اورسودیاوکسیکولیک اسید (URSODEOXYCHOLIC) در دسته داروی های حل کننده سنگ صفرا قرار دارد همچمیم با کاهش میزان جذب کلسترول در روده باعث کاهش کلسترول خون میشود این دارو بسته به تشخیص پزشک در دوز های مختلفی تجویز میشود اورسودیاوکسیکولیک اسید ممکن است باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شود ، برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: آنتی اسیدهای حاوی آلومینیوم و قرص های ضد بارداری . اگر از این دارو برای مدت طولانی استفاده می کنید ممکن است برای بررسی عوارض جانبی آن نیاز به انجام تستهای پزشکی به صورت دورهای داشته باشید.
موارد و نحوه مصرف داروی اورسودیاوکسیکولیک اسید
اورسودیاوکسیکولیک اسید بصورت طبیعی توسط باکتری های روده در بدن تولید می شود، همچنین مشتقات این ماده معدنی در مقادیر بسیار کم توسط کبد به درون کیسه صفرا ترشح می شود و با کاهش میزان جذب کلسترول در روده و شکستن کلسترول ، باعث کاهش کلسترول خون می شود. این دارو اولین بار برای انحلال سنگ های صفراوی رادیولوسنت در دهه ۱۹۷۰ معرفی شد و تنها دارویی است که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای درمان کولانژیت اولیه صفراوی تأیید شده است. اورسودزواکسی کولیک اسید برای درمان بیماران دارای سنگ های صفراوی رادیولوسنت غیر کلسیمی با قطر کمتر از 20 میلی متر که جراحی به دلایل بیماری های سیستمیک، کهولت سن و یا بیهوشی پر ریسک، برای آنها انجام پذیر نیست، استفاده می شود. همچنین در بیماران چاق که دچار کاهش سریع وزن می شوند از تشکیل سنگ صفراوی جلوگیری می کند . یکی دیگر از موارد مصرف قرص آن درمان بیماری کبدی به نام کولانژیت اولیه صفراوی (PBC) است.
سایر موارد مصرف
جلوگیری از تشکیل سنگ صفرا پس از جراحی/ پیشگیری از سندرم انسداد سینوسوئیدی کبدی مرتبط با پیوند سلول های بنیادی/ درمان کلسترول خون بارداری
اورسودیاوکسیکولیک اسید مزایای مهمی نسبت به سایر داروهای حل کننده سنگ صفرا دارد . این مزایا باعث شده است که این دارو از دیرباز به عنوان جایگزین خوب و موثر برای درمان سنگ های صفراوی مورد استفاده قرار بگیرد و همچنان هم گزینه بسیار مناسبی برای بیمارانی است که به دنبال راهکاری جایگزین برای جراحی هستند.
برخی از مزایای قرص اورسودیاوکسیکولیک اسید عبارتند از: تداخلات دارویی و غذایی بسیار کم و کم خطر/ عوارض جانبی کمتر نسبت به سایر حل کننده های سنگ های صفراوی/ جذب بالا تا حدود 90% و درمان ایمن و موثر برای سنگ های صفراوی همراه با بهبود عملکرد کبدی
موارد منع مصرف
اورسودیاوکسیکولیک اسید سنگ های کلسترولی کلسیفیه ، سنگ های حاجب یا سنگ های پیگمانی و صفراوی رادیولوسنت را حل نمی کند ، بنابراین مصرف در این موارد اندیکاسیون ندارد .در صورت وجود دلایل قطعی برای انجام کوله سیستکتومی نظیر سیستیت حاد غیر قابل بهبود ،کلانژیت ، التهاب و انسداد صفراوی ، پانکراتیک ناشی از سنگ های صفراوی یا فیستول صفراوی مصرف این دارو ممنوعیت دارد. حساسیت به اسیدهای صفراوی و بیماری مزمن کبدی هم از موارد منع مصرف هستند .
نحوه استفاده
این دارو را دقیقا طبق دستور پزشک مصرف کنید، تنظیم دوز بر اساس وضعیت پزشکی و پاسخ به درمان صورت میگیرد. دوز خود را افزایش ندهید و این دارو را بدون تأیید پزشک بیشتر از زمان تعیین شده مصرف نکنید. این کار موجب بهبودی سریع وضعیت شما نمیشود و ممکن است خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. برای کسب بهترین تنیجه دارو را به طور منظم مصرف کنید و به جهت اجتناب از فراموشی مصرف، دوزها را هرروز سر ساعت معینی استفاده نمائید.
-
انحلال سنگ های صفراوی: 8 تا 10 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن دو یا سه بار در روز
-
پیشگیری از تشکیل سنگ های صفراوی: 600 میلی گرم ، معادل 2 قرص اورسوبیل 300 میلی گرم در روز
-
پیشگیری از تشکیل سنگ های صفراوی بعد از جراحی:: 500 تا 600 میلی گرم در روز برای 6 ماه
-
کلسترول بارداری: 10 تا 15 میلی گرم بر کیلوگرم در روز در 2 تا 3 دوز تقسیم؛ یا 500 میلی گرم دو بار در روز
-
کولانژیت اولیه صفراوی: 13 تا 15 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن دو تا چهار بار در روز
عوارض جانبی داروی اورسودیاوکسیکولیک اسید
به یاد داشته باشید که این دارو به این دلیل تجویز شده است که از نظر پزشک مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی بوده است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی ندارند و فقط ممکن است عوارضی از قبیل ناراحتی معده، حالت تهوع، اسهال، سرگیجه، کمردرد، ریزش مو یا سرفه را تجربه کنند. اگر هر یک از این اثرات باقی ماند یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
در صورت داشتن هر گونه عوارض جانبی جدی از جمله ضعف، تورم مچ پا/پا، افزایش تشنگی/ادرار کردن، علائم عفونت (مانند گلودردی که از بین نمی رود، تب)، خونریزی آسان/ کبودی؛ فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله بثورات پوستی، خارش/تورم (مخصوصاً در صورت/زبان/گلو)، سرگیجه شدید، مشکلات تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
این مطلب دربرگیرندهی لیست کاملی از عوارض جانبی احتمالی نیست. اگر متوجه اثرات دیگری شدید که در بالا ذکر نشده است، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.
موارد احتیاط
قبل از مصرف اورسودیاوکسیکولیک اسید ، اگر به آن یا به سایر اسیدهای صفراوی حساسیت دارید؛ یا اگر آلرژی دیگری دارید به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که می تواند باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.
قبل از استفاده از این دارو، سابقه پزشکی خود را به ویژه در مورد مشکلات خاص کیسه صفرا/مجرای صفراوی (مانند کوله سیستیت حاد، کلانژیت، انسداد صفراوی، پانکراتیت سنگ کیسه صفرا، فیستول مجاری صفراوی- گوارشی)، بیماری کبد (مانند آسیت، خونریزی واریس، انسفالوپاتی کبدی)؛ به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.
این دارو ممکن است باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شود، لذا از رانندگی و کار با ماشین آلاتی که نیاز به هوشیاری کامل دارند خودداری کنید. الکل یا ماری جوانا (کانابیس) هم می تواند باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شما شود، پس از نوشیدنی های الکلی دوری کنید و اگر از ماری جوانا (کانابیس) استفاده می کنید، پزشک خود را در جریان بگذارید.
اورسودیاوکسیکولیک اسید نباید در سه ماهه اول بارداری مورد استفاده قرار گیرد، و در ادامه بارداری در صورت نیاز و تشخیص پزشک تجویز می شود.
میزان ترشح این دارو در شیر مادر ناچیز است و انتظار نمی رود مصرف این دارو در نوزادان شیرخوار اثرات سوئی ایجاد کند.
دور فراموش شده داروی اورسودیاوکسیکولیک اسید
اگر یک نوبت را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید، اما اگر زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده ، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و دوز بعدی را در زمان منظم مصرف کنید و برای جبران دوز فراموش شده آن را دوبرابر نکنید.
نگهداری
دارو را در دمای اتاق به دور از نور و رطوبت نگهداری کنید . برندها و غلظت های مختلف این دارو ممکن است شرایط نگهداری متفاوتی داشته باشند. برچسب بسته بندی را بخوانید یا از داروساز خود در مورد شرایط نگهداری محصولی که استفاده می کنید بپرسید. دارو را در حمام نگهداری نکنید. تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
داروها را داخل توالت یا فاضلاب نریزید مگر اینکه چنین دستوری داده شده باشد. این محصول را زمانی که تاریخ مصرف آن تمام شده یا دیگر مورد نیاز شما نیست، به درستی دور بریزید. با داروساز یا شرکت دفع زباله محلی خود در این باره مشورت کنید.
توجه
-
این دارو برای بیماری فعلی شما تجویز شده است، لذا از مصرف آن در موارد مشابه یا توصیه به دیگران اکیداً خودداری کنید.
-
اگر از این دارو برای مدت طولانی استفاده می کنید ممکن است برای بررسی عوارض جانبی آن نیاز به انجام تستهای آزمایشگاهی و/یا پزشکی (مانند آزمایشهای عملکرد کبد، سطح بیلی روبین) به صورت دورهای داشته باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
-
بهتر است قبل از شروع یک درمان طولانی مدت، پارامترهای عملکرد کبد و غلظت سرمی آنزیم های کبدی از جمله AST,ALT و GGT کنترل شود.