کرم ترتینوئین

کرم ترتینوئین برای چیست؟

کرم ترتینوئین با تاثیر بر رشد سلول های پوست، موجب درمان آکنه می شود. این دارو متعلق به داروهای دسته رتینوئیدها است که با کاهش تعداد و شدت جوش ها و آکنه ها، موجب بهبود سریع جوش ها می شود. از کرم ترتینوئین همچنین می توان برای درمان منافذ باز، پوست آسیب دیده و لک های پوستی به تجویز پزشک استفاده کرد.

اشکال و دوزهای ترتینوئین موضعی

• ژل ترتینوئین 0.025%
• ژل ترتینوئین 0.05%
• کرم ترتینوئین 0.05%/ 15 گرم
• کرم ترتینوئین 0.05%/ 30 گرم
• لوسیون ترتینوئین 0.05%

ترتینوئین علاوه بر مصرف موضعی، به صورت قرص و کپسول خوراکی نیز تولید می شود. موارد مصرف ترتینوئین خوراکی با شکل موضعی آن متفاوت بوده و برای درمان نوعی سرطان گلبول‌های سفید (لوسمی پرومیلوسیتیک حاد-APL) تجویز می شود.

اطلاعات بیشتر: ترتینوئین خوراکی

طریقه مصرف کرم ترتینوئین

قبل از شروع مصرف کرم ترتینوئین، حتما راهنمای موجود در بسته بندی دارو را مطالعه کنید و سوالات خود را از پزشک یا مسئول داروخانه بپرسید.

• در ابتدا دست های خود را بشویید.
• پوست آسیب دیده را با یک شوینده ملایم بدون صابون به آرامی تمیز کرده و خشک کنید.
• مقدار کمی از ژل ترتینوئین را روی نوک انگشتان ریخته و یک لایه نازک روی ناحیه آسیب دیده بمالید.

معمولا پزشکان مصرف این دارو را یکبار در روز، قبل از خواب تجویز می کنند.

ترتینوئین موضعی به صورت محلول نیز وجود دارد که درصورت تجویز آن توسط پزشک، می توان از یک گاز یا سواب پنبه ای برای استعمال آن استفاده کرد. ممکن است برای برخی آماده سازی ها پزشک توصیه کند که 20 تا 30 دقیقه بعد از تمیز کردن پوست خود صبر کرده و سپس از دارو استفاده کنید. این نکته را به خاطر داشته باشید که انتخاب دوز و شکل داروی ترتینوئین موضعی به وضعیت پوست و پاسخ شما به درمان بستگی دارد و توسط پزشک تعیین می شود. بنابراین، شکل دارو را خودسرانه تغییر ندهید.

توجه داشته باشید که کرم و ژل ترتینوئین فقط روی پوست استفاده می شود و باید از تماس آن با نواحی داخلی مانند داخل لب ها، بینی، چشم و واژن خودداری کرد. همچنین، دقت داشته باشید که این دارو را روی پوست بریده شده، سوخته، خراشیده یا مبتلا به اگزما یا عفونت استفاده نکنید.

اگر ناخواسته این دارو با چشم هایتان تماس پیدا کرد، آن را با آب فراوان بشویید. درصورت بروز سوزش چشم به پزشک متخصص مراجعه کنید و یادتان باشد که پس از هر بار استفاده از کرم ترتینوئین، دست های خود را بشویید تا به صورت تصادفی به چشم هایتان وارد نشود.

برای نتیجه گیری سریع و زیاد، این دارو را روزانه به طور منظم و در ساعات مشخص استفاده کنید. به هیچ عنوان از این دارو بیشتر از میزان توصیه شده استفاده نکنید. اینکار نه تنها به بهبود سریعتر جوش ها کمک نمی کند، بلکه ممکن است باعث بدتر شدن آن و بروز قرمزی، لایه برداری و درد زیاد در پوست شود.

مدت زمان استفاده از کرم ترتینوئین

در چند هفته اول استفاده از کرم ترتینوئین ممکن است که وضعیت جوش ها و آکنه های شما بدتر شود که این به دلیل این است که کرم ترتینوئین بر جوش های زیر پوستی تاثیر گذاشته و آنها را روی سطح پوست می آورد. به همین دلیل، ممکن است که بعد از 8 تا 12 هفته استفاده از کرم ترتینوئین متوجه تغییرات پوست خود شوید.

تفاوت ژل و کرم ترتینوئین

برای توضیح تفاوت ژل و کرم ترتینوئین باید به بررسی کرم و ژل پرداخت. کرم ها معمولا برپایه آب و روغن هستند و بافت نرم و نیمه جامد به رنگ سفید است که در مدت کوتاهی جذب پوست می شود و یک لایه نازک چربی ایجاد می کند که از تبخیر رطوبت پوست جلوگیری می کند.

ژل ها بر پایه آب و الکل تولید می شوند و حاوی مقدار زیادی هیارونیک اسید و اترهای سلولوزی هستند. بافت ژل ها شفاف بوده و به سرعت جذب پوست می شوند و از ایجاد برق و چربی روی پوست جلوگیری می کنند.

باتوجه به توضیحات داده شد، می توان  گفت که ژل ترتینوئین بر پایه آب است و بیشتر برای پوست های چرب تجویز می شود و کرم ترتینوئین با چربی معمولی که دارد برای افرادی که پوست آنها نیاز به رطوبت دارد، تجویز می شود.

کرم ترتینوئین برای فوردایس لب

فوردایس لب که با نام های گرانول های فوردایس یا غدد فوردایس نیز شناخته می شود، غدد چربی بزرگی هستند که معمولا روی لب ها، آلت تناسلی و بیضه های مردان و لب های تناسلی زنان ظاهر می شوند. این لکه ها بدون درد و بی خطر هستند و تقریبا در 81 درصد از بزرگان ایجاد می شود. معمولا پزشکان جهت درمان از کرم ترتینوئین موضعی برای فوردایس لب استفاده می کنند تا لکه های سفید را حذف یا کاهش دهد که گاهی ممکن است عوارض جزئی مانند احساس سوزش و التهاب رخ دهد.

کرم ترتینوئین برای منافذ باز پوست

کرم یا ژل موضعی ترتینوئین، با تحریک پوست، سلول های پوستی آسیب دیده را از بین برده و باعث جایگزینی سلول های جدید و سالم می شود. درصورت مصرف روزانه از این کرم، پوست کاملا بازسازی شده و باعث کوچک شدن منافذ باز می شود. توجه داشته باشید که اگر می خواهید از کرم ترتینوئین برای منافذ باز استفاده کنید، حتما در ابتدا با پزشک خود مشورت کنید تا میزان دقیق مورد نیاز پوست خود را بدانید. همچنین، با مراجعه به پزشک مشخص می شود که آیا پوست شما با کرم ترتینوئین بهبود می یابد یا با محصولات دیگر.

پماد ترتینوئین برای لک

پماد ترتینوئین نوعی لایه بردار است که با حذف سلول های مرده پوست، سرعت بهبود پوست را افزایش میدهد و باعث رفع لکه های تیره  می شود. این دارو همچنین می تواند با تحریک کلاژن سازی چین و چروک های سطحی پوست را نیز بهبود ببخشد.

موارد احتیاطی در مصرف کرم ترتینوئین

قبل از مصرف کرم ترتینوئین اگر به آن یا داروهای مرتبط با ویتامین A مانند ایزوترتینوئین حساسیت دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین اگر آلرژی دیگری مثلا به مواد غذایی یا سایر محصولات دارید، به پزشک اطلاع دهید. زیرا، این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی (مانند پروتئین ماهی) باشد که درصورت حساسیت به آن آزاد شده و می تواند باعث بروز واکنش های آلرژیک شود.

همچنین، قبل از شروع مصرف این کرم، درمورد سوابق پزشکی خود به خصوص درصورت ابتلا به اگزما به پزشک خود اطلاع دهید.

توجه داشته باشید که مصرف کرم ترتینوئین ممکن است پوست را دربرابر نورخورشید حساس کند. لذا بهتر است نکات جلوگیری از آفتاب سوختگی را در مطلب مرتبط در داروبین بخوانید. برخی از این نکات عبارتند از:

• زمان حضور را در آفتاب محدود کنید
• از اتاق های برنزه کننده و لامپ های آفتابی خودداری کنید.
• آب و هوای شدید مانند باد یا سرما نیز ممکن است پوست را تحریک کند.
• روزانه از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و در بیرون از منزل از لباس های محافظ استفاده کنید.
• اگر دچار آفتاب سوختگی یا تاول قرمزی پوست شدید فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
• قبل از استفاده از ترتینوئین صبر کنید تا پوست شما به طور کامل پس از آفتاب سوختگی بهبود یابد.

یکی از نکات مهمی که باید درمورد کرم ترتینوئین رعایت کنید این است که هنگام استفاده از این دارو از محصولاتی مانند الکترولیز، اپیلاسیون و مواد موبر شیمیایی برای رفع موهای زائد برای نواحی تحت درمان خودداری کنید.

حتما قبل از انجام هرگونه جراحی، درمورد محصولات مصرفی خود ازجمله کرم ترتینوئین به پزشک خود اطلاع دهید.

عوارض کرم ترتینوئین

معمولا عوارض کرم ترتینوئین جزئی هستند و بعد از گذشت چند هفته رفع می شوند. اما اگر هریک از اثرات ماندگار یا بدتر شد، فورا به پزشک مراجعه کنید:

• احساس گرما یا سوزش بلافاصله پس از استفاده از دارو
• قرمزی پوست
• خشکی
• خارش
• پوسته پوسته شدن
• سوزش خفیف یا بدتر شدن آکنه در طی 2 تا 4 هفته اول استفاده از دارو

برای رفع خشکی و پوسته پوسته شدن می توان از یک کرم مرطوب کننده مناسب برای پوست خشک استفاده کرد.

با ایحال، به یاد داشته باشید که این دارو را پزشک باوجود علم به عوارض احتمالی آن برای شما تجویز کرده است. زیرا، تشخیص داده است که فواید آن بیشتر از عوارض ان برای شما خواهد بود. این درحالی است که اکثر افرادی که از این دارو استفاده می کنند، با عوارض خاصی مواجه نشده اند.

ازجمله عوارض جدی کرم ترتینوئین عبارتند از:

• تاول یا پوسته شدن پوست
• سوزش یا تورم شدید پوست
• تغییر رنگ پوست
• علائم واکنش آلرژیک (بثورات پوستی، خارش یا تورم (مخصوصاً در صورت، زبان، گلو)، سرگیجه شدید، مشکلات تنفسی)

اگرچه داروبین سعی کرده است که تمامی عوارض جدی و احتمالی کرم ترتینوئین را بیان کند، اما ممکن است که فردی با مصرف این دارو دچار عوارض دیگری غیر از موارد ذکر شده شود که در این صورت توصیه می شود که به پزشک مراجعه کنید.

تداخلات دارویی کرم ترتینوئین

تداخلات دارویی ممکن است نحوه عملکرد داروها را تغییر داده یا خطر عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این مطلب سعی کرده است که تمامی تداخلات کرم ترتینوئین را عنوان کند اما، ممکن است که کافی نباشد. لذا، توصیه می شود که در هنگام مراجعه به پزشک، لستی از تمامی محصولات مصرفی خود ازجمله جمله داروهای نسخه ای، غیر نسخه ای و محصولات گیاهی آماده کنید و با به پزشک خود ارائه دهید. سپس، بعد از دریافت نسخه خود، هیچ دارویی را بدون تایید پزشک قطع یا شروع نکنید و دوز آن را تغییر ندهید.

فراموشی و مصرف بیش از حد کرم ترتینوئین

درصورتیکه یکی از نوبت های استفاده از کرم ترتینوئین را فراموش کردید، به محض یادآوری می توانید آن را مصرف کنید. اما دقت کنید که زمان مصرف داروی فراموش شده با نوبت بعدی نزدیک نباشد.

همچنین، می دانید که این دارو موضعی است و مصرف خوراکی آن می تواند عوارض زیادی را ایجاد کند. اگر این دارو را بیش از حد تجویز شده مصرف کردید و با علائمی مانند غش یا مشکل تنفسی مواجه شدید، فورا به پزشک مراجعه کنید.

نکات مهم در مصرف کرم ترتینوئین

• مصرف این دارو را به دیگران پیشنهاد ندهید و داروی خود را در اختیار آنها نگذارید.
• قبل از مصرف کرم ترتینوئین صورت خود را کامل بشویید و لوازم آرایشی را پاک کنید.
• استفاده از برخی محصولات ارایشی و صابون ها ممکن است که باعث بدتر شدن جوش ها شوند. توصیه می شود که درهنگام خرید لوازم آرایشی و بهداشتی، برچسب روی محصول را بررسی کرده و از محصولات دارای برچسب  "غیر کومدوژنیک" یا "غیر آکنه زا" خریداری کنید. این را بدانید که آکنه شما به دلیل کثیفی نیست گاهی تمیز کردن های پی در پی می تواند باعث تحریک پوست و جوش زدن شود.

نحوه نگهداری از کرم ترتینوئین

• این دارو در دمای اتاق نگهداری شود.
• درصورت تجویز ژل ترتینوئین برای شما، مراقب باشید که آن را در معرض گرما و آتش قرار ندهید. زیرا این ماه حاوی الکل است و قابل اشتعال می باشد.
• درحین استفاده از ژل این دارو سیگار نکشید.
• داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگهدارید.
• داروها را داخل توالت نریزید یا سینک نریزید مگر اینکه دستور داده شده باشد. این محصول را زمانی که تاریخ مصرف آن تمام شده یا دیگر مورد نیاز نیست، به درستی دور بریزید.