داکتینومایسین (Dactinomycin) با کند کردن یا توقف رشد سلول های سرطانی، برای درمان انواع سرطان مانند سارکوم اوینگ، تیروئید و تومور تروفوبلاستیک استفاده می شود. این دارو در شکل ویال داکتینومایسین 0.5 میلی گرم در بازار موجود بوده و به صورت وریدی، معمولا روزانه یکبار تزریق می شود. این دارو برای افرادی که سابقه مشکلات کبدی، مشکلات کلیوی، اختلالات خونی (مانند کم خونی، مشکلات لخته شدن)، شیمی درمانی دارند، باید با احتیاط مصرف شود. با تزریق ویال داکتینومایسین ممکن است حالت تهوع و استفراغ شدیدی رخ دهد که دربرخی موارد برای پیشگیری از آن دارو تجویز می کنند. مصرف این دارو برای زنان باردار و مادران شیرده ممنوع بوده و درهنگام مصرف آن باید از روش های مطمئن برای پیشگیری از بارداری استفاده کرد.
موارد و نحوه مصرف داکتینومایسین
ویال 0.5 میل داکتینومایسین (Dactinomycin) یک دارو از
دسته ضدنئوپلاستیک ها است که با توقف رشد سلول های سرطانی موجب درمان سرطان های سارکوم اوینگ، تیروئید و تومور تروفوبلاستیک می شود. این دارو همچنین برای درمان عملکرد سینوم رحم، بیضه، تومور ویلمز، تومورتروفوبلاستیک و رابدومیوسارکوما، ملانوم بدخیم و سارکوم کاپوسی نیز تجویز شده است.
این دارو توسط یک متخصص، معمولاً یک بار در روز به مدت 1 تا 5 روز، طی 10 تا 15 دقیقه به داخل ورید تزریق می شود. اگر این دارو هنگام تجویز به طور تصادفی به بافت اطراف نشت کند، پوست یا ماهیچه ممکن است به شدت آسیب ببیند. در صورت بروز درد، سوزش، قرمزی، تاول یا سوزش در محل تزریق، فورا به پزشک اطلاع دهید.
میزان تزریق دوز این دارو بر اساس وضعیت پزشکی، وزن، اندازه بدن و پاسخ به درمان تعیین می شود. پزشک برای اطمینان از اینکه آیا، می توانید دوز بعدی خود را دریافت کنید، آزمایش های آزمایشگاهی را تجویز می کند. تمام قرارهای پزشکی یا آزمایشگاهی را انجام دهید.
از آنجایی که این دارو می تواند از طریق پوست و ریه ها جذب شود، زنان باردار یا زنانی که ممکن است باردار شوند، نباید این دارو را مصرف کنند یا گرد و غبار پودر را تنفس کنند.
موارد احتیاطی در مصرف داکتینومایسین (Dactinomycin)
قبل از استفاده از داکتینومایسین، اگر به آن حساسیت دارید، یا اگر آلرژی دیگری دارید به پزشک خود اطلاع دهید. این محصول ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر می شود. برای اطلاعات بیشتر با داروساز صحبت کنید.
قبل از استفاده از این دارو، سابقه پزشکی خود را به پزشک یا داروساز خود بگویید، به ویژه در موارد زیر:
-
عفونت فعلی یا اخیر (مانند تبخال، آبله مرغان)
-
مشکلات کبدی
-
مشکلات کلیوی
-
اختلالات خونی (مانند کم خونی، مشکلات لخته شدن)
-
انجام شیمی درمانی یا پرتو درمانی در اواخر
بدون موافقت پزشک خود واکسیناسیون انجام ندهید و از تماس با افرادی که اخیراً واکسن فلج اطفال خوراکی یا واکسن آنفولانزا از طریق بینی استنشاق کرده اند، خودداری کنید.
داکتینومایسین احتمال ابتلا به عفونت را افزایش می دهد و ممکن است عفونت های فعلی را بدتر کند. از تماس با افرادی که عفونت های واگیردار دارند (مانند آبله مرغان، سرخک، آنفولانزا) خودداری کنید. اگر در معرض عفونت قرار گرفته اید یا برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
برای کاهش احتمال بریدگی، کبودی یا جراحت، در مورد اشیاء تیز مانند تیغ و ناخن گیر احتیاط کنید و از فعالیت هایی مانند ورزش های تماسی خودداری کنید.
قبل از انجام جراحی، پزشک یا دندانپزشک خود را در مورد تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) مطلع کنید.
عوارض جانبی در مصرف ویال داکتینومایسین (Dactinomycin)
با تزریق این دارو ممکن است حالت تهوع، استفراغ یا اسهال رخ دهد که شدت حالت تهوع و استفراغ می تواند بیشتر باشد. در برخی موارد، پزشک ممکن است برای پیشگیری یا تسکین حالت تهوع و استفراغ دارویی تجویز کند. خوردن چندین وعده غذایی کوچک، نخوردن قبل از درمان یا محدود کردن فعالیت ممکن است به کاهش برخی از این اثرات کمک کند. اگر این اثرات ادامه یافت یا بدتر شد، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
ریزش موی موقت یکی دیگر از عوارض جانبی رایج است که باید پس از پایان درمان، رشد طبیعی مو بازگردد.
بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند ممکن است عوارض جانبی جدی داشته باشند. با این حال، این دارو برای شما تجویز شده است، زیرا پزشک شما تشخیص داده است که مزایای آن برای شما بیشتر از خطر عوارض جانبی است. نظارت دقیق توسط پزشک خطر را برای شما کاهش می دهد. عوارض جانبی جدی ممکن است تا روزها تا هفته ها پس از درمان شما رخ ندهد.
این دارو ممکن است موجب ایجاد درد یا زخم در دهان و گلو شود. دندان های خود را به آرامی و با دقت مسواک بزنید، از استفاده از دهانشویه حاوی الکل خودداری کنید و دهان خود را مرتباً با آب خنک مخلوط شده با جوش شیرین یا نمک بشویید. بهتر است غذاهای نرم و مرطوب بخورید. اگر این اثرات ادامه یافت یا بدتر شد یا اگر در بلع مشکل دارید فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
اگر عوارض جانبی جدی زیر را دارید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
-
افزایش وزن غیرعادی
-
علائم مشکلات کبدی (تهوع یا استفراغی که متوقف نمی شود، از دست دادن اشتها، درد معده یا شکم، زردی چشم یا پوست، ادرار تیره)
-
علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار، ادرار دردناک یا مشکل، ادرار قرمز یا صورتی رنگ)
این دارو عملکرد مغز استخوان را کاهش می دهد، اثری که ممکن است منجر به کاهش تعداد گلبول های خونی مانند گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها شود. این اثر باعث کم خونی می شود، توانایی بدن شما برای مبارزه با عفونت را کاهش می دهد، یا باعث کبودی یا خونریزی آسان می شود. در صورت بروز هر یک از علائم نادر اما جدی زیر فوراً به پزشک خود اطلاع دهید:
-
خستگی غیرمعمول
-
رنگ پریدگی پوست
-
علائم عفونت (مانند گلودردی که از بین نمیرود، تب، لرز)
-
کبودی یا خونریزی آسان
داکتینومایسین ممکن است خطر ابتلا به سرطان های دیگر (مانند لوسمی) را افزایش دهد. برای اطلاع از جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
هنگامی که داکتینومایسین (Dactinomycin) پس از پرتودرمانی تجویز می شود، گاهی اوقات باعث ایجاد یک واکنش جدی پوستی می شود که شبیه آفتاب سوختگی شدید است. این واکنش معمولاً طی چند روز تا چند ماه پس از درمان در ناحیه پوستی که قبلاً با اشعه درمان شده بود ایجاد می شود. مشکلات گلو نیز بخشی از یادآوری پرتو با داکتینومایسین است. در صورت بروز قرمزی، حساسیت، تورم، لایه برداری، تاول یا مشکل در بلع، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. برای جلوگیری از بروز واکنش های پوستی، از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید، اتاق های برنزه کننده و لامپ های خورشیدی خودداری کنید. زمانیکه خارج از خانه اید، از یک عینک آفتابی و پوشش های محافظت کننده استفاده کنید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، مانند: بثورات پوستی، تاول یا لایه برداری، خارش یا تورم (به ویژه در صورت، زبان، گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد فوق عوارض جانبی کلی داکسینوماسین را شامل نمی شود. درصورت بروز عوارض دیگر، به پزشک خود اطلاع دهید.
فراموشی و مصرف بیش از حد داکتینومایسین
اگر یک نوبت دز مصرف دارو را فراموش کردید به محض یادآوری آنرا مصرف کنید. اما اگر نزدیک به نوبت بعد بود، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و دیگر مصرف نکنید. هر گونه دوز یا مقدار نوبت بعدی را در صورت فراموشی دو برابر نکنید.
اگر کسی با مصرف بیش از حد دارو دچار بحرانهای پزشکی مانند غش، مشکل تنفسی و شرایط اورژانسی شد بلافاصله با مرکز 115 تماس بگیرید یا وی را به نزدیکترین مرکز درمانی انتقال دهید.
نحوه نگهداری از ویال داکتینومایسین (Dactinomycin)
برندهای مختلف این دارو نیاز به نگهداری متفاوتی دارند. بسته محصول را برای دستورالعمل های نحوه نگهداری نام تجاری خود بررسی کنید یا از داروساز خود بپرسید. تمام داروها را از کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
داروها را داخل توالت یا در زهکشی نریزید مگر اینکه مجاز باشد. این محصول را زمانی که تاریخ مصرف آن تمام شده یا دیگر مورد نیاز نیست، به درستی دور بریزید.