تنگی نخاعی

ستون فقرات بدن انسان به شکلی طراحی شده که هم بدن را مستحکم نگه دارد و هم انعطاف پذیر است تا انسان بتواند به راحتی حرکت کند ، پچرخد یا خم شود . ستون فقرات از یک سری استخوان های متصل به هم یا همان مهره و دیسک های ضربه گیر تشکیل شده است و از نخاع که بخش مهمی از سیستم عصبی است محافظت می کند . نخاع در کانالی به نام کانال نخاعی قرار دارد که توسط مهره ها تشکیل شده است  تنگی نخاعی حالتی است که معمولا در افراد بالای 50 سال رخ می دهد و در آن کانال نخاعی شروع به باریک شدن می کند که این موضوع می توند باعث ایجاد درد و  مشکلات دیگر شود

انواع تنگی نخاعی

به صورت کلی 2 نوع تنگی نخاعی وجود دارد و این موضوع به نقطه ای از ستون فقرات بستگی دارد که مشکل در وجود دارد 

• تنگی نخاعی مجاری گردن : این موضوع زمانی اتفاق می افتد که  ناحیه گردن ستون فقرات باریک شود .
• تنگی نخاعی کمر : این مشکل زمانی رخ می دهد که ناحیه کمر ستون فقرات باریک شود .

افراد ممکن است به یک یا هر 2 نوع تنگی نخاعی دچار شوند  اما تنگی کمر شایع ترین نوع آن است .

دلایل تنگی نخاعی

در بیشتر افراد  آرتروز عامل ایجاد تنگی نخاعی است . با باریک شدن کانال نخاعی ، فضای باز بین مهره ها شروع به تنگ تر شدن می کند . این موضوع می تواند به نخاع یا اعصاب اطراف آن فشار وارد کند که این فشار باعث درد ، سوزش ، سوزن سوزن شدن  یا بی حسی در پاها ، بازو ها و یا تنه فرد می شود . با این که هیچ درمان خاصی برای رفع این مشکل وجود ندارد اما روش های درمانی غیر جراحی و ورزش کردن می تواند به کاهش درد کمک کند . اکثر افرادی که با مشکل تنگی نخاعی روبرو هستند زندگی عادی دارند .

علائم تنگی نخاعی

تنگی ستون فقرات معمولا شامل گردن یا کمر می شود و معمولا علامت خاصی ندارد یا در بعضی موارد ممکن است افراد حالت هایی مانند اسپاسم ، بی حسی در پا ، بازو یا بدن و کمر درد داشته باشد

با این حال علامت های خاص تری وجود دارد که ممکن است عامل آنها تنگی نخاعی باشد که در ادامه به آن اشاره می کنیم

• سیاتیک : درد سیاتیک که به شکل تیر کشید ظاهر می شود ، به صورت درد مداوم در ناحیه کمر و باسن شروع شده و تا پایین ساق پا ادامه پیدا می کند .
• افتادگی پا : این درد که با ضعف ساق پا همراه است می تواند به حدی باشد که  فرد مجبور شود پای خود را روی زمین بکشد
• کنتر ل روده و مثانه : از دست دادن کنترل روده و مثانه در نوع در نوع شدید تنگی نخاعی ظاهر می شود و اعصاب مثانه یا روده را ضعیف می کند
• درد رادیکولار :‌این درد  به دردی گفته می شود که پخش می شود یا از ستون فقرات به بازو یا پاها می زند .
• میلوپاتی : زمانی که تنگی نخاعی باعث ایجاد فشار به نخاع بشود ممکن است فرد احساس بی حسی ، گز گز کردن در پاها یا بازو داشته باشد . این موضوع می تواند سایر قسمت ها مانند مثانه یا روده را هم تحت تاثیر قرار دهد . به این حالت میلوپاتی می گویند
• سندرم دم اسبی : این بخش از اعصاب در پایین نخاع قرار دارد .در صورتی که تنگی نخاعی این قسمت از اعصاب را تحت فشار قرار دهد ممکن است فرد احساس در ناحیه لگن را از دست بدهد یا دچار بی اختیار شود . اگر  این موضوع درمان نشود می تواند باعث ایجاد آسیب های دائمی  شود . در صورت مشاهده این حالت باید به صورت اورژانسی به پزشک مراجعه کرد .

در صورتی که هر کدام از علائم بالا در فرد ظاهر شد یا کنترل مثانه یا روده خود را از دست داده است باید فورا به پزشک مراجعه شود .

علل تنگی نخاع و عوامل خطر آن

همانطور که پیشتر به آن اشاره شد دلیل اصلی تنگی نخاعی آرتروز است . که این وضعیت ناشی از تجزیه غضروف ها و رشد بافت استخوانی است . ورم مفاصل و استخوان ها می تواند منجر به انحطاط دیسک ، ضخیم شدن رباط های ستون فقرات و خار های استخوانی شود و این موضوع می تواند منجر به آسیب به نخاع شود .

• بیرون زدگی دیسک: اگر دیسک ها ترک خورده باشند، مواد داخل آن می توانند به بیرون نشت کنند و روی نخاع یا اعصاب فشار بیاورند.

• صدمات: یک حادثه ممکن است باعث شکستگی یا التهاب بخشی از ستون فقرات شود.

• تومورها : اگر توده های سرطانی بر روی نخاع اثر بگذارد، ممکن است باعث تنگی نخاع شوند.

• بیماری پاژه:  در این شرایط، استخوان ها به طور غیر طبیعی بزرگ و شکننده می شوند. این حالت منجر به باریک شدن کانال نخاعی و مشکلات عصبی می شود.

• رباط های ضخیم: وقتی طناب‌هایی که استخوان‌ها را در کنار هم نگه می‌دارند سفت و ضخیم می‌شوند، باعث تورم کانال نخاع می شوند

برخی از افراد با تنگی کانال نخاعی یا بیماری هایی که منجر به آن می شود به دنیا می آیند. برای این افراد، این بیماری معمولاً در سنین 30 تا 50 سالگی شروع به ایجاد مشکلاتی می کند.

خطرات تنگی نخاع با توجه به سن متفاوت است. مثلا:

• آسیب ساییدگی و پارگی ستون فقرات در بزرگسالان بالای 50 سال.

• تروما، اسکولیوز یا بیماری های ژنتیکی در بزرگسالان جوان تر.

تشخیص و آزمایشات تنگی نخاعی

پزشک با بررسی سوابق بیماری  حداقل یکی از آزمایش های زیر را برای تشخیص اینکه آیا فرد این بیماری را دارد یا خیر، انجام می دهد :

بررسی سوابق پزشکی: پزشک در مورد سابقه سلامتی و عوامل خطر در فرد سوال خواهد کرد.

اشعه ایکس: اشعه ایکس می توانند نشان دهند که شکل مهره های فرد چگونه تغییر کرده است.

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): MRI ت با استفاده از امواج رادیویی، تصویری سه بعدی از ستون فقرات ایجاد می کند و به کمک آن می توان تومور، بافت های زائد و حتی آسیب به دیسک ها و رباط ها را مشاهده کرد .

توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن): سی تی اسکن از اشعه ایکس برای ایجاد یک تصویر سه بعدی استفاده می کند. با کمک رنگی که به بدن فرد تزریق می شود، می توان آسیب به بافت نرم (بافت غیر استخوانی) و همچنین مشکلات استخوانی را بررسی کرد.

درمان تنگی نخاعی

با این که درمان خاصی برای تنگی نخاعی وجود ندارد اما روش هایی بسته به محل ایجاد تنگی نخاعی برای کاهش درد وجود دارد

 درمان دارویی

•  مسکن های بدون نسخه:‌ داروهای رایج درد مانند آسپرین، استامینوفن ،  ایبوپروفن و ناپروکسن می‌توانند تسکین کوتاه‌مدتی برای درد نخاعی ایجاد کنند.
•  داروهای ضد افسردگی: مصرف داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای، مانند آمی تریپتیلین، می تواند به کاهش درد مزمن کمک کند.
•  مرفین ها: برای تسکین درد کوتاه مدت، پزشک ممکن است داروهای حاوی کدئین مانند اکسی کدون و هیدروکودون را تجویز کند. این داروها می توانند اعتیاد آور باشند و عوارض جانبی جدی داشته باشند.
•  شل کننده های عضلانی: این داروها می توانند به کنترل اسپاسم عضلانی کمک کنند.
•  داروهای ضد تشنج: می توانید از این داروها برای کاهش درد ناشی از اعصاب آسیب دیده استفاده کرد.
•  تزریق کورتیکواستروئید: پزشک استروئیدی مانند پردنیزون را به پشت یا گردن فرد تزریق می کند. استروئیدها باعث کاهش التهاب می شوند. با این حال، به دلیل عوارض جانبی، از آنها کم استفاده می شود.
• داروهای بی حسی: با استفاده صحیح، تزریق بلاک عصبی (تزریق آمپول بی حس کننده در عصب بخصوص برای بی حس سازی فقط بخشی از بدن) می تواند درد را برای مدتی متوقف کند.

درمان با عمل جراحي

افراد مبتلا به تنگی شدید نخاعی ممکن است مشکلاتی در راه رفتن یا مشکلات مثانه و روده داشته باشند . پزشک ممکن است برای این افراد نوعی جراحی را برای ایجاد فضای بین استخوان ها توصیه کند تا التهاب کاهش یابد. همچنین ممکن است عمل های زیر را برای فرد پیشنهاد شود

لامینکتومی: این روش، قسمت پشتی مهره های آسیب دیده را از بین می برند.

لامینوپلاستی: پزشک وسیله ای فلزی را در مهره های گردن فرد قرار می دهد تا در بخش باز ستون فقرات چیزی مثل پل ایجاد کند.

لامینوتومی:‌پزشک برای کم کردن فشار بخشی از مهره های شما را برمی دارد.

جراحی کم تهاجمی: این نوع جراحی با برداشتن استخوان به گونه ای که آسیب وارده به بافت سالم مجاور را کاهش ‌دهد، از به هم جوش خوردن ستون فقرات جلوگیری می‌کند.

روش رفع فشار: پزشک از ابزارهای سوزنی مانند برای برداشتن بخشی از رباط های ضخیم در ستون فقرات شما استفاده می کند. این روش را فقط در صورتی انجام می دهتد که تنگی ستون فقرات کمری داشته باشید که ناشی از ضخیم شدن رباط ها هستند.