ریواستیگمین

داروی ریواستیگمین(Rivastigmine) در دسته داروهای ضد زوال عقل و اتونومیک قرار دارد که با افزایش استیل کولین در سیستم اعصاب مرکزی، در درمان گیجی یا زوال عقل مرتبط با آلزایمر و پارکینسون به کار می رود. البته مصرف این دارو موجب درمان این بیماری ها نشده و تنها با بازگرداندن تعادل مواد طبیعی( انتقال دهنده های عصبی) در مغز، حافظه، آگاهی و توانایی کارهای روزمره  را بهبود می بخشد. این دارو به صورت قرص و کپسول های 1.5، 3، 4.5 و 6 میلی گرم، شربت 2میلی گرم و پچ 9 میلی گرم موجود بوده و معمولاً مطابق با تجویز پزشک دو بار در روز به صورت خوراکی توصیه می شود. مصرف این دارو می تواند موجب تغییراتی در ریتم قلب شود و همچنین از جمله عوارض جانبی مهم آن می توان به تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها یا کاهش وزن اشاره نمود.

موارد و نحوه مصرف داروی ریواستیگمین(Rivastigmine)

ریواستیگمین برای درمان گیجی (زوال عقل) مربوط به بیماری آلزایمر و بیماری پارکینسون استفاده می شود. این دارو هیچ یک از این بیماری ها را درمان نمی کند، اما ممکن است حافظه، آگاهی و توانایی انجام اعمال روزانه را بهبود بخشد. این دارو با بازگرداندن تعادل مواد طبیعی (انتقال دهنده های عصبی) در مغز عمل می کند.

پیش از مصرف داروی این دارو یا در زمان خرید دوباره آن، با دقت راهنمای همراه دارو را مطالعه بفرمایید و در صورت داشتن هرگونه ابهام از مشورت پزشک یا داروساز  بهره بگیرید.

مصرف این دارو مطابق با تجویز پزشک و همراه با غذا می باشد و معمولاً دو بار در روز صبح و عصر توصیه می شود.

به منظور کاهش عوارض جانبی این دارو، ممکن است پزشک شما تجویز دارو را از دوز های کم شروع کرده و در طی دو تا چهار هفته  به دوز مناسب شما برساند. حداکثر دوز توصیه شده برای افراد بزرگسال ۶ میلی گرم، دو بار در روز می باشد.  جهت اثربخشی بیشتر این دارو باید آن را به صورت منظم  و در ساعات مشخصی از روز مصرف نمایید.

همچنین بدون مشورت پزشک مصرف آن را متوقف نکرده و بیشتر از دوز تجویزی خود نیز استفاده ننمایید. در صورتی که بیش از سه روز یا بیشتر مصرف داروی ریواستیگمین را کنار گذاشتید، باید پیش از شروع مجدد با پزشک خود مشورت نمایید تا در صورت لزوم دوزهای پایین تری را به شما، برای شروع دوباره توصیه نماید.

همچنین در صورت عدم بهبودی یا بدتر شدن شرایط خود با مصرف داروی ریواستیگمین، بلافاصله پزشک خود را در جریان قرار دهید.

موارد احتیاطی و هشدار داروی ریواستیگمین (Rivastigmine)

چنانچه به این دارو حساسیت دارید، از جمله ایجاد بثورات در زمان استفاده از چسب های ریواستیگمین، یا وجود دیگر  آلرژی ها، پزشک خود را مطلع سازید تا از بروز واکنش های آلرژیک یا دیگر مشکلات در اثر مواد غیر فعال موجود در دارو جلوگیری نمایید. می توانید در مورد اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت نمایید.

همچنین پیش از مصرف این دارو، سابقه پزشکی خود به خصوص در موارد زیر را با پزشک خود به اشتراک بگذارید:

• مشکلات تنفسی (مانند آسم، بیماری مزمن انسدادی ریه)
•  غش، تشنج، بیماری معده یا روده (مانند زخم، خونریزی)
•  مشکل در ادرار کردن (مانند به عنوان پروستات بزرگ)

مصرف این دارو (Rivastigmine) در موارد نادری ممکن است موجب سرگیجه و خواب آلودگی شود که الکل یا ماری جوانا نیز می تواند بر شدت آن بیفزاید، در چنین شرایطی از کار با ماشین آلات یا رانندگی که نیاز به هوشیاری سطح بالا دارند، خودداری نمایید و از مصرف نوشیدنی های الکلی و مواد مخدر بپرهیزید.

مصرف این دارو، ممکن است موجب طولانی شدن QT و تاثیر بر ریتم قلب شود. طولانی شدن QT باعث سرگیجه شدید، غش و به ندرت ضربان قلب سریع یا نامنظم جدی می شود که در مواردی می تواند جان بیمار را به خطر بیاندازد. بروز چنین شرایطی نیاز به مراقبت‌ های فوریت پزشکی خواهد داشت.

توجه داشته باشید که خطر طولانی شدن QT  ممکن است در صورت داشتن شرایط خاص پزشکی یا مصرف برخی داروها افزایش یابد. به همین دلیل پیش از استفاده از این دارو، حتماً لیست تمامی داروهای مصرفی خود را به پزشک ارائه داده و در صورتی که یکی از شرایط زیر را دارید، حتما او را در جریان قرار دهید:

• مشکلات قلبی خاص (نارسایی قلبی، کندی ضربان قلب، طولانی شدن QT در نوار قلبی)
•  سابقه خانوادگی مشکلات قلبی خاص  طولانی شدن (QT) در نوارقلبی، مرگ ناگهانی قلبی

همچنین پایین بودن سطح پتاسیم و منیزیم خون  یا استفاده از داروهای خاص مانند دیورتیک ها یا قرص های آب و شرایطی از قبیل تعریق شدید، اسهال یا استفراغ، می تواند این خطر را افزایش دهد.  به منظور  آگاهی از روش های مصرف ایمن این دارو در چنین مواردی، می توانید با پزشک خود مشورت نمایید.

مصرف این دارو در برخی افراد موجب مشکلات دندانی از قبیل پوسیدگی، از دست دادن دندان، ایجاد حفره یا عفونت خواهد شد. برای جلوگیری از چنین مشکلاتی پس از مصرف این دارو به دندانپزشک مراجعه کرده و معاینات و مراقبتهای کامل از دندان و لثه های خود داشته باشید و در مورد روش های صحیح سالم نگه داشتن دندان و لثه های خود، از راهنمایی و مشورت دندانپزشک استفاده نمایید. همچنین وجود هرگونه درد در این نواحی را به پزشک یا دندانپزشک خود سریعا اطلاع دهید.

پیش از انجام هر گونه عمل جراحی یاد دندانپزشکی باید کلیه محصولات دارویی مصرفی خود، که شامل انواع با نسخه، بدون نسخه و مکمل های گیاهی می شود را با پزشک و دندانپزشک به اشتراک بگذارید.

 افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو از جمله گیجی، سرگیجه، خواب‌آلودگی، تنفس آهسته یا کم عمق و طولانی شدن QT  حساس تر باشند.

عوارض جانبی داروی ریواستیگمین(Rivastigmine)

این دارو در شرایطی برای بیمار تجویز می شود که مزایای آن نسبت عوارض احتمالی بیشتر باشد و در اغلب موارد ممکن است هیچ گونه عارضه جدی خاصی نیز در شخص مصرف کننده بروز پیدا نکند؛ با این وجود از مهمترین عوارض جانبی احتمالی که با مصرف این دارو ممکن است پدیدار شود، می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• تهوع
•  استفراغ
•  از دست دادن اشتها یا کاهش وزن
• اسهال
•  ضعف
•  سرگیجه
•  خواب آلودگی
•  لرزش

بروز این عوارض معمولاً با شروع  این دارو یا بیشتر شدن دوز مصرفی افزایش می یابد و پس از آن کاهش پیدا خواهد کرد.

در صورت بروز عوارض جانبی جدی زیر باید بلافاصله پزشک خود را در جریان قرار دهید:

• ضربان قلب آهسته
• مدفوع سیاه
•  استفراغ شبیه تفاله قهوه
•  درد شدید معده یا شکم
•  تشنج
•  مشکل در ادرار کردن

همچنین در بروز عوارض جانبی جدی زیر، نیاز به مراجعه فوری به پزشک خواهد بود:

• ضربان قلب سریع یا نامنظم
•  سرگیجه شدید
•  غش کردن

ایجاد واکنش های آلرژیک بسیار جدی در اثر مصرف این دارو، بسیار اندک می باشد، ولی در صورت وجود هر کدام از علائم زیر باید به پزشک مراجعه نمایید:

• بثورات پوستی
•  خارش یا تورم (به ویژه در صورت، زبان، گلو)
• سرگیجه شدید
•  مشکل تنفسی

آنچه در این مطلب به عنوان عوارض جانبی گفته شد، شامل تمامی احتمالات موجود نمی باشد و در صورت مشاهده هرگونه عارضه غیر عادی پس از مصرف این دارو، باید با پزشک خود مشورت نمایید.

 فراموشی و مصرف بیش از حد داروی ریواستیگمین (Rivastigmine)

در زمان فراموشی دوز مصرفی داروی خود می توانید به محض یادآوری آن را مصرف نمایید و در صورتی که به نوبت بعدی نزدیک شده اید، از آن صرف نظر کنید. به یاد داشته باشید که دو برابر کردن دوز مصرفی دارو برای جبران دوز های فراموش شده مجاز نمی باشد.

در صورت بروز عوارض جدی از قبیل غش یا مشکلات تنفسی در اثر مصرف بیش از حد این دارو، باید با اورژانس تماس گرفت یا بیمار را به مراکز درمانی منتقل نمود.

نکات نگهداری داروی ریواستیگمین(Rivastigmine)

 روش نگهداری این دارو با توجه به برند های مختلف تولید کننده آن متفاوت است و باید دستورالعمل های موجود در بسته بندی یا روی این داروها را با دقت مطالعه کنید. همچنین به مانند دیگر داروها، این دارو را نیز از دسترس اطفال و حیوانات خانگی دور نگه دارید و در فاضلاب نیز نریزید مگر اینکه منعی برای انجام این کار نباشد.