قرص تری هگزی فنیدیل

 تری هگزی فنیدیل برای چیست؟

تری هگزی فنیدیل برای درمان علائم بیماری پارکینسون یا حرکات غیرارادی ناشی از عوارض جانبی برخی داروهای روانپزشکی (ضد جنون ها مانند کلرپرومازین، هالوپریدول) استفاده می شود. این دارو متعلق به دسته ای از داروها به نام آنتی کولینرژیک است که با مسدود کردن یک ماده طبیعی خاص (استیل کولین) عمل می کند. این اثر به کاهش گرفتگی عضلات، تعریق و تولید بزاق می انجامد و به بهبود توانایی راه رفتن در افراد مبتلا به بیماری پارکینسون کمک می کند. آنتی کولینرژیک ها می توانند اسپاسم های شدید عضلانی پشت، گردن و چشم ها را که گاهاً توسط داروهای روانپزشکی ایجاد می شوند، متوقف کنند. همچنین می توانند سایر عوارض جانبی مانند سفتی یا گرفتگی عضلانی (علائم خارج هرمیEPS)را کاهش دهند. این برای درمان مشکلات حرکتی ناشی از دیسکینزی تاخیری مفید نیست و ممکن است موجب تشدید آنها شود.

نحوه مصرف تری هگزی فنیدیل

این دارو را به صورت خوراکی، معمولاً 3 تا 4 بار در روز، همراه با غذا و قبل از خواب یا طبق دستور پزشک مصرف کنید. احتمالا پزشک درمان با این دارو را با دوز کم شروع می کند و سپس آن را به آرامی افزایش می دهد تا دوز مناسب شما را پیدا کند. تنظیم دوز بر اساس وضعیت پزشکی، سن و پاسخ به درمان صورت می گیرد. اگر از فرم مایع این دارو استفاده می کنید، دوز مصرفی خود را با قاشق یا دستگاه مخصوص اندازه گیری کنید. از قاشق خانگی استفاده نکنید، چون ممکن است دوز صحیح را دریافت نکنید. برای بهره‌مندی از تمامی فواید این دارو، از آن به طور منظم مصرف کنید. همچنین می توانید برای کمک به یادآوری، آن را هر روز در زمان های معینی مصرف کنید.

این دارو را حداقل 1 ساعت قبل از آنتی اسیدهای حاوی منیزیم، آلومینیوم یا کلسیم مصرف کنید. بین دوزهای تری هگزی فنیدیل (Trihexyphenidyl) و داروهای خاص اسهال (داروهای جاذب ضد اسهال مانند کائولن، پکتین، آتاپولژیت) حداقل 1 تا 2 ساعت فاصله بیاندازید. این دارو را حداقل 2 ساعت پس از کتوکونازول مصرف کنید. آنتی اسیدها و برخی داروهای اسهال می توانند از جذب کامل این دارو جلوگیری کنند. این فرآورده نیز می تواند در صورت مصرف همزمان، از جذب کامل کتوکونازول جلوگیری کند.

اگر این دارو را به دلیل عوارض جانبی داروی دیگری مصرف می کنید، ممکن است پزشک به شما توصیه کند که آن را طبق برنامه منظم یا فقط در صورت نیاز مصرف کنید. مثلا اگر از این دارو برای بیماری پارکینسون استفاده می کنید، پزشک دوز سایر داروها (مانند لوودوپا) را تغییر می دهد. لذا دستورالعمل های پزشک خود را به دقت دنبال کنید.

اگرچه این دارو برای بسیاری از افراد مفید است، اما گاهی اوقات ممکن است باعث اعتیاد شود. این خطر در صورت داشتن اختلال مصرف مواد (مانند مصرف بیش از حد یا اعتیاد به مواد مخدر یا الکل)، افزایش می یابد. بنابراین، دوز خود را دقیقا طبق نظر پزشک استفاده کنید و آن را بیشتر یا طولانی‌تری از زمان تجویز شده مصرف نکنید. در صورت نیاز به قطع مصرف، این دارو را به درستی قطع کنید. قطع ناگهانی دارو می تواند موجب تشدید برخی شرایط شود، بنابراین، دوز دارو باید به تدریج کاهش یابد.

این احتمال وجود دارد که پس از استفاده طولانی مدت، برخی از اثرات این دارو از بین رفته و به دوزهای متفاوتی نیاز شود. در صورت کاهش اثربخشی، با پزشک خود صحبت کنید و اگر وضعیت تان ادامه پیدا کرد یا بدتر شد، او را در جریان بگذارید.

موارد احتیاطی در مصرف تری هگزی فنیدیل

قبل از مصرف این دارو، اگر به آن حساسیت دارید، یا اگر آلرژی دیگری دارید به پزشک یا داروساز اطلاع دهید. تری هگزی فنیدیل می تواند حاوی مواد غیر فعالی باشد که باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر می شوند. برای اطلاعات بیشتر با داروساز صحبت کنید.

مصرف تری هگزی فنیدیل (Trihexyphenidyl) در صورت ابتلا به شرایط پزشکی خاص زیر ممنوع است:

• سابقه شخصی یا خانوادگی گلوکوم (نوع زاویه بسته)
•  انسداد مثانه، مری، معده، روده (مانند انسداد روده)
•  کولیت اولسراتیو شدید

 لذا قبل از استفاده از این دارو، با پزشک یا داروساز مشورت کنید.همچنین قبل از استفاده از این دارو تاریخچه پزشکی خود را به ویژه در موارد زیر با پزشک یا داروساز در میان بگذارید:

• مشکلات تنفسی (مانند آسم، آمفیزم)
•  اسهال ناشی از عفونت
• مشکلات قلبی (مانند آنژین صدری، حمله قلبی، نارسایی قلبی، ضربان قلب سریع/نامنظم)
• فشار خون بالا یا پایین
•  مشکلات روده ای (مانند یبوست مزمن، ایلئوس، کولیت اولسراتیو)
• بیماری کلیوی
• بیماری کبدی
•  مشکلات روانی-خلقی (مانند اضطراب، زوال عقل، روان پریشی)
•  بیماری های عضلانی (میاستنی گراویس)
•   بیماری های عصبی (نوروپاتی خودکار)
• تشنج
• مشکلات معده (مانند ریفلاکس اسید، فتق هیاتال، زخم)
•  سکته مغزی
• تیروئید پرکار (پرکاری تیروئید)
•  مشکلات ادراری (مانند بزرگ شدن پروستات، مثانه نوروژنیک)
•  سابقه شخصی یا خانوادگی اختلال مصرف مواد (مانند مصرف بیش از حد یا اعتیاد به مواد مخدر/الکل)

این دارو می تواند باعث سرگیجه یا خواب آلودگی یا تاری دید شما شود. لذا از رانندگی و کار با ماشین آلاتی که نیاز به هوشیاری کامل دارند خودداری کنید. الکل یا ماری جوانا (کانابیس) هم می تواند باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شما شود، از این رو، از مصرف نوشیدنی های الکلی و مواد مخدر بپرهیزید و  برای به حداقل رساندن سرگیجه و سبکی سر، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده به آرامی بلند شوید.

این دارو تولید بزاق را کاهش می دهد و این اثر می تواند مشکلات لثه و دندان (مانند پوسیدگی، بیماری لثه) را افزایش دهد. لذا، مراقب بهداشت دهان و دندان خود (مانند مسواک زدن، نخ دندان کشیدن) باشید و به طور منظم معاینات دندانپزشکی انجام دهید.

فرم مایع این دارو ممکن است حاوی الکل باشد، لذا در صورت ابتلا به دیابت، وابستگی به الکل یا بیماری کبدی، احتیاط کنید. برخی از داروها (مانند دی سولفیرام، مترونیدازول) در ترکیب با الکل واکنش جدی ایجاد می کنند. بنابراین اگر دارویی مصرف می کنید که نباید همراه با الکل مصرف شود، به پزشک خود اطلاع دهید و در مورد استفاده ایمن از این محصول از پزشک یا داروساز سوال کنید.

این دارو با کاهش میزان تعریق می تواند باعث افزایش شدید دمای بدن (هیپرترمی) شود. خطر این عارضه جانبی جدی در هوای گرم، در حین ورزش شدید یا در صورت مصرف الکل بیشتر است. بنابراین در هوای گرم و هنگام ورزش، مایعات زیادی بنوشید و لباس سبک بپوشید. اگر علائم هایپرترمی مانند تغییرات روحی-روانی، سردرد یا سرگیجه را تجربه کردید، فوراً به دنبال یک سرپناه خنک یا دارای تهویه مطبوع باشید، ورزش را متوقف کنید و فوراً به پزشک مراجعه کنید. برای اطلاع از جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو به ویژه سرگیجه، خواب آلودگی، گرمازدگی، مشکلات حافظه، مشکل در ادرار کردن و یبوست حساسیت بیشتری داشته باشند. سرگیجه و خواب آلودگی می تواند خطر سقوط را افزایش دهد.

کودکان نیز ممکن است نسبت به اثرات این دارو، به ویژه اثر بر ضربان قلب، حساسیت بیشتری داشته باشند.

عوارض جانبی تری هگزی فنیدیل

به یاد داشته باشید که این دارو به این دلیل تجویز شده است که از نظر پزشک مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی بوده است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی ندارند و فقط ممکن است عوارضی از قبیل موارد زیر ایجاد شود:

• خواب آلودگی
• سرگیجه
• یبوست
• گرگرفتگی
•  حالت تهوع
•  عصبی بودن
•  تاری دید
• خشکی دهان

اگر هر یک از این اثرات ماندگار شد یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز  اطلاع دهید. برای تسکین خشکی دهان، آب نبات سفت (بدون قند) یا چیپس یخ بمکید، آدامس (بدون قند) بجوید، آب بنوشید یا از جایگزین بزاق استفاده کنید.

در صورت بروز عوارض جانبی بعید اما جدی زیر فوراً به پزشک خود اطلاع دهید:

• کاهش توانایی جنسی
•  درد شدید معده یا شکم
• بلع دشوار یا دردناک
• مشکل در ادرار کردن
•  ضعف

در صورت بروز عوارض جانبی بسیار جدی زیر فورا به پزشک مراجعه کنید:

• درد قفسه سینه
•  سرگیجه شدید
•  غش
•  تب بالا
• ضربان قلب سریع، نامنظم، آهسته
•  تغییرات ذهنی-خلقی (مانند گیجی، توهم، مشکلات حافظه)
• درد، تورم،قرمزی چشم
•  تغییرات بینایی (مانند دیدن رنگین کمان در اطراف نور در شب)

واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله: بثورات پوستی، خارش یا تورم (مخصوصاً در صورت، زبان،گلو)، سرگیجه شدید، مشکلات تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

این مطلب دربرگیرنده لیست کاملی از عوارض جانبی احتمالی این دارو نیست. اگر متوجه اثرات دیگری شدید که در بالا ذکر نشده است، با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید.

فراموشی و  مصرف بیش از حد تری هگزی فنیدیل

اگر یک نوبت از مصرف تری هگزی فنیدیل را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اما اگر زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده است، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و دوز بعدی خود را در زمان منظم مصرف کنید و از دوبرابر کردن آن به منظور جبران دوز از دست رفته بپرهیزید.

اگر فردی دچار اوردوز با این دارو شده است و علائم جدی مانند غش کردن یا مشکل تنفسی دارد، با 115 تماس بگیرید یا او را به نزدیکترین مرکز درمانی برسانید. علائم مصرف بیش از حد ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ضربان قلب غیرمعمول سریع یا آهسته
•  تنفس آهسته یا کم عمق
•  بیهوشی
• تشنج
• از دست دادن هماهنگی
•  تب
• پوست داغ، خشک یا برافروخته
•  گشاد شدن مردمک ها
• تغییر در بینایی
•  تغییر در مقدار ادرار
•  گیجی
• توهمات.

نکات مهم در مصرف تری هگزی فنیدیل

این دارو برای بیماری فعلی شما تجویز شده است، لذا از مصرف آن در موارد مشابه یا توصیه به دیگران خودداری نمایید.

ممکن است در حین مصرف این دارو، برای نظارت بر پیشرفت درمان یا بررسی عوارض جانبی نیاز به انجام برخی تست‌های آزمایشگاهی یا پزشکی (مانند معاینه چشم) به‌طور دوره‌ای وجود داشته باشد. برای دریافت جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

شرایط نگهداری از تری هگزی فنیدیل

در دمای اتاق بین 68-77 درجه فارنهایت (20-25 درجه سانتیگراد) دور از نور و رطوبت نگهداری شود. تمام داروها را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری کنید.

داروها را داخل توالت یا فاضلاب نریزید مگر اینکه چنین دستوری داده شده باشد. این محصول را زمانی که تاریخ مصرف آن تمام شده یا دیگر مورد نیاز شما نیست، به درستی دور بریزید.