اسپری بینی مومتازون

مومتازون (Mometasone) دارویی از خانواده کورتیکواستروئیدها است و با تحریک ساخت آنزیم های موردنیاز برای کاهش پاسخ التهابی، اثرات درمانی خود را اعمال می کند. این دارو به صورت لوسیون 0.1% و 20میلی لیتر، کرم 0.1% و 100گرم، پماد 0.1%، اسپری بینی 0.05% و 50 میکروگرم و اسپری استنشاقی 50 و 400 میکروگرم موجود بوده و به عنوان گلوکوکورتیکوئید موضعی (کورتون موضعی) و همچنین درمانی برای رینیت آلژیک و آسم مورد استفاده قرار می گیرد. خشکی،تحریک بینی،گلو؛ ترشح مخاط یا خلط خونی و خونریزی از بینی متداول ترین عوارض جانبی اسپری بینی مومتازون به شمار می روند. تجویز این دارو در افراد دارای حساسیت های غذایی و دارویی و همچنین بیماران دارای سابقه مشکلات بینایی (مانند گلوکوما، آب مروارید)، عفونت (شامل سل، عفونت هرپس چشمی)، مشکلات اخیر بینی(مانند آسیب، زخم، جراحی) با احتیاط انجام می گیرد.

موارد و نحوه مصرف اسپری بینی مومتازون

از داروی اسپری بینی مومتازون (Mometasone) برای پیشگیری و درمان علائم حساسیت فصلی و سالانه (مانند آبریزش یا گرفتگی بینی، خارش و عطسه) استفاده می‌شود. همچنین برای درمان برخی از توده‌های بینی (پلیپ بینی) نیز از این دارو استفاده می‌شود. مومتازون به دسته داروهای کورتیکوستروئید‌ی تعلق دارد و مکانیسم اثر آن بر کاهش تورم (التهاب) مجرای بینی استوار است.

پیش از مصرف دارو و در هر بار خرید مجدد آن، بروشور اطلاعات دارویی ارائه شده توسط شرکت سازنده را بخوانید و اگر سوالی دارید از پزشک یا داروساز بپرسید. این دارو را بر اساس تجویز پزشک، معمولا روزی یکبار برای آبریزش بینی و یک یا دو بار برای پولیپ مصرف کنید. از اسپری کردن دارو در دهان یا چشم اجتناب کنید. پیش از مصرف  این دارو هوا را به آرامی از بینی خارج کرده و بطری دارو را با ملایمت تکان دهید و به منظور آماده‌سازی صحیح پمپ اسپری، بازکردن گرفتگی نوک اسپری و تمیز کردن قوطی اسپری از دستورالعمل دارو پیروی کنید.

ابتدا درب پلاستیکی را بردارید. یکی از حفره‌های بینی را به کمک فشار انگشت ببندید، سرتان را کمی به جلو خم کنید و در حالی که بطری را بالا گرفته‌اید با احتیاط سر اسپری را وارد حفره دیگر بینی کرده و به تعداد مورد نیاز پمپ اسپری را فشار دهید. توجه داشته باشید که دارو را مستقیما به دیواره بینی اسپری نکنید. به آرامی از طریق بینی هوا را وارد کرده و از طریق دهان خارج کنید و این فرایند را برای حفره دیگر هم تکرار کنید. پس از اتمام کار سر اسپری را تمیز کنید و درب پلاستیکی را ببندید. تا ۱۵ دقیقه بعد از مصرف دارو از طریق بینی بازدم نکنید.

میزان مصرف دارو به وضعیت بیماری، سن و واکنش بدن به درمان بستگی دارد و معمولا دوز کمتری برای کودکان تجویز می شود. از طرف دیگر کودکان برای مصرف صحیح دارو نیازمند کمک بزرگسالان هستند. به منظور بهره‌گیری هرچه بیشتر از خواص این دارو، آن را به صورت منظم مصرف کنید. می توانید برای کمک به یادآوری هر روز آن را در زمان مشخصی استفاده کنید. هرگز بدون هماهنگی با پزشک میزان مصرف دارو را افزایش یا کاهش ندهید.

این دارو یک داروی سریع‌الاثر نیست، با این حال ممکن است در برخی افراد بعد از ۲ روز برخی علائم بهبودی ظاهر شود، اما برای بروز تاثیرات کامل این دارو تا ۲ هفته زمان نیاز است. اگر از این دارو جهت پیشگیری از علائم حساسیت فصلی استفاده می کنید، احتمالا باید ۲ تا ۴ هفته قبل از شروع فصل گرده‌افشانی مصرف دارو را آغاز کنید و در مورد نیاز به مصرف سایر داروها (مانند اسپری یا قطره بینی، داروهای خوراکی ضد حساسیت) همراه با این دارو با پزشک مشورت کنید.

تعداد پاف های مصرف شده دارو را یادداشت کنید و پس از اسپری کردن به تعداد مشخص شده بر روی بسته‌بندی دارو، باقیمانده آن را دور بریزید. در نهایت اگر بعد از ۲ هفته مصرف این دارو علائم بیماری بهبود نیافت و یا تشدید شد به پزشک اطلاع دهید.

 موارد احتیاطی در مصرف اسپری بینی مومتازون

قبل از مصرف این دارو پزشک را در جریان هر نوع حساسیتی که دارید، قرار دهید. ممکن است که برخی از مواد سازنده این دارو باعث بروز حساسیت و یا سایر مشکلات شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر با داروساز صحبت کرده و سابقه پزشکی خود را به ویژه در موارد زیر به اطلاع پزشک برسانید:

• مشکلات بینایی (مانند گلوکوما، آب مروارید)
• عفونت (شامل سل، عفونت هرپس چشمی)
• مشکلات اخیر بینی (مانند آسیب، زخم، جراحی)

از تماس با افراد مبتلا به عفونت‌های واگیردار (مانند آبله مرغان، سرخک، آنفولانزا) خودداری کنید و اگر در معرض عوامل عفونی بوده‌اید و یا به منظور دریافت اطلاعات بیشتر با پزشک تماس بگیرید.

در موارد نادر مصرف طولانی مدت داروهای کورتیکوستروئیدی می تواند باعث تضعیف بدن در برابر استرس فیزیکی ‌شود. از این رو توصیه می شود پیش از انجام عمل جراحی و یا درمان اورژانسی و یا در صورت ابتلا به بیماری یا آسیب حاد، پزشک یا دندانپزشک را در جریان مصرف این دارو در حال حاضر و یا طی چند ماه گذشته قرار دهید.

پیش از انجام هرگونه عمل جراحی پزشک یا دندانپزشک را در جریان تمامی داروهای مصرفی (شامل داروهای نسخه‌ای، ‌بدون نسخه و محصولات گیاهی)‌ قرار دهید.

در موارد نادر مصرف طولانی مدت این دارو می تواند باعث کاهش رشد کودکان ‌شود، لذا به منظور بررسی وضعیت رشد کودک به صورت منظم به پزشک مراجعه کنید.

 عوارض جانبی اسپری بینی مومتازون (Mometasone)

برخی عوارض متداول مصرف این دارو عبارت‌اند از:

• خشکی،تحریک بینی،گلو
• ترشح مخاط یا خلط خونی
• خونریزی از بینی

اگر هر کدام از این عوارض بعد از مدتی تشدید شد و یا بهبود نیافت فورا به پزشک اطلاع دهید و به خاطر داشته باشید که پزشکتان پس از بررسی تمام مزایا و معایب این دارو، اقدام به تجویز آن برای شما کرده است و  اغلب افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند با عوارض جانبی حادی روبرو نمی‌شوند.

در صورت بروز عوارض جانبی حاد زیر فورا پزشک را مطلع کنید:

• درد یا زخم در بینی
• نقاط سفید رنگ در بینی یا دهان
• بلع مشکل یا دردناک

این احتمال وجود دارد که داروهای کورتیکوستروئیدی از طریق بینی وارد جریان خون شده و به بروز برخی عوارض جانبی بیانجامند. احتمال بروز این عوارض در کودکان و افرادی که به مدت طولانی و یا به میزان زیاد از کورتیکواستروئید ها استفاده می‌کنند، بیشتر است. لذا اگر چنین شرایطی دارید، در صورت بروز عوارض جانبی زیر فورا پزشک را مطلع کنید:

• خستگی غیرعادی یا شدید
• کاهش وزن
• سردرد
• تورم پا یا قوزک پا
• افزایش تشنگی یا ادرار
• مشکلات بینایی

واکنش آلرژیک بسیار شدید به این دارو نادر است، با این حال در صورت بروز علائم حساسیت شدید فورا به پزشک مراجعه کنید:

• راش پوستی
• خارش یا تورم (بخصوص در صورت، زبان، گلو)
• سرگیجه شدید
• تنگی نفس

این مقاله تمام عوارض جانبی احتمالی اسپری بینی مومتازون (Mometasone)  را پوشش نمی دهد، بنابراین در صورت مشاهده سایر عوارض جانبی با پزشک تماس بگیرید.

فراموشی و مصرف بیش از حد اسپری بینی مومتازون

اگر مصرف یک نوبت از این اسپری را فراموش کردید، به محض یادآوری مصرف کنید. اما اگر زمان مصرف نوبت بعدی فرارسیده، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و از دو برابر کردن نوبت بعدی بپرهیزید.

در صورتی که فردی دچار اوردوز با این دارو شده است و عوارض حادی مانند بی‌هوشی یا تنگی نفس دارد با ۱۱۵ تماس بگیرید. در سایر موارد فورا به پزشک مراجعه کنید.

 نکات مهم در مصرف اسپری بینی مومتازون

اسپری بینی مومتازون تنها برای شما تجویز شده است، از دادن آن به دیگران جدا پرهیز کنید.

در صورت مصرف طولانی مدت این دارو، لازم است که به منظور نظارت بر فرآیند درمان و بررسی عوارض جانبی، برخی تست‌های آزمایشگاهی (مانند تست چشم و بینی) به صورت دوره‌ای انجام شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک مشورت کنید و تمامی پزشکانتان را در جریان مصرف اسپری بینی مومتازون در حال حاضر و یا در گذشته قرار دهید.

شرایط نگهداری اسپری بینی مومتازون (Mometasone)

اسپری بینی مومتازون را رو به بالا، در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری کرده و از یخ‌زدگی محافظت کنید. همه داروها را دور از دسترس اطفال و حیوانات خانگی نگه دارید.

برندهای مختلف این دارو روش‌های نگهداری متفاوتی دارند. به منظور دریافت اطلاعات بیشتر در مورد برند خریداری شده به بروشور آن و یا داروساز مراجعه کنید.

هیچ دارویی را در فاضلاب تخلیه نکنید، اگر دوره مصرف داروی شما تمام شده یا تاریخ مصرف آن به پایان رسید، باقیمانده دارو را به درستی دور بریزید.