ایودیکسانول

محلول تزریقی آیودیکسانول برای چیست؟

محلول تزریقی آیودیکسانول برای ارزیابی بافت ها و اندام های غیر استخوانی در آزمایش های تصویربرداری زیر کاربرد دارد:

• آنژیوکاردیوگرافی: بررسی شریان های کرونر و بطن چپ
• آنژیوگرافی
• آئوروتوگرافی: بررسی آئورت
• آرتریوگرافی: بررسی عروق محیطی، انشعاب عروق بزرگ احشائی، ضایعات شریانی مغزی
• ونوگرافی: بررسی سیستم وریدی محیطی
• اوروگرافی دفعی: بررسی فعالیت کلیه ها

این ماده دارای ید است که در هنگام عبور از مجاری مختلف بدن، اشعه ایکس را جذب کرده و ساختار بافت مورد نظر را قابل تشخیص می کند. میزان جذب اشعه ایکس در این نوع آزمایش ها به غلظت ید بستگی دارد.

این ماده در دوزهای مختلف زیر تولید شده و به بازار دارویی عرضه می شود:

• ویال آیودیکسانول 150 میلی گرم ید
• ویال آیودیکسانول 270 میلی گرم ید
• ویال آیودیکسانول 320 میلی گرم ید

اسامی تجاری آیودیکسانول عبارتند از:

• ویال ویزیپک
• آمپول ویزودیکس
• ویال آیودیکسانول داروپخش
• ویال پکنوگرف

موارد مصرف داروی ایودیکسانول

ایودیکسانول یا یدیکسانول (Iodixanol) یک ماده حاجب رادیوپاک حاوی ید است، ماده‌ای که اشعه‌ی ایکس را جذب می‌‎کند. از مواد حاجب رادیوپاک برای افزایش وضوح رگ های خونی، اندام‌ها و سایر بافت‌های غیر استخوانی در سی تی اسکن یا سایر معاینات رادیولوژیک (اشعه ایکس) استفاده می‌شود. یدیکسانول همچنین برای کمک به تشخیص برخی اختلالات مغز، عروق خونی، قلب، کلیه ها و سایر اندام های داخلی استفاده می شود.

نحوه مصرف آیودیکسانول

ویال تزریقی ایودیکسانول 10، 20، 50 و 100 میلی‌لیتری توسط یک ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی، درست قبل از آزمایش رادیولوژی شما از طریق IV به داخل ورید تزریق می‌شود.

توجه داشته باشید که قبل و بعد از آزمایش رادیولوژیک باید مایعات اضافی بنوشید. زیرا، این دارو باعث کم‌آبی بدن و منجر به اثرات خطرناکی بر کلیه‌ها می شود. به همین دلیل، تمامی توصیه های پزشک خود درمورد انواع و مقدار مایعاتی که باید قبل و بعد از آزمایش بنوشید، دنبال کنید.

همچنین، مراقب باشید که در چند روز اول پس از دریافت ایودیکسانول  دچار کم آبی بدن نشوید. اگر در این مدت هر گونه استفراغ یا اسهال داشتید با پزشک خود تماس بگیرید. دستورالعمل های پزشک خود را در مورد انواع و مقدار مایعاتی که باید بنوشید دنبال کنید.

افراد مسن برای جلوگیری از کم آبی بدن به مراقبت ویژه نیاز دارند. ممکن است بعد از دریافت ایودیکسانول  نیاز به بررسی عملکرد کلیه باشد.

ایودیکسانول تا 16 روز پس از درمان با این دارو با برخی آزمایشات پزشکی تداخل دارد. از اینرو، به هر پزشکی که شما را معالجه می کند بگویید که اخیرا ایودیکسانول  دریافت کرده اید.

این دارو اثر رادیواکتیو ید را در افراد مبتلا به سرطان تیروئید کاهش می دهد و این اثر تا 8 هفته پس از دریافت ایودیکسانول  باقی می ماند. اگر قرار است با ید رادیواکتیو I-131 یا I-123 درمان شوید، به پزشک خود اطلاع دهید.

موارد احتیاطی و هشدار هنگام مصرف داروی ایودیکسانول

پیش از آنکه مصرف این دارو را شروع کنید، در صورت داشتن سابقه‌ی هرگونه واکنش یا حساسیت به ایودیکسانول (Iodixanol) یا به سایر مواد حاجب و یا هرگونه حساسیت دارویی یا خوراکی دیگر، پزشک را در جریان قرار دهید زیرا ممکن است برخی از مواد سازنده‌ی این دارو باعث واکنش آلرژیک یا برخی مشکلات دیگر شود، همچنین پزشک خود را در جریان سابقه‌ی درمانی و پزشکی خود، به‌ ویژه در خصوص موارد زیر قرار دهید:

• بیماری کبد یا کلیه
• بیماری قلبی، از جمله نارسایی احتقانی قلب
• سابقه‌ی سکته مغزی، لخته شدن خون یا بیماری عروق کرونر
• آسم یا آلرژی غذایی یا دارویی
• صرع یا سایر اختلالات تشنجی
• کم خونی داسی شکل
• دیابت
• عفونت فعال
• سیستم ایمنی ضعیف (ناشی از بیماری یا استفاده از داروهای خاص)
• یک اختلال خود ایمنی مانند آرتریت روماتوئید، لوپوس یا پسوریازیس
• فئوکروموسیتوم (تومور غده فوق کلیوی)
• مولتیپل میلوما (سرطان استخوان)
• اختلال تیروئید، از جمله سرطان

اگر این ماده را پزشک برای کودکان تجویز کرده است، حواستان باشد که کودک در روزهای اخیر از داروهای ملین استفاده نکرده باشد. همچنین، اگر کودک به خوبی غذا نخورده است نیز، نباید ایودیکسانول تزریق شود.

این دارو اثر رادیواکتیو ید را در افراد مبتلا به سرطان تیروئید کاهش می‌دهد و این اثر تا 8 هفته پس از دریافت ایودیکسانول  باقی می‌ماند. بنابرین اگر قرار است با ید رادیواکتیو I-131 یا I-123 درمان شوید، به پزشک خود اطلاع دهید.

عوارض ایودیکسانول

در صورت صلاحدید پزشک و تجویز این دارو برای شما، پزشک از مزایا و عوارض احتمالی این دارو برای شما مطلع است، البته اکثر افرادی که از این دارو استفاده می‌کنند عوارض جانبی بخصوصی تجربه‌ نمی‌کنند، با این حال توصیه می‌شود در صورت مشاهده‌ی هرکدام از علائم درج شده در این قسمت، حتما پزشک را مطلع سازید.

عوارض جانبی متداول و شایع ایودیکسانول (در صورت تشدید یا ادامه داشتن، به پزشک مراجعه کنید):

• درد یا احساس گرما هنگام تزریق دارو
• سرگیجه یا احساس چرخش سر
• بی حسی یا احساس سوزن سوزن شدن
• تغییرات بینایی
• مشکلات خواب (مانند بی خوابی)
• سردرد یا میگرن
• درد قفسه‌ی سینه
• حالت تهوع، استفراغ یا اسهال
• بی قراری، اضطراب یا عصبی بودن
• بثورات پوستی یا خارش پوست
• تغییر در حس چشایی یا بویایی

عوارض جانبی بعید ولی جدی ایودیکسانول(در صورت مشاهده، فورا به پزشک اطلاع دهید):

• احساس سبکی، مثل اینکه ممکن است بی‌هوش شوید
• تورم، افزایش وزن سریع، ادرار کم یا قطع شدن ادرار
• خس خس سینه یا مشکل در تنفس
• تشنج
• تورم در گردن یا گلو (تیروئید بزرگ شده)
• علائم تیروئید مانند: احساس خستگی شدید، خشکی پوست، درد یا سفتی مفاصل، درد یا ضعف عضلانی، صدای خشن، احساس حساسیت بیشتر به دمای سرد، افزایش وزن
• علائم حمله‌ی قلبی مانند: درد یا فشار قفسه سینه، درد در فک یا شانه، حالت تهوع یا تعریق
• علائم لخته شدن خون در ریه مانند: درد قفسه‌ی سینه، سرفه‌ی ناگهانی یا تنگی نفس یا سرفه‌ی خونی
• علائم سکته‌ی مغزی مانند: بی حسی یا ضعف ناگهانی (به خصوص در یک طرف بدن)، سردرد شدید ناگهانی، تکلم نامفهوم یا مشکلات بینایی یا تعادل

به ندرت ممکن است این دارو باعث واکنش آلرژیک بسیار جدی شود، ولی توصیه می‌شود در صورت مشاهده‌ی هرکدام از علائم واکنش آلرژیک، فورا به پزشک یا مراکز درمانی مراجعه کنید:

• کهیر
• خارش یا تورم (بخصوص در صورت، زبان یا گلو)
• تنفس دشوار
• علائم واکنش شدید پوستی (تب، گلودرد، سوزش در چشم، درد پوست، بثورات پوستی قرمز یا بنفش)

اگر واکنش دارویی جدی دارید که بر بسیاری از قسمت‌های بدن شما تأثیر می‌گذارد، به دنبال درمان پزشکی باشید. علائم این واکنش ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• بثورات پوستی
• تب
• غدد متورم
• علائم شبیه آنفولانزا
• دردهای عضلانی
• ضعف شدید
• کبودی غیرمعمول
• زرد شدن پوست یا چشم‌ها

ممکن است این لیست، دربرگیرنده‌ی تمام عوارض جانبی احتمالی این دارو نباشد، پس توصیه می‌شود در صورت بروز هرگونه علائم یا عارضه‌ی جانبی دیگر نیز، به پزشک اطلاع دهید.

تداخلات ایودیکسانول

با اینکه تداخل دارویی بخصوصی برای ایودیکسانول گزارش نشده است، ولی مصرف همزمان برخی از داروها ممکن است باعث کاهش کارایی آنها یا بروز عوارض جانبی شود، لذا همواره لیستی از تمام داروهای مصرفی‌تان (نسخه‌ای، غیرنسخه‌ای یا گیاهی) را برای ارائه به پزشک همراه داشته باشید و هرگز مصرف دارویی را بدون مشورت با پزشک شروع یا قطع نکنید و میزان مصرف را نیز تغییر ندهید. البته تداخلات دارویی همیشه بروز نمی‌کنند و پزشک شما نیز با نظارت بر مصرف داروها، از این تداخلات پیشگیری خواهد کرد.

پزشک را در جریان تمام داروهای مصرفی‌تان بخصوص متفورمین قرار دهید. 

فراموشی و مصرف بیش از حد داروی ایودیکسانول

اگر مصرف یک دوز دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید ولی اگر نزدیک به زمان دوز بعدی بودید، از مصرف دو دوز نزدیک به هم خودداری کنید و دوز فراموش شده را مصرف نکنید.

در صورتی که فردی دچار اوردوز با این دارو شده است و عوارض حادی مانند بی‌هوشی یا تنگی نفس دارد با ۱۱۵ تماس بگیرید یا بیمار را سریعا به مراکز درمانی برسانید.

نکات مهم هنگام استفاده از داروی ایودیکسانول (Iodixanol)

در صورت استفاده از داروی ایودیکسانول نکات زیر را رعایت کنید:

• این دارو را دقیقا طبق برنامه‌ی مصرفی که پزشک برایتان تجویز می‌کند مصرف کنید.
• این دارو برای بیماری فعلی شما تجویز شده‌است، لذا از مصرف آن برای سایر موارد یا توصیه به افراد یا اشتراک گذاری آن خودداری کنید.
• در صورت نیاز به انجام برخی آزمایش‌ها جهت بررسی روند درمان، تمام اقدامات مربوطه را منظم و سروقت انجام دهید و در مورد نحوه‌ی دقیق انجام آنها از پزشک مشورت بگیرید.

نگهداری از داروی ایودیکسانول

برندهای مختلف بسیاری از داروها مانند ایودیکسانول دارای شرایط لازم مختلفی برای نگهداری هستند، بنابرین راهنمای دارویی ارائه شده در بسته بندی را مطالعه کنید و در صورت نیاز، از پزشک یا داروساز درباره‌ی نحوه‌ی نگهداری از برندی که خریداری می‌کنید مشورت بگیرید. همچنین تمامی داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگهداری شوند.

در صورت عدم نیاز به این دارو یا در صورت رد شدن تاریخ مصرف دارو، آن را دور بیندازید و هرگز این دارو را در توالت یا فاضلاب نریزید.