ویتامین آ

موارد و نحوه مصرف ویتامین آ (Vitamin A)

فرآورده های ويتامين A برای پیشگیری و درمان کمبود این ویتامین در افرادی که میزان کافی ویتامین A را از رژیم غذایی خود دریافت نمی کنند، استفاده می شود. اکثر افرادی که رژیم غذایی نرمالی دارند، نیاز به دریافت چنین فرآورده ای نخواهند داشت. با این حال، در بعضی شرایط خاص مثل کمبود پروتئین، دیابت، پرکاری تیروئید و مشکلات کبدی و پانکراس، فرد ممکن است با کمبود ویتامین A مواجه شود و نیازمند دریافت مکمل داشته باشد.

ویتامین  A نقش‌ مهمی در سلامت بدن داشته و برای رشد و تقویت استخوان ها، سلامت پوست و تقویت بینایی موثر بوده و کمبود آن فرد را با اختلالات بینایی نظیر شب کوری مواجه می کند. ویتامین A (Vitamin A) نقش مهمی در رشد، تمایز و نگهداری سلول‌های اپیتلیال راه هوایی ایفا می‌کند. به همین دلیل، می تواند یک عامل درمانی موثر برای نوزادان نارسی باشد که از دیسپلازی برونکوپولمونری (BPD) رنج می‌برند. به نظر می رسد که ویتامین A در پیشگیری از اسهال در زنان باردار با مشکل سوءتغذیه نیز مؤثر باشد.

توجه داشته باشید که، پیش از استفاده از این فرآورده برای اولین بار و هر بار که دوباره مصرف آنرا تجدید میکنید، راهنمای دارویی را بخوانید و از داروخانه مشاوره بگیرید. اگر ابهام یا سوالی دارید حتما از پزشک خود بپرسید.

درصورتی که فرم خوراکی دارو برای شما تجویز شده ( کپسول) است، می توانید آن را همراه با غذا یا بدون آن مصرف کنید. توجه داشته باشید که میزان دقیق مصرف ویتامین آ باتوجه به سن، میزان پاسخ‌دهی بدن به دارو و وضعیت بیمار تعیین می شود. لذا، دارو را دقیقا طبق تجویز پزشک مصرف کنید. همچنین، برای دریافت بیشترین اثر از دارو، آن را سروقت و منظم، در ساعات مشخص مصرف کنید.

درصورتیکه پزشک، آمپول ویتامین آ (Vitamin A) را برای شما تجویز کرده باشد، باید بصورت عضلانی، توسط متخصص تزریق شود. تزریق وریدی این دارو می تواند عوارض جانبی جدی بدنبال داشته باشد. اگر قصد تزریق این دارو در خانه را دارید، حتما نکات آموزشی را از یک متخصص بیاموزید.

برای استفاده از پماد موضعی ویتامین A، پیش از مصرف، محل را تمیز و خشک کنید. همچنین، توصیه می شود دستان خود را قبل و پس از مصرف بشویید. شکل موضعی این دارو تنها برای مصرف روی موضع مورد نظر مناسب است و مصرف خوراکی آن خطرناک خواهد بود.

درصورتی که پس از مصرف دارو، وضعیت شما بهبود نیافت یا بدتر شد، فورا به پزشک اطلاع دهید.

موارد احتیاطی در مصرف ویتامین آ

پیش از مصرف دارو، اگر به آن حساسیت دارید یا هرگونه آلرژی دیگر دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین، درصورت داشتن سابقه ابتلا به موارد زیر، به پزشک خود اطلاع دهید:

• مشکلات کلیوی
• مشکلات کبدی
• پانکراس
• آنمی
• سوءجذب و سوءتغذیه
• بیماری سلیاک
• کمبود آهن و رو
• سندرم روده کوتاه
• سیستیک فیبروزیس
• عفونت های ریوی

به این نکته توجه داشته باشید که، مصرف غذاهای چرب، به جذب بهتر ویتامین A کمک می کند. توصیه می شود رژیم غذایی تعیین شده توسط پزشک را به درستی رعایت کنید.

همچنین، توجه داشته باشید که این فرآورده هرگز جایگزین یک رژیم غذایی خوب نیست. بهتر است ویتامین های مورد نياز را حتی المقدور از غذاهای سالم دریافت کنید. محصولات غذایی سرشار از ویتامین A عبارت است از:

• میوه‌ها (مانند زردآلو، پرتقال و هلو)
• سبزیجات (مانند هویج، سیب‌زمینی و اسفناج)
• محصولات لبنی و تخم‌مرغ

توصیه می شود که با پزشک و متخصص تغذیه صحبت کرده و یک رژیم غذایی متناسب با شرایط بدنی خود دریافت کنید.

ممکن است، برای نظارت بر تاثیر دارو یا بررسی عوارض جانبی آن، نیاز به تعيين غلظت پلاسمايي ويتامين A حین درمان باشد.

در نگهداری دارو دقت کرده و آن را در دمای اتاق، به دور از نور، گرما و رطوبت نگهدارید.

عوارض جانبی ویتامین A (Vitamin A)

ویتامین A، در صورتی که در محدوده مجاز مصرف شود، عوارض جدی نخواهد داشت. اما، اگر با علائم زیر مواجه شدید، فورا به پزشک اطلاع دهید.

• اسهال
• استفراغ شدید
• کاهش اشتها
• خشکی دهان
• سرگیجه و سردرد شدید
• گیجی
• اختلالات خلقی و تحریک پذیری
• پوسته پوسته شدن لب و کف دست
• خونریزی لثه و زخم های دهانی
• دوبینی
• برآمدگی در ناحیه سر نوزادان
• درد استخوان و مفاصل
• تکرر ادرار بخصوص در شب
• حساسیت به نور آفتاب
• خستگی غیرمعمول
• تشنج

احتمال بروز واکنش های آلرژیک ناشی از مصرف این فرآورده بسیار نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم آلرژیک جدی از جمله بثورات جلدی، تورم در زبان و گلو، گرفتگی صدا، سرگیجه های شدید و اختلالات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.

در این مطلب ممکن است به تمامی عوارض جانبی ویتامین آ اشاره نشده باشد. درصورتیکه با مصرف این دارو با عوارضی غیر از عوارض فوق مواجه شدید، فورا به پزشک مراجعه کنید.

فراموشی و مصرف بیش ازحد ویتامین آ

اگر یک نوبت مصرف دارو را فراموش کردید به محض یادآوری آنرا مصرف کنید. اما اگر نزدیک به نوبت بعد بود، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و دیگر مصرف نکنید. هر گونه دوز یا مقدار نوبت بعدی را در صورت فراموشی دو برابر نکنید.

اگر کسی با مصرف بیش از حد دارو دچار بحرانهای پزشکی از قبیل ضعف و سرگیجه شدید، غش و مشکلات تنفسی شد، بلافاصله با مرکز 115 تماس بگیرید یا وی را به نزدیکترین مرکز درمانی انتقال دهید. علائم ناشی از مصرف بیش از حد ویتامین آ (Vitamin A) عبارتند از:

• سردرد و سرگیجه
• خستگی
• اختلالات خلقی
• اختلالات بینایی
• خشکی و پوسته پوسته شدن پوست
• درد استخوان و مفاصل
• کاهش اشتها
• زردی پوست و چشمان
• ادرار تیره
• درد های شکمی شدید