داروی پزودوافدرین

پزودوافدرین (Pseudoephedrine) با باریک کردن عروق خونی، موجب کاهش تورم و گرفتگی می‌شود و برای درمان موقتی گرفتگی بینی و درد یا فشار سینوس ناشی از عفونت (مانند سرماخوردگی، انفولانزا) یا سایر بیماری‌های تنفسی (مانند تب یونجه، حساسیت، برونشیت) استفاده می‌شود. این دارو به شکل قرص 30‌ و 60 میلی‎گرمی، سافت ژل 30‌ میلی‌‎گرمی و شربت 30 میلی‌گرمی تولید و عرضه می‌شود. حین مصرف این دارو ممکن است عوارض جانبی متداولی مانند حالت تهوع، استفراغ، سردرد و یا علائم جدی‌تر مانند سرگیجه، عصبانیت یا اختلال خواب رخ دهد. توصیه می‌شود مصرف این دارو در افراد مسن و کودکان یا افراد مبتلا به باریک شدگی حاد مری، معده یا روده با رعایت موارد احتیاطی انجام شود.

موارد و نحوه مصرف داروی پزودوافدرین

پزودوافدرین (Pseudoephedrine) یک داروی مهار کننده‌ی سرفه، خلط آور، نرم کننده مخاط و ضد احتقان بینی از دسته‌ی آگونیست های آلفا و بتا آدرنرژیک و زیرمجموعه‌ی داروهای اتونومیک است که برای درمان موقتی گرفتگی بینی و درد یا فشار سینوس ناشی از عفونت یا سایر بیماری‌های تنفسی استفاده می‌شود. قبل از مصرف این دارو و هربار خرید مجدد آن، راهنمای دارویی  داخل بسته‌ی دارو را مطالعه کنید و در صورت داشتن هرگونه سوال یا نیاز به راهنمایی، از پزشک یا مسئول داروخانه سوال کنید.

قرص 30‌ و 60 میلی‎گرمی پزودوافدرین را طبق تجویز پزشک (معمولا هر ۱۲ یا ۲۴ ساعت، بسته به برند خریداری شده) یا راهنمای دارو و به صورت خوراکی، همراه یا بدون غذا مصرف کنید. قرص را کامل ببلعید و آن را نجوید یا خرد نکنید چون باعث می‌شود که تمامی دارو به یکباره آزاد شده و احتمال بروز عوارض جانبی افزایش یابد. میزان مصرف دارو به سن، وضعیت بیماری و واکنش به درمان بستگی دارد، لذا سر خود میزان مصرف یا مدت زمان مصرف دارو را افزایش ندهید، این دارو نباید بیش از ۲۴۰ میلی‌گرم در روز استفاده شود. همچنین برندهای مختلف این دارو ممکن است دوز مصرفی متفاوتی داشته باشند، بنابرین راهنمای میزان مصرف برند خریداری شده را نیز به دقت مطالعه کنید. اگر از شربت 30 میلی‌گرمی پزودوافدرین استفاده می‌کنید، بطری را قبل از مصرف به خوبی تکان دهید و میزان مصرفی را با قاشق مخصوص اندازه گیری (و نه قاشق‌های خانگی) اندازه بگیرید.

کافئین می‌تواند عوارض جانبی این دارو را افزایش دهد، ازاین رو، حین مصرف این دارو از مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین زیاد (قهوه، چای، نوشابه کولا)، شکلات و نیز داروهای بدون نسخه حاوی کافئین خودداری کنید. در صورتی که علائمتان بعد از ۷ روز بهبود نیافت، تشدید شد یا بازگشت و یا اگر دچار سردرد ممتد، تب، راش پوستی شُدید یا اگر فکر می‌کنید که به بیماری حادی دچار شده‌اید فورا به پزشک مراجعه کنید.

حین مصرف، از داروهای سرفه یا داروهای سرماخوردگی مشابه این دارو استفاده نکنید (همچنین به بخش تداخلات دارویی مراجعه شود) و در مورد راه‌های دیگر بهبود سرفه و سرما‌خوردگی (مانند مصرف مایعات کافی، استفاده از مرطوب کننده، قطره یااسپری بینی نمکی) از پزشک یا داروساز سوال کنید. برای عملکرد این دارو به بهترین شکل، آن را به طور منظم و دقیقا طبق برنامه‌ی تجویزی پزشک مصرف کنید و برای جلوگیری از فراموشی مصرف، آن را در زمان‌های خاصی از روز استفاده کنید.

مصرف داروهای ضد سرفه و سرماخوردگی در کودکان زیر ۶ سال کارایی ندارد.

مصرف قرص‌ گسترده رهش این دارو در کودکان زیر ۱۲ سال توصیه نمی‌شود.

مگر در صورت تجویز پزشک، این دارو را برای کودکان زیر ۱۲ سال استفاده نکنید.

این دارو باعث درمان یا کاهش طول درمان سرماخوردگی نمی‌شود و ممکن است عوارض جانبی نیز داشته باشد.

برای خواباندن کودک از این دارو استفاده نکنید.

موارد احتیاطی در مصرف داروی پزودوافدرین

پیش از آنکه مصرف این دارو را شروع کنید، در صورت داشتن سابقه‌ی حساسیت به پزودوافدرین یا سایر داروهای مشابه (مانند افدرین، فنیل‌افرین) و یا هرگونه حساسیت دارویی یا خوراکی دیگر، پزشک را در جریان قرار دهید زیرا ممکن است برخی از مواد سازنده‌ی این دارو باعث واکنش آلرژیک یا برخی مشکلات دیگر شود، همچنین پزشک خود را در جریان سابقه‌ی درمانی و پزشکی خود، به‌ ویژه در خصوص موارد زیر قرار دهید:

• دیابت
• مشکل چشمی گلوکوم
• بیماری قلبی (مانند حمله قلبی، درد سینه، نارسایی قلبی)
• ضربان قلب نامنظم یا تند
• فشار خون بالا
• بیماری کلیه
• پرکاری تیروئید
• مشکل در دفع ادرار (مانند موارد ناشی از بزرگ شدن پروستات)

این دارو باعث سرگیجه یا خواب‌آلودگی می‌شود، و مصرف همزمان این دارو با الکل یا ماری‌جوانا(حشیش) این مشکل را تشدید می‌کند، لذا از مصرف مشروبات الکلی و مواد مخدر خودداری کنید و تا زمانی که هوشیاری کامل‌تان را به دست نیاورده‌اید، از رانندگی و کار با دستگاه‌هایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند، بپرهیزید.

شربت این دارو ممکن است حاوی شکر، الکل یا آسپارتام باشد، لذا در صورت ابتلا به بیماری‌های زیر، احتیاط کنید و در مورد مصرف ایمن این دارو با پزشک مشورت کنید:

• دیابت
• سوء‌مصرف الکل
• بیماری کبدی
• فنیل‌کتونوریا
• سایر بیماری‌های که نیاز به محدود کردن مصرف شکر، الکل یا آسپارتام دارند احتیاط کنید. در مورد مصرف ایمن این دارو با پزشک یا داروساز مشورت کنید.

اگر دچار باریک شدگی حاد مری، معده یا روده هستید، به دلیل خطر انسداد، نباید از سودوافدرین پیوسته رهش۲۴۰ میلی‌گرم استفاده کنید.

قبل از هرگونه عمل جراحی، پزشک یا دندانپزشک را در جریان مصرف یا سابقه‌ی مصرف داروی پزودوافدرین و همچنین تمام داروهای مصرفی‌تان (داروهای‌ تجویزی، داروهای‌ بدون نسخه ومحصولات گیاهی) قرار دهید.

این احتمال وجود دارد که افراد مسن، نسبت به برخی عوارض این دارو به ویژه ضربان قلب نامنظم یا تند، سرگیجه، مشکل در دفع ادرار، اختلال خواب یا گیجی حساسیت بیشتری داشته باشند. علاوه بر این موارد، سرگیجه و خواب آلودگی ممکن است در افراد مسن منجر به سقوط از ارتفاع یا آسیب دیدگی‌ فیزیکی شود.

کودکان ممکن است به برخی از عوارض این دارو بخصوص رفتار پر خطر حساس‌تر باشند.

عوارض جانبی داروی پزودوافدرین (Pseudoephedrine)

در صورت صلاحدید پزشک و تجویز این دارو برای شما، پزشک از مزایا و عوارض احتمالی این دارو برای شما مطلع است، البته اکثر افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی بخصوصی تجربه‌ نمی‌کنند، با این حال توصیه می‌شود در صورت مشاهده‌ی هرکدام از علائم درج شده در این قسمت، حتما پزشک را مطلع سازید.

عوارض جانبی متداول و شایع پزودوافدرین (در صورت تشدید یا ادامه داشتن، به پزشک مراجعه کنید):

• تهوع
• استفراغ
• سردرد
• سرگیجه، عصبانیت یا اختلال خواب (در صورت بروز این موارد، مصرف دارو را متوقف کرده و فورا به پزشک اطلاع دهید)

عوارض جانبی بعید ولی جدی پزودوافدرین (در صورت مشاهده، فورا به پزشک اطلاع دهید):

• درد ممتد معده یا شکم
• ضربان قلب شدید، نامنظم یا تند
• تغییرات خلقی روانی (مانند اضطراب، گیجی، رفتار پر خطر)
• لرز
• مشکل در دفع ادرار

به ندرت ممکن است این دارو باعث واکنش آلرژیک بسیار جدی شود، ولی توصیه می‌شود در صورت مشاهده‌ی هرکدام از علائم واکنش آلرژیک، فورا به پزشک یا مراکز درمانی مراجعه کنید:

• بثورات پوستی
• خارش یا تورم (بخصوص در صورت، زبان یا گلو)
• سرگیجه‌ی شدید
• تنگی نفس

ممکن است در اثر مصرف برخی از برندهای این دارو، باقی‌مانده‌ی قرص مصرف شده را در مدفوع مشاهده کنید که این موضوع خطری ندارد و دارو کاملا توسط بدن جذب شده است.

ممکن است این لیست، دربرگیرنده‌ی تمام عوارض جانبی احتمالی این دارو نباشد، پس توصیه می‌شود در صورت بروز هرگونه علائم یا عارضه‌ی جانبی دیگر نیز، به پزشک اطلاع دهید.

فراموشی و مصرف بیش از حد داروی پزودوافدرین

اگر مصرف یک دوز دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید ولی اگر نزدیک به زمان دوز بعدی بودید، از مصرف دو دوز نزدیک به هم خودداری کنید و دوز فراموش شده را مصرف نکنید.

در صورتی که فردی دچار اوردوز با این دارو شده است و عوارض حادی مانند بی‌هوشی یا تنگی نفس دارد با ۱۱۵ تماس بگیرید یا بیمار را سریعا به مراکز درمانی برسانید.

اوردوز با این دارو ممکن است با علائمی مانند تنفس آرام یا سطحی، توهم یا تشنج نیز همراه باشد.

نکات مهم هنگام استفاده از داروی پزودوافدرین (Pseudoephedrine)

این دارو را دقیقا طبق برنامه‌ی مصرفی که پزشک برایتان تجویز می‌کند مصرف کنید.

این دارو برای بیماری فعلی شما تجویز شده‌است، لذا از مصرف آن برای سایر موارد، توصیه به افراد یا دادن دارو به دیگران خودداری کنید.

در صورت نیاز به انجام برخی آزمایش‌ها جهت بررسی روند درمان، تمام اقدامات مربوطه را منظم و سروقت انجام دهید و در مورد نحوه‌ی دقیق انجام آنها از پزشک مشورت بگیرید.

این دارو تنها برای استفاده موقتی است، لذا بدون هماهنگی با پزشک بیش از ۷ روز از آن استفاده نکنید.

نحوه نگهداری از داروی پزودوافدرین (Pseudoephedrine)

برندهای مختلف بسیاری از داروها مانند پزودوافدرین دارای شرایط لازم مختلفی برای نگهداری هستند، بنابرین راهنمای دارویی ارائه شده در بسته بندی را مطالعه کنید و در صورت نیاز، از پزشک یا داروساز درباره‌ی نحوه‌ی نگهداری از برندی که خریداری می‌کنید مشورت بگیرید. البته تمامی داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگهداری شوند.

در صورت عدم نیاز به این دارو یا در صورت رد شدن تاریخ مصرف دارو، آن را دور بیندازید و هرگز این دارو را در توالت یا فاضلاب نریزید.