آب استریل

آب استریل چیست؟

آب استریل به انگلیسی WATER FOR INJECTION مایعی غیر تب زا و بدون املاح است که از آب مقطر تولید می‌شود و به عنوان یک حلال استریل یا وسیله رقیق کننده برای تزریق به کار می رود. حاوی باکتریوستات، عامل ضد میکروبی یا افزودنی نمی باشد. آب استریل تنها  به عنوان رقیق کننده دارویی باید مورد مصرف قرار گیرد. به علت تکنیک تجویز، آب استریل ممکن است واکنش هایی از قبیل تب یا عفونت در محل تزریق رخ دهد.

 موارد مصرف آب استریل

آب استریل بافر و فقط برای تزریق تک دوز، پس از مخلوط کردن با یک املاح یا محلول مناسب در نظر گرفته شده است و در صورتی که مقدار کمتری نیاز دارید، باید بخش استفاده نشده را دور بریزید.

آب استریل(WATER FOR INJECTION) به منظور تزریق یک کمک دارویی و تامین کننده مایع تزریقی، پس از افزودن یک همراه، مناسب می باشد. این آب ،USP از نظر شیمیایی H2O نامیده می شود.

ظروف انعطاف پذیری که برای آب استریل به کار می روند از یک ماده غیر پلاستیک با فرمول خاص تولید می شود. میزان آبی که از ظرف به داخل روکش می تواند  نفوذ پیدا کند، تاثیر قابل توجهی بر روی محلول ندارد. محلول هایی که در تماس با ظرف انعطاف پذیر هستند، می توانند بخشی از اجزای شیمیایی ظرف را در مقادیر بسیار اندک، در مدت زمان انقضاء خارج کنند. مناسب بودن ظرف هایی که در آنها آب استریل نگهداری می شود، با انجام آزمایشاتی بر روی حیوانات، بر اساس آزمایشات بیولوژیکی USP برای ظروف پلاستیکی تایید شده است.

نحوه مصرف آب استریل

آب استریل برای تزریق، هنگامی که به صورت داخل وریدی به عنوان وسیله ای برای داروها تجویز می شود، پس از وارد شدن املاح کافی برای رسیدن به اسمولاریته برای تکمیل مایع تزریقی فراهم می کند.

آب بخش ضروری تمام بافت های بدن است و تقریباً ۷۰ درصد وزن بدن را تشکیل می دهد. به طور متوسط هر فرد بزرگسال بین ۲ تا ۳ لیتر به آب نیاز دارد و به صورت نامحسوس در اثر تعریق و تولید ادرار در حدود یک تا یک و نیم لیتر آب از دست می دهد.

 تعادل آب بدن توسط مکانیزم های مختلفی تنظیم می شود. در درجه اول توزیع آب در بدن به غلظت الکترولیت ها در بخش‌های مختلف بستگی دارد و سدیم (Na+) نقش عمده ای در حفظ تعادل فیزیولوژیکی آب بدن دارد.

آب استریل جهت تزریق فقط برای استفاده به عنوان یک حلال یا وسیله رقیق کننده برای داروها یا محلول های تزریقی یا به عنوان منبع آب برای تکمیل مایع تزریقی، پس از افزودن مواد افزودنی مناسب به کار می رود.

برای تجویز داخل وریدی، غلظت اسمولی کمتر از دو پنجم (0.4) اسمولاریته طبیعی مایع خارج سلولی (280 mOsmol/L) برای جلوگیری از همولیز داخل عروقی ضروری است.

توجه داشته باشید که بدون افزودن املاح نباید آب استریل را استفاده کنید. پس از ترکیب مناسب افزودنی تجویز شده با آب استریل، تعیین دوز آن به سن، وزن و  وضعیت بالینی بیمار وابسته است.

 در نوزادان بسیار کوچک ممکن است حجم مایع آب استریل بر تعادل مایعات و الکترولیت ها تاثیر گذار باشد.

موارد احتیاطی و هشدار آب استریل

آب استریل فقط برای استفاده به عنوان رقیق کننده های دارویی می باشد.

 تزریق داخل وریدی آب استریل بدون مواد افزودنی ممکن است منجر به همولیز شود.

 تجویز داخل وریدی آب تزریقی استریل به همراه افزودنی ها موجب بارگیری مایعات و املاح می‌شود که می‌تواند منجر به رقیق شدن غلظت الکترولیت‌های سرم ، هیدراتاسیون بیش از حد، حالت های احتقانی یا ادم ریوی گردد. خطر حالات رقیق شدن نسبت معکوس با غلظت الکترونیک محلول های تزریقی دارد. خطر اضافه بار املاح که باعث ایجاد حالت های احتقانی با ادم محیطی و ریوی می شود، با غلظت الکترولیت این محلول ها رابطه مستقیم دارد.

چه زمانی نباید آب استریل تزریق کرد؟

این محصول دارای آلومینیوم است که ممکن است می باشد در صورت اختلال در عملکرد کلیه، آلومینیوم ممکن است با تجویز تزریق طولانی مدت به سطح سمی برسد. نوزادان نارس به خصوص در معرض این خطر هستند؛ چرا که کلیه های آنها نابالغ است و به مقادیر زیادی محلول کلسیم و فسفات که حاوی آلومینیوم هستند نیاز دارند.

نتایج تحقیقات نشان می دهد که بیمارانی که به اختلال عملکرد کلیه مبتلا هستند، از جمله  نوزادان نارس، بیشتر از ۴ تا ۵ مترو گرم بر کیلوگرم در روز دریافت می کنند،  کیلوگرم در روز دریافت می کنند. آلومینیوم را در سطوح مرتبط با سیستم عصبی مرکزی و صمیمیت استخوانی انباشته می کنند.  البته این انباشتگی ممکن است در اندازه های پایین تر از تجویز نیز رخ دهد.

از آب استریل برای تزریق های داخل وریدی نباید استفاده کرد، مگر اینکه غلظت اسمولی مواد افزودنی حداقل 112 mOsmol/L (دو پنجم اسمولاریته طبیعی مایع خارج سلولی - 280 mOsmol/L) باشد.

در صورت شفاف نبودن یا آسیب دیدن ظرف حاوی آب استریل از آن استفاده نکنید.

 عوارض آب استریل

برخی واکنش ها ممکن است در اثر تکنیک تجویز آب استریل رخ دهد که عبارتند از:

• پاسخ تب
• عفونت در محل تزریق
•  ترومبوز وریدی یا فلبیت که از محل تزریق گسترش می یابد
•  خارج شدن عروق و هیپرولمی

در صورت بروز واکنش های نامطلوب تزریق را متوقف کرده و وضعیت بیمار را ارزیابی نمایید و در صورت لزوم اقدامات درمانی مناسب را انجام دهید. در صورت نیاز می‌توانید بقیه مایع را برای معاینه و بررسی، ذخیره کنید.

فراموشی و مصرف بیش از حد آب استریل

در صورت فراموش کردن دوز مصرفی به محض یادآوری باید دارو را استفاده نمود و در صورت نزدیکی به نوبت بعد از آن صرف نظر کرد.

 در صورت بروز بحران هایی مانند غش یا مشکلات تنفسی در اثر مصرف بیش از حد یک دارو با اورژانس تماس بگیرید یا بیمار را به نزدیکترین مرکز درمانی منتقل نمایید.

 نکات نگهداری آب استریل

به منظور آشنایی با بهترین روش نگهداری دارو، دستورالعمل های همراه آن را با دقت مطالعه کنید و با پزشک و داروساز مشورت نمایید.

 داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید و برای دفع صحیح داروهایی که تاریخ مصرفشان گذشته است، با داروساز یا شرکتهای دفع زباله مشورت نمایید.