پلی اتیلن گلیکول در درمان یبوست
پلی اتیلن یکی از دارو ها در دسته دستگاه گوارش است که خاصیت ملینی دارد. این دارو با تاثیر بر جذب آب و حرکات دستگاه گوارشی سبب دفع سریع تر مدفوع میگردد. تخلیه روده ها تنخها به دلیل بیماری یبوست نسیت از پلی اتیلن گلیکول به عنوان ملین در موارد زیر استفاده میگردد:
-
درمان یبوست مزمن
-
آماده سازی برای عمل های جراحی
-
|آماده سازی کلونوسکوپی
این دارو توسط دسگاه گوارش جذب نمیشود و تمام آن دفع میگردد. بصورت کلی مصرف این دارو میتواند برای فرد برخی از عوارض را ایجاد کند که در صورتی که عوارض پایدار بود یا بدتر شد حتما باید به متخصص مراجعه نمود.
PEG چیست
پلی اتیلن گلیکول که به اختصار PEG نیز گفته میشود، یک ماده غیر سمی و حلال در آب است که در صنایع دارویی کاربرد بسیاری دارد. این ماده با توجه به ویژگی های شیمیایی خود میتواند به عنوان:
-
شستشوی کامل روده
-
ترکیب با سایر دارو ها جهت ساخت ترکیبات
-
کند کردن پروتئین های پوششی
و بسیاری دیگر از موارد به کار برده میشود اما نوع تقریبا خالص آن برای درمان یبوست و آماده کردن بیمار برای برخی از جراحی ها بکار برده میشود.
موارد مصرف پلی اتیلن گلیکول
پلی اتیلن گلیکول که به صورت محلول برای بیماران تجویز میشود، می تواند باعث تسهیل در حرکات روده شود و به همراه دیگر داروها، برای تمیز کردن روده ها از مدفوع، پیش از انجام اعمال جراحی از قبیل کولونوسکوپی یا رادیوگرافی با باریم، به کار می رود. از این دارو به عنوان ملین برای درمان یبوست مزمن نیز استفاده می شود .
نحوه مصرف پلی اتیلن گلیکول
برای مصرف داروی پلی اتیلن گلیکول باید با مطالعه دفترچه راهنمای دارو ، آن را به طور دقیق و مطابق با نکات تجویز شده، استفاده نمایید. توجه داشته باشید که پودر پلی اتیلن گلیکول را باید به طور کامل در آب حل نمایید و از افزودن هرگونه طعم دهنده مثل شکر، عسل یا شیرین کننده های مصنوعی، آبمیوه و دیگر نوشیدنی ها به این محلول خودداری نمایید. همچنین قبل از اندازه گیری دوز دارو، شیشه محتوی محلول را به خوبی تکان دهید و پس از آن مطابق با تجویز پزشک دارو را در فواصل زمانی مشخص، مصرف نمایید.
همراه با داروی پلی اتیلن گلیکول(Polyethylene Glycol)، دستورالعمل هایی در مورد مواد غذایی که از ابتدای مصرف دارو خورده اید، وجود دارد که با توجه به برند های مختلف تولید دارو ممکن است این دستورالعمل ها متفاوت باشد، فراموش نکنید که این توصیه ها را با دقت مطالعه نمایید.
در صورتی که کمتر از یک ساعت از آخرین وعده غذایی که غذای جامد میل کرده اید می گذرد، نباید از محلول پلی اتیلن گلیکول استفاده نمایید. بهترین اثربخشی این دارو می تواند 2 تا ۴ ساعت پس از آخرین وعده غذایی باشد. تا حدود یک ساعت پس از مصرف محلول پلی اتیلن گلیکول، اولین مدفوع آبکی ظاهر خواهد شد. مصرف دارو را تا پایان مقداری که پزشک برای شما تجویز نموده است باید ادامه دهید. قبل، بعد و در زمان مصرف پلی اتیلن گلیکول، مایعات فراوان از جمله آب، آب گوشت، قهوه سیاه و چای بنوشید؛ اما از مصرف غذاها یا نوشیدنی هایی که دارای پالت به رنگ قرمز و ارغوانی هستند، خودداری نمایید.
همچنین یک ساعت پیش از مصرف محلول پلی اتیلن گلیکول از مصرف مکمل های ویتامین، مواد معدنی و داروهای دیگر خودداری نمایید، پاکسازی روده، جذب مقادیر کافی از داروهای خوراکی را برای بدن شما دشوار می کند. همچنین دو ساعت قبل از عمل کولونوسکوپی یا دیگر تست ها باید از خوردن و آشامیدن خودداری نمایید.
توجه داشته باشید که در زمان استفاده از محلول پلی اتیلن گلیکول نباید از دیگر مسهل ها استفاده نمود؛ مگر اینکه به تجویز پزشک باشد. استفاده از مسهل ها به صورت موقتی می تواند موجب بازگشت حرکات طبیعی روده شود؛ اما مصرف طولانی مدت این داروها، باعث ایجاد وابستگی به آنها خواهد شد.
دوز پلی اتیلن گلیکول در اطفال
با توجه به حساسیت بالای کودک، مصرف پلی اتیلن گلیکول یا PEG تنها باید با نظر متخصص صورت بگیرد. مصرف این دارو در کودکان زیر 12 سال باید با در نظر گرفتن وزن و جنسیت کودک انجام شود بنابراین داروبین مقدار مصرف را بیان نمیکند. اما در افراد بالای 17 سال مصرف پلی اتیلن گلیکول بصورت زیر انجام میشود:
-
یک ساشه یا قاشق محلول در یک لیوان آب
-
مصرف میتواند همراه با |آبمیوه نیز انجام شود.
-
مصرف این دارو با چای یا آب داغ توصیه نمیشود.
-
بهترین زمان مصرف PEG سه تا چهار ساعت قبل از خوب است.
-
با توجه به خاصیت ملینی دارو، بعد از مصرف آن ممکن است نیاز به استفاده مکرر از سرویس بهداشتی داشته باشید.
موارد احتیاطی و هشدار داروی پلی اتیلن گلیکول
در صورتی که بیمار دارای یکی از شرایط زیر باشد، نباید از محلول پلی اتیلن گلیکول به دلیل ایجاد عوارض جانبی خطرناک تهدید کننده حیات، استفاده نماید:
-
روده سوراخ شده
-
انسداد روده
-
یبوست شدید
-
التهاب روده بزرگ یا مگاکولون توکسیک
پیش از مصرف محلول پلی اتیلن گلیکول(Polyethylene Glycol) در صورت داشتن حساسیت به این دارو یا دیگر محلول های الکترولیتی از قبیل پدیالات یا گتورید یا وجود سایر آلرژی ها، باید با پزشک خود مشورت نمایید. وجود برخی از مواد غیر فعال در داروها می تواند موجب بروز واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگری برای فرد بیمار گردد که در این موارد می توانید با پزشک و داروساز صحبت نمایید.
قبل از مصرف داروی پلی اتیلن گلیکول، سابقه پزشکی خود بخصوص در زمینه های زیر را در اختیار پزشک و داروساز قرار دهید:
-
مشکلات قلبی
-
حمله قلبی
-
عدم تعادل الکترولیتی (مانند سطوح پایین پتاسیم یا سدیم)
-
مشکلات کلیوی
-
تشنج
-
ریفلاکس معده به مری
-
کولیت اولسراتیو
-
مشکلات معده و روده
-
مشکلات بلع، آسپیراسیون (پریدن غذا یا دیگر جامدات و مایعات در گلو)
-
اعتیاد به الکل یا مواد دیگر
-
نقص آنزيمی به نام نقص در گلوکز-۶-فسفات دهیدروژناز (G6DP)
در صورت وجود اختلالات غذا خوردن مثل بولیما یا آنوکسی نرووسا، بدون تجویز پزشک نباید از محلول پلی اتیلن گلیکول(Polyethylene Glycol) استفاده نمود. همچنین به دلیل اینکه در محلول پلی اتیلن گلیکول ماده فنیل آلانین موجود می باشد، افرادی که مبتلا به بنیل کتونوریا هستند باید قبل از مصرف آن با پزشک خود مشورت نمایند.
فراموش نکنید که پیش از انجام کلیه عمل های جراحی یا دندانپزشکی باید در مورد مصرف تمامی فراورده هایی از قبیل داروهای تجویز شده، بدون نسخه یا محصولات گیاهی با پزشک یا دندانپزشک خود صحبت نمایید.
عوارض جانبی داروی پلی اتیلن گلیکول
از جمله مهمترین عوارض جانبی که در اثر مصرف پلی اتیلن گلیکول ممکن است رخ دهد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
استفراغ
-
نفخ
-
درد معده
-
سوء هاضمه
-
خونریزی یا تحریک پذیری مقعد
-
گرسنگی و تشنگی
-
تهوع خفیف
-
مشکلات خواب
-
سرگیجه
-
لرز
در صورتی که هر کدام از علائم بالا ادامه پیدا کرد یا شدیدتر شد، باید با پزشک یا داروساز مشورت نمایید.
فراموش نکنید که تمامی داروها ممکن است علاوه بر مزایایی که برای فرد بیمار دارند، دارای عوارض جانبی نیز باشند که پزشک با توجه به تشخیص سودمندی بیشتر دارو نسبت به عوارض احتمالی آن، مصرف دارو را تجویز نموده است.
در صورت بروز برخی علائم نادر اما جدی زیر پس از مصرف محلول پلی اتیلن گلیکول(Polyethylene Glycol)، باید بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید:
-
نبود حرکات روده تا ۲ ساعت پس از مصرف این دارو
-
استفراغ
-
سرگیجه (به گونه ای که حس کنید ممکن است غش کنید)
-
ادرار کم یا ادرار نکردن
-
تشنج
-
علائم عدم تعادل الکترولیتی (مانند افزایش تشنگی، افزایش ادرار، دهان خشک، گیجی، یبوست، ضعف و درد ماهیچه، گرفتگی پا، ضربان قلب نامنظم، احساس خارش)
در برخی از این موارد ممکن است نیاز باشد که محلول پلی اتیلن گلیکول را آهسته تر بنوشید یا این که برای مدتی کوتاه مصرف آن را قطع نمایید.
چنانچه پس از مصرف داروی پلی اتیلن گلیکول(Polyethylene Glycol) یکی از نشانه های زیر در فرد بیمار بروز پیدا کرد، بلافاصله باید به پزشک معالج اطلاع داده شود:
-
نفخ شدید
-
درد شدید یا ناگهانی معده
-
احساس خفگی
-
تهوع و استفراغ
-
سردرد
-
ادرار کم یا نبود ادرار
-
نوشیدن مشکل مایعات
-
تب
-
اسهال شدید
-
خونریزی مقعدی
-
مدفوع روشن قرمز
بروز واکنش های آلرژیک به داروی پلی اتیلن گلیکول(Polyethylene Glycol)، بسیار اندک می باشد؛ با این وجود، در صورت بروز هر کدام از علائم آلرژیک زیر باید بلافاصله به مراکز درمانی مراجعه نمایید:
-
راش های پوستی
-
خارش و ورم (مخصوصاً در صورت، زبان، گلو)
-
سرگیجه شدید
-
تنفس مشکل
آنچه به عنوان عوارض جانبی داروی پلی اتیلن گلیکول(Polyethylene Glycol) گفته شد، دربرگیرنده تمامی عارضه های احتمالی مصرف این دارو نمی باشد و چنانچه با هرگونه نشانه غیر عادی پس از مصرف محلول پلی اتیلن گلیکول مواجه شدید، باید با پزشک خود در این زمینه مشورت نمایید.
فراموشی و مصرف بیش از حد داروی پلی اتیلن گلیکول(Polyethylene Glycol)
چنانچه یکی از دوزهای داروی خود را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف نمایید و در صورتی که به زمان مصرف دوز بعدی نزدیک شدهاید، از آن صرف نظر کرده و مطابق با تجویز پزشک، دوز های بعدی را استفاده نمایید. دو برابر نمودن دوز دارو به منظور جبران دوز فراموش شده مجاز نمی باشد.
همچنین اگر دارو بیش از حد مجاز مصرف شود و موجب بروز نشانه های جدی از قبیل غش یا مشکلات تنفسی گردد، باید بلافاصله با اورژانس تماس گرفته شود یا اینکه به نزدیکترین مرکز درمانی مراجعه شود.
نکات نگهداری داروی پلی اتیلن گلیکول(Polyethylene Glycol)
پودر داروی پلی اتیلن گلیکول باید در دمای اتاق و به دور از رطوبت و گرما نگهداری شود؛ همچنین محلول آماده شده باید در فریزر و در وضعیت عمودی نگهداری شود. توجه داشته باشید که محلول پلی اتیلن گلیکول را که آماده نموده اید بعد از ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از آماده کردن، باید دور ریخته شود.