داروی آنتی دی ایمنوگلوبولین (Anti-D Immunoglobulin) برای پیشگیری از واکنش به خون Rh مثبت در افراد Rh منفی استفاده میشود. Rh مادهای است که اغلب افراد در خونشان دارند (Rh مثبت) و برخی نیز فاقد آن هستند (Rh منفی). آنتی دی ایمنوگلوبولین به صورت آمپول تجویز میشود و در مواقعی مثل انتقال خون نادرست یا دربارداری (زمانی که Rh نوزاد متفاوت است) کاربرد دارد. عوارض جانبی آنتی دی ایمنوگلوبولین در صورت ابتلا به کم خونی همولیتیک یا کمبود ایمونوگلوبولین آ ممکن است بسیار جدی باشند. همچنین توصیه میشود موارد احتیاطی مصرف آنتی دی ایمنوگلوبولین در خصوص بارداری، کم خونی و تجزیهی گلبولهای قرمز را مطالعه کنید.
موارد و نحوه مصرف داروی آنتی دی ایمنوگلوبولین (Anti-D Immunoglobulin)
داروی آنتی دی ایمنوگلوبولین (Anti-D Immunoglobulin) از دستهی واکسنها ،ایمنوگلوبولینها و ضد سرمها است که به منظورجلوگیری از ایجاد حساسیت نسبت به فاکتور Rh و جلوگیری از بیماری همولیتیک نوزادان در بارداریهای بعدی استفاده میشود. ممکن است که یک فرد Rh منفی در جریان انتقال خون نادرست یا در طول بارداری وقتی که نوع خون نوزاد متفاوت است خون Rh مثبت دریافت کند. در این حالت خون Rh منفی برای نابود کردن سلولهای خونی Rh مثبت شروع به تولید آنتیبادی خواهد کرد. این موضوع میتواند موجب بروز بیماریهایی مانند آنمی (کمبود گلبولهای قرمز)، نارسایی کلیه یا شوک بشود. علاوه بر موارد ذکر شده، از آنتی دی ایمنوگلوبولین همچنین برای درمان پورپورای ترومبوسیتوپنیک سیستم ایمنی (ITP) و سایر موارد نیز استفاده میشود.
ویال آنتی دی ایمنوگلوبولین طبق دستور پزشک، توسط یک ارائه دهنده مراقبتهای بهداشتی به صورت وریدی یا عضلانی تزریق میشود. برای درمان اختلاط Rh خون، زمانی که علائم واکنش سیستم ایمنی بروز میکند (وقتی که بدن شروع به تولید آنتیبادی Rh میکند) مصرف انجام میشود.
موارد احتیاطی و هشدار هنگام درمان اختلاط خون با آنتی دی ایمنوگلوبولین
حین مصرف آنتی دی ایمنوگلوبولین (Anti-D Immunoglobulin) برای درمان اختلاط خون حتما موارد احتیاطی زیر را رعایت کنید:
حساسیت دارویی به آنتی دی ایمنوگلوبولین: قبل از مصرف اگر به این دارو یا هر دارو یا خوراکی دیگری حساسیت دارید پزشک را در جریان قرار دهید، داروی آنتی دی ایمنوگلوبولین ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که منجر به واکنش آلرژیک شود.
تداخل آنتی دی ایمنوگلوبولین با بیماریها: پیش از مصرف داروی آنتی دی ایمنوگلوبولین برای درمان اختلاط خون، پزشک را در جریان سابقه پزشکی خود قرار دهید. بخصوص در مورد:
-
کمبود ایمونوگلوبولین آ (IgA) ناشی از آنتی بادی IgA
-
کمخونی همولیتیک (کمبود گلبولهای قرمز خون)
-
سابقه کمخونی
-
بیماری قلبی یا سابقه بیماری عروق کرونری (تصلب شراین)
-
اختلال خونریزی (مانند هموفیلی)
-
تریگلیسرید بالا (نوعی چربی خون)
-
بیماری کلیوی
-
دیابت
آنتی دی ایمنوگلوبولین از پلاسمای (بخشی از خون) انسانی تهیه شده است و ممکن است حاوی ویروس یا سایر عوامل عفونی باشد. خون اهدایی برای کاهش احتمال وجود عوامل عفونی تست و ضد عفونی میشود، اما احتمال انتقال خون آلوده به بیمار وجود دارد.
سوابق دارویی: قبل از تجویز آنتی دی ایمنوگلوبولین توسط پزشک، او را در جریان تمام داروهایی که مصرف میکنید (تجویزی، بدون نسخه و محصولات گیاهی) قرار دهید.
عوارض جانبی داروی آنتی دی ایمنوگلوبولین (Anti-D Immunoglobulin)
اگر پزشک داروی آنتی دی ایمنوگلوبولین را تجویز میکند، از مزایا و عوارض احتمالی آن مطلع است، با این حال در صورت بروز هرکدام از عوارض جانبی داروی این دارو، پزشک را مطلع سازید.
البته هنگام تزریق داروی آنتی دی ایمنوگلوبولین، شما تحت نظر خواهید بود و عوارض احتمالی، در اسرع وقت کنترل خواهند شد.
عوارض جزئی و احتمالی داروی آنتی دی ایمنوگلوبولین:
-
تهوع، اسهال، استفراغ، درد شکم
-
سردرد، سرگیجه
-
خوابآلودگی، ضعف، احساس بیماری کلی
-
درد مفاصل یا عضلات
-
سرخی (گرمی، قرمزی یا گزگز)
-
خارش خفیف یا راش پوستی
-
افزایش تعریق
-
درد یا حساسشدگی در محل تزریق
عوارض غیرشایع ولی جدی داروی آنتی دی ایمنوگلوبولین:
-
تب، لرز، لرزش، کمر درد، ضعف غیرعادی، ادرار قرمز یا صورتی
-
زردی پوست یا رنگ پریدگی، ادرار تیره
-
تنفس سریع، ضربان قلب تند، گیجی، تنگی نفس
-
علائم نارسایی کلیوی (ادرار کم یا فقدان ادرار، تورم، افزایش وزن سریع)
-
علائم لخته خون (بیحسی یا ضعف ناگهانی، اختلال تکلم، مشکلات بینایی یا تعادل، درد قفسه سینه، سرفه خونی، تورم همراه با قرمزی و گرما در یک یا هر دو پا)
علائم واکنش آلرژیک بسیار جدی به داروی آنتی دی ایمنوگلوبولین (مراجعه سریع به پزشک):
-
راش پوستی
-
خارش یا تورم (بخصوص در صورت، زبان یا گلو)
-
سرگیجه شدید
-
گرفتگی قفسه سینه یا تنگی نفس
این دارو ممکن است موجب تجزیهی غیرعادی گلبولهای قرمز و بروز لخته خونی یا اختلال در عملکرد اندامها (گاها کشنده) بشود. در صورت مشاهده علائم زیر فورا به پزشک اطلاع دهید:
-
تب
-
لرز
-
کمر درد
-
ضعف غیر عادی
-
ادرار قرمز یا صورتی
-
رنگ پریدگی
-
تنگی نفس
-
ادرار کم یا عدم ادرار
-
افزایش وزن سریع
-
بیحسی یا ضعف ناگهانی
-
اختلال تکلم
-
مشکلات بینایی یا تعادل
-
سرفه خونی
-
تورم یا گرمی در پا
اگر پس از مصرف آنتی دی ایمنوگلوبولین (Anti-D Immunoglobulin) متوجه اثرات دیگری شدید که در بالا ذکر نشده است، با پزشک یا داروساز تماس بگیرید.
فراموشی و مصرف بیش از حد داروی آنتی دی ایمنوگلوبولین
در صورت فراموشی مصرف، برای دریافت برنامه مصرف جدید، حتما با پزشک تماس بگیرید در صورت مسمومیت یا اوردوز با آنتی دی ایمنوگلوبولین، فورا با 115 تماس بگیرید یا مریض را به نزدیکترین مرکز درمانی برسانید. علائم اوردوز ممکن است شامل بیهوشی یا مشکل تنفسی باشد.
نکات مهم در استفاده از داروی آنتی دی ایمنوگلوبولین (Anti-D Immunoglobulin)
در صورت استفاده از آنتی دی ایمنوگلوبولین برای درمان اختلاط خون نکات زیر را رعایت کنید:
-
آنتی دی ایمنوگلوبولین برای بیماری فعلی شما یعنی اختلاط خون تجویز شدهاست، لذا از مصرف آن برای سایر موارد یا توصیه به افراد یا اشتراک گذاری آن خودداری کنید (مگر در صورت صلاحدید پزشک)
-
پس از دریافت این دارو، علائم حیاتی (تنفس، فشار خون، سطح اکسیژن و...) تحت نظر خواهد بود و گاها شاید نیاز باشد برای حداقل ۸ ساعت، هر ۲ تا ۴ ساعت یکبار ادرارتان هم تست بشود. همچنین برای اطمینان از کارایی آنتی دی ایمنوگلوبولین و ارزیابی مدت زمان مورد نیاز برای درمان شما، ممکن است نیاز به تست خون متعدد باشد.
نگهداری از داروی آنتی دی ایمنوگلوبولین (Anti-D Immunoglobulin)
آنتی دی ایمنوگلوبولین باید در دمای 8-2 درجه سانتی گراد نگهداری و از انجماد آن جلوگیری شود.
در صورت عدم نیاز یا رد شدن تاریخ انقضاء داروی آنتی دی ایمنوگلوبولین، آن را در توالت یا فاضلاب نریزید. از داروساز یا شرکت دفع زباله درباره برون ریزی این دارو راهنمایی بگیرید.