داروی تنوفوویر دیسوپروکسیل (Tenofovir disoproxil) متعلق به دسته داروهای مهار کننده نوکلئوتیدی ترانس کریپتاز معکوس (NRTIs) است که به همراه سایر داروها، عفونت HIV را کنترل و میزان آن را کاهش می دهد. این دارو همچنین، برای درمان عفونت مزمن هپاتیت Bنیز کاربرد دارد. داروی تنوفوویر دیسوپروکسیل به صورت قرص های 245 و 300 میلی گرمی وجود داشته و می توان آن را با یا بدون غذا مصرف کرد. این دارو برای افرادی که سابقه ابتلا به مشکلات کلیوی، کبدی، استخوانی یا پانکراتیت دارند، با احتیاط تجویز شده و قطع ناگهانی آن برای افرادی که علاوه بر HIV، به هپاتیت B مزمن مبتلا هستند، بسیار خطرناک می باشد. مشکلات کبدی، خونی و پوکی استخوان از جمله عوارض جانبی جدی در اثر مصرف این دارو است که درصورت مشاهده علائم آنها باید به پزشک مراجعه کرد.
موارد و نحوه مصرف تنوفوویر دیسوپروکسیل فومارات خوراکی
تنوفوویر دیسوپروکسیل متعلق به دسته ای از داروهای شناخته شده به عنوان مهار کننده‌های نوکلئوتیدی ترانس کریپتاز معکوس (NRTIs) است ولی درمانی برای عفونت HIV به شمار نمی آید. تنوفوویر دیسوپروکسیل همراه با سایر داروهای HIV برای کمک به کنترل عفونت HIV استفاده می شود و با بهبود عملکرد سیستم ایمنی، به کاهش میزان HIV در بدن کمک می کند. تقویت سیستم ایمنی احتمال ابتلا به عوارض HIV (مانند عفونت های جدید، سرطان) را کاهش می دهد و کیفیت زندگی شما را افزایش می دهد.
برای کاهش خطر انتقال بیماری (اچ آی وی) به دیگران، تمام داروهای HIV را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید و از یک روش موثر (کاندوم های لاتکس یا پلی اورتان یا کاندوم دهانی) در طول فعالیت جنسی استفاده کنید. وسایل شخصی (از قبیل سوزن، سرنگ، مسواک و تیغ) را که ممکن است با خون یا سایر مایعات بدن تماس داشته باشد را به دیگران ندهید. برای اطلاع از جزئیات بیشتر با پزشک مشورت کنید.
تنوفوویر دیسوپروکسیل همچنین، مانند تنوفوویر آلافنامید برای درمان نوع خاصی از عفونت کبد به نام عفونت مزمن هپاتیت B نیز استفاده می شود و با ایجاد تداخل در رشد ویروس ها، به کاهش میزان ویروس هپاتیت B در بدن کمک می کند.
قبل از شروع مصرف تنوفوویر دیسوپروکسیل (Tenofovir disoproxil) و هر بار که دوباره آن را خریداری می کنید، بروشور اطلاعات بیمار را در صورت موجود بودن بخوانید و اگر سوالی دارید، با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
این دارو را به صورت خوراکی با یا بدون غذا طبق دستور پزشک، معمولاً یک بار در روز مصرف کنید. تنظیم دوز برای بزرگسالان بر اساس وضعیت پزشکی، عملکرد کلیه و پاسخ به درمان و برای کودکان، بر اساس وزن انجام می گیرد.
بسیار مهم است که مصرف این دارو (و سایر داروهای HIV) را دقیقاً طبق تجویز پزشک ادامه دهید. هیچ دوزی را نادیده نگیرید. دوز خود را افزایش ندهید، آن را بیشتر از مقدار تجویز شده مصرف نکنید و مصرف آن (یا سایر داروهای HIV) را حتی برای مدت کوتاهی متوقف نکنید، مگر اینکه پزشکتان این کار را تجویز کند. نادیده گرفتن یا تغییر دوز بدون تأیید پزشک ممکن است باعث افزایش میزان ویروس شود، درمان عفونت را دشوارتر (مقاوم) کند یا عوارض جانبی را تشدید نماید.
برای کسب بهترین نتیجه این دارو را در زمان های مشخص مصرف کنید. همچنین جهت اجتناب از فراموش دوزها، این دارو را هر روز در ساعت معینی استفاده کنید.
موارد احتیاطی در مصرف قرص تنوفوویر دیسوپروکسیل
قبل از مصرف تنوفوویر دیسوپروکسیل ، اگر به آن حساسیت دارید یا اگر آلرژی دیگری دارید؛ به پزشک یا داروساز اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که می تواند باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با داروساز صحبت کنید.
قبل از استفاده از این دارو، تاریخچه پزشکی خود را به ویژه درصورت داشتن سابقه بیماری های زیر، باپزشک درمیان بگذارید.
-
مشکلات کلیوی
-
مشکلات کبدی (مانند هپاتیت C، سیروز)
-
مشکلات استخوانی (مانند بیماری استخوان، از دست دادن استخوان یا پوکی استخوان، استخوان های ضعیف یا شکستگی)
-
بیماری پانکراس (پانکراتیت)
-
مصرف الکل
مصرف این دارو ممکن است باعث سرگیجه شود. لذا از رانندگی و کار با ماشین آلاتی که نیاز به هوشیاری کامل دارند خودداری کنید. الکل یا ماری جوانا (کانابیس) هم می تواند باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شما شود، بنابراین، از مصرف نوشیدنی های الکلی خودداری کنید زیرا ممکن است خطر ابتلا به مشکلات کبدی و پانکراتیت را افزایش دهد و مواد مخدر را ترک کنید.
قبل از انجام عمل جراحی، در مورد تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید.
هشدار: اگر به هپاتیت B مبتلا هستید و مصرف تنوفوویر را متوقف کرده اید، ممکن است علائم هپاتیت شما بدتر یا بسیار جدی تر شود. بنابراین قبل از قطع این دارو با پزشک خود صحبت کنید. پس از قطع تنوفوویر دیسوپروکسیل (Tenofovir disoproxil)، پزشک آزمایشات کبدی را برای چندین ماه تحت نظر خواهد داشت. در صورت بروز علائم بدتر شدن مشکلات کبدی فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
عوارض جانبی در مصرف تنوفوویر دیسوپروکسیل
به یاد داشته باشید که این دارو به این دلیل تجویز شده است که از نظر پزشک مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی بوده است. بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی ندارند و فقط ممکن است عوارضی از قبیل سرگیجه، اسهال، سردرد یا مشکل خواب رخ دهد. اگر هر یک از این اثرات باقی ماند یا بدتر شد، فوراً به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.
با قوی تر شدن سیستم ایمنی بدن در اثر درمانHIV ، بدن با عفونت هایی که قبلاً داشتید مبارزه می کند و احتمالاً باعث عود علائم بیماری می شود. همچنین اگر سیستم ایمنی بیش از حد فعال شود نیز ممکن است علائمی داشته باشید. این واکنش می تواند در هر زمانی (بلافاصله پس از شروع درمان HIV یا چندین ماه بعد) رخ دهد. اگر علائم جدی از جمله زیر را مشاهده کردید، فورا به پزشک خود اطلاع دهید.
-
کاهش وزن بدون دلیل
-
خستگی شدید
-
درد یا ضعف عضلانی مداوم
-
سردرد شدید یا مداوم
-
درد مفاصل
-
بی‌حسی یا گزگز دستها، پاها، بازوها یا ساق ها
-
تغییرات بینایی
-
علائم عفونت (مانند تب، لرز، تورم غدد لنفاوی، مشکلات تنفسی، سرفه، زخم های پوستی مزمن)
-
علائم تیروئید پرکار (مانند تحریک پذیری، عصبی بودن، عدم تحمل گرما، ضربان قلب سریع یا نامنظم، چشم‌های برآمده، توده غیرعادی در گردن یا تیروئید)
-
نشانه‌های یک مشکل عصبی خاص به نام سندرم گیلن باره (مانند بی‌ثباتی، از دست دادن هماهنگی، مشکل در بلع، صحبت کردن، جویدن یا حرکت چشم)
در صورت بروز هر گونه عارضه جانبی جدی، از جمله تغییرات خلق و روان (مانند افسردگی، اضطراب، گیجی)، علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار)، تشنگی غیرعادی، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
این دارو به ندرت می تواند باعث مشکلات شدید کبدی و خونی (اسیدوز لاکتیک) شود که مشکلات کبدی می توانند برای جان انسان خطر آفرین باشند. لذا، در صورت مشاهده علائم هریک از این بیماری ها، فورا به پزشک مراجعه کنید.
علائم مشکلات کبدی عبارت است از:
-
تهوع یا استفراغ مداوم
-
از دست دادن اشتها
-
درد معده یا شکم
-
زردی چشم یا پوست
-
ادرار تیره
علائم اسیدوز لاکتیک شامل:
-
تنفس عمیق یا سریع
-
خواب آلودگی
-
حالت تهوع یا استفراغ
-
ضعف غیر معمول
تنوفوویر دیسوپروکسیل (Tenofovir disoproxil) می تواند خطر پوکی استخوان را افزایش دهد. در مورد خطرات و مزایای درمان و همچنین استفاده احتمالی از کلسیم و ویتامین D برای کاهش این عارضه جانبی با پزشک خود صحبت کنید. اگر در معرض خطر پوکی استخوان هستید، پزشک می تواند تراکم مواد معدنی استخوان شما را کنترل کند. در صورت بروز هر یک از عوارض جانبی نظیر درد استخوان، شکستگی آسان استخوان فورا با پزشک خود تماس بگیرید.
تنوفوویر معمولاً می تواند باعث ایجاد بثوراتی شود که معمولاً جدی نیستند. با این حال، ممکن است نتوانید آن را از نوعی بثورات نادر که می تواند نشانه یک واکنش آلرژیک شدید باشد، تشخیص دهید. لذا در صورت بروز هر گونه بثورات فوراً کمک پزشکی دریافت کنید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، از جمله: بثورات پوستی، خارش یا تورم (مخصوصاً در صورت، زبان، گلو)، سرگیجه شدید، مشکلات تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد فوق تمامی عوارض جانبی ناشی از مصرف قرص تنوفوویر دیسوپروکسیل را شامل نمی شود و ممکن است با مصرف آن عوارض دیگری مشاهده کنید که در این صورت باید به پزشک مراجعه کنید.
فراموشی و مصرف بیش از حد تنوفوویر دیسوپروکسیل
اگر یک نوبت از مصرف دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اما اگر زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده است، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید، دوز بعدی را در زمان منظم مصرف کنید و از دوبرابر کردن دوز بعدی برای جبران دوز از دست رفته بپرهیزید.
اگر فردی دچار اوردوز با این دارو شده است و علائم جدی مانند غش کردن یا مشکل تنفسی دارد، با 115 تماس بگیرید یا او را به نزدیکترین مرکز درمانی برسانید.
نکات مهم در مصرف تنوفوویر دیسوپروکسیل
این دارو برای بیماری فعلی شما تجویز شده است، لذا از مصرف آن در شرایط مشابه یا توصیه به دیگران اکیداً خودداری نمائید.
برای نظارت بر پیشرفت درمان و بررسی عوارض جانبی، باید پیش از شروع درمان با این دارو و همینطور حین دوره درمان، تست های آزمایشگاهی یا پزشکی به‌طور دوره‌ای انجام شود. برخی از این تستها عبارت است از:
-
آزمایش‌های کلیه
-
گلوکز یا پروتئین ادرار
-
آزمایش‌های کبدی
-
بار ویروسی
-
شمارش سلول‌های T
-
سطح مواد معدنی خون
-
آزمایش‌های تراکم استخوان
در تمام قرارهای پزشکی و آزمایشگاهی به طور منظم حضور داشته باشید و برای اطلاع از جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
نحوه نگهداری از تنوفوویر دیسوپروکسیل
این دارو را در ظرف اصلی در دمای اتاق به دور از نور و رطوبت نگهداری کنید و تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
داروها را داخل توالت یا فاضلاب نریزید مگر اینکه چنین دستوری داده شده باشد. این محصول را زمانی که تاریخ مصرف آن تمام شده یا دیگر مورد نیاز شما نیست، به درستی دور بریزید.
تایید شده توسط داروبین
