و بیهوشی ناگهانی می تواند ناشی از کاهش خونرسانی به مغز به علت ضعف معمولی یا سکته مغزی در یک دوره کوتاه مدت باشد. موارد ذکر شده درمورد دلایل سرگیجه، می تواند درمورد علت بیهوشی ناگهانی ناشی از سرگیجه نیز صادق باشد. با اینحال، برخی از دلایل سرگیجه و بیهوشی ناگهانی را به صورت جداگانه در ادامه بیان می کنیم:

• کم آبی بدن
• غافلگیری ناگهانی و تعجب زیاد
• ایستادن ناگهانی
• ریتم غیرطبیعی قلب
• مشکل دریچه قلب
• مصرف برخی داروها
• ابتلا به سکته مغزی
• نخوردن وعده ناهار
• ابتلا به آنفولانزا

• درد قفسه سینه
• سردرد شدید و البته متفاوت با گذشته
• آسیب به ناحیه سر
• تب شدید بالای 40 درجه
• ضربان قلب نامنظم
• تشنج
• تنگی نفس
• گرفتگی گردن
• تغییر ناگهانی در گفتار، بینایی یا شنوایی
• استفراغ
• ضعف یا بی حسی در صورت شما
• ضعف در پا یا بازو

چرا سرگیجه اتفاق می افتد؟

• احساس چرخ
• احساس گردش فضای بیرونی(اتاق میچرخد)

• میگرن دهلیزی
• ام اس
• سکته مغزی 

سرگیجه اغلب به دلیل مشکل گوش داخلی ایجاد می شود. برخی از شایع ترین علل عبارتند از:

• BPPV. این حروف اول مخفف سرگیجه موضعی حمله ای خوش خیم است. BPPV زمانی رخ می دهد که ذرات ریز کلسیم (کانالیت ها) از محل طبیعی خود خارج شده و در گوش داخلی جمع می شوند. گوش داخلی سیگنال هایی را در مورد حرکات سر و بدن نسبت به گرانش به مغز ارسال می کند. به شما کمک می کند تعادل خود را حفظ کنید. BPPV می تواند بدون هیچ دلیل شناخته شده ای رخ دهد و ممکن است با سن مرتبط باشد.
• مریضی منیر.  یک اختلال گوش داخلی است که تصور می شود به دلیل تجمع مایع و تغییر فشار در گوش ایجاد می شود. می تواند باعث سرگیجه همراه با صدای زنگ در گوش (وزوز گوش) و کاهش شنوایی شود.

• نوریت دهلیزی یا لابیرنتیت. یک مشکل گوش داخلی است که معمولاً به عفونت (معمولاً ویروسی) مربوط می شود. این عفونت باعث التهاب در گوش داخلی اطراف اعصاب می شود که برای کمک به تعادل بدن مهم هستند
• سرگیجه کمتر ممکن است با موارد زیر همراه باشد:
• آسیب به سر یا گردن
• مشکلات مغزی مانند سکته مغزی یا تومور
• داروهای خاصی که باعث آسیب به گوش می شوند
• سردردهای میگرنی

دیابت و سرگیجه

دیابت و سرگیجه تا حدودی باهم مرتبط هستند. معمولا افراد مبتلا به دیابت، بیشتر در معرض سرگیجه و عدم تعادل ناشی از آن قرار می گیرند. زیرا، قندخون بالا منجر به ایجاد تکرر ادرار و کم آبی بدن می شود که یکی از علت های سرگیجه است. همچنین، قندخون پایین نیز باعث عدم دریافت گلوکز کافی توسط مغز برای فعالیت می شود که این هم یکی از عوامل بروز سرگیجه است.

عفونت میتواند علت سرگیجه باشد

• التهاب و عفونت اعصاب گوش داخلی میتواند سبب سرگیجه شوند. به این نوع از التهاب دهلیزی یا گوشی یا لابیرنتیت گفته میشود. نوریت دهلیزی فقط به التهاب عصب دهلیزی اشاره دارد در حالی که لابیرنتیت هم عصب دهلیزی گوش و هم عصب حلزون شما را درگیر می کند. هر دو بیماری ناشی از عفونت هستند. این عفونت میتواند ویروسی یا باکتریایی باشد.
• علائم سرگیجه ناشی از عفونت گوش شامل موارد زیر است:
• سرگیجه ناگهانی
• زنگ زدن گوش
• تهوع
• تب
• گوش درد

سرگیجه ناشی از منیر

• احساس گرفتگی در یک گوش
• صدای زنگ زدن
• کاهش شنوایی
• حالت تهوع
• احساس خستگی بعد از سرگیجه

سرگیجه به علت گردش خون نا مناسب

• لخته شدن خون
• گرفتگی عروق
• نارسایی قلبی و ضربان قلب نامنظم
• تغییر حالت از نشسته به ایستاده بخصوص برای افراد مسن

چه داروهایی سرگیجه ایجاد میکنند؟

• آنتی بیوتیک ها، از جمله جنتامایسین و استرپتومایسین
• داروهای ضد افسردگی
• داروهای ضد تشنج
• داروی فشار خون
• آرام بخش ها

کم آبی میتواند باعث سرگیجه شود

قند خون پایین و سرگیجه

سرگیجه ناشی از بیماری های دیگر

• میگرن، حتی اگر دردی احساس نکنید
• استرس یا اضطراب
• مشکلات سیستم عصبی مانند نوروپاتی محیطی و مولتیپل اسکلروزیس
• تومور در مغز یا گوش داخلی

درمان سرگیجه با مانور اپلی

مانور اپلی نوعی تمرین ورزشی برای درمان سرگیجه وضعیتی حمله ای خوش خیم (BPPV) است. این نوع از سرگیجه معمولا به دلیل ایجاد مشکل در گوش داخلی ایجاد شده و بیشتر با افزایش سن اتفاق می افتد. اما، اسیب به سر نیز می تواند باعث بروز این نوع سرگیجه شود. در مانور درمانی اپلی، کریستال های گوش تغییر مکان داده و ممکن است که تعادل فرد را تحت تاثیر قرار دهد. برای انجام مانور اپلی، باید بدانید که علائم سرگیجه شما از کدام گوش می آید و براساس آن مراحل زیر را انجام دهید:

• روی تخت بشینید و سر خود را تا 45 درجه به جهتی که بیشترین علائم سرگیجه را دارد، بچرخانید.
• یک بالش پشت سرتان قرار دهید و با همان وضعیت روی تخت دراز بکشید به طوریکه شانه هایتان روی بالش باشد. 30 ثانیه صبر کنید.
• سپس بدون اینکه سرتان را بالا بیاورید، 90 درجه به سمت گوش مخالف بچرخانید و 30 ثانیه صبر کنید.
• کل بدن خود را به سمت گوش پایین بچرخانید و بعد از 30 ثانیه بنشینید و سرتان را درحالت خنثی قرار دهید.

پزشکان توصه می کنند که مانور اپلی را روزی 3 تا 4 بار در روز تکرار کنید. همچنین، توصیه شده است که بعد از انجام مانور اپلی برای درمان سرگیجه، از انجام کارهای زیر اجتناب کنید. زیرا، ممکن است که کریستال های گوش از جای خود حرکت کنند.

• خم شدن سریع
• دراز کشیدن سریع
• کج کردن سر
• حرکت سر به جلو و عقب

دارو برای سرگیجه عصبی

معمولا تجویز دارو برای سرگیجه عصبی، بیشتر برای درمان علائم میگرن وستیبولار یا درمان استرس و اضطراب صورت می گیرد. ازجمله داروهای تجویزی برای اختلالات وستیبولار عبارت است از:

• دیورتیک ها یا ادرار آورها
• بتابلاکرها
• داروهای ضد افسردگی
• داروهای مسدودکننده کانال کلسیم

همچنین، دارو برای سرگیجه عصبی ناشی از اختلالات روانی نیز معمولا از داروهای ضدافسردگی همراه با روان درمانی استفاده می شود. 

مصرف آنتی بیوتیک و سرگیجه

معمولا مصرف انتی بیوتیک برای سرگیجه زمانی توصیه می شود که علت سرگیجه، عفونت گوش باشد. در این صورت، پزشک با تجویز داروهای ضد ویروس یا آنتی بیوتیک، عفونت گوش و سرگیجه ناشی از آن را رفع می کند. این نوع درمان بیشتر برای بزرگسالان مبتلا به عفونت گوش و سرگیجه تجویز می شود. داروهای آنتی بیوتیک را می توان بدون نسخه از داروخانه ها تهیه و مصرف کرد. اماُ توصیه می شود که آنها را درصورت تجویز پزشک استفاده کنید. زیراُ این داروها درصورتیکه بدون دلیل یا در مدت زمان طولانی مصرف شوند، می توانند بدن فرد را دچار مقاومت آنتی بیوتیکی کرده و درمان را بی اثر کنند.