داروی رانیتیدین

رانیتیدین (Ranitidine) یک داروی گوارشی است که بر روی سلول‌های ترشح‌کننده‌ی اسید در معده اثر کرده و مانع ترشح اسید می‌شوند و برای پیشگیری و درمان سوزش سر دل و سایر علائم ناشی از افزایش اسید در معده (سوء هاضمه اسیدی)، زخم‌های معده و دوازدهه و سندروم الیسون-زولینگر استفاده می‌شود. این دارو به شکل شربت 75 میلی گرم، آمپول 50 میلی‌گرم، قرص 150 و 300میلی‌گرم، سافت ژل 150‌میلی‌گرم و قرص جوشان  150‌ و 300 میلی‌گرم تولید و عرضه می‌شود. حین مصرف این دارو، احتمال بروز ذات‌الریه، احتمال خستگی جسمی، یا عوارض شایع‌تر مانند سردرد، یبوست و اسهال وجود دارد، همچنین توصیه می‌شود در صورت ابتلا یا سابقه‌ی ابتلا به اختلال خونی پورفیری، مشکلات کلیوی یا کبدی یا مشکلات معده مانند تومور، موارد احتیاطی لازم برای مصرف این دارو را رعایت کنید.

موارد و نحوه مصرف داروی رانیتیدین (Ranitidine)

رانیتیدین (Ranitidine) یک داروی گوارشی از دسته آنتاگونیست گیرنده H2(H2 antagonists) و زیرمجموعه داروهای مهارکننده اسید و ضد زخم و در واقع یک آنتی هیستامین است که بر روی سلول‌های ترشح‌کننده‌ی اسید در معده اثر کرده و مانع ترشح اسید می‌شوند. این دارو به عنوان یک مسدود کننده H2 برای پیشگیری و درمان سوزش سر دل و سایر علائم ناشی از افزایش اسید در معده (سوء هاضمه اسیدی)، زخم‌های معده و دوازدهه و سندروم الیسون زولینگر و همچنین در درمان معده درد و زخم های گوارشی ناشی از مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مثل ایپوبروفن، دیكلوفناك، ملوكسیكام و... نیز تجویز می شود. این دارو اخیرا به دلیل ایجاد مشکلات ایمنی از بازارهای ایران و جهان خارج شده است، چون یک ناخالصی احتمالا سرطان زا در برخی از محصولات آن یافت شده ‌بود.

پیش از مصرف این دارو و در هر بار خرید مجدد آن، بروشور راهنمای مصرف آن را مطالعه کنید و هر سوالی دارید از پزشک یا داروساز بپرسید.

این دارو طبق تجویز پزشک به صورت خوراکی (با یا بدون غذا) همراه با یک لیوان کامل آب (۲۴۰ میلی‌لیتر) بدون خرد یا جویده شدن به صورت کامل مصرف می‌شود. برای جلوگیری از سوزش سر دل و سوء هاضمه، این دارو را 30 تا 60 دقیقه قبل از خوردن غذا یا نوشیدنی‌هایی که می‌توانند باعث سوء هاضمه شوند مصرف کنید. میزان مصرف و دوز مصرفی شما، به وضعیت بیماری و واکنش به درمان بستگی دارد، ولی بهتر است این دارو را بیش از 2 قرص در 24ساعت و بیش از 14 روز متوالی مصرف نکنید و برای افزایش اثر و درمان سریع، این دارو را طبق یک برنامه منظم و در زمان‌های مشخص مصرف کنید و حتی در صورت بهبود علائم، آن را به مدت یک دوره کامل (طبق تجویز) استفاده کنید و اگر با مصرف 14روز متوالی این دارو، علائم تشدید شد یا بهبود نیافت، مصرف را متوقف کنید و به پزشک اطلاع دهید.

موارد احتیاطی در درمان مشکلات معده با رانیتیدین

قبل از تجویز این دارو و شروع درمان، اگر بهاین دارو  یا سایر مسدود کننده‌های H2 (مانند سایمتیدین، فاموتیدین) و یا هر داروی دیگری حساسیت دارید به پزشک یا داروساز اطلاع دهید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که می‌تواند باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. همچنین پیش از مصرف، پزشک را در جریان سابقه پزشکی خود قرار دهید. بخصوص در خصوص موارد زیر:

• اختلال خونی پورفیری
• مشکلات کلیوی
• مشکلات کبدی
• سایر مشکلات معده (مانند تومور)

استفاده از این دارو ممکن است خطر ابتلا به ذات الریه را افزایش دهد. علائم ذات الریه شامل درد قفسه سینه، تب، اختلال تنفس یا سرفه همراه با خلط زرد یا سبز رنگ می‌باشد. در خصوص احتمال این خطر برای شما با پزشک‌تان مشورت کنید.

علائم زیر ممکن است نشانهی یک بیماری جدی‌تر باشند، در صورت مشاهده فورا به پزشک مراجعه کنید:

• سوزش سر دل همراه با سبکی سر
• تعریق یا سرگیجه
• درد قفسه سینه، فک، بازو یا شانه (مخصوصاً با تنگی نفس یا تعریق غیرمعمول)
• کاهش وزن بدون دلیل

قبل از اینکه خودتان با این دارو خوددرمانی کنید، درصورت تجربه‌ی هریک از این علائم جدی فورا به پزشک مراجعه کنید:

• مشکل یا درد در بلع غذا
• استفراغ خونی
• استفراغ شبیه تفاله قهوه
• مدفوع خونی یا سیاه
• سوزش سر دل برای بیش از 3 ماه
• درد مکرر قفسه سینه
• خس خس سینه مکرر (مخصوصاً با سوزش سر دل)
• تهوع یا استفراغ
• یا درد معده

بدون نسخه پزشک از این دارو برای درمان مشکلات معده کودکان زیر 12سال استفاده نکنید.

افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه گیجی (و خطر سقوط) حساس‌تر باشند.

قبل از تجویز این دارو توسط پزشک، او را در جریان تمام داروهایی که مصرف می‌کنید (تجویزی، بدون نسخه و محصولات گیاهی) قرار دهید، همچنین قبل از هرگونه عمل جراحی، پزشک یا دندانپزشک را در جریان مصرف این دارو قرار دهید.

عوارض جانبی داروی رانیتیدین (Ranitidine)

در صورتی که پزشک این دارو را برای شما تجویز می‌کند، وی از مزایای این دارو و عوارض احتمالی آن مطلع است، البته عوارض جانبی داروها احتمالی هستند و ممکن است هیچکدام از عوارض یاد شده بروز نکنند، ولی با این حال توصیه می‌شود در صورت مشاهده‌ی هرکدام از علائم زیر، حتما به پزشک اطلاع دهید:

عوارض جانبی شایع و احتمالی رانیتیدین: (در صورت تشدید یا ادامه داشتن، به پزشک مراجعه کنید):

• سردرد
• یبوست
• اسهال

عوارض جانبی بعید ولی جدی رانیتیدین (در صورت مشاهده، فورا به پزشک اطلاع دهید):

• استفراغ
• درد شدید معده
• ادرار تیره
• زردی چشم یا پوست

واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو بسیار نادر است ولی در صورت مشاهده‌ی هرکدام از علائم احتمالی زیر، باید فورا به پزشک یا مراکز درمانی مراجعه کنید:

• بثورات پوستی
• خارش یا تورم (مخصوصاً در صورت، زبان یا گلو)
• سرگیجه شدید
• مشکل در تنفس

گاهی ممکن است در اثر مصرف این دارو، دچار احساس خستگی شوید، در این صورت وعده‌های غذایی خود را سبک و سالم انتخاب کرده و از مصرف غذاهای چرب و پرادویه خودداری کنید.

این صفحه ممکن است شامل لیست دقیق و کامل تمامی عوارض جانبی احتمالی مصرف این دارو نباشد، بنابرین توصیه می‌شود در صورت بروز هرگونه علائم یا عوارض جانبی، به پزشک اطلاع دهید.

فراموشی و مصرف بیش از حد داروی رانیتیدین

اگر یک نوبت استفاده‌ از این دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اما اگر زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده است، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و دوز بعدی را در زمان منظم مصرف کنید. اگر فردی دچار اوردوز با این دارو شده‌است و علائم جدی مانند بی‌هوشی یا تنگی نفس دارد، با 115 تماس بگیرید یا او را به نزدیکترین مرکز درمانی برسانید.

فراموشی و مصرف بیش از حد داروی رانیتیدین

اگر یک نوبت استفاده‌ از این دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اما اگر زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده است، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و دوز بعدی را در زمان منظم مصرف کنید. اگر فردی دچار اوردوز با این دارو شده‌است و علائم جدی مانند بی‌هوشی یا تنگی نفس دارد، با 115 تماس بگیرید یا او را به نزدیکترین مرکز درمانی برسانید.

نکات استفاده از داروی رانیتیدین (Ranitidine)

در صورت استفاده از این دارو برای درمان مشکلات معده نکات زیر را رعایت کنید:

این دارو برای بیماری فعلی شما تجویز شده‌است، لذا از مصرف آن برای سایر موارد یا توصیه به دیگران خودداری کنید و آن را با دیگران به اشتراک نگذارید.

بیمارانی که قادر به تحمل سایمتدین نیستند، ممکن است توانایی تحمل این دارو را هم نداشته باشند.

مصرف طولانی‌مدت (بیش از دو سال) این دارو می‌تواند به اختلال در جذب ویتامین B12 و کمبود آن منجر شود.

اگر چاق هستید، با کاهش وزن و کاستن از فشار بر معده می‌توانید عملکرد رانیتیدین را بهبود دهید.

تغییراتی در سبک زندگی مانند برنامه‌های کاهش استرس، ترک سیگار، محدود کردن الکل و تغییرات رژیم غذایی (مانند اجتناب از کافئین و غذاهای تند) ممکن است اثربخشی این دارو را افزایش دهد. در مورد ایجاد چنین تغییراتی با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.

برای کاهش ریفلاکس اسید معده، مصرف غذاهای آبکی و مایعات را محدود کنید و تا یک ساعت پس از صرف غذا، چای یا نوشیدنی‌های دیگر میل نکنید و دراز نکشید.

مصرف این دارو بیش از 12 هفته مداوم توصیه نمی‌شود.

نحوه نگهداری از داروی رانیتیدین (Ranitidine)

این دارو را در دمای اتاق و دور از نور، رطوبت و دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری کنید. برندهای مختلف این دارو ممکن است شرایط خاصی برای نگهداری داشته باشند (در این مورد از داروساز مشورت بگیرید). همچنین در صورتی که نیازی به این دارو نداشتید یا تاریخ انقضاء آن گذشته بود، آن را دور بیندازید و از ریختن این دارو و یا هر داروی دیگری در توالت یا فاضلاب خودداری کنید.