بیماری های قلبی و عروقی چیست؟
تصور می شود که واژه بیماری قلبی، تنها مربوط به سکته یا حمله قلبی می شود. درصورتیکه، هرگونه نقص ساختاری یا اختلال در عملکرد قلب، می تواند منجر به یکی از مشکلات قلبی شود. همچنین، ازآنجایی که مهمترین عملکرد قلب، خونرسانی به تمامی قسمت ها بدن است، ایجاد اختلال در روند داخل یا خارج شدن خون از قلب نیز منجر به ابتلا به انواع بیماری های قلب و عروق می شود. ازجمله این مشکلات می توان به بیماری های مادرزادی قلب، نارسایی قلب و عروق کرونری که یکی از شایع ترین مشکلات قلبی است، اشاره کرد.
هفت نشانه بیماری قلبی
عوامل مختلفی وجود دارد که احتمال ابتلا به انواع بیماری های قلبی را در میان افراد مختلف افزایش می دهد. برخی از این عوامل، مانند مصرف سیگار و الکل، مصرف غذای پرچرب و پرکالری را می توان با اقدامات پیشگیرانه، کنترل کرد، اما برخی دیگر، قابل کنترل نیستند. ازجمله عوامل خطر در ابتلا به مشکلات قلبی عبارت است از:
- سن: خطر ابتلا به بیماری های قلبی، با افزایش سن، بیشتر می شود. مردان بالای 45 سال و زنان بالای 55 سال، درمعرض خطر بیشتری برای ابتلا هستند.
- جنسیت: احتمال ابتلا به انواع بیماری های قلبی در مردان، بیشتر از زنان است. بااین حال، خطر ابتلا به بیماری های قلبی در زنان، پس از یائسگی افزایش می یابد.
- سابقه خانوادگی: افرادی که یکی از اعضای خانواده آنها، در سنین پایین تر از حد معمول ( مردان با 45 سال و زنان با 55 سال) به بیماری های قلبی دچار می شوند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا هستند.
- نژاد و قومیت: برخی از گروه ها، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به بیماری های قلبی هستند. برای مثال، احتمال ابتلا در آمریکایی های آفریقایی تبار و افراد آسیای جنوبی، بیشتر از آمریکایی های اسپانیایی تبار و آسیای شمالی می باشد.
- کلسترول بالا: وجود کلسترول بالا در رگ های خونی، منجر به ابتلا به آترواسکلروز می شود که در آن، مسیر جریان خون به عضله قلب، به دلیل باریک شدن شریان ها، مسدود می شود.
- فشارخون بالا: فشار خون بالا موجب کاهش خون رسانی و اکسیژن رسانی به قلب و ابتلا به بیماری های قلبی می شود.
- چاقی: چاقی و اضافه وزن، خطر ابتلا به فشار خون و دیابت را افزایش می دهد. احتمال ابتلا به انواع بیماری های قلبی در افراد چاق، 3 برابر بیشتر از افراد ورزشکار است.
عوامل خطر ابتلا به انواع بیماری قلبی
علاوه بر موارد گفته شده که جزو عوامل غیرقابل کنترل در ابتلا به مشکلات قلبی هستند، برخی ریسک فاکتورها وجود دارد که درصورت دارا بودن آنها، احتمال ابتلا به انواع بیماری های قلب و عروق افزایش می یابد. این عوامل عبارت اند از:
- سیگار کشیدن: بروز حمله قلبی در افراد سیگاری، بیشتر از افراد غیر سیگاری است. زیرا، نیکوتین موجود در سیگار، موجب سفت شدن رگ های خونی و آسیب به پوشش داخلی آنها به دلیل مونوکسید کربن می شود.
- رژیم غذایی نامناسب: دنبال کردن رژیم غذایی سرشار از نمک، چربی، کلسترول و قند، موجب افزایش احتمال ابتلا به بیماری های قلب و عروق می شود.
- دیابت: ازجمله عوامل ابتلا به دیابت، دیابت و فشارخون بالا است که با عوامل بیماری های قلبی یکی هستند.
- عدم تحرک و فعالیت: ورزش نکردن، خطر ابتلا به مشکلات قلبی را افزایش می دهد. برای اطلاعات بیشتر، رابطه ورزش با قلب را بخوانبد.
- فشار و استرس: درصورت عدم تسکین استرس، ممکن است به شریان ها و رگ های خونی آسیب وارد شود.
- عدم رعایت بهداشت دهان و دندان: درصورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان و مسواک نزدن، میکروب ها وارد جریان خون شده و می توانند به سمت قلب بروند.
انواع بیماری های قلبی
بیماری های قلبی عروقی، از شایعترین علل مرگ و میر در دنیا است. انواع مختلفی از بیماری های قلبی وجود دارد که با تشخیص آنها، پزشک می تواند روش مناسب درمان را مشخص کند. ازجمله انواع بیماری ها عبارت است از:
1- آریتمی (ریتم غیر طبیعی قلب)
قلب اندامی شگفت انگیز است که با یک ریتم ثابت و یکنواخت، حدود 60 تا 100 بار در دقیقه می زند. این تعداد در طول یک شبانه روز، به حدود 100000 بار می رسد. گاهی این ریتم طبیعی قلب بهم می خورد که پزشکان به این شرایط آریتمی می گویند. آریتمی (که به آن دیس ریتمی نیز گفته می شود)، به معنای بهم خوردن ریتم و نظم ضربان ها، یا ضربان قلب بسیار آهسته یا خیلی سریع است. این بیماری قلبی دارای انواع مختلفی است. ازجمله:
- تاکی کاردی (ضربان قلب سریع)
- برادی کاردی (ضربان قلب آهسته)
- انقباضات زودرس (ضربان قلب زودتر از موعد)
- فیبریلاسیون دهلیزی (ضربان قلب نامنظم)
- تپش قلب
2- بیماری های آئورت و سندرم مارفان
آئورت شریان بزرگی است، که خون غنی از اکسیژن را از قلب خارج کرده و به سایر بخش های بدن می رساند. آئورت در معرض خطر آسیب، پارگی و گشادی بیش از حد است. شرایط زیر احتمال ابتلا به بیماری های آئورت را بیشتر می کنند:
- آترواسکلروز (سخت شدن دیواره شریان ها)
- فشار خون بالا
- اختلالات بافت همبند، که می تواند دیواره رگ های خونی شما را ضعیف کند، مانند اسکلرودرمی، استئووژنز ایمپرفکتا، سندرم اهلرز دانلوس، و بیماری کلیه پلی کیستیک
- آسیب و جراحت
درمان بیماری های آئورت، نیاز به همکاری میان پزشکان و جراحان مختلف دارد.
3- کاردیومیوپاتی ها
کاردیومیوپاتی به معنای مشکلات مربوط به عضله قلب است. این بیماری ها باعث بزرگ شدن قلب میشوند. افراد مبتلا به این دسته از بیماری ها، قلب هایی به طور غیرمعمول بزرگ، ضخیم یا سفت دارند. قلب آنها نمی تواند آن طور که باید، خون را پمپاژ کند. عدم درمان کاردیومیوپاتی موجب بدتر شدن آن و تبدیل به نارسایی قلبی و آریتمی قلب می شود. این بیماری شامل دو نوع کاردیومیوپاتی اتساعی و کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک می شود.
برخی از کاردیومیوپاتی ها ارثی هستند، اما ممکن است ناشی از فشار خون بالا، دیابت، چاقی، بیماری های متابولیک یا عفونت باشند.
4- بیماری های مادرزادی قلب
این بیماری ها باعث مشکلاتی در یک یا چند بخش از سیستم قلبی و عروقی بدن می شود. بیماری های مادرزادی قلبی، از هر 1000 کودک تازه متولد شده، 8 کودک را درگیر می کند. علائم تعدادی از این بیماری ها از همان ابتدای تولد نمایان می شوند اما، تعدادی دیگر ممکن است تا دوران کودکی و حتی بزرگسالی هم علامتی نداشته باشند. علت ابتلای کودک به این بیماری ها به طور دقیق مشخص نیست. اما، ممکن است ژنتیک نقش داشته باشد. همچنین، درصورتیکه نوزاد قبل از تولد در معرض عفونت های ویروسی، الکل یا مواد مخدر قرار گیرد یا مادر در دوران بارداری دچار دیابت یا سرخچه شود، ممکن است به این بیماری ها دچار شود. بیماری های مادرزادی قلب انواع مختلفی دارد ازجمله:
- دریچههای غیرطبیعی قلب
- نقایص سپتال یا دیواره
- آترزیا
- فقدان بطن
- تنگی دریچه آئورت (AVS)
- نقص دیواره بین دهلیزی (ASD)
- کوآرکتاسیون آئورت (CoA)
- نقص کامل کانال دهلیزی بطنی (CAVC)
- جابجایی عروق بزرگ
- ناهنجاری ابشتین
- سندرم هیپوپلاستیک قلب چپ
- باز ماندن مجرای شریانی (PDA)
- آترزی دریچه ریوی
- تنگی دریچه ریوی
- نقص در یک بطن منفرد
- تترالوژی فالوت
- اتصال غیرطبیعی ورید ریوی (TAPVC)
- آترزی دریچه سه لتی
- نقص دیواره بین بطنی (VSD)
5- بیماری عروق کرونر
عروق کرونر یکی از بیماری های قلبی خطرناک و شایع است که به اختصار CAD می گویند. بیماری های عروق کرونر زمانی ایجاد می شوند، که یک پلاک آترواسکلروزی در عروق کرونر قلب تشکیل شود. این شریان ها که وظیفه خون رسانی به عضله قلب را برعهده دارند، درصورت تنگ شدن عملکرد قلب را با اختلال مواجه می کند. کاهش جریان خون ممکن است موجب آنژین و تنگی نفس شود. برخی از عوامل بیماری عروق کرنور عبارت است از:
- سیگار کشیدن
- دیابت یا مقاومت به انسولین
- بی تحرکی
- رژیم غذایی نامناسی
- فشارخون بالا
- کلسترول بالا
6- ترومبوز ورید عمقی و آمبولی ریه
وریدهای عمقی پا، محلی شایع برای تشکیل لخته خون هستند. به این بیماری ترومبوز ورید عمقی پا یا DVT می گویند. این لخته ها ممکن است از محل اصلی خود حرکت کرده و به عروق ریوی رسیده، و در آنجا باعث انسداد جریان خون شوند. به این حالت آمبولی ریه می گویند. آمبولی ریه یک بیماری تهدید کننده زندگی است و نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
ژنتیک و سابقه خانوادگی، احتمال ابتلا به DVT را افزایش می دهد. از سایر ریسک فاکتورهای ابتلا به DVT می توان نشستن طولانی مدت، برای مثال در ماشین و هواپیما، کم تحرکی، بارداری و استفاده از قرص های ضد بارداری یا درمان جایگزین هورمونی را نام برد.
7- نارسایی قلبی
اصطاح نارسایی قلبی می تواند بسیار ترسناک به نظر برسد، اما، باید بدانید که نارسایی قلبی به معنای از کار افتادن قلب نیست. نارسایی قلبی به این معنی است، که قلب شما آنطور که باید قوی نیست. کاهش قدرت قلب باعث می شود که بدن نتواند آب و نمک را به خوبی دفع کند، در نتیجه فرد دچار ادم و تنگی نفس می شود. این بیماری قلبی، عامل اصلی بستری شدن افراد بالای 65 سال در بیمارستان است.
8- بیماری های دریچه ای قلب
در خروجی هریک از 4 حفره قلب دریچه هایی وجود دارد که به جریان یافتن خون در قلب کمک می کنند. گاهی اوقات این دریچه ها دچار مشکلات و بیماری هایی می شوند. برای مثال می توان موارد زیر را نام برد:
- تنگی دریچه آئورت: در این بیماری، دریچه آئورت تنگ شده و جریان خون به بطن ها و سایر بخش های بدن را کند می کند.
- نارسایی دریچه میترال: در این بیماری، دریچه میترال به خوبی بسته نمی شود. این امر باعث نشت خون به سمت عقب و تجمع خون در ریه ها می شود.
- افتادگی دریچه میترال: دریچه میترال در سمت چپ قلب قرار دارد. در این بیماری، سمت راست دریچه میترال به خوبی بسته نمی شود.
9- پریکاردیت
به التهاب پرده پوشاننده قلب که اغلب در اثر عفونت ایجاد می شود، پریکاردیت می گویند. پریکاردیت یک بیماری قلبی خطرناک و نادر است.
10- روماتیسم قلبی
تب روماتیسمی، یک بیماری قلبی شایع است که در هر سنی ممکن است اتفاق بیوفتد، حتی می تواند کودکان 5 تا 15 ساله را نیز درگیر کند. در این بیماری دریچه های قلب آسیب دیده و چروکیده می شوند. احتمال ابتلا به این بیماری در افرادی که سابقه تب روماتیسمی با گلودرد استرپتوکوکی داشته اند، بیشتر است. اگر پزشک مشکوک شود که کودک شما ممکن است تب روماتیسمی داشته باشد، یک معاینه فیزیکی انجام می دهد و آزمایش هایی از جمله رادیوگرافی و EKG را برای بررسی آسیب قلبی درخواست می کند.
11- سکته یا حمله قلبی
سکته قلبی زمانی اتفاق می افتد، که عاملی، جریان خون به قلب را کند یا مسدود کند. در این صورت، قلب نمی تواند اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت کند و سلول های قلبی شروع به مردن می کنند. با نرسیدن خون به بخش خاصی از قلب، عملکردی که آن قسمت از قلب را کنترل می کند، آسیب میبیند. حمله قلبی ممکن است به دلیل انسداد شریان، یا نشت یا ترکیدگی رگ رخ دهد. این بیماری برای محدود کردن آسیب و سایر عوارض، به درمان فوری نیاز دارد.
12- تاکی کاردی
گاهی اوقات، مشکل در سیگنالهای الکتریکی قلب باعث افزایش سرعت ضربان قلب یا تپش شدید آن میشود، گاهی حتی زمانی که فرد فعالیت فیزیکی نیز ندارد دچار تپش قلب است. یکی از انواع ضربان قلب سریعتر از حد طبیعی، تاکی کاردی (SVT) نام دارد.
SVT گروهی از بیماریهای قلبی است که همگی دارای چند ویژگی مشترک هستند. توصیه می شود که مطلب انواع تاکی کاردی در داروبین را مطالعه نمایید.
این اصطلاح ریشه لاتین دارد. فوق بطنی به معنای "بالاتر از بطن ها" است که بطن ها دو بخش پایینی قلب شما هستند. تاکی کاردی نیز به معنای ضربان قلب سریع است.
این بیماری باعث میشود که قلب شما خیلی سریع بتپد. پزشک به تمام جزئیات علائم شما نیاز دارد، یک معاینه فیزیکی انجام میدهد و ضربان قلب شما را ثبت میکند تا از تشخیص مطمئن شود.
سایر بیماری های عروقی
سیستم گردش خون متشکل از عروقی است که خون را به همه قسمت های بدن می رسانند.
بیماری عروقی، شامل هر شرایطی است که بر سیستم گردش خون شما تأثیر می گذارد. بیماری هایی که باعث کاهش جریان خون ورودی به مغز می شوند، و بیماری های عروق محیطی، از دسته بیماری های عروقی هستند.
بیماری های قلبی در مردان
مرد بودن یک عامل خطر برای ابتلا به بیماریهای قلبی بوده و باعث میشو تا احتمال ابتلا به این بیماریها حدود 10 سال پایینتر بیاید. اختلال نعوظ (ED) و تستوسترون پایین، میتوانند علائم هشدار دهنده اولیه برای ابتلا به بیماریهای قلبی در مردان باشند. مردان همچنین بیشتر مستعد درگیری با برخی از انواع استرس و عصبانیت هستند که میتواند فشار خون و هورمونهای استرس را افزایش دهد و جریان خون به قلب را محدود کند. این موارد، خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش میدهد. خشم نیز میتواند تأثیر مهمی بر ابتلا به بیماریهای قلبی داشته باشد. در مواقع خشونت، تقریباً پنج برابر بیشتر احتمال دارد که دچار حمله قلبی شوید و سه برابر بیشتر در معرض سکته مغزی در 2 ساعت پس از طغیان عصبانیت هستید. همچنین، علائم حمله قلبی در مردان و زنان متفاوت است. مردان معمولاً درد قفسه سینه، تنگی نفس و درد یا گزگز در بازوها، پشت یا گردن دارند. زنان ممکن است متوجه سرگیجه، حالت تهوع، عرق سرد، خستگی و سوزش سر دل شوند.
درمان بیماری های قلبی عروقی
درمان بیماری های قلبی عروقی، بر اساس نوع بیماری متفاوت است و شامل روش های زیر می شود:
- تغییر سبک زندگی، مانند رژیم غذایی، ورزش و ترک مصرف الکل و تنباکو
- دارو درمانی: از جمله داروهایی که عوامل خطر مانند فشار خون یا کلسترول را درمان می کنند یا داروهای موثر در حل کردن لخته ها
- جراحی ها: مانند قرار دادن بالون یا استنت در رگ خونی، جراحی دریچه قلب یا جراحی پیوند عروق کرونر
نتیجه گیری
بیماری های قلبی یکی از شایعترین عوامل تهدید کننده زندگی در جوامع امروز است. با اطلاع از دلایل و علائم هریک از مشکلات قلبی، می توانید از ابتلای خود به آن جلوگیری کرده یا وجود آن را سریع تشخیص دهید. برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد انواع بیماری های قلبی، به صفحه همان بیماری در داروبین مراجعه نمایید.