سیستول و دیاستول

دیاستول چیست

دیاستول با ریشه یونانی به معنای استراح کردن است. قلب انسان در دو مرحله خون را پمپاژ میکند. ابتدا قلب باید در حالت سکون قرار گرفته و حفره های آن پر از خون شوند و سپس با یک انقباض محکم خون را از قلب خارج کرده و به اندام ها میرساند. دیاستول در واقع همان مرحله ای است خون در حفره های قلب قرار میگیرد. در این مرحله بطن ها پر از خون شده و قلب آماده انتقال آن میگردد.

سنجش زمان بین دو مرحله استراحت و پمپاژ خون بوسیله قلب سبب میشود تا معیاری برای پایش فشارخون بدست آید. حد نرمال دیاستول 8 است. یعنی زمانی که پزشک عدد دوم فشار خون را اعلام میکند در حال سنجش دیاستول میباشد.دیاستول پایین میتواند ناشی از یکی از موارد باشد:

• کم خونی
• جراحت و خونریزی
• کم آبی

سیستول چیست

بعد از آن که خون در قلب جمع شد نوبت انتقال آن به رگ های خونی است. فشاری که خون به رگ وارد میکند تا از مجرای آن عبور کند فشار خون سیستول نامیده میشود. عدد 12 برای فشار خون سیستول (عدد اول قرائت شده) میزان طبیعی را نشان میدهد. طبیعی است که اگر میزان از 12 پایین تر باشد به معنای افت فشار است و اگر بالاتر باشد به معنای پر فشاری است.

نکته مهم درباره اعداد دیاستول و سیستول آن است که حد طبیعی این اعداد بر اساس شرایط سنی، جسمی و بیماری های زمینه ای تعیین میشود. این موضوع از این جهت مهم است که بعد از مشاهده اعداد، حتما تفسیر آنرا به متخصص واگذار کنید.

داروبین: اعداد دیاستول و سیستول فقط یک معیار اولیه هستند و تشخیص فشارخون بالا نیازمند توجه به تمام شرایط سنی و بدنی فرد دارد.

فاصله زیاد بین فشار سیستول و دیاستول

دو نکته مهم در اندازه گیری فشار خون باید در نظر گرفته شود:

• تفسیر سیستول و دیاستول باید توسط متخصص انجام شود.
• هر عدد دیاستول یا سیستول به یک معنی مجزا است.

این بدان معنی است که فشار خون با دو اعداد اندازه گیری شده و در نهایت با تفسیر هر عدد به تنهایی میتوان به بیماری فشار خون پی برد یا آنرا رد کرد. از همین جهت فاصله بین دیاستول و سیستول معنای خاصی ندارد. یعنی فرد ممکن است فشار خونی برابر با 17 روی 9 داشته بشاد. یا ممکن است فشار خونی برابر با 12 روی 9 داشته باشد. هر دوی این اعداد نشان دهنده فشار خون است. در اولی دیاستول بالا تر از حد نرمال است و در دومی سیستول بیش ارز میزان نرمال است.

داروبین: در تفسیر اعداد بالا ممکن است پزشک به یک بیمار دارو دهد و به بیمار دیگر فقط تغییر در سبک زندگی را پیشنهاد کند.

عدد فشار خون سیستولیک یا فشار بالا چه چیزی را نشان می‌دهد؟

وقتی قلب شما می‌تپد، به نیرو نیاز دارد تا  فشار لازم را ایجاد کند و خون را از طریق شریان‌های شما به بقیه بدن منتقل‌کند. این نیرو روی رگ‌های خونی فشار ایجاد می‌کند و این فشار خون سیستولیک یا بالا نام دارد.

حد نرمال و طبیعی فشار خون سیستول یا بالا در زیر آمده است:

• نرمال: زیر 120
• بالا: 120-129
• فشار خون بالا نوع یک: 130-139
• فشار خون بالا نوع دو: 140 یا بیشتر
• بحران فشار خون: 180 یا بیشتر در این صورت حتما با 115 تماس بگیرید.

معمولا اعداد فشار خون بالا را در زمانی که میخواهند اعلام کنند فقط دو عدد اول از سمت چپ را اعلام میکنند مثلا 126 را بصورت 12 اعلام میکنند. داروبین به شما توصیه میکند که اگر سابقه خانوادگی فشار خون بالا دارید، حتما بصورت دوره ای فشار خون خود را اندازه گیری نمایید.

عدد فشار خون دیاستولیک چه چیزی را نشان می‌دهد؟

 عدد دیاستولیک یا عدد پایین فشاری که در شریان‌ها در زمانی که قلب بین ضربان‌ها استراحت می‌کند را نشان می‌دهد. این زمانی است که قلب پر از خون می‌شود و اکسیژن دریافت می‌کند.

عدد فشار خون دیاستولیک نشان دهنده موارد زیر است:

• نرمال: کمتر از 80
• نوع یک فشار خون بالا: 80-89
• نوع دو فشار خون بالا: 90 یا بیشتر
• بحران فشار خون: 120 یا بیشتر در این مواقع با 115 تماس بگیرید.

 در جدول زیر جزئیات بیشتری در مورد تفسیر اعداد فشارخون آورده شده است.

حتی اگر عدد دیاستولیک شما نرمال باشد (کمتر از 80) ولی میزان سیستولیک(فشار خون بالا) 120-129 باشد، به معنی فشار خون بالا است.

محدوده طبیعی فشار خون

اگر فشار خون نرمال دارید، فشار خون شما کمتر از 120/80 (120 روی 80) است. برای داشتن فشار خون نرمال باید یک سبک زندگی فعال و رژیم غذایی سالم داشته باشید.

برای آنکه پزشک بصورت قطعی  تشخیص دهد که شما دارای فشار خون بالا هستید، آزمایش و اندازه گیری را چند بار تکرار میکند. پس به یاد داشته باشید که با یک بار افزایش فشار خون نمیتوانید براحتی تشخیص دهید که دچار این بیماری شده اید.برای درمان فشار خون باید سبک زندگی خود را تغییر و اگر کافی نباشد، شامل مصرف داروها نیز می‌شود، این داروها میتواند عوارضی ایجاد کنند. عوارض داروهای فشارخون میتواند بسیار متنوع باشد.

تغییرات سبک زندگی عبارتند از:

• کاهش سدیم و نمک. از پزشک خود بپرسید که میزان سدیم روزانه شما چقدر باید باشد. برچسب ارزش تغذیه‌ای روی محصولات غذایی را بخوانید. نمک جزو مهمترین موادی است که کاهش مصرف آن به شدت به شما و فشار خون شما کمک خواهد کرد.
• ورزش بیشتر: مطالعات 3 تا 4 جلسه در هفته، هر جلسه 40 دقیقه‌ای، فواید ورزش هوازی را نشان می‌دهد (ورزشی که ضربان قلب شما را سریعتر می‌کند).
• کاهش وزن، اگر اضافه وزن دارید: می‌توانید با کاهش نیم کیلو از وزن خود 1 عدد از اعداد فشار خون خود کم کنید.
• داشتن یک رژیم غذایی سالم: رژیم غذایی DASH برای بهبود فشار خون طراحی شده است. DASH مخفف عبارت Dietary Approaches to Stop Hypertension (روش‌های تغذیه‌ای جهت توقف فشار خون بالا) است. از سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل، لبنیات کم چرب، ماهی و مرغ استفاده می‌کند.
• عدم مصرف نوشیدنی های الکلی

اگر برای کاهش فشار خون به دارو نیاز دارید، چندین نوع وجود دارد:

• دیورتیک ها (‌مانند : آمیلورید اچ ،آمیلورید، تریامترن اچ ، لوزارتان + هیدروکلروتیازید ، فورزماید و ... ) 
• مهارکننده‌های ACE  (مانند : انالاپریل  ،‌ پریندوپریل ، کاپتوپریل ، لیزینوپریل )
• مسدود کننده‌های آلفا ( مانند: تامسولوسین ،‌دوکسازوسین ، ترازوسین و آلفوزوسین)
• مسدود کننده‌های گیرنده آنژیوتانسین  II(ARBs) 
• مسدود کننده‌های بتا ( مانند : بیزوپرولول ، متوپرولول ، آتنولول ، اسمولول ، پروپرانولول ، آسبوتولول ، کارودیلول ، سوتالول ، لابتالول و بتاکسولول سیستمیک )
• مسدود کننده‌های کانال کلسیم
• آگونیست‌های مرکزی ( مانند:‌  متیل دوپا ، کلونیدین )‌
• وازودیلاتورها  ( مانند:‌ پرازوسین )‌

داروهای ترکیبی ضد فشار خون

اگر به دارو نیاز دارید، پزشک تشخیص می‌دهد که کدام دارو برای شما بهتر است. (پزشکان همچنین تغییر سبک زندگی را توصیه می‌کنند که به کاهش فشار خون کمک می‌کند. ) تصمیم گیری در مورد نیاز به دارو اغلب به صورت موردی انجام می‌شود، بسته به اینکه چه اتفاقی برای سلامتی شما می‌افتد و شرایط بدنی شما چگونه است پزشک تصمیم به تجویز دارو میگیرد.

اگر شما فشار خون دارید:

افزایش فشار خون: فشار سیستولیک شما 120-129 و فشار دیاستولیک شما کمتر از 80 است. تغییرات سبک زندگی و نظارت بر فشار خون ممکن است تنها چیزی باشد که در این مرحله نیاز دارید. پزشک به شما اطلاع خواهد داد.

مرحله 1 فشار خون بالا: سیستولیک 130 تا 139 یا دیاستولیک 80 تا 89. پزشک تغییرات سبک زندگی را توصیه می‌کند و بررسی می‌کند که آیا شما به دارو هم نیاز دارید یا خیر.

مرحله 2 فشار خون بالا: سیستولیک حداقل 140 یا دیاستولیک حداقل 90. پزشک شما تغییرات سبک زندگی را توصیه می‌کند و همچنین باید شروع به مصرف دارو برای کاهش فشار خون را برای شما در نظر بگیرد.

بحران فشار خون: فشار خون شما 180/120 یا بالاتر است. همچنین ممکن است علائمی مانند درد قفسه سینه، تنگی نفس، بی حسی یا ضعف، و مشکل در بینایی یا صحبت کردن داشته باشید یا نداشته باشید. این یک مورد اورژانسی است. با 115 تماس بگیرید.

یکبار اندازه گیری برای تشخیص فشار خون بالا کافی نیست. ممکن است پزشک از شما بخواهد که در طول زمان چندین بار اندازه گیری فشار خون داشته باشید تا بررسی کند که آیا به طور مداوم بیش از حد بالا است یا خیر.

برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص فشار خون به مرکز سلامت فشار خون در داروبین مراجعه فرمایید 

فشار خون چگونه اندازه گیری می‌شود

1. یک پزشک یا پرستار فشار خون شما را با یک دستگاه که به یک کاف بادی متصل است اندازه گیری می‌کند. این کار ساده و بدون درد است.
2. فردی که فشار خون شما را اندازه گیری می‌کند، کاف را دور بازوی شما می‌پیچد. برخی از کاف‌ها دور ساعد یا مچ دست پیچیده می‌شوند، اما معمولا دقیق نیستند.
3. پزشک یا پرستار از گوشی پزشکی برای گوش دادن به جریان خون در شریان شما استفاده می‌کند.
4. آنها کاف را تا فشاری بالاتر از فشار خون سیستولیک باد می‌کنند و دور بازوی شما سفت می‌شود. سپس آن را آزاد می‌کنند. هنگامی که کاف باز می‌شود، اولین صدایی که از طریق گوشی پزشکی می‌شنوند فشار خون سیستولیک است. مانند یک صدای مهیب به نظر می‌رسد. نقطه‌ای که این صدا از بین می‌رود، فشار خون دیاستولیک را نشان می‌دهد.

در اندازه گیری فشار خون، همیشه عدد سیستولیک اول و سپس عدد دیاستولیک می‌آید. به عنوان مثال، اعداد شما ممکن است "120 روی 80" یا به صورت 120/80 نوشته شوند.

چه زمانی فشار خون را چک کنیم

• اگر فشار خون شما نرمال است (کمتر از 120/80)، هر سال آن را چک کنید، یا طبق توصیه پزشک، بیشتر اوقات آن را چک کنید.

• اگر فشار خون شما بالا باشد (فشار خون سیستولیک بین 120 تا 129 یا فشار خون دیاستولیک کمتر از 80)  احتمالا پزشک باید آن را هر 3 تا 6 ماه یکبار بررسی کند و تغییرات سبک زندگی مانند ورزش بیشتر و رژیم غذایی بهتر را برای شما توصیه می‌کند.

• اگر مرحله 1 فشار خون بالا دارید ( 130-139 و 89-90 یا بالاتر) پزشک تغییراتی در سبک زندگی را پیشنهاد می‌دهد و بعد از 3 تا 6 ماه دوباره شما را ویزیت می‌کند. یا می‌توانند به شما بگویند که تغییرات را ایجاد کنید و به شما دارو بدهند، سپس یک ماه دیگر وضعیت شما را بررسی می‌کنند. این بستگی به سایر شرایط سلامتی یا عوامل خطر دارد.

• اگر مرحله 2 فشار خون بالا دارید  (140/90 یا بالاتر) احتمالاً باید دارو مصرف کنید. همچنین باید سبک زندگی خود را تغییر دهید و یک ماه دیگر دوباره به پزشک مراجعه کنید.

خواندن اعداد فشار سنج دیجیتال

استفاده از فشار سنج دیجیتال بسیار آسان است با این حال گاهی اوقات ممکن است که به علت حساسیت پایین این نوع از دستگاه ها، دقت تا حدود زیادی پایین بیاید. اما در مجموع دستگاه های دیجیتال سه یا چهار شاخص مختلف را نمایش میدهند:

1. SYS
2. DIA
3. PUL

SYS در دستگاه دیجیتال به معنی سیستول، DIA به معنی دیاستول و PUL به معنی تعداد ضربان قلب است. به یاد داشته باشید که همانطور که قبلا بیان شد این دستگاه ها ممکن است که دقت لازم را نداشته باشند و خطا در مقدار اندازه گیری وجود داشته باشد. توصیه ما این است که دو یا سه بار برای اطمینان اندازه گیری انجام شود.

بررسی فشار خون در خانه

پیگیری فشار خون در خانه برای بسیاری از افراد مهم است، به خصوص اگر فشار خون بالا دارید. این به شما و پزشکتان کمک می‌کند تا بفهمید که آیا درمان شما موثر است یا خیر.

اگر "فشار خون روپوش سفید" دارید پزشک به شما پیشنهاد می‌دهد، فشار خود را در خانه بررسی کنید. استرس حضور در مطب پزشک فشار خون شما را بالا می‌برد، اما وقتی در خانه هستید، طبیعی است.

از پزشک خود بخواهید یک دستگاه فشار خون خانگی با کاربردی آسان را به شما معرفی کند. مطمئن شوید که کاف به درستی جا می‌شود. اگر بازوی شما برای کاف خیلی بزرگ باشد، میزان فشار خون شما را بالاتر از حد واقعی نشان می‌دهد. از پزشک خود بخواهید که یک کاف بزرگتر به شما معرفی کند یا مطمئن شوید که یک دستگه فشارخون خانگی با کاف مناسب خود خریداری می‌کنید.

شما همچنین می‌توانید از فشارسنج مچ دست استفاده کنید، اما معمولا آنها دقیق نیستند. دستورالعمل‌های همراه دستگاه را دنبال کنید تا مطمئن شوید که از آن به درستی استفاده می‌کنید.

مهم نیست که چه نوع دستگاه فشار خونی دارید، بهتر است آن را به مطب پزشک ببرید. می‌توانید خواندن آن را با اعدادی که پزشکتان دریافت می‌کند مقایسه کنید. حداقل 30 دقیقه قبل از آزمایش از مصرف کافئین، سیگار و ورزش خودداری کنید.

هنگامی که فشار خون خود را در خانه اندازه گیری می‌کنید، صاف روی یک صندلی بنشینید و هر دو پا را روی زمین بگذارید. از پزشک یا پرستار خود بخواهید روش صحیح قرار دادن بازو را به شما نشان دهد تا خوانش دقیقی داشته باشید.

همیشه اندازه گیری را در یک زمان از روز بررسی کنید تا خوانش‌ها یکسان باشد. سپس، چندین خوانش را با فاصله 1 دقیقه انجام دهید. نتایج را حتما یادداشت کنید.

یادداشت‌های مربوط به فشار خون را به مطب پزشک ببرید تا بتوانید در مورد هر گونه تغییر در اعداد خود صحبت کنید. پزشک تصمیم می‌گیرد که آیا علاوه بر تغییر شیوه زندگی، به دارو نیز نیاز دارید یا خیر.

حتی اگر فشار خون شما بالا باشد، احتمالاً علائمی نخواهید داشت. به همین دلیل است که اغلب به آن "قاتل خاموش" می‌گویند. اولین علامت فشار خون بالا درمان نشده ممکن است حمله قلبی، سکته مغزی یا آسیب کلیوی باشد.

پیشگیری  از فشار خون بالا

برای حفظ فشار خون در محدوده طبیعی سیستول و دیاستول، عادات روزانه شما خیلی مهم است. اگر حتی در مرحله پیش فشارخون باشید، این موارد کمک کننده هستند:

سیگار نکشید. در میان بسیاری از مشکلات سلامتی، سیگار کشیدن باعث افزایش فشار خون شما می‌شود.

فعالیت بدنی را به یک عادت تبدیل کنید. اکثر کارشناسان حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی با شدت متوسط ​​(مانند دوچرخه سواری یا پیاده روی سریع) پنج بار یا بیشتر در هفته را توصیه می‌کنند. یا می‌توانید فعالیت سخت تری را برای مدت زمان کوتاه تری در هر جلسه انجام دهید.

تغدیه سالم داشته باشید. برچسب‌های مواد غذایی را بخوانید تا ببینید در یک وعده چقدر سدیم وجود دارد. با پزشک خود مشورت کنید تا متوجه شوید که محدودیت روزانه شما چقدر باید باشد. سبزیجات و میوه‌های زیادی را به همراه هر چیز دیگری که در بشقاب خود انتخاب می‌کنید مصرف کنید.

به وزن سالم پایبند باشید. وزن اضافی فشار خون شما را بالا می‌برد. اگر مطمئن نیستید که وزن سالم برای شما چقدر است، از پزشک خود بپرسید.

به اندازه کافی بخوابید. برای بیشتر بزرگسالان، خواب کافی 7 تا 8 ساعت خواب در شبانه روز، به طور منظم است.

مصرف الکل بر روی فشار خون تاثیر منفی بسیاری دارد.