آهن نوعی ماده معدنی است که در گلبول های قرمز، عضلات و مواد غذایی مانند گوشت، ماهی و حبوبات یافت می شود. این ماده برای درمان یا پیشگیری از انواع کم خونی ناشی از فقر آهن استفاده شده و می تواند برای بیماری هایی نظیر حمله حبس تنفسی، نارسایی قلبی و سندروم پای بیقرار نیز مفید باشد. درحالت عادی، برای اثرگذاری بیشتر، آهن را با معده خالی مصرف می کنند که این می تواند باعث ایجاد عوارض جانبی مانند درد معده، تهوع و استفراغ بشود. با این حال، برای کنترل این عوارض، می توان این دارو را به همراه غذا مصرف کرد، هرچند که غذا باعث کاهش جذب آهن در بدن می شود. این دارو علاوه بر فوایدی که دارد، درصورت مصرف بیش از حد، می تواند مشکلات جدی به بار آورد. از این رو، بهتر است که این دارو با تجویز پزشک و با آگاهی از موارد احتیاطی آن مصرف شود.
موارد و میزان مصرف آهن iron
آهن ماده ای است که بیشتر در گلبولهای قرمز و عضلات بدن یافت میشود. این ماده معدنی در منابع غذایی نظیر گوشت گاو، گوسفند، همبرگر، مرغ، ماهی، اسفناج و حبوبات نیز به وفور یافت می شود.
آهن وظیفه کمک به گلبولهای قرمز خون در رساندن اکسیژن از ریه ها به سلولهای سراسر بدن را برعهده داشته و نقش عمده ای در برخی عملکردهای مهم بدن دارد.
این ماده درحالت کلی، برای درمان و پیشگیری از انواع
کم خونی ناشی از فقر آهن استفاده شده و احتمال مفید بودن آن برای نارسایی قلبی، مهارتهای فکری و حافظه، رشد کودک، خستگی شدید،
ADHD نیز وجود دارد.
به طورکلی، به مقداری که باید به صورت روزانه مصرف شود، مقدار توصیه رژیم غذایی یا (RDA) می گویند. میزان مصرف روزانه آهن در سنین مختلف در مردان، زنان و کودکان عبارت است از:
-
مردان ۱۹ سال به بالا و زنان ۵۱ سال به بالا: RDA ۸ میلیگرم
-
زنان ۱۹ تا ۵۰ سال: RDA ۱۸ میلیگرم
-
زنان باردار: RDA ۲۷ میلیگرم
-
زنان شیرده ۱۴ تا ۱۸ سال: RDA ۱۰ میلیگرم
-
زنان ۱۹ تا ۵۰ سال : RDA ۹ میلیگرم
میزان RDA در کودکان به سن بستگی دارد. به هیچ عنوان بدون هماهنگی با پزشک، بیشتر از ۴۵ میلیگرم در روز آهن مصرف نکنید و برای اطلاع از میزان و نوع مناسب آهن، با پزشک مشورت کنید.
مصرف آهن در شرایط زیر قطعا مفید می باشد:
-
کمبود تعداد گلبولهای قرمز در مبتلایان به بیماری بلند مدت کمخونی مزمن: مصرف خوراکی یا درون رگی آهن همراه با سایر داروها مانند اپوئتین آلفا میتواند به تولید گلبولهای قرمز و پیشگیری یا درمان کمخونی مزمن مفید باشد.
-
کمبود گلبولهای قرمز در نتیجه نارسایی آهن: مصرف خوراکی یا تزریق درون رگی آهن در این مورد مفید می باشد.
-
کمبود آهن ناشی از بارداری: مصرف آهن خوراکی در طول بارداری، خطر بروز کمخونی ناشی از فقر آهن را کاهش میدهد.
هرچند که دلایل کافی و مدارک علمی در دسترس نیست، اما احتمال دارد که مصرف آهن در موارد زیر نیز مفید باشد:
-
حمله حبس تنفسی: بسیاری از کودکان مبتلا به حبس تنفسی، به کمبود آهن نیز مبتلا هستند. مصرف آهن خوراکی تعداد این حملات را در کودکان کاهش میدهد.
-
مهارتهای فکری و حافظه (عملکرد شناختی): مصرف خوراکی آهن میتواند تفکر، یادیگری و حافظه را در کودکان و بزرگسالان دارای کمبود آهن تقویت کرده و احتمال بروز آلزایمر را کاهش دهد.
-
نارسایی قلبی: حدود ۲۰ درصد از افراد مبتلا به نارسایی قلبی، دچار کمبود آهن نیز هستند. تزریق درون رگی آهن میتواند علائم نارسایی قلبی را بهبود ببخشد اما به نظر میرسد که مصرف خوراکی آن، در این زمینه مناسب نیست.
-
سندروم پای بیقرار یا RLS: بیماری که منجر به ناراحتی پا و نیاز فوری به حرکت دادن پاها میشود. مصرف خوراکی یا تزریق آهن، علائم RLS مانند ناراحتی پا و اختلالات خواب را کاهش میدهد.
باوجود تفکر عموم مردم درمورد مفید بودن آهن برای اکثر شرایط، شواهدی مبنی بر مفید بودن این دارو برای شرایط زیر وجود ندارد.
-
مصرف آهن خوراکی، تاثیری در بهبود عملکرد ورزشی ندارد.
-
آهن خوراکی عاملی برای رشد سریعتر کودکان نیست.
-
مصرف آهن در دوره بارداری تاثیری در کاهش خطر نداشته و درمقابل، انجام این کار، امکان بروز زایمان زودرس در مناطقی که مالاریا شایع است را افزایش می دهد.
*توجه داشته باشید که تزریق درون رگی آهن باید توسط متخصص انجام شود و به هیچ عنوان تزریق آن در منزل توصیه نمی شود.
پیش از مصرف اشکال مختلف آهن، شرایط و بیماری های خود را به پزشک شرح داده و درصورت تجویز، میزان دوز و نحوه مصرف آن را از ایشان سوال کنید. درصورتی که یکی از شرایط زیر را دارید، حتما درمورد مصرف این دارو با پزشک خود صحبت کنید.
-
دیابت: مصرف بیش از حد آهن در رژیم غذایی میتواند خطر ابتلا به بیماریقلبی را در زنان مبتلا به دیابت نوع ۲ افزایش دهد. اگر مبتلا به دیابت هستید در مورد میزان مصرف آهن خودتان با پزشک مشوت کنید.
-
دیالیز: ممکن است که مکمل آهن در افراد دیالیزی به خوبی جذب نشود.
-
بیماری هموگلوبین: مصرف آهن در مبتلایان به این بیماری، ممکن است باعث ازدیاد آهن در بدن شود. بنابراین، اگر مبتلا به این بیماری هستید، تنها در صورت تجویز پزشک از آهن مصرف کنید.
-
تلانژکتازی هموراژیک ارثی (بیماری وراثتی موثر بر شکلگیری عروق خونی ): مصرف آهن در افراد مبتلا به این بیماری، احتمال خونریزی بینی را افزایش میدهد.
-
مصرف آهن در نوجوانان مبتلا به کمبود ویتامین E میتواند مشکلات جدی ایجاد کند. پیش از مصرف آهن باید کمبود ویتامین E درمان شود. پیش از مصرف آهن برای نوجوانان با پزشک مشورت کنید.
-
احتمال دارد که جذب آهن در زنان جوان ورزشکار به خوبی انجام نگیرد.
اکثر مردم، در شرایط عادی می توانند روزانه UL ۴۵ آهن معدنی خوراکی مصرف کنند. این میزان در کودکان، روزانه کمتر از UL ۴۰ است که مصرف بیشتر از آن احتمالا مضر بوده و باید با تجویز و تایید پزشک و زیر نظر ایشان مصرف شود. توجه داشته باشید که مسمومیت با آهن یکی از متداولترین دلایل در مرگ کودکان است. بنابراین، به میزان دوز این دارو توجه نمایید.
اگرچه مصرف آهن همراه با غذا موجب کاهش میزان جذب دارو می شود، اما با این حال، برخی از افراد با مصرف داروی آهن، دچار عوارضی مانند ناراحتی معده، تهوع و استفراغ می شوند که این عوارض با مصرف آن به همراه غذا، رفع خواهد شد.