موارد و نحوه مصرف آمی تریپتیلین
آمی تریپتیلین (Amitriptyline) برای درمان مشکلات روحی و روانی مانند افسردگی استفاده می شود و به بهبود خلق و خو و احساس خوب بودن، تسکین اضطراب و تنش، کمک به خواب بهتر و افزایش سطح انرژی کمک می کند. این دارو متعلق به دسته ای از داروهای درمان افسردگی به نام داروهای سه حلقه ای است و با اثرگذاری بر تعادل برخی از مواد شیمیایی طبیعی (انتقال دهنده های عصبی مانند سروتونین) در مغز عمل می کند.
قبل از شروع مصرف این دارو و هر بار که مجددا آن را تهیه می کنید، بروشور اطلاعات دارویی ارائه شده توسط شرکت سازنده را بخوانید و اگر سوالی دارید، از پزشک بپرسید.
آمی تریپتیلین معمولاً 1 تا 4 بار در روز از طریق خوراکی یا مطابق دستور پزشک مصرف می شود. اگر دوز داروی مصرفی شما فقط یک بار در روز است، ترجیحا آن را قبل از خواب مصرف کنید تا موجب کاهش خواب آلودگی در طول روز شود. تنظیم دوز این دارو بر اساس وضعیت پزشکی فرد و پاسخ به درمان انجام می شود.
معمولا پزشکان برای کاستن از خطر عوارض جانبی (مانند خواب آلودگی، خشکی دهان، سرگیجه) این دارو را با دوز پایین شروع می کنند و سپس به تدریج بر مقدار آن می افزایند. بنابراین دستورالعمل های پزشک را به دقت دنبال کنید.
برای کسب نتایج بهتر از این دارو، آن را به طور منظم استفاده کنید. می توانید برای کمک به یادآوری، آن را هر روز در ساعات مشخصی مصرف کنید. دوز داروی مصرفی خود را افزایش ندهید و از این دارو بیشتر یا طولانی تر از زمان تجویز شده استفاده نکنید. مصرف مقادیر بالای این دارو نه تنها وضعیت شما را سریعتر بهبود نمی دهد، بلکه خطر عوارض جانبی جدی را بیشتر می کند.
دوره درمان با این دارو را به رغم بهبود علائم، کامل کرده و بدون مشورت با پزشک مصرف این دارو را قطع نکنید. قطع ناگهانی دارو می تواند موجب وخیم شدن برخی شرایط شود. همچنین ممکن است علائمی مانند نوسانات خلقی، سردرد، خستگی و تغییر خواب را تجربه کنید. از این رو پزشکان معمولا دوز این دارو را به تدریج کاهش می دهند. برای اطلاع از جزئیات بیشتر با پزشک خود و یا مسئول داروخانه مشورت کنید و هر گونه علامت جدید یا بدتر شدن علائم قبلی را فورا گزارش دهید.
این دارو جزو داروهای سریعالاثر به شمار نمی آید و ممکن است تا 4 هفته زمان برای پیدایش اثرات آن نیاز باشد.
اگر علی رغم مصرف این دارو و پس از گذشت 4 هفته علائمتان ادامه پیدا کرد یا بدتر شد (مثلاً احساس غم و اندوه تشدید شد یا افکار خودکشی داشتید) به پزشک اطلاع دهید.
موارد احتیاطی در مصرف آمی تریپتیلین
قبل از مصرف این دارو، در صورت حساسیت به آن یا به داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (مانند نورتریپتیلین) یا ابتلا به سایر آلرژی ها به پزشک یا داروساز اطلاع دهید. ممکن است در فرمولاسیون آمی تریپتیلین مواد غیر فعالی وجود داشته باشد که باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر می شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.
قبل از استفاده از این دارو سوابق پزشکی خود را به ویژه در موار زیر، با پزشک یا داروساز درمیان بگذارید.
-
مشکلات خونریزی
-
مشکلات تنفسی
-
مشکلات کبدی
-
حمله قلبی که اخیرا اتفاق افتاده
-
مشکلات ادراری (مانند بزرگ شدن پروستات)
-
پرکاری تیروئید
-
سابقه گلوکوم (نوع زاویه بسته)
-
سابقه شخصی یا خانوادگی روحی یا خلقی (مانند اختلال دوقطبی، روان پریشی)
-
سابقه خانوادگی خودکشی
-
تشنج
-
شرایط افزاینده خطر تشنج (مانند سایر بیماری های مغزی، ترک الکل)
آمی تریپتیلین ممکن است باعث (طولانی شدن QT) و تاثیر بر ریتم قلب شود. این مشکل می تواند باعث ایجاد ضربان قلب سریع یا نامنظم جدی و سایر علائم (مانند سرگیجه شدید، غش) شود که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارند. خطر طولانی شدن QT در صورت ابتلا به برخی بیماری ها یا مصرف سایر داروهای طولانی کننده QT افزایش می یابد. بنابراین قبل از استفاده از آمی تریپتیلین (Amitriptyline) لیست تمامی داروهای خود را در اختیار پزشک یا داروساز قرار دهید و اگر به بیماری هایی نظیر مشکلات قلبی خاص (نارسایی قلبی، کندی ضربان قلب، طولانی شدن QT در EKG)، سابقه خانوادگی مشکلات قلبی خاص (QT)، طولانی شدن EKG، مرگ ناگهانی قلبی دچار هستید، کادر درمان را مطلع کنید.
کاهش سطوح پتاسیم یا منیزیم خون هم می تواند خطر طولانی شدن QT را افزایش دهد. این خطر در صورت استفاده از داروهای خاص (مانند دیورتیک ها یا قرص های آب) یا شرایطی مانند تعریق شدید، اسهال یا استفراغ افزایش می یابد.
آمی تریپتیلین می تواند باعث سرگیجه یا خواب آلودگی شود. الکل یا ماری جوانا (حشیش) هم همین اثر را دارند. لذا در حین دوره درمان با آمی تریپتیلین از مصرف الکل، رانندگی و انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند خودداری کنید.
اگر در حال حاضر آمی تریپتیلین مصرف می کنید یا سابقه مصرف آن را دارید، قبل از انجام هرگونه عمل جراحی (از جمله جراحی چشم آب مروارید یا آب سیاه) به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید و لیست تمام داروهای مصرفی خود (از جمله داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را در اختیار آنان بگذارید.
خواب آلودگی، سرگیجه، سبکی سر و طولانی شدن QT از جمله عوارض این دارو هستند که در سالمندان نمود بیشتری دارند، خواب آلودگی، سرگیجه و سبکی سر موجب افزایش خطر سقوط نیز می شوند.
مصرف امی تریپتیلین می تواند شما را نسبت به نور خورشید حساس تر کند. بنابراین زمان ماندن در آفتاب را محدود کنید، از اتاق های برنزه کننده و لامپ های آفتابی استفاده نکنید، هنگام بیرون رفتن از منزل از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و لباس محافظ بپوشید و در نهایت اگر دچار آفتاب سوختگی یا تاول یا قرمزی پوست شدید فوراً به پزشک اطلاع دهید.
این دارو موجب دشواری کنترل سطح قند خون در افراد دیابتی می شود، در طول دوره درمان با این دارو سطح قند خون خود را به طور مرتب کنترل کنید و نتایج را به پزشک اطلاع دهید. احتمالا نیاز به تنظیم داروهای دیابت، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی وجود داشته باشد.
عوارض جانبی آمی تریپتیلین (Amitriptyline)
هر دارو به موازات اثرات مطلوب درمانی دارای عوارض جانبی نیز هست، اگرچه که همه این عوارض در تمامی مصرف کنندگان بروز پیدا نمی کند، اما ادامه یافتن یا تشدید شدن آنها نیازمند توجهات پزشکی است. علائم زیر، از جمله عوارض جانبی این دارو به شمار می روند.
-
خواب آلودگی
-
سرگیجه
-
خشکی دهان
-
تاری دید
-
یبوست
-
افزایش وزن
-
مشکل در ادرار کردن
می توانید برای کاهش خطر سرگیجه و سبکی سر، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده به آرامی بلند شوید.
توصیه می شود برای تسکین خشکی دهان، آب نبات سفت (بدون قند) یا چیپس یخ بمکید، آدامس (بدون قند) بجوید، آب بنوشید یا از جایگزین های بزاق استفاده کنید.
به منظور پیشگیری از یبوست، فیبر مصرفی خود را افزایش دهید، آب کافی بنوشید و ورزش کنید. همچنین ممکن است نیاز به مصرف ملین داشته باشید. درباره لزوم استفاده از ملین ها با پزشک یا داروساز مشورت کنید.
اگر به عوارض زیر دچار شدید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
-
سوزش سر دل مزمن
-
کبودی یا خونریزی آسان
-
لرزش
-
حالات ماسک مانند صورت
-
اسپاسم عضلانی
-
درد شدید معده یا شکم
-
کاهش توانایی یا میل جنسی
-
سینه های بزرگ یا دردناک
همچنین در صورت بروز عوارض جانبی بسیار جدی زیر، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
-
مدفوع سیاه
-
استفراغ شبیه تفاله قهوه
-
سرگیجه شدید
-
غش
-
تشنج
-
چشم درد
-
تورم یا قرمزی
-
گشاد شدن مردمک چشم
-
تغییرات بینایی (مانند دیدن رنگین کمان اطراف چراغ ها در شب)
در موارد نادر ممکن است با مصرف این دارو یک بیماری بسیار جدی به نام سندرم بدخیم نورولپتیک (NMS) ایجاد شود. علائم این بیماری شامل تب، سفتی عضلات، گیجی شدید، عرق کردن، ضربان قلب سریع یا نامنظم بوده و نیازمند مداخله سریع پزشکی است.
در مواردی ممکن است برخی افراد با مصرف این دارو دچار واکنش آلرژیک بسیار جدی شوند. لذا در صورت مشاهده علائم یک واکنش آلرژیک جدی، مانند: بثورات پوستی، خارش یا تورم (به ویژه در صورت، زبان، گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
این مقاله شامل تمامی عوارض جانبی احتمالی این دارو نیست، بنابراین اگر متوجه عوارض جانبی دیگری شدید که در بالا ذکر نشده است، با پزشک خود تماس بگیرید.
فراموشی و مصرف بیش از حد آمی تریپتیلین
اگر یک نوبت از مصرف این دارو را فراموش کردید به محض یادآوری آنرا مصرف کنید. اما اگر زمان مصرف نوبت بعدی فرارسیده، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و از دو برابر کردن دوز یا مقدار نوبت بعدی بپرهیزید.
اگر کسی با مصرف بیش از حد دارو دچار بحرانهای پزشکی مانند غش، مشکل تنفسی و شرایط اورژانسی شد بلافاصله با مرکز 115 تماس بگیرید یا وی را به نزدیکترین مرکز درمانی انتقال دهید.
شرایط نگهداری از آمی تریپتیلین
برندهای مختلف این دارو نیازهای نگهداری متفاوتی دارند، می توانید برای اطلاع از این دستورالعمل ها بسته محصول برند مصرفی خود را بررسی کنید یا از داروساز بپرسید. تمام داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
اگر تاریخ مصرف داروی شما به اتمام رسیده یا دیگر مورد نیازتان نیست آن را به درستی دور بریزید.