دیازوکساید

دیازوکساید چیست؟

داروی دیازوکساید(Diazoxide) برای درمان قند خون بسیار پایین (هیپوگلیسمی) استفاده می‌شود که ممکن است در عواملی مثل:

•  اثر تومور روی لوزالمعده
•  سرطان
• حساسیت به لوسین

 که باعث ترشح بیش از حد انسولین می‌شوند رخ دهد. داروی دیازوکساید 50 با جلوگیری از ترشح انسولین، قند خون را به سطح طبیعی بازمیگرداند. این دارو به شکل قرص و کپسول دیازوکساید 25، 50 و 100 میلی‌گرمی و شربت دیازوکساید 30 میلی‌لیتری تولید و به بازار عرضه می‌گردد. علاوه بر عوارض جانبی متداول این دارو (شامل حالت تهوع، از دست دادن اشتها، ناراحتی معده یا تغییر در حس چشایی) احتمال افزایش بسیار بالای قند خون نیز وجود دارد که البته با رعایت موارد احتیاطی و نظارت پزشک بر وضعیت بیمار و تست‌های مستمر، از عوارض جانبی احتمالی جلوگیری خواهد شد.

موارد مصرف دیازوکساید 50

دیازوکساید  یک داروی قلبی عروقی از دسته‌ی داروهای ضد هایپوگلیسمی است که برای درمان قند خون بسیار پایین (هیپوگلیسمی) استفاده می‌شود که ناشی از برخی شرایط (مانند تومور روی لوزالمعده، سرطان یا حساسیت به لوسین) است که باعث ترشح بیش از حد انسولین می‌شوند. انسولین یک ماده طبیعی است که قند خون را کاهش می‌دهد، داروی دیازوکساید با جلوگیری از ترشح انسولین از لوزالمعده، به بازگشت قند خون به سطح طبیعی کمک می‌کند. دیازوکسید یک داروی تیازیدی است، اما مانند سایر تیازیدها اثر ادرارآور (قرص آب) ندارد. ضمنا این دارو نباید برای درمان قند خون پایین ناشی از تغذیه یا رژیم غذایی نامناسب (هیپوگلیسمی عملکردی) استفاده شود.

نحوه مصرف دیازوکساید

قرص و کپسول دیازوکساید 25، 50 و 100 میلی‌گرمی را طبق تجویز پزشک (معمولا دو الی سه بار در روز با 8 یا 12 ساعت فاصله) به صورت خوراکی مصرف کنید. البته ممکن است پزشک رژیم غذایی بخصوصی را برای شما توصیه کند که در این مورد بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه‌ی خود مشورت کنید.

اگر از شکل مایع دیازوکساید استفاده می کنید، قبل از هر دوز، بطری را کاملا تکان دهید و دوز را با استفاده از یک دستگاه اندازه گیری یا قاشق مخصوص اندازه گیری کنید و از قاشق خانگی برای این کار استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز مناسب را دریافت نکنید. اگر دارو به رنگ تیره درآمده است از آن استفاده نکنید و آن را دور بریزید.

دوز مصرفی شما، بر اساس وزن، وضعیت پزشکی و پاسخ به درمان تعیین می‌شود. در طی مصرف، شما باید قند خون و ادرار خود را از نظر قند و کتون به طور منظم طبق دستور بررسی کنید و نتایج را با پزشک خود در میان بگذارید، پزشک شما دوز را بر اساس نتایج این آزمایشات تنظیم می‌کند. در زمان شروع مصرف این دارو، پزشک ممکن است دوز شما را به طور مکرر تغییر دهد تا بهترین دوز را برای شما بیابد، لذا دستورالعمل‌های پزشک خود را به دقت دنبال کنید و دوز مصرفی را بدون مشورت با پزشک تغییر ندهید.

برای آنکه بیشترین نتیجه را از این دارو بگیرید، آن را طبق یک برنامه‌ی منظم مصرف کنید و برای جلوگیری از فراموشی مصرف، دارو را در یک زمان مشخصی از روز استفاده کنید و اگر وضعیت شما بعد از 2 تا 3 هفته ادامه یافت یا بدتر شد، به پزشک خود اطلاع دهید.

دیازوکساید در نوزادان

در نوزادان به علل مختلف ممکن است افت قند خون ایجاد شود. پزشکان معمولا به دنبال یافتن علت این افت هستند و بعد از یافتن علت ممکن است که برای نوزاد دیازوکساید تجویز کنند. داروبین هشدار میدهد که به هیچ عنوان این دارو را برای نوزادان بدون تجویز پزشک مصرف نکنید و دستورالعمل دارو فقط باید توسط متخصص انجام وشد.

بصورت کلی برای نوزادان بین 8 تا 15 میلی گرم از دیازوکساید در فواصل 8 تا 12 ساعت و با توجه به وزن نوزاد تقسیم میگردد. معمولا بعد از بازگشت قند خون پزشک مصرف این دارو را قطع میکند.

چه کسانی نباید دیازوکساید  مصرف کنند؟

پیش از آنکه مصرف این دارو را شروع کنید، در صورت داشتن سابقه‌ی حساسیت به دیازوکساید 50 (Diazoxide) یا سایر تیازیدها (مانند هیدروکلروتیازید) و یا هرگونه حساسیت دارویی یا خوراکی دیگر، پزشک را در جریان قرار دهید زیرا ممکن است برخی از مواد سازنده‌ی این دارو باعث واکنش آلرژیک یا برخی مشکلات دیگر شود، همچنین پزشک خود را در جریان سابقه‌ی درمانی و پزشکی خود، به‌ ویژه در مورد:

• کمبود مواد معدنی خون (سطح پایین پتاسیم خون)
• دیابت
• بیماری قلبی (مانند نارسایی قلبی یا سابقه‌ی حمله قلبی)
• بیماری کلیوی
• نقرس
• بیماری کبد

شکل مایع این دارو حاوی الکل است، در صورت ابتلا به دیابت، بیماری کبد یا هر بیماری دیگری که نیاز به محدود کردن یا اجتناب از مصرف الکل در رژیم غذایی خود دارید، احتیاط کنید و از پزشک خد در مورد استفاده ایمن از این محصول راهنمایی بگیرید.

این دارو ممکن است قند خون شما را تحت شرایط خاصی بسیار بالا ببرد، به عنوان مثال، بدن شما ممکن است به انسولین بیشتری نیاز داشته باشد در حالی که به دلیل عفونت، جراحی یا جراحت تحت استرس هستید. برخی داروها (مانند کورتیکواستروئیدها مانند هیدروکورتیزون یا پردنیزون، هورمون هایی مانند قرص‌های ضد‌بارداری) ممکن است قند خون شما را افزایش دهند. دوز شما نیاز به تنظیم دارد، پس برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید و در صورت بروز هر گونه علائم قند خون بالا فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

قبل از هرگونه عمل جراحی، پزشک یا دندانپزشک را در جریان مصرف یا سابقه‌ی مصرف داروی دیازوکساید و همچنین تمام داروهای مصرفی‌تان (داروهای‌ تجویزی، داروهای‌ بدون نسخه و محصولات گیاهی) قرار دهید.

عوارض دیازوکساید 50

در صورت صلاحدید پزشک و تجویز این دارو برای درمان قند خون پایین، پزشک از مزایا و عوارض احتمالی این دارو برای شما مطلع است، البته اکثر افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی بخصوصی تجربه‌ نمی‌کنند، با این حال توصیه می‌شود در صورت مشاهده‌ی هرکدام از علائم درج شده در این قسمت، حتما پزشک را مطلع سازید.

عوارض جانبی متداول و شایع دیازوکساید (در صورت تشدید یا ادامه داشتن، به پزشک مراجعه کنید):

• حالت تهوع
• از دست دادن اشتها
• ناراحتی معده
• تغییر در حس چشایی

عوارض جانبی بعید ولی جدی دیازوکساید 50 (در صورت مشاهده، فورا به پزشک اطلاع دهید):

• کبودی یا خونریزی آسان
• غش
• ضربان قلب تند
• انقباض صورت یا عضلات
• درد انگشتان پا یا مفاصل
• بیقراری غیرمعمول
• گرفتگی یا سفتی عضلات
• لرز

به ندرت ممکن است این دارو باعث واکنش آلرژیک بسیار جدی شود، ولی توصیه می‌شود در صورت مشاهده‌ی هرکدام از علائم واکنش آلرژیک، فورا به پزشک یا مراکز درمانی مراجعه کنید:

• بثورات پوستی
• خارش یا تورم (بخصوص در صورت، زبان یا گلو)
• سرگیجه‌ی شدید
• تنگی نفس
• رشد غیر طبیعی موهای بدن، به ویژه در پیشانی، کمر، بازوها یا پاها، رخ می‌دهد که معمولا دائمی نیست و با قطع دارو از بین می‌رود.

داروی دیازوکساید باعث احتباس سدیم و آب و باعث مشکلات جدی قلبی می‌شود، لذا در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی جدی فوراً به پزشک خود اطلاع دهید:

• تورم بازوها، پاها یا دستها
• افزایش وزن غیرعادی
• تنگی نفس
• خستگی غیرعادی

این دارو همچنین ممکن است باعث افزایش بیش از حد قند خون شود، البته بررسی منظم قند خون و ادرار از نظر قند یا کتون و اعلام نتایج به پزشک از این عارضه جانبی جلوگیری می‌کند. قند خون بالا یک عارضه‌ی بسیار جدی است و به سرعت بدتر می‌شود، لذا در صورت بروز هر یک از این علائم قند خون بسیار بالا، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید:

• نیاز به دفع بیشتر ادرار
• تشنگی غیر معمول
• بوی نفس میوه‌ای
• سرگیجه
• کاهش وزن غیرمعمول
• تنفس عمیق یا سریع
• رنگ آبی لب‌ها یا پوست
• خواب‌آلودگی شدید
• سردرگمی
• ضعف

ممکن است این لیست، دربرگیرنده‌ی تمام عوارض جانبی احتمالی این دارو نباشد، پس توصیه می‌شود در صورت بروز هرگونه علائم یا عارضه‌ی جانبی دیگر نیز، به پزشک اطلاع دهید.

تداخلات دیازوکساید

مصرف همزمان برخی از داروها ممکن است باعث کاهش کارایی آنها یا بروز عوارض جانبی شود، لذا همواره لیستی از تمام داروهای مصرفی‌تان (نسخه‌ای، غیرنسخه‌ای یا گیاهی) را برای ارائه به پزشک همراه داشته باشید و هرگز مصرف دارویی را بدون مشورت با پزشک شروع یا قطع نکنید و میزان مصرف را نیز تغییر ندهید. البته تداخلات دارویی همیشه بروز نمی‌کنند و پزشک شما نیز با نظارت بر مصرف داروها، از این تداخلات پیشگیری خواهد کرد. برای مشاهده تداخلات نوار پایین را باز کنید.

فراموشی و مصرف بیش از حد داروی دیازوکساید

اگر مصرف یک دوز دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید ولی اگر نزدیک به زمان دوز بعدی بودید، از مصرف دو دوز نزدیک به هم خودداری کنید و دوز فراموش شده را مصرف نکنید.

در صورتی که فردی دچار اوردوز با این دارو شده است و عوارض حادی مانند بی‌هوشی یا تنگی نفس دارد با ۱۱۵ تماس بگیرید یا بیمار را سریعا به مراکز درمانی برسانید.

نکات مهم هنگام استفاده از داروی دیازوکساید

در صورت استفاده از داروی دیازوکساید 50 برای بیماری هیپوگلیسمی نکات زیر را رعایت کنید:

این دارو را دقیقا طبق برنامه‌ی مصرفی که پزشک برایتان تجویز می‌کند مصرف کنید.

این دارو برای بیماری فعلی شما تجویز شده‌است، لذا از مصرف آن برای سایر موارد یا توصیه به افراد یا اشتراک گذاری آن خودداری کنید.

در صورت نیاز به انجام برخی آزمایش‌ها جهت بررسی روند درمان، تمام اقدامات مربوطه را منظم و سروقت انجام دهید و در مورد نحوه‌ی دقیق انجام آنها از پزشک مشورت بگیرید.

نگهداری از داروی دیازوکساید

برندهای مختلف بسیاری از داروها مانند دیازوکساید دارای شرایط لازم مختلفی برای نگهداری هستند، بنابرین راهنمای دارویی ارائه شده در بسته بندی را مطالعه کنید و در صورت نیاز، از پزشک یا داروساز درباره‌ی نحوه‌ی نگهداری از برندی که خریداری می‌کنید مشورت بگیرید. همچنین تمامی داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگهداری شوند.

در صورت عدم نیاز به این دارو یا در صورت رد شدن تاریخ مصرف دارو، آن را دور بیندازید و هرگز این دارو را در توالت یا فاضلاب نریزید.