داروی کلیستیمتات

کلیستیمتات (colistimethate) یک داروی ضد عفونتِ ضد باکتری و متعلق به خانواده دارویی پلی میکسین ها است و با متوقف کردن رشد باکتری ها اثرات درمانی خود را اعمال می کند. کلیستیمتات در اشکال دارویی ویال، پودر قابل تزریق، سوسپانسیون و قرص تولید می شود که پودر قابل تزریق 1 میلیون واحد کلیستیمتات و ویال 1 میلیون واحد کلیستیمتات در دسترس مصرف کنندگان ایرانی این دارو قرار دارند. شیوه مصرف کلیستیمتات به صورت تزریق عضلانی یا وریدی بوده و دوز آن با توجه به شرایط بیمار و واکنش های بدنی او تعیین می گردد. کلیستیمتات می تواند موجب بروز عوارضی از قبیل درد معده و خارش بدنی در مصرف کنندگان شود. ازدیاد حساسیت به کلیستیمتات، پلی‌میکسین ب یا کولیستین و همچنین سابقه بیماری عصبی و عضلانی و مشکلات کلیوی تجویز این دارو را نیازمند احتیاط بیشتری می کند. از تداخلات مهم دارویی کلیستیمتات می توان به سفالوتین، باسیتراسین (سیستمیک)، ب.ث.ژ (داخل مثانه‌ای)، واکسن وبا، مکامیلامین، متوکسی فلوران اشاره کرد.

موارد استفاده کلیستیمتات

داروی کلیستیمتات (colistimethate) یک آنتی‌بیوتیک است و برای درمان برخی از عفونت‌های باکتریایی استفاده می‌شود. این دارو با متوقف کردن رشد باکتری ها اثرات درمانی خود را اعمال می کند.

نحوه استفاده کلیستیمتات

کلیستیمتات معمولا با تجویز پزشک و به صورت وریدی یا عضلانی تزریق می‌شود. تنظیم دوز این دارو به وضعیت بیماری و واکنش بدن به درمان بستگی دارد.  

اگر کلیستیمتات را خودتان در منزل تزریق می‌کنید، تمامی دستورالعمل‌های آماده‌سازی و مصرف را از متخصصان مربوطه بیاموزید. پیش از مصرف کلیستیمتات، آن را به صورت بصری از نظر تغییر رنگ و وجود ذرات بررسی کنید و در صورت وجود یکی از این شرایط از مصرف آن خودداری کنید. همچنین روش ایمن نگهداری و امحای مواد دارویی را بیاموزید.

اگر کلیستیمتات را به صورت استنشاقی مصرف می‌کنید روش های آماده‌سازی محلول و استفاده صحیح از دستگاه نبولایزر را بیاموزید. برای کسب اطلاعات بیشتر به بخش نگهداری این مقاله مراجعه کرده و اگر هر سوالی دارید از متخصص بپرسید.

بطور کلی برای بهره‌گیری بهتر از آنتی بیوتیک ها، نیاز است که آنها را در فواصل زمانی منظم مصرف کنید. می توانید برای کمک به یادآوری مصرف، کلیستیمتات را هر روز در یک زمان مشخص مصرف کنید.

دوره درمان با کلیستیمتات را حتی با وجود بهبود علائم کامل کنید، قطع زودهنگام دارو می تواند موجب رشد مجدد باکتری ها و عود عفونت شود. در نهایت اگر با وجود مصرف کلیستیمتات بیماری‌تان بهبود نمی‌یابد و یا تشدید می‌شود به پزشک اطلاع دهید.

 موارد احتیاطی و هشدارهای مصرف کلیستیمتات 

اگر به کلیستیمتات، پلی‌میکسین ب یا کولیستین یا هر ماده دیگری حساسیت دارید پیش از مصرف به پزشک اطلاع دهید. این احتمال وجود دارد که برخی از مواد سازنده این دارو باعث بروز حساسیت و یا سایر مشکلات شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با داروساز صحبت کنید.

پیش از مصرف کلیستیمتات سابقه پزشکی خود را به ویژه در مورد بیماری عصبی و عضلانی (مانند میاستنی گراویس) و بیماری کلیوی با پزشک یا داروساز درمیان بگذارید.

مصرف کلیستیمتات می تواند باعث گیجی ‌شود، الکل و ماریجوانا نیز این وضعیت را تشدید می‌کنند. بنابراین تا زمان اطمینان از هوشیاری کامل، از رانندگی و کار با ماشین‌آلات و فعالیت‌های مشابه خودداری کرده و مصرف مشروبات الکلی را محدود کنید. همچنین اگر ماریجوانا مصرف می‌کنید، به پزشک اطلاع دهید.

پیش از انجام هرگونه عمل جراحی و یا هر نوع فعالیت درمانی که نیازمند مصرف داروی بی‌هوشی یا سایر داروهای مختل کننده فعالیت اعصاب و عضلات است، با پزشک یا دندانپزشک درباره مصرف کلیستیمتات صحبت کنید.

کلیستیمتات می‌تواند بر عملکرد واکسن‌های باکتریایی زنده (مانند واکسن تیروئید) تاثیر بگذارد، لذا پیش از هرگونه واکسیناسیون و ایمن‌سازی، کادر درمان را از مصرف این دارو مطلع نمائید.

این احتمال وجود دارد که عوارض جانبی کلیستیمتات از جمله عوارض کلیوی در سالمندان نمود بیشتری داشته باشد، بنابراین توصیه می شود که تجویز این دارو در این رده سنی با احتیاط بیشتری همراه باشد.

 عوارض جانبی کلیستیمتات

تجویز تمامی داروها با نظارت دقیق پزشک و پس از سنجش نسبت مزایا به معایب احتمالی دارو انجام می شود. کلیستیمتات عوارض جانبی حادی ندارد و فقط ممکن است موجب بروز درد معده و خارش در بدن شود. در صورتی که این علائم بعد از مدتی از بین نرفت و یا تشدید شد فورا به پزشک اطلاع دهید.

اگر دچار عوارض جانبی نادر اما جدی نظیر بی‌حسی یا گزگز (بخصوص در دست و پا، اطراف دهان و زبان)، احساسات غیر عادی بر روی پوست دست وپا، تغییرات خلقی،روانی (مانند گیجی، سایکوز، تشنج)، مشکل در راه رفتن، عدم تعادل، تنگی نفس،تنفس آرام،سطحی، سرگیجه یا چرخیدن محیط دور سر، تب بدون دلیل، مشکل در تکلم، ضعف عضلات، علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار)، ادرار صورتی یا قرمز شدید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه نمائید.

در موارد نادر ممکن است کلیستیمتات در نتیجه فعالیت باکتری C.difficile موجب بروز یک بیماری روده‌ای حاد شود. علائم این بیماری می تواند شامل اسهال مزمن، دردیا گرفتگی معده یا پایین شکم، وجود خون یا مخاط در مدفوع  بوده و در طول مصرف دارو و یا هفته‌ها و ماه‌ها بعد از مصرف دارو بروز کند. مصرف داروهای ضد اسهال و نیز داروهای اوپیوئیدی این علائم را تشدید می‌کند. 

مصرف طولانی یا زیاد کلیستیمتات می تواند موجب سفیدک دهان یا عفونت قارچی جدید شود. اگر با نقاط سفید در دهان، تغییر در ترشحات واژینال یا سایر علائم جدید روبرو هستید با پزشک تماس بگیرید.   

کلیستیمتات به ندرت می تواند موجب بروز حساسیت بسیار شدید ‌شود، با این حال در صورت بروز حساسیت شدید فورا به پزشک مراجعه کنید. علائم حساسیت شدید عبارت‌اند از: راش، خارش/تورم (بخصوص در صورت، زبان، گلو)، سرگیجه شدید، تنگی نفس.

عوارض فوق تمامی عوارض محتمل کلیستیمتات نیست، لذا در صورت بروز سایر عوارض به پزشک اطلاع دهید.

 فراموشی دوز مصرفی کلیستیمتات

مصرف کلیستیمتات در فواصل زمانی منظم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، لذا اگر مصرف یک نوبت را فراموش کردید فورا به کمک پزشک یا داروساز برنامه زمان‌بندی جدید را شروع کنید و از دوبرابر کردن دوز بعدی خودداری نمائید.

در صورت فراموشی مصرف داروی استنشاقی به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اما اگر زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید، دوز بعدی را در زمان خود مصرف کنید و از دوبرابر کردن آن به منظور جبران دوز از دست رفته بپرهیزید.

مصرف بیش از حد کلیستیمتات

اگر فردی دچار اوردوز با کلیستیمتات شده است و علائم حادی مانند بی‌هوشی و تنگی نفس دارد با اورژانس تماس بگیرید یا او را به نزدکترین مرکز درمانی انتقال دهید. سایر علائم اوردوز این دارو عبارت‌اند از: خواب‌آلودگی شدید، تنفس کند یا سطحی، ضعف عضلات، مشکل در تحرک.

 نکات مهم مصرف کلیستیمتات

کلیستیمتات را با سایر افراد به اشتراک نگذارید.

ممکن است به منظور بررسی فرآیند درمان و بررسی عوارض جانبی نیاز به انجام برخی تست های آزمایشگاهی (تست های کلیوی) به صورت دوره‌ای وجود داشته باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با پزشک مشورت کنید.

 نحوه نگهداری داروی کلیستیمتات

در مورد روش نگهداری ویال تزریقی کلیستیمتات به داروساز یا بروشور دارو مراجعه کنید.

داروی استنشاقی مخلوط نشده را در دمای اتاق نگهداری کنید و دقیقا قبل از زمان مصرف مخلوط کنید، این کار مانع از بروز مشکلات تنفسی بسیار شدید می‌شود. محلول استفاده نشده را بعد از ۲۴ ساعت دور بریزید و برای اطلاع از جزئیات بیشتر با متخصص صحبت کنید.

این دارو را مکان های دارای رطوبت بالا نگهداری نکنید. تمامی داروها را دور از دسترس اطفال و حیوانات خانگی نگهدارید.

هیچ دارویی را بدون توصیه شرکت سازنده در فاضلاب تخلیه نکنید و اگر تاریخ مصرف کلیستیمتات شما به پایان رسیده و یا دوره مصرف آن تمام شده، باقیمانده دارو را به سطل زباله بریزید. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با داروساز یا مرکز بازیافت شهرداری صحبت کنید.