آتوموکستین

آتوموکستین (Atomoxetine) از جمله داروهای موثر بر سیستم اعصاب مرکزی است که با متعادل کردن انتقال دهنده های عصبی مغز، ایفای نقش می کند. این دارو به صورت قرص آتوموکستین 10، 18، 25، 40 و 60میلی گرم و کپسول آتوموکستین 10، 18، 25، 40 و 60 میلی گرمی موجود است و برای درمان اختلال بیش فعالی و نقص توجه مورد مصرف قرار می گیرد. ناراحتی معده، تهوع، یبوست، استفراغ، خستگی و ... از عوارض جانبی شایع این دارو هستند. تجویز این دارو در افراد مبتلا به  مشکل خاص آدرنال، مشکلات مثانه یا پروستات، گلوکوم، سابقه شخصی یا خانوادگی مشکلات قلبی، فشار خون بالا، بیماری کبدی، سابقه شخصی یا خانوادگی اختلالات روانی یا خلقی و سکته مغزی با احتیاط تجویز می شود. از تداخلات مهم دارویی آتوموکستین می توان به مهارکننده های مونوآمین‌اکسیداز (MAO) اشاره کرد.

موارد و نحوه مصرف آتوموکستین

آتوموکستین برای درمان اختلال نقص توجه- بیش فعالی (ADHD) و به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی کلی نظیر درمان های روانی، اجتماعی و سایر درمان ها استفاده می شود و می تواند به افزایش توانایی توجه، تمرکز و توقف بی قراری کمک کند. آتوموکستین برخی از مواد طبیعی (انتقال دهنده های عصبی) مغز را به تعادل رسانده و از این طریق اثرات درمانی خود را اعمال می کند.

قبل از شروع استفاده از آتوموکستین و هر بار که مجددا آن را تهیه می کنید، بروشور اطلاعات دارویی ارائه شده توسط شرکت سازنده را بخوانید و اگر سوالی دارید، از پزشک بپرسید.

آتوموکستین بدون توجه به وعده‌های غذایی و طبق دستور پزشک، معمولاً 1 تا 2 بار در روز مصرف می شود. اگر برنامه درمانی شما بر مصرف تک دوز آتوموکستین استوار است، آن را پس از بیدار شدن از خواب مصرف کنید، اما اگر دوز دوم نیز تجویز شده است، می توانید آن را طبق دستور پزشک معمولاً در اواخر بعد از ظهر یا اوایل شب استفاده کنید. مصرف آتوموکستین در اواخر شب باعث ایجاد مشکل در خواب (بی خوابی) می شود.

کپسول های  آتوموکستین را به طور کامل ببلعید و از باز کردن، جویدن یا خرد کردن آنها بپرهیزید. اگر کپسول به طور تصادفی باز یا شکسته شد، از تماس با پودر دارو خودداری کرده و هرگونه پودر ریخته شده را در اسرع وقت با آب بشویید. اگر محتوای کپسول وارد چشم شد، چشمتان را فوراً با آب فراوان بشویید و با پزشک خود تماس بگیرید.

مقدار دوز آتوموکستین بر اساس وضعیت پزشکی، پاسخ به درمان و سایر داروهای مصرفی تعیین می شود. از این رو، حتماً در مورد تمام محصولاتی که استفاده می کنید (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) به پزشک و داروساز اطلاع دهید، دوز خود را خودسرانه افزایش ندهید و آتوموکستین (Atomoxetine) را بیشتر از زمان تجویز شده مصرف نکنید.

جهت بهره‌گیری بیشتر از فواید دارو، آتوموکستین را به طور منظم استفاده کنید. می توانید برای کمک به یادآوری، آن را هر روز در زمان مشخصی مصرف کنید. در نهایت اگر به رغم مصرف آتوموکستین، وضعیت شما بهبود نیافت یا بدتر شد به پزشک خود اطلاع دهید.

موارد احتیاطی در مصرف آتوموکستین

قبل از مصرف آتوموکستین در صورت حساسیت به آن یا هرگونه آلرژی غذایی یا دارویی دیگر به پزشک یا داروساز اطلاع دهید. ممکن است فرمولاسیون آتوموکستین حاوی مواد غیر فعالی باشد که باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر می شود. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه با داروساز خود صحبت کنید.

قبل از استفاده از آتوموکستین سابقه پزشکی خود را به ویژه در مورد بیماری های زیر با پزشک درمیان بگذارید:

•  مشکل خاص آدرنال (فئوکروموسیتوم)
• مشکلات مثانه یا پروستات
•  گلوکوم
•  مشکلات قلبی (مانند ضربان قلب نامنظم، نارسایی قلبی، حمله قلبی مشکلات قلبی)
•  سابقه خانوادگی مشکلات قلبی (مانند مرگ ناگهانی قلبی، ضربان قلب نامنظم)
•  فشار خون بالا
•  بیماری کبدی
•  سابقه شخصی یا خانوادگی اختلالات روانی یا خلقی (مانند اختلال دوقطبی، افسردگی، روان پریشی، افکار خودکشی)
•  سکته مغزی.

آتوموکستین به ندرت ممکن است باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شود. لذا از رانندگی و کار با ماشین آلاتی که نیاز به هوشیاری کامل دارند خودداری کنید. الکل یا ماری جوانا (کانابیس) نیز می تواند باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شما شود، بنابراین، از مصرف نوشیدنی های الکلی و مواد مخدر بپرهیزید.

قبل از انجام هرگونه عمل جراحی، در مورد تمام محصولات مصرفی خود (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) به پزشک یا دندانپزشک اطلاع دهید.

مصرف طولانی مدت آتوموکستین (Atomoxetine)، می تواند بر سرعت رشد، وزن و قد نهایی کودک در بزرگسالی تأثیر بگذارد. معمولا برای کاهش این خطر توصیه می شود که مصرف دارو هرازگاهی به مدت کوتاه قطع شود. همچنین پیشنهاد می شود که وزن و قد کودک را به طور منظم بررسی کنید و برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

عوارض جانبی آتوموکستین (Atomoxetine)

عوارض شایع آتوموکستین عبارتنداز:

• ناراحتی معده
• حالت تهوع
• استفراغ
• یبوست
•  خستگی
•  از دست دادن اشتها یا کاهش وزن
•  خشکی دهان
•  سرگیجه
•  خواب‌آلودگی
•  مشکل خواب
•  کاهش توانایی و میل جنسی
•  دردهای قاعدگی یا پریودهای از دست رفته یا نامنظم در زنان

برای کاهش احتمال سرگیجه، به آرامی از حالت نشسته یا دراز کشیده بلند شوید و در صورت دوام یا تشدید هر یک از این اثرات، فوراً به پزشک اطلاع دهید. همچنین به یاد داشته باشید که پزشک این دارو را با سنجش نسبت مزایا به معایب آن تجویز کرده و بسیاری از افرادی که از این دارو استفاده می کنند عوارض جانبی جدی ندارند.

در صورت بروز عوارض جانبی جدی زیر، فوراً به پزشک اطلاع دهید:

• مشکل در ادرار کردن
•  ضربان قلب غیرمعمول سریع یا نامنظم
•  غش
• بی حسی یا گزگز

آتوموکستین می تواند موجب افزایش فشار خون شود. لذا، فشار خون خود را به طور منظم چک کنید و در صورت بالا بودن نتایج به پزشک اطلاع دهید.

آتوموکستین به ندرت ممکن است باعث ابتلا به بیماری جدی و خطر آفرین کبدی شود، از این رو در صورت بروز علائم آسیب کبدی، از جمله تهوع یا استفراغ مزمن، بی اشتهایی، ادرار تیره، درد معده یا شکم، زردی چشم یا پوست، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

در موارد نادر آتوموکستین می تواند باعث مشکلات جدی مانند حمله قلبی یا سکته شود، لذا در صورت بروز هر یک از موارد زیر ، فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• درد قفسه سینه، فک یا بازوی چپ
•  تنگی نفس
•  تعریق غیرمعمول
•  ضعف در یک طرف بدن
•  گیجی
•  مشکل در صحبت کردن
•  تغییرات ناگهانی بینایی.

ممکن است مردان (از جمله پسران جوان و نوجوانان) هنگام استفاده از آتوموکستین دچار نعوظ دردناک یا طولانی مدت 4 ساعت یا بیشتر شوند. مراقبان و والدین باید مراقب این عارضه جانبی جدی در پسران باشند. اگر نعوظ دردناک یا طولانی مدت رخ داد، مصرف آتوموکستین را متوقف کرده و فوراً از پزشک کمک بگیرید، زیرا، در غیر این صورت ممکن است مشکلات دائمی ایجاد شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با پزشک مشورت کنید.

واکنش آلرژیک بسیار جدی به آتوموکستین نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، مانند: بثورات پوستی، خارش یا تورم (به ویژه در صورت، زبان، گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

این مقاله به بررسی تمام عوارض جانبی احتمالی آتوموکستین نمی پردازد، لذا اگر متوجه عوارض جانبی دیگری شدید که در بالا ذکر نشده است، با پزشک خود تماس بگیرید.

فراموشی و مصرف بیش از حد آتوموکستین

اگر یک نوبت از مصرف آتوموکستین را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اما اگر زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده است، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و دوز بعدی خود را در زمان منظم مصرف کنید و از دوبرابر کردن آن به منظور جبران دوز از دست رفته بپرهیزید.

اگر کسی با مصرف بیش از حد آتوموکستین دچار بحرانهای پزشکی مانند غش، مشکل تنفسی و شرایط اورژانسی شد بلافاصله با مرکز 115 تماس بگیرید یا وی را به نزدیکترین مرکز درمانی انتقال دهید.

شرایط نگهداری از آتوموکستین

برندهای مختلف آتوموکستین نیاز به نگهداری متفاوتی دارند. برای اطلاع از این دستورالعمل ها بسته محصول برند مصرفی خود را بررسی کنید. تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.

اگر تاریخ مصرف این دارو رو به پایان است، یا دوره درمان شما به اتمام رسیده، باقیمانده دارو را به درستی دور بریزید، هیچ دارویی را در فاضلاب تخلیه نکنید.