امپرازول برای چیست؟
امپرازول (Omeprazole) از جمله داروهای گوارشیِ مهار کننده اسید و ضد زخم بوده و به خانواده داروهای مهار کننده های پمپ پروتون تعلق دارد. این دارو با ترشح اسید معده اثرات درمانی خود را اعمال می کند.
این دارو به شکل کپسول امپرازول 20 و 40 میلی گرمی توسط شرکت های دارویی مختلف تولید می شود و در درمان موارد زیر، مورد استفاده قرار می گیرد:
-
زخم هاي خوش خيم معده و دوازدهه
-
زخم هاي وابسته به هليكوباكتري پيلوري
-
سندروم زولينگر- اليسون
-
كاهش اسيد معده در جراحي
-
پیشگیری از بازگشت محتويات معده
از عوارض جانبی مهم امپرازول می توان به سردرد یا درد شکم اشاره کرد. امپرازول در افراد دارای حساسیت به این دارو یا داروهای مشابه (مانند اسموپرازول، لانزوپرازول، پانتوپرازول) و همچنین در مبتلایان به بیماری های کبدی و لوپوس با احتیاط تجویز می شود.
مهمترین تداخلات دارویی امپرازول (Omeprazole) عبارتنداز: سیلوستازول، کلوپیدوگرل، ماواکامتن، متوترکسات (به ویژه درمان با دوز بالا)، ریفامپین، خار مریم سنت جان.
موارد و نحوه مصرف کپسول امپرازول
امپرازول برای درمان برخی از مشکلات معده و مری (مانند رفلاکس اسید، زخم) استفاده می شود. میزان اسید معده را کاهش و علائمی مانند سوزش سر دل، مشکل در بلع و سرفه را تسکین می دهد. این دارو به التیام آسیب اسیدی معده و مری و به پیشگیری از زخم و سرطان مری کمک می کند.
امپرازول متعلق به دسته ای از داروها است که به عنوان مهارکننده های پمپ پروتون (PPIs) شناخته می شوند.
طریقه مصرف امپرازول
اگر امپرازول (Omeprazole) را بدون تجویز پزشک مصرف می کنید، توصیه می شود که از محصولات امپرازول بدون نسخه برای درمان سوزش سر دل مکرر (که 2 روز یا بیشتر در هفته رخ می دهد) استفاده کنید. اما، برای جلوگیری از عوارض جانبی جدی، بهتر است با تجویز و توصیه پزشک، اقدام به خرید آن کنید.
این محصولات سوزش سر دل را بلافاصله تسکین نمی دهند و ممکن است 1 تا 4 روز طول بکشد تا اثر کامل داشته باشند. پیش از استفاده از محصولات بدون نسخه، دستورالعمل بسته را به دقت بخوانید تا از مناسب بودن محصول اطمینان یابید. حتی اگر قبلاً سابقه استفاده از همان فرآورده را دارید، مجددا مواد روی برچسب را بررسی کنید، چون ممکن است تولیدکننده، مواد را تغییر داده باشد. از طرفی این احتمال وجود دارد که محصولات دارای نام های تجاری مشابه، حاوی ترکیبات مختلفی باشند که برای اهداف متفاوتی طراحی شده اند و مصرف محصول نامناسب به شما آسیب برساند.
اگر پزشک استفاده از امپرازول (Omeprazole) را برای شما تجویز کرده است، قبل از شروع مصرف امپرازول و هر بار که دوباره آن را تهیه می کنید، بروشور اطلاعات دارویی ارائه شده توسط تولیدکننده را بخوانید و اگر سوالی دارید، از پزشک یا مسئول داروخانه بپرسید.
بهترین زمان مصرف اس امپرازول
امپرازول معمولا طبق دستور، یک بار در روز، قبل از غذا از طریق خوراکی مصرف می شود. دوز و طول مدت درمان در بزرگسالان بر اساس وضعیت پزشکی و پاسخ فرد به درمان و در کودکان بر اساس وزن تعیین می شود. لذا، دوز خود را افزایش ندهید و امپرازول را بیشتر از زمان تجویز شده مصرف نکنید و اگر سوالی دارید، از پزشک خود بپرسید. از خرد کردن، شکستن یا جویدن قرص ها خودداری کنید. انجام این کار تمام دوز دارو را به یکباره آزاد می کند و خطر عوارض جانبی را افزایش می دهد.
اگر از قرصهای حل شونده در دهان استفاده میکنید، با دست خشک قرص ها را از بسته بندی خارج کرده و روی زبان خود قرار دهید و اجازه دهید حل شود. پس از حل شدن قرص، می توانید آن را با یا بدون آب ببلعید. قرص های عادی را نیز به طور کامل با آب ببلعید. ممکن است آنتی اسیدها نیز همراه با این دارو تجویز شوند. اگر سوکرالفات مصرف می کنید، امپرازول را حداقل 30 دقیقه قبل از سوکرالفات مصرف کنید.
استفاده منظم از امپرازول موجب بهبود عملکرد آن می شود، می توانید برای کمک به یادآوری، آن را هر روز در ساعت معینی مصرف کنید.دوره درمان با امپرازول را حتی به رغم بهبود علائم کامل کنید و اگر از داروی بدون نسخه استفاده می کنید، آن را بیش از 14 روز مصرف نکنید.
اگر با وجود مصرف امپرازول (Omeprazole) وضعیت شما ادامه یافت یا بدتر شد به پزشک خود اطلاع دهید. در صورت مصرف بدون نسخه امپرازول اگر سوزش سر دل شما پس از 14 روز طول کشید یا اگر نیاز به استفاده از این دارو بیش از یک بار در هر 4 ماه دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. خطر بروز عوارض جانبی در طول زمان افزایش می یابد، لذا درباره مدت مصرف دارو از پزشک سوال کنید و اگر فکر می کنید یک مشکل پزشکی جدی دارید، فوراً از کمک پزشکی استفاده کنید.
موارد احتیاطی در مصرف کپسول امپرازول
قبل از مصرف امپرازول، در صورت حساسیت به آن یا به داروهای مشابه (مانند اسموپرازول، لانزوپرازول، پانتوپرازول)؛ یا هرگونه آلرژی غذایی یا دارویی دیگر به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است در ساخت امپرازول از مواد غیر فعالی استفاده شده باشد که باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر می شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید. همچنین اگر سابقه بیماری کبدی یا لوپوس دارید، پیش از مصرف امپرازول پزشک را در جریان بگذارید.
علائم زیر ممکن است نشانه یک وضعیت جدی باشند، لذا اگر چنین علائمی دارید فوراً به پزشک مراجعه کنید:
-
سوزش سر دل همراه با سبکی سر، تعریق، سرگیجه، درد قفسه سینه، فک، بازو یا شانه (مخصوصاً با تنگی نفس، تعریق غیرمعمول)
-
کاهش وزن بدون دلیل
همچنین، اگر به علائم مهم زیر دچار هستید به پزشک اطلاع دهید:
-
مشکل یا درد در بلع غذا
-
استفراغ خونی
-
استفراغ شبیه تفاله قهوه
-
مدفوع خونی یا سیاه
-
سوزش سر دل برای بیش از 3 ماه
-
درد مکرر قفسه سینه
-
خس خس سینه مکرر (مخصوصاً با سوزش سر دل)
-
تهوع یا استفراغ
-
درد معده
قبل از انجام هرگونه جراحی، پزشک یا دندانپزشک را از تمام داروهای مصرفی خود (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) مطلع کنید.
خطر شکستگی استخوان ناشی از مهارکننده های پمپ پروتون (مانند امپرازول ) Omeprazole)، در مصرف طولانی، دوزهای بالا و سالمندان وجود دارد. از این رو، در مورد روشهای جلوگیری از پوکی یا شکستگی استخوان، مانند مصرف مکمل های کلسیم (مانند سیترات کلسیم) و ویتامین D با پزشک خود صحبت کنید.
عوارض جانبی امپرازول به ویژه پوکی استخوان، شکستگی و عفونت C. difficile (به بخش عوارض جانبی مراجعه کنید) در سالمندان نمود بیشتری دارد. کودکان هم نسبت به عوارض جانبی امپرازول به ویژه تب، سرفه و عفونت های بینی، گلو یا راه های هوایی حساس تر هستند، لذا توصیه می شود مصرف امپرازول در این دو رده سنی با احتیاط بیشتری همراه باشد.
آیا امپرازول خواب آور است؟
اگرچه خواب آلودگی با قرص امپرازول 20 یا 40 ارتباطی ندارد، اما، درصورتیکه این دارو را بیش از حد مصرف کنید، ممکن است دچار خواب آلودکی و سایر علائم مسمومیت با امپرازول شوید. این علائم عبارتند از:
-
گیجی
-
خوابآلودگی
-
تاکی کاردی
-
تاری دید
-
سردرد
-
خشکی دهان
-
حالت تهوع
-
استفراغ
-
دیافورِز
-
برافروختگی
عوارض جانبی داروی امپرازول (Omeprazole)
هر دارو به موازات اثرات مطلوب درمانی دارای عوارض ناخواسته ای نیز هست و اگر چه تمامی این عوارض در همه افراد دیده نمی شود، در صورت استمرار یا تشدید نیازمند توجهات پزشکی است. اثرات متداول امپرازول شامل سردرد یا درد شکم است. اما اگر با عوارض جانبی جدی از قبیل موارد زیر مواجه شدید، فورا به پزشک اطلاع دهید.
-
علائم سطوح پایین منیزیم خون (مانند اسپاسم عضلانی، ضربان قلب نامنظم، تشنج)
-
علائم لوپوس (مانند بثورات روی بینی و گونهها، مفصل جدید یا بدتر شدن درد مفصل)
داروی امپرازول ندرتا باعث ایجاد یک بیماری حاد رودهای میگردد که ناشی از باکتری C.Difficile میباشد. این بیماری ممکن است در طول درمان یا هفتهها و ماهها بعد از پایان درمان بروز کند و علائمی از قبیل اسهال مزمن، درد یا گرفتگی شکم یا معده، خون یا مخاط در مدفوع دارد. در صورت بروز این علائم از داروهای ضد اسهال یا محصولات اوپیوئیدی استفاده نکنید، چون ممکن است موجب تشدید علائم شوند.
مهارکننده های پمپ پروتون (مانند امپرازول ) به ندرت موجب کمبود ویتامین B-12 می شوند. این خطر در صورت مصرف مداوم روزانه و بیش از 3 سال افزایش می یابد. در صورت بروز علائم کمبود ویتامین B-12 (مانند ضعف غیرمعمول، درد زبان، یا بی حسی یا گزگز دست ها یا پاها) فوراً به پزشک اطلاع دهید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی به امپرازول (Omeprazole) نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، مانند: بثورات پوستی، خارش یا تورم (به ویژه در صورت، زبان، گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
این مقاله به بررسی تمام عوارض جانبی امپرازول نمی پردازد، بنابراین اگر متوجه عوارض جانبی دیگری شدید که در بالا ذکر نشده است، با پزشک خود تماس بگیرید.
تداخلات دارویی امپرازول (Omeprazole)
تداخلات دارویی واکنش هایی هستند که نحوه عملکرد داروها را تغییر داده و خطر عوارض جانبی جدی را افزایش می دهند. این مقاله به بررسی تمام تداخلات دارویی امپرازول نمی پردازد، لذا همواره فهرستی از تمام داروهای مصرفی (از جمله داروهای نسخه ای یا غیر نسخه ای و محصولات گیاهی) همراه داشته باشید و آن را با پزشک خود به اشتراک بگذارید و بدون تائید پزشک هیچ تغییری در داروهای مصرفی ایجاد نکنید.
فراموشی و مصرف بیش از حد امپرازول
اگر یک نوبت از مصرف امپرازول را فراموش کردید به محض یادآوری آنرا مصرف کنید. اما اگر زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و از دو برابر کردن دوز بعدی بپرهیزید.
اگر کسی با مصرف بیش از حد امپرازول دچار بحرانهای پزشکی مانند غش، مشکل تنفسی و شرایط اورژانسی شد بلافاصله با مرکز 115 تماس بگیرید یا وی را به نزدیکترین مرکز درمانی انتقال دهید.
نحوه نگهداری از داروی امپرازول
برندهای مختلف این دارو نیاز به نگهداری متفاوتی دارند، برای اطلاع از این دستورالعمل ها بسته محصول مصرفی خود را بررسی کرده یا از داروساز سوال کنید. تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
اگر تاریخ مصرف امپرازول شما به پایان رسیده یا دوره درمان با آن کامل شده است، دارو را به درستی دور بریزید.