اگزازپام (Oxazepam) از جمله داروهای موثر بر سیستم اعصاب مرکزی و متعلق به خانواده دارویی بنزودیازپین ها است. داروهای بنزودیازپینی از طریق افزایش عملکرد ماده‌ای به نام GABA اثرات درمانی خود را اعمال می کنند. اگزازپام به شکل قرص های 10 میلی گرمی در دسترس است و برای درمان اضطراب، اضطراب همراه با افسردگي رواني و بهبود علائم ترک اعتیاد به الکل مورد مصرف قرار می گیرد. دوز مصرفی اگزازپام بر اساس وضعیت پزشکی، سن و پاسخ به درمان تعیین شده و به صورت خوراکی مصرف می شود. از جمله عوارض شایع اگزازپام می توان به خواب آلودگی، سرگیجه، تاری دید و سردرد اشاره کرد. مصرف اگزازپام در افراد دارای حساسیت به داروهای بنزودیازپینی یا دارای سابقه بیماری های کبدی، کلیوی، ریوی-تنفسی و سوءمصرف الکل با احتیاط بیشتری همراه است. کلوزاپین، دیگوکسین، کاوا، اورلیستات و سدیم اکسیبات از داروهای مهم دارای تداخل با اگزازپام به شمار می روند.
موارد و نحوه مصرف اگزازپام
اگزازپام متعلق به دسته ای از داروها به نام بنزودیازپین ها است که اثر آرام بخش و ضد تشنجی را بر روی مغز و اعصاب (سیستم عصبی مرکزی) ایجاد می کنند. این دسته از داروها با افزایش اثرات یک ماده طبیعی خاص در بدن (GABA) عمل می کنند. اگزازپام برای درمان اضطراب و همچنین ترک اعتیاد حاد به الکل استفاده می شود.
قبل از شروع مصرف اگزازپام و هر بار که دوباره آن را تهیه می کنید، بروشور اطلاعات بیمار ارائه شده توسط شرکت سازنده را بخوانید و اگر سوالی دارید، از پزشک یا داروساز بپرسید. اگزازپام را طبق دستور پزشک از طریق خوراکی مصرف کنید. تنظیم دوز اگزازپام بر اساس وضعیت پزشکی، سن و پاسخ به درمان تعیین می شود. مصرف طولانی مدت اگزازپام می تواند باعث کاهش اثربخشی آن شود، لذا اگر اگزازپام (Oxazepam) اثرات اولیه خود را از دست داد با پزشک صحبت کنید.
اگزازپام داروی مفیدی است، اما گاهی اوقات باعث اعتیاد می شود. این خطر در صورت داشتن اختلال مصرف مواد (مانند مصرف بیش از حد یا اعتیاد به مواد مخدر یا الکل) افزایش می یابد. از این رو، دوز خود را افزایش ندهید، آن را بیشتر یا طولانی تر از زمان تجویز شده استفاده نکنید و اگر این دارو تاثیری نداشت با پزشک صحبت کنید. در صورت نیاز به توقف مصرف، دارو را به درستی قطع کنید و اگر وضعیت تان ادامه پیدا کرد یا بدتر شد پزشکتان را مطلع کنید.
موارد احتیاطی در مصرف اگزازپام
قبل از مصرف اگزازپام، در صورت حساسیت به آن یا سایر بنزودیازپین ها (مانند دیازپام، تمازپام)؛ یا ابتلا به هرگونه حساسیت دارویی یا غذایی دیگر به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است در فرمولاسیون اگسازپام از مواد غیر فعالی استفاده شده باشد که باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر می شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با پزشک صحبت کنید.
قبل از استفاده از اگزازپام (Oxazepam) در صورت ابتلا به بیماری های زیر، پزشک یا داروساز را در جریان بگذارید:
-
بیماری کبدی
-
بیماری کلیوی
-
مشکلات ریوی یا تنفسی (مانند COPD، آپنه خواب)
-
سوء مصرف مواد مخدر یا الکل
اگزازپام می تواند باعث سرگیجه شود، مصرف الکل یا ماری جوانا (حشیش) هم سرگیجه شما را بیشتر می کند. لذا، بعد از مصرف اگزازپام از رانندگی و کار با ماشین آلاتی که نیاز به هوشیاری کامل دارند بپرهیزید و از مصرف نوشیدنی های الکلی و مواد مخدر خودداری کنید.
هشدار: اگزازپام خطر سوء مصرف و اعتیاد دارد و مصرف بیش از حد آن می تواند موجب به خطر افتادن جان شود. مصرف این دارو همراه با الکل یا سایر داروهایی که باعث خواب آلودگی یا مشکلات تنفسی می شوند (به ویژه داروهای مخدر مانند کدئین، هیدروکودون) باعث عوارض جانبی بسیار جدی و خطر جانی می شود. برای کاهش این خطر، توصیه می شود که کمترین دوز موثر از دارو، در کوتاه ترین زمان ممکن مصرف شود. از نحوه مصرف اگزازپام و تداخلات دارویی آن مطلع شوید، همچنین به بخش تداخلات دارویی این مقاله مراجعه کنید. در صورت بروز عوارض جانبی بسیار جدی نظیر موارد زیر، پزشک را در جریان بگذارید.
-
تنفس آهسته یا کم عمق
-
سبکی سر غیرمعمول
-
خواب آلودگی یا سرگیجه شدید
-
مشکل در بیدار شدن از خواب در اسرع وقت
قطع ناگهانی اگسازپام به خصوص در صورت مصرف مدت طولانی یا در دوزهای بالا، باعث عوارض جدی شده و می تواند جان انسان را به خطر بیاندازد. به همین منظور، برای جلوگیری از علائم ترک، پزشک دوز اگزازپام (Oxazepam) را به آرامی کاهش می دهد. اگر با علائم ترک مواجه شدید، فوراً به پزشک یا داروساز اطلاع دهید. علائم ترک می تواند چند هفته تا چند ماه دوام داشته باشد. ازجمله علائم ترک عبارتند از:
-
سردرد
-
مشکل خواب
-
بی قراری
-
توهم یا گیجی
-
افسردگی
-
حالت تهوع
-
تشنج
این احتمال وجود دارد که عوارض جانبی این دارو، به ویژه خواب آلودگی در سالمندان، نمود بیشتری داشته باشد، این عارضه خطر سقوط را در افراد مسن افزایش می دهد. از این رو توصیه می شود که مصرف اگزازپام در این رده سنی با احتیاط بیشتری صورت گیرد.
عوارض جانبی در مصرف قرص اگزازپام
هر دارو به موازات اثرات مطلوب درمانی دارای عوارض ناخواسته‌ای نیز هست، اگرچه همه این عوارض در تمامی مصرف کنندگان دیده نمی شوند، اما در صورت تشدید یا ادامه نیازمند توجهات پزشکی هستند. عوارض جانبی اگزازپام عبارتنداز:
-
خواب آلودگی
-
سرگیجه
-
تاری دید
-
سردرد
اگزازپام می تواند عوارض جانبی حاد و بسیار جدی نیز داشته باشد، لذا در صورت بروز عوارض زیر، فورا به پزشک مراجعه کنید.
-
تغییرات روانی یا خلقی (مانند بی قراری، رفتار پرخاشگرانه)
-
حرکات غیرقابل کنترل (مانند لرزش)
-
ضربان قلب آهسته یا سریع
-
تغییرات بینایی (مانند تاری دید)
-
غش
-
تنفس سریع،آهسته یا کم عمق
واکنش آلرژیک بسیار جدی به اگزازپام (Oxazepam) نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
-
بثورات پوستی
-
خارش یا تورم (به ویژه در صورت، زبان، گلو)
-
سرگیجه شدید
-
مشکل تنفسی
این مطلب دربرگیرنده لیست کاملی از عوارض جانبی احتمالی اگزازپام نیست. اگر متوجه عوارض جانبی دیگری شدید که در بالا ذکر نشده است، با پزشک خود تماس بگیرید.
فراموشی و مصرف بیش از حد اگزازپام
اگر یک نوبت از مصرف اگزازپام را فراموش کردید به محض یادآوری آنرا مصرف کنید. اما اگر زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و از دوبرابر کردن مقدار نوبت بعدی بپرهیزید.
اگر کسی با مصرف بیش از حد اگزازپام دچار بحرانهای پزشکی مانند غش، مشکل تنفسی و شرایط اورژانسی شد بلافاصله با مرکز 115 تماس بگیرید یا وی را به نزدیکترین مرکز درمانی انتقال دهید.
شرایط نگهداری از اگزازپام
برندهای مختلف اگزازپام (Oxazepam) نیاز به نگهداری متفاوتی دارند. برای اطلاع از این دستورالعمل ها بسته محصول برند مصرفی خود را بررسی کنید یا از داروساز بپرسید. تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
اگر تاریخ مصرف اگزازپام مصرفی شما رو به پایان است، یا دوره درمان شما به اتمام رسیده، باقیمانده دارو را به درستی دور بریزید، هیچ دارویی را در فاضلاب تخلیه نکنید.
تایید شده توسط داروبین
