نورتریپتیلین

موارد و نحوه مصرف داروی نورتریپتیلین

نورتریپتیلین برای درمان اختلالات روانی مانند افسردگی استفاده می شود و به بهبود خلق و خو و احساس خوب بودن، تسکین اضطراب و تنش کمک کرده و سطح انرژی فرد را افزایش می دهد. این دارو متعلق به دسته ای از داروها به نام ضد افسردگی های سه حلقه ای است و با تأثیر بر تعادل برخی از مواد شیمیایی طبیعی مغز (انتقال دهنده های عصبی) عمل می کند.

قبل از شروع مصرف نورتریپتیلین (Nortriptyline) و هر بار که دوباره آن را تهیه می کنید، برشور اطلاعات دارویی ارائه شده توسط شرکت سازنده را بخوانید و اگر سوالی دارید، با پزشک خود مشورت کنید.

نورتریپتیلین را طبق دستور پزشک، 1 تا 4 بار در روز از طریق خوراکی مصرف کنید. اگر از فرم مایع نورتریپتیلین استفاده می کنید، دوز را با دقت با استفاده از دستگاه اندازه گیری یا قاشق مخصوص اندازه گیری کنید و از بکاربردن قاشق خانگی بپرهیزید، زیرا ممکن است دوز مناسب را دریافت نکنید.

مقدار مصرف این دارو بر اساس وضعیت پزشکی و پاسخ به درمان تعیین می شود و معمولا برای کاهش خطر عوارض جانبی (مانند خشکی دهان، سرگیجه)، درمان با دوز پایین شروع شده و به تدریج افزایش می یابد، از این رو توصیه می شود دستورالعمل های پزشک را به دقت دنبال کنید.

برای بهره‌گیری بیشتر از فواید نورتریپتیلین، آن را در فواصل زمانی منظم مصرف کنید. می توانید برای کمک به یادآوری، آن را هر روز در زمان(های) یکسانی مصرف کنید. دوز داروی خود را افزایش ندهید یا آن را بیشتر یا طولانی تر از زمان تجویز شده استفاده نکنید. مصرف مقادیر بالای دارو نه تنها وضعیت شما را سریعتر بهبود نمی دهد، بلکه بر خطر عوارض جانبی نیز می افزاید.

دوره درمان با نورتریپتیلین را حتی با وجود بهبود علائم، کامل کنید و بدون مشورت با پزشک مصرف این دارو را قطع نکنید.  قطع ناگهانی دارو موجب تشدید برخی شرایط می شود و ممکن است علائمی مانند نوسانات خلقی، سردرد و خستگی را تجربه کنید. برای جلوگیری از این علائم، در زمان توقف درمان با این دارو معمولا توصیه می شود که دوز دارو به تدریج کاهش یابد. برای اطلاع از جزئیات بیشتر با پزشک خود و یا مسئول داروخانه مشورت کنید و هر گونه علائم جدید یا بدتر شدن علائم قبلی را فورا گزارش دهید.

نورتریپتیلین (Nortriptyline) یک داروی سریع‌الاثر نیست و اگرچه ممکن است در عرض یک هفته فوایدی را مشاهده کنید؛ حداقل 3 هفته طول می کشد تا اثر کامل آن را احساس کنید. اگر طی این مدت وضعیت شما ادامه پیدا کرد یا بدتر شد (مثلاً احساس غم و اندوه شما بدتر شد یا افکار خودکشی داشتید) به پزشک خود اطلاع دهید.

موارد احتیاطی در مصرف نورتریپتیلین

قبل از مصرف این دارو، اگر به آن یا سایر داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (مانند آمی تریپتیلین) حساسیت دارید، یا اگر آلرژی دیگری دارید به پزشک یا داروساز اطلاع دهید. ممکن است فرمولاسیون این دارو حاوی مواد غیر فعالی باشد که باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.

قبل از استفاده از نورتریپتیلین سابقه پزشکی خود را به ویژه در موارد زیر با پزشک یا داروساز درمیان بگذارید:

• مشکلات تنفسی
•  مشکلات کبدی
•  حمله قلبی اخیر
•  مشکلات ادراری (مانند بزرگ شدن پروستات)
•  پرکاری تیروئید
•  سابقه شخصی یا خانوادگی گلوکوم (نوع زاویه بسته)
• سابقه شخصی یا خانوادگی مشکل روحی یا خلقی (مانند اختلال دوقطبی، روان پریشی)
•  سابقه خانوادگی خودکشی
•  تشنج
•  شرایط افزایش دهنده خطر تشنج (مانند سایر بیماری های مغزی، ترک الکل)

نورتریپتیلین می تواند بر ریتم قلب تاثیر بگذارد (طولانی  شدن QT) و باعث بروز سرگیجه شدید، غش و در موارد نادر ضربان قلب نامنظم و تند حاد شود که در مواردی برای جان انسان خطرآفرین است. این علائم نیاز به رسیدگی فوری پزشکی دارند. ابتلا به برخی از بیماری‌ها و مصرف سایر داروهای طولانی کننده QT، خطر بروز این شرایط را افزایش می دهند. بنابراین، پیش از مصرف این دارو پزشک را از تمامی داروهای مصرفی و شرایط پزشکی نظیر موارد زیر مطلع نمائید:

• بیماری های قلبی (نارسایی قلبی، ضربان قلب کند، طولانی شدن QT در تست نوار قلب)
• سابقه خانوادگی برخی از مشکلات قلبی (طولانی شدن QT در تست نوار قلب، ایست قلبی)

کمبود پتاسیم یا منیزیم نیز خطر طولانی شدن QT را افزایش می‌دهد، این خطر در صورت مصرف برخی از داروها (مانند مدرها) و یا ابتلا به مشکلاتی نظیر تعریق، اسهال یا استفراغ شدید نیز افرایش می یابد. لذا در مورد مصرف ایمن نورتریپتیلین با پزشک مشورت کنید.

این دارو به ندرت می تواند باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شود، الکل یا ماری جوانا (حشیش) نیز چنین اثری دارند. توصیه می شود بعد از مصرف نورتریپتیلین (Nortriptyline) از رانندگی یا انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری دارند خودداری کرده و از مصرف نوشیدنی های الکلی و مواد مخدر بپرهیزید.

نورتریپتیلین ممکن است شما را نسبت به نور خورشید حساس تر کند، لذا زمان ماندن در آفتاب را محدود کنید. از اتاق های برنزه کننده و لامپ های آفتابی استفاده نکنید، هنگام بیرون رفتن از منزل از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و لباس محافظ بپوشید. در نهایت اگر دچار آفتاب سوختگی یا تاول و قرمزی پوست شدید فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

اگر دیابت دارید، این دارو می تواند کنترل سطح قند خون را دشوارتر کند. لذا توصیه می شود سطح قند خون خود را به طور مرتب کنترل کنید و نتایج را به پزشک اطلاع دهید، ممکن است نیاز به تنظیم داروهای درمان دیابت، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی وجود داشته باشد

افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی نورتریپتیلین به ویژه خواب آلودگی، سرگیجه، سبکی سر و طولانی شدن QT حساس تر باشند. خواب آلودگی، سرگیجه و سبکی سر خطر سقوط را افزایش می دهد.

عوارض جانبی نورتریپتیلین

عوارض شایع این دارو عبارتنداز:

• خواب آلودگی
•  سرگیجه
•  خشکی دهان
• تاری دید
• یبوست
• افزایش وزن
• مشکل در ادرار کردن

برای کاهش خطر سرگیجه و سبکی سر، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده به آرامی بلند شوید و اگر هر یک از این اثرات ماندگار یا بدتر شد، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین به یاد داشته باشید که پزشکتان پس از بررسی مزایا و معایب نورتریپتیلین این دارو را برای شما تجویز کرده است و بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی ندارند.

برای تسکین خشکی دهان، آب نبات سفت (بدون قند) یا قطعات یخ بمکید، آدامس (بدون قند) بجوید، آب بنوشید یا از جایگزین بزاق استفاده کنید.

برای جلوگیری از یبوست، فیبر بیشتری بخورید، آب کافی بنوشید و ورزش کنید. همچنین ممکن است نیاز به مصرف ملین داشته باشید. برای تهیه ملین با پزشک خود مشورت کنید.

اگر به عوارض جانبی جدی زیر دچار شدید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید:

• سوزش معده مکرر
•  تغییرات روحی یا روانی (مانند اضطراب، بی قراری، گیجی)
•  لرزش
•  درد شدید معده یا شکم

این دارو می تواند سروتونین را افزایش داده و به ندرت باعث ایجاد یک بیماری بسیار جدی به نام سمیت یا سندرم سروتونین شود، احتمال وقوع این سندرم در صورت استفاده از سایر داروهای افزاینده سروتونین، بیشتر می شود. بنابراین فهرست تمام داروهای مصرفی خود را در اختیار پزشک یا داروساز قرار دهید (به بخش تداخلات دارویی مراجعه کنید) و در صورت بروز برخی از علائم زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• ضربان قلب سریع
•  توهم
•  از دست دادن هماهنگی
•  سرگیجه شدید
• حالت تهوع
•  استفراغ یا اسهال شدید
•  انقباض عضلات
•  تب بی دلیل
•  تحریک یا بی قراری غیرمعمول.

در صورت بروز عوارض جانبی بسیار جدی زیر فورا به پزشک مراجعه کنید:

• سرگیجه شدید
• ضربان قلب سریع یا نامنظم
•  غش
•  تشنج
•  درد، تورم یا قرمزی چشم
• گشاد شدن مردمک چشم
• تغییرات بینایی (مانند دیدن رنگین کمان در اطراف نور در شب)

واکنش آلرژیک بسیار جدی به  این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، مانند: بثورات پوستی، خارش یا تورم (به ویژه در صورت، زبان، گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

این مقاله تمام عوارض جانبی احتمالی نورتریپتیلین را پوشش نمی دهد، لذا اگر متوجه عوارض جانبی دیگری شدید که در بالا ذکر نشده است، با پزشک خود تماس بگیرید.

تداخلات دارویی نورتریپتیلین (Nortriptyline)

تداخلات دارویی واکنش هایی هستند که نحوه عملکرد داروها را تغییر داده یا خطر عوارض جانبی جدی را افزایش می دهد. این مقاله به بررسی تمام تداخلات دارویی نورتریپتیلین نمی پردازد، لذا فهرستی از تمام محصولات مصرفی خود (از جمله داروهای نسخه ای یا غیر نسخه ای و محصولات گیاهی) تهیه کرده و آن را با پزشک و داروساز به اشتراک بگذارید. هیچ دارویی را بدون تأیید پزشک شروع یا متوقف نکنید یا دوز آن را تغییر ندهید.

فراموشی و مصرف بیش از حد نورتریپتیلین

اگر یک نوبت از مصرف نورتریپتیلین را فراموش کردید به محض یادآوری آنرا مصرف کنید. اما اگر زمان نوبت بعدی فرا رسیده، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و مقدار نوبت بعدی را دو برابر نکنید.

اگر کسی با مصرف بیش از حد نورتریپتیلین دچار بحرانهای پزشکی مانند غش، مشکل تنفسی و شرایط اورژانسی شد بلافاصله با مرکز 115 تماس بگیرید یا وی را به نزدیکترین مرکز درمانی انتقال دهید.

شرایط نگهداری از نورتریپتیلین

برندهای مختلف نورتریپتیلین نیازهای نگهداری متفاوتی دارند. برای اطلاع از این دستورالعمل ها بسته محصول مصرفی خود را بررسی کنید یا از داروساز بپرسید. تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.

هیچ دارویی را در فاضلاب تخلیه نکنید، اگر دوره مصرف این دارو  تمام شد یا تاریخ مصرف آن به پایان رسید، باقیمانده دارو را به سطل زباله بیاندازید.